14
Jew La Aleale Malele Mata Taurilatia Hinia
(Mt 26.1–5; Lk 22.1–2; Jn 11.45–53)
Rani mo rua mo lo toho vara i tikeli na pongi rani Passover peresi rani atu la lo hani na pereti hinia sei mo sopo te isi hinia. Pr̃is aulu peresi na tamlohi vujangi mata leu la lo aleale malele vara la pa tauri luhu Iesu hinia vara la vilimateia. Exo 12.1–27
Matan lara, “R̃a sopo er̃i vaia hin rani tavera sei matan tamlohi la pa levutir̃a.”
Har̃ai Matea Mo Rengi Na Hasori Hin Iesu
(Mt 26.6–13; Jn 12.1–8)
Iesu mo pa lo toho Bethany na iman Simon, tuai enia tamlohi lepros matea, ale lara la pa lo hanhani na tep, har̃ai matea mo sinai isana, mo lavi na potele hasori matea la vaia na lepa hijana alabaster, hasori r̃uhu mo lo toho na lolona la tovia nard ponana mo r̃uhu ale volina mo aulu jea. Har̃ai atu mo lavia mo kosahi na r̃alo potelena, ale mo rengia na patun Iesu. Tamlohi hai la lo toho atu la rongo mo sati matana, la lo verea isara hasera lara, “Mata sava mo rengi komokomoi hasori sei sohena? Volina mo sohena voli voko nona tamlohi matea mata tauni matea! Vara i har̃ehia i pa er̃i sile na volina isana tilavono.” La savurahi har̃ai atu.
Pani Iesu mo verea mara, “Eh, ha tinar̃ihi har̃ai sei. Mo lo vai na hina r̃uhu matea isaku. Tamlohi tilavono la pa lo toho tarea isamim, ale vara ka opoia ha pa er̃i tuenira. Pani enau, a pa sopo toho tarea isamim. Har̃ai nike mo vai na sava i er̃i vaia isaku. Mo rengi na hasori na epeku mo vaia mo tatamahu mata noku tavuni mata noku mateia. Varar̃uhu na verea isamim, sava hinau har̃ai nike mo vaia isaku la pa sorahia na jara tari na varama mata r̃omr̃omia vara la vere na Retir̃uhu mataku.”
Judas Mo Turuposi Hin Iesu
(Mt 26.14–16; Lk 22.3–6)
10 Judas Iscariot, vonan la tupu sangavulu r̃omana mo rua atu matea, mo vano isana pr̃is aulu nona tavtavuin Israel, matan vara i tau Iesu na limara. 11 Pr̃is aulu la avulahi jea matana, ale la retitauhi vara la pa voli Judas matana. Judas mo tapulo aleale masapa vara i pa sile Iesu i vano isara hinia.
Hanhani Passover
(Mt 26.17–25; Lk 22.7–14, 21–23; Jn 13.21–30)
12 Na rani tiroma mata pereti sei mo sopo te isi hinia sei la lo sile na natu sipsip mata Passover sohen malamalai hinia, tamlohi usuri non Iesu la verea isana lara, “Eh! Ko opoia vara kama pa tatamahu mata hani na Passover epu?”
13 Mo r̃ule na nona tamlohi usuri tupra rua, mo verea isara mara, “Ha vano ha unu Jerusalem, ale ha pa hite na tamlohi matea mo lo soloti na jara wai tavera matea, ale ha usuria. 14 Ale sava ima i pa unu hinia, ha vere na tamlohin ima atu vara, ‘Tija mo usia mara, sava jara ko tatamahunia moiso mataku vara a pa hani na Passover hinia peresi na noku tamlohi?’ 15 I pa vujangi kamim na jara matea mo lo toho aulu hin ima atu. Mo tatamahuni na hinau tari moiso. Ha tatamahuni na har̃a hinau ea.” 16 La tamlohi usuri tupra rua atu la malue la sivo hin taon tavera atu, ale hinau tari mo masese sohena Iesu mo verea, ale la tatamahuni na hanhani mata Passover ea.
Hare I Pa Turuposi
17 Ale mara mo ravravi, Iesu mo sahe hin ima atu peresi la tupu sangavulu r̃omana mo rua atu. 18 La sakele r̃alihi na tep la lo hanhani, ale Iesu mara, “Varar̃uhu, vonamim matea i pa turuposi hiniau, enia vonamim matea sei mo lo hanhani peresiau nakerihi.” Psa 41.9
19 Nona tamlohi la tapulo rongo mo sati, ale enira hatehateahi la lo usia isana lara, “Hare, enau teni mo vono?”
20 Iesu mo verea mara, “Vonamim matea la tupu sangavulu r̃omana mo rua, ale enia mo lo seseri peresiau nakerihi. 21 Matan Natun Tamlohi i pa vano sohena Retiulia mo verea moiso matana. Pani rani sasati tavera isan tamlohi atu sei mo turuposi hiniau. I pa mele r̃uhu jea vara i sopo vora.”
