6
Yesus ayo God ami iintang am kaami sang bokosa kaata ko
Mat 12:1-8, Mak 2:23-28
God ami iintang am ma daanule, Yesus ayo almi daang bakaalin tunum iso, nikil wiit lang iip-iip kaptoop liip un-bomdipla, almi daang bakaalin tunum iyo un-bomdiwa, ima tinap keyule, wiit lap kiiyo, dikela fuku-lomdip lap kiita ulel-bam inan yakyak una-biliwa, kulaa Falosi malo ma ita itam-ilomdip bokoyip ko: Kiwe! Numi lo kaa boko-lomdu: Ibi God ami iintang am kaa okok kemin dinim o, kalsu te! Yale, ibi kanimin o kalaliwa, wiit lap kaa dikel-bam inan talabip i? Kibi numi lo kaa, ku-mafak-dakan-tababip te! Kemipla, Yesus asiik bokoya-lomda: Ibi God ami Sukon Tem uyo tik-tiin-umbip kaa ma kaal kesip disa ema? Sawaayak Devit aso, almi ap-tunum iso, nikil iyo ima tinap keyilala bomdipla, Devit ali kabak kanimin nosa ni? Lotu umi lo uyo boko-lomdu: Unang tunum ibi bret fuu kulii-tal awem tunum pris imi kuyiwa, God ami kolum o, kala God ami am kufun-umbip kaali, inin dinim, awem kemin awem tunum ita-kup inin o. kalsu. Yale, Devit ali God ami am kaptam-ali din-ilomda, awem tunum imi ima awem sang uyo dik-daayilale, awem tunum ita ima awem duung ima tap kaali, kolale, Devit ayo lo-lomda anung ma inale, anung ma kaata, kuluu kuu almi ap-tunum imi kuyilala inasip o. Katale, ibi boko-lomdip: Kaali kukup mafak kesip o, ken-umbip disa. Kemin, ibi kanimin ma nolum o kalaliwa, nami daang bakaalin tunum kalawiili, ima tinap keyu kanu-bilipla, ibi bokoya-lomdip: Kuu ti kukup mafak kanubip o, kebip i? Dukum Ami Man Nali, God almi iintang am umi tiin molin tunum ali kalabi kemin, nali ti yaap nami unang tunum imi bakayim-bamdi: God ami iintang am kulawu, Ibi kaa kanumin o kalomi kaali, ili ti kanolamip te! kala Yesus ayo Falosi imi kanum bakayila ko.
Iintang am daan bom ilala, Yesus ata tunum sikil malii famsa ami dap-talalusa kaata ko
Mat 12:9-14, Mak 3:1-6, Luk 13:10-17, 14:1-5, Jon 7:21-23
Kulaa asuk God ami iintang am ma daanule, Yesus ayo lotu am kaptamu God ami weng ayo unang tunum imi bakayin-bamda tunum ma atamala, ami sikil tingtup ayo famsa kala, kalala atamale, lo utamsip kasel so, Falosi iso, am kaptam tiinaabip iyo aket fukun-bamdip kanumip ko: Yesus ayo talalu atafii-bam ilupla, numi lo kali, lo-lomda God ami iintang am daanu kaami diim kawu tunum kaayo, dap-talalulala atamup namti, dabii-din weng talalmin baan diim daa-lom dap-fatap-daalum o! kemip. Katale, Yesus ali imi aket kanolin aket fukunbip uyo utam-ilomda tunum sikil famsa ami kanum bokola-lomda: Kabi tam tola tal iip dikis kaldaaku tolnan o! aka-laam-salale, tunum ayo tola tal iip kulu tolnale, Yesus ayo tunum unang imi bokoya-lomda: Ibi numi lo kaami sang ma dik-daalokomi namti kalabuu no. Lo kuuli boko-lomdu: Kabi God ami iintang am daanu kaa, unang tunum imi dong dakaayan o, kalsu ne? yam-mafak-dakaman o, kalsu ne? Aa, boko-lomdu: Kabi unang tunum mafak-alin imi yam-talal-balapla, yaawa-laamin o, kalsu nelile, kuno kamboyawa, taan-laamin o, kalsu yoko? kala kanum boko-lomda, 10 Yesus ayo fal-siki tunum alik iyo talalu itafiin tal-unemsile, tunum yawiit ami bokola-lomda kanum bokola ko: Kapni sikil kaa ifilan a! aka-kem-salale, tunum ayo almi sikil ayo ifilale kulu, ami sikil uyo tangbal mokso-kup kelu.
11 Kata, lo utamsip so, Falosi iso, iyo alik aket atul dukum tabeyule, Yesus kaa dok kanolokomup i? kal-bomdip weng takenip ko.