Retitauhi Paro
(Mt 26.26–30; Lk 22.14–23; 1Co 11.23–25)
22 La pa lo hanhani, Iesu mo lavi na pereti, mo vere meje matana, mo topea mo silea isana nona tamlohi ale mara, “Ha lavia. Harihi enia epeku!”
23 Mo mele lavi na paniken waen, mo vere meje isan God matana, moiso mo silea isara, ale enira isoiso la inua hinia. 24 Moiso, mo verea isara mara, “Harihi enia r̃aeku sei i pa roro mata tamlohi matuvana matan vara i vai na retitauhi paro non God peresi na nona tamlohi i turu. Jer 31.31–34
25 Varar̃uhu na verea isamim, a pa sopo er̃i mele inu te waen i tikeli rani atu a pa mele inua peresi kamim hin mauri atu God mo aulu hinia.” 26 La lalavete na vete matea moiso, la malue la sahe na Vuti talu Olive.
Peter I Pa Vunvuni Iesu
(Mt 26.31–35; Lk 22.31–34; Jn 13.36–38)
27 Na malele Iesu mo verea isara mara, “Kamim mo isoiso ha pa rovo hiniau, matan Retiulia non God mo verea mara,
‘A pa vili na tavui sipsip.
Sipsip la pa rovo.’ Zec 13.7
28 Pani hitahu vara na mele turu na mateia, a pa vano tiroma hin kamim Galilee.”
29 Peter mo verea isana mara, “Hina purongo vara enira mo isoiso la rovo hiniho, enau i vono!”
30 Iesu mo verea isan Peter mara, “Varar̃uhu na verea isam, o pa vunvuniau vaha tolu nohorihi na vutepongi, moiso toa i pa tarere vaha rua.”
31 Pani Peter mo reti r̃ilangi mara, “Vara a pa mate peresiho, i pa sohena! A pa sopo er̃i vunvuniho!” Enira mo isoiso la verea sohena.
Mo Usiusi Gethsemane
(Mt 26.36–46; Lk 22.39–46)
32 La sahe na jara la tovia Gethsemane, Iesu mo verea isana nona tamlohi usuri mara, “Ha lo sakele nike tako. Enau a sahe a usiusi.” 33 Mo lavi Peter, James, John la vano peresia, ale mo tapulo rongo mo sati tavera jea, ale r̃omina mo sopo sakele. 34 Ale mo verea isara mara, “R̃omiku mo jovi tavera vara a mate matana. Ha lo toho peresiau, ha sopo juruvi!”
35 Mo mele vano makomona, mo jovi sivo na lepa mo usiusi isan God mara vara te malele tinapua, i pa sopo vano hin nona rani r̃ilangi nike. 36 Ale Iesu mara, “Tata! Tamaku! Ko er̃i vai na hinau tari. O lavi nar̃ihi na noku rani r̃ilangi nike, pani o sopo vaia sohena masaloku, pani sohena masalom.”
37 Mo mele sinai mo hite Peter la juruvi r̃omaliho. Mo verea isan Peter mara, “Simon, varar̃uhu ko lo juruvi? O sopo er̃i kilau peresiau matan te matan alo hatelete purongo? 38 Ha lo kilau! Ha lo usiusi, matan vara ha pa sopo jovi na vaihite. Tanumemim mo opoia vara i oloolo, pani masalomim mo r̃ilangi jea.”
39 Moiso, mo mele sahe vara i usiusi, mo mele vere la nona reti atu tiroma. 40 Mo mele sinai, mo mele vileia vara la mele juruvi moiso, ale matan matara mo puhoni, la sopo er̃i r̃aramia.
41 Iesu mara mo mele mai hatoluna, mo verea isara mara, “Varar̃uhu ka pa lo juruvi, ka pa lo mapu? Mo isoiso natu, la tau Natun Tamlohi na lima tamlohi hehe natu. 42 Ha turu! R̃a vano! Ka hitea, noku meresahi mo lo mai moiso.”
La Taurilati Iesu
(Mt 26.47–56; Lk 22.47–53; Jn 18.1–11)
43 Iesu mo pa lo retireti Judas vonan la tupu sangavulu r̃omana mo rua atu matea mo pala isara peresi na vao tavera matea, la mai la lo lavi na sita mata valum peresi na nalnal. Pr̃is aulu peresi na tamlohi vujangi mata leu peresi na vajiahara natu la r̃ulera la mai isan Iesu. 44 Ale tamlohi atu mo lo turuposi hinia mo verera na matamata matea isara moiso mara, “Tamlohi atu a pa pungosia, enia tamlohi atu natu. Ha tauria, ha lavia i vano.”
45 Judas mo kakau jara atu, mo vano isan Iesu mo verea mara, “Tija.” Ale mo pungosia. 46 Ale la tamlohi atu la mai la tauri Iesu. 47 Pani vonara matea sei mo lo turu atu mo lavi na nona sita vuro mo langai nar̃ihi na pero volitusi non pr̃is aulu.