Yesus almi kalaan tunum talangkal ulelsa kaata ko
Mat 10:1-4, Mak 3:13-19
12 Kemin, kulu Yesus keya yak aba tam amdu tikiin kawu beten ke-bam God ami naan-bala bom bii, 13 am daanule, kulaa almi daang bakaalin tunum iyo naan-daayala tilipla, tunum talangkal kuliita-kup ulelale, bokoya-lomda: Kibi nalmi kalaan tunum kelip te! kala kanum bokoya ko. 14 Kalaan tunum kelip o, kalase namti kalawiita ko. Ma ali Saimon sole, ami niing Andru so, ita kemin, Yesus ali Saimon ami bokola-lomda: Kapni win kusnum ma kaali, Pita yo, kala kanum bokolale; kuno ali Jems so, Jon so, alap yakal, aa Filip so, Batolomyu so alep yakal, 15 Matyu so, Tomas so, Alfius ami man awasekim Jems, awasekim Saimon kaali, tunum ma iyo baka-bamdip: Rom kasel numi tiin mosip ili waasi din-bom la fotabamnup tabanik o, ken-umba tunum, 16 awasekim Jems ma kaami man Judas ayo ulduu-som, Yesus ami bombii dap-fatap-daalokoma tunum Keriot kayaak Judas akal, kanolin kiita ulela yim-tiila ko.
Yesus ami unang tunum imi kukuyin-bam ale, yam-talal kaa-bam kemsa kaata ko
Mat 4:23-25
17 Yesus ayo kanola amdu tikiin kaptamu tunum nikil talangkal iso amdu kulaa kela yakyak tildaak biil bokon tiliple, almi daang bakaalin tunum yaapkan iyo tala-tala-kelipla, (kulaa Yesus ayo tam tolba-kup, weng uyo bakaya) ko. Bakayin-balaya, unang tunum yaapkan tal debip iyo Provins Judiya kaptam-ami abip ma ma kasel iso, abip diildiil win finin Jerusalam kasel so, aa, yol ok balang diim abip alep Taya so, Saidon so kiimi 18 aket fukunin kaali, din Yesus ami weng kaata weng san-kaa-buluwa kawu, numi mafak-alin kaali, yam-talal-kaa-bam kemak o! kalalip tala-tala-kelipla, kuno sinik mafak im-buulin iso, tal atamiwa iso, iyo talalu-yimulala, tambal keliple, 19 tunum unang iyo utamiwa yi, Nak-tunum kusal iyo maleliwa, Yesus ami titil ayo yak imi diim aba-lom iyo talalu-yimulu tambal-namip kala, kalalipla alik iyo dok kano-lom Yesus ayo malelum o, kem una-tala-kemip ko.
Yesus ami fiyaap duumin unang tunum sole, angtiil uluum kuluulokomip unang tunum iso, kiimi sang bokosa kaata ko
Mat 5:1-2
20 Yesus ayo fal-siki ti almi daang bakaalin tunum itafii-bam ale, bokoya ko: Mafek mafek iiwa-yaamin unang tunum kipyaa! Kibi God ami miit tem bom-bilip kemin, alalta tiin molaya, ibi talalu tambal-kup tiin-bom ale, kano ti fiyaap duumin-kup bom-biliwa yo.
21 Ol-tinap ilin unang tunum kipyaa! Ibi kamala kalawaali ima tinap tiinip. Katale, God alalta ima kaa kukaayim-balala inbi-lomdip, ti inamnup kala, kalbip-kup, fiyaap duumalip ko!
Aket uluum-kup tabeya-bulula ilin ipkal, ibi kamala kalaali amabip. Katale, God akal tambal-kup talalu-yokoma kawu, aban dii-bamdiple, fiyaap dukum duu-bam kemalip ko!
22-23 Dukum Ami Man Nalmi kalaan tunum kipkal, ibi nami daang bakaalin kemin, nami waasi kii kipni itam suun-bamdip yam kayak daka-bam talalu itafiimin-kup ke-bam, kipni win kaa mafak bakayim-bam kem-laabip. Katale, kanolin kukup mafak kuu kanuyokomip kaata, fan ibi aket fukuniwa, God ali mafek mafek tambal kaata-kup abiil tikiin kawu bomda talal-yimba nu kalale, fiyaap awak dukum kaata-kup duu-bam, was daka-bam kemin o, kala-somla ko. Kemin, kanolin kukup mafak kutal-fukulin tunum kiimi awil-fakal kiili, kanolin kukup ultap kaata, God ami weng tem bakayin tunum ili kanuyin-biliwa, titil-fak-daka-bam ilsip. (Kemin ale, kipkal aket fukun-ilomdip titil-fak-daa-somdiwa yo, kala-somla ko.)
24 Bung kiimi aket-kup yelu ilin, kipkal! Ibi mafek mafek tambal ayo kuluulipla, kipni aket tem kuyak tambal ke-yimbu. Katale, kipni kanolin fiyaap duubip ayo kabak-ata-kup utabip. Kemin, fiyaap duumin kusnum ayo ma kuluulokomip disa; ibi ti angtiil yol dukum kaata-kup kuluulokomip.
25 Aa, kuno kamala kulu unang tunum ima imbi-lomdip, tiknup o, kala fiyaap sakbaalim dukum duubip kipyo, ilom am ma daanokomu kaali, ibi ima tinap dukum uyo uta-mokomip kayi!
Tunum unang aban dii-bamdip fiyaap duumin dukum kebip kipyo! Ilom am ma daanokomu kaa, ibi aket uluum tabe-bam ama-bam ke-bamdiwa, yol dukum uyo kuluulokomip te!
26 Kibi unang tunum tal numi win uyo kufuyik o kala kaami aket-kup yelu ilin kipyo, God alta kipni uluum kuya-lomda, angtiil yol kukaayin-balaya, angtiil yol dukum ayo kuluulokomip. Ultap kemin, siin sawaayak kaa, ku-fatap-daka-bam ibakamin tunum malo ili numi win kaata kufuyik o kala-lomdip ilmi weng-kup God ami weng disa kemin, bakayin-biliwa, kipni kawil-fakal ili imi tong kaata bakamsip o, kala Yesus ayo kanum bakaya ko.
Yesus ami boko-lomda: Kipni waasi kiili, mok inayin-bamdiwa yo, kalsa kaata ko
Mat 5:38-48, 7:12, Rom 12:14,20, Ef 4:32, 1Pit 3:9
27 Yesus ayo asuk bokola ko: Kibi nami weng bokoyi kaa, weng sanokomup disa yo kalbip disa; ibi weng sanip kemin, kamala nami weng bakayokomi kaa, talalu weng san bom-ilipla! Kanola kipni waasi kii mok inayin-bam ale, unang tunum kawanta ipni itam-suunbip iyo, tambal-kup ma kamayin-bam kemalip kayi! 28 Kemin, kanola kipkal ti, God ami bakaan-bilipla, ata taba-lom kipni yokoop ukayin tunum iyo dong dakaayin-bam ale, kawanta kasen-faka-bam tituleng kaa kipni bakayin-bilip, ilmi aket ayo talal-yim-bam kemak o, kala-somla ko.
29 Dok kanolin tunum ata, kapni akalap malii kaali, tang afap dabaa-lom tela namti, ati kuno malii so fal-siki kolapla telak o. Kemin, ultap o. Kanola dok kanolin tunum kaata, kapni ilim saket ayo dildaa kuluula namti, kuno kenbap-kup, yak kapni siyot ayo dil dolan o. 30 Dok kanolin tunum ata tal kapni mafek mafek sang ma dik-daala namti, kuno kolan aa! Aa, dok kanolin ata kapni mafek mafek kulii-unse namti, ayo dukum-kup bokola-lomdap: Asuk kup-nan aa! kemin daa yo. 31 Kuno ti kapni aket fukunin ayo, nami nak-tunum kusal ita kukup tambal kukaap-nam-biliwa, yaap tambal-kup ilon o, kemap namti, kamosinim kawu kapsiik kanolin kukup tangbal kaata kukaayim-balawa yo, kala-somla ko.
32 Kanola kabi tunum kusnum kayak kayak iyo kamboya-lomdap kapni aket ayo kaptum kusal imi aket kapni kup-tambip kaata-kup imi kuyap namti, kuuta dong dokop-tokomu disa. Kaa dok ata naa kalolip: God ami lak duulin disa kikal imi aket kaa ilmi aptum kusal kiita-kup imi kukaayila-yaabip kemin, kiimi kukup kaa kulaak banule, kapni kukup kaata uta uta ke-lokomu dinim te! Kapso, iso, ipni kukup kaa maakup kemin, kuuta dong dokoyokomu dinim o. 33 Kanola kabi kayak kayak iyo kamboya kaltapni unang tunum imi kukup tambal kamap-tambip kiita-kup, tambal-kup kuyap namti, kuuta dong dokop-tokomu disa; le God ami lak duulin disa tunum unang yakal ti kanun-umbip o! 34 Kanola kabi mafek mafek ma kuluu kaptum kusal kiita-kup imi kuyale, aket fukunap yi, Salaya asiik maan tiip-nak o, kalap namti, kukup kanolap kulaa yaap lale, kuuta dong dokop-tokomu disa; God ami lak duulin disa yakal ti, kanola mafek mafek ayo ma kuluu aptum kusal imi kuyinbip-kup ale, ayo aket fanang daa, Ayo salaya asiik maan tiip-nokomip o, kem-tabasip kiiso imi dokoyokomu disa. Kemin, kiimi kukup kuu kabaak banula, kapni kukup kuuta uta uta ke-lokomu dinim. 35 Kemin, God ali unang tunum iyo God ami lak duulin disa isole, aa tunum unang iyo mafek mafek kuluubip-kup yaap ke yo kalin dinim so, kiili ti mok inayin-bamda aket bilili-kalin kaata ti kukaayila-tabasa. Kemin, God ami lak duulin disa imi kukup kaata kabaak banu nami kukup kaata uta uta kemon o, kalap namti, waasi iyo mok inayimbap-kup ale, kukup tambal-kup kamayim-bamdaple, mafek mafek kaptum kusal kuyale, boko-lomdap: Nak-tunum kusal kipsiik kuluulip, salala, kipsiik maan-tiip-nin o, kemin disa; keman o, kala-somla ko. Kanumin-kup ke-mokomap kaata, dong dokop-tulula, fan God akal maan dukum tiip