48 Iesu mo verea isara mara, “Ka mai peresi na sita peresi na nalnal sohena vara enau tamlohi vili tamlohi mata vavanaho matea? 49 Tarea na lo toho peresi kamim na lolo Temple na lo vujangi, pani ka sopo tauriau. Pani i pa sohen harihi matan vara Retiulia i pa masese mataku.”
50 Nona tamlohi la malue isana, ale la rovo. 51 Uluvou matea mo lo usuri Iesu, enia mo lavolavo purongo, ale la tauria, 52 pani la lo taurilati na nona ruru purongo, ale mo tinar̃ihira mo rovo malamala.
Iman Pr̃is Aulu
(Mt 26.57–68; Lk 22.54–55, 63–71; Jn 18.13–14, 19–24)
53 La lavi Iesu mo vano na iman pr̃is aulu. Ale moli nona pr̃is tari peresi na vajiahara peresi na tamlohi vujangi mata leu la matavuhi jara matea. 54 Ale Peter mo lo usuri Iesu asau makomona mo sivo vahatea na lolo ropen iman pr̃is aulu atu. Mo lo sakele peresi la tamlohi kilau matan ima atu, la lo marijo na hapu.
55 Moli nona pr̃is peresi la tamlohi tari mata council Aulu, la lo aleale tamlohi vara i vereuli te hinau hin Iesu matan vara la pa vilimateia matana, pani la sopo vilei tea. 56 Tamlohi matuvana la vai na retihalu hinia, pani nora retihalu la sopo matea. 57 Hai la turu sahe la retihalu hinia lara, 58 “Kama rongoa mo verea mara, ‘Enau a pa viliroiroi Temple nike sei tamlohi la vaia na limara, moiso na rani i tolu purongo a pa mele voroa na hina tinapua sei tamlohi la sopo voroa na limara.’ ” 59 Pani mo sohen tiroma, nora r̃omr̃omi mo sopo matea.
60 Moiso nora pr̃is aulu mo turu na livuhara, mo verea isan Iesu mara, “Mo sopo te nom retireti vara o verea matan la retireti nike? Sava nahai, la tamlohi nike la lo vereulia matam?” 61 Pani Iesu mo sopo langati na jingona, ale mo sopo r̃aramia. Pr̃is aulu atu mo mele usia vahatea mara, “Engko natu Kr̃isto atu, Natun God teni mo vono?”
62 Iesu mo r̃aramia mara, “Enau natu, ale ha pa hite Natun Tamlohi i pa sakele na tavalu liman God na jara mata suiha, ale ha pa hite Natun Tamlohi i mele mai na telangi matan tuka.” Dan 7.13
63 Ale pr̃is aulu mara mo rongoa sohena, mo hasena r̃ari na nona ruru, ale mo verea mara, “Mata sava r̃a pa lo mele aleale retireti vara r̃a pa tuvaia hinia? Enia hasena mo verea! 64 Ka pete rongo sohena sava mo verea moiso vara enia God. Ha pa vai na sava?” Enira mo isoiso la verea lara i mate.
65 Hai la tapulo litovia, hai la tatavuhoro na nahona la tutuhia, ale la usia isana lara, “Vara engko pr̃ovet matea, o to verea vara hare natu mo tutuhiho?” Ale tamlohi kilau sohena lara la lavia mo vano la tutuhia.
Peter Mo Vunvuni Iesu
(Mt 26.69–75; Lk 22.56–62; Jn 18.15–18, 25–27)
66 Hinau atu mo lo masese, Peter mo lo toho atano na lolo rope matan ima atu na jingoima. Ale volitusi har̃ai matea non pr̃is aulu mo mai, 67 mara mo hite Peter mo lo marijo, mo lo kilau mamahunia, ale mara, “Engko vonara matea ko lo usuri Iesu mara Nazareth!”
68 Pani Peter mo vunvunia, ale mara, “Na sopo levosahia teni a levosahi na sava ko lo verea.” Mo malue atu mo vano mo turu na mataruan rope atu, ale toa mo tarere.
69 Pa har̃ai atu mo mele hite Peter mo lo turu atu ale mo verea isana tamlohi mara, “Tamlohi aturihi enia vonara matea!”
70 Peter mo mele vunvunia.
Ale tamlohi hai la lo turu atu la verea isan Peter lara, “Varar̃uhu engko vonara matea matan engko mara Galilee!”
71 Pani Peter mo tapulo lesati hinia hasena, mo varakali ale mo verea mara, “Na sopo levosahi tamlohi nike ka lo verea.” 72 Ale vahatea purongo, toa mo tarere haruana. Peter mo mele r̃omr̃omi na reti non Iesu sei mara, “Engko o pa vunvuniau vaha tolu, moiso toa i pa tarere vaha rua.” Moiso r̃omin Peter mo jovi tavera, ale mo tangi tavera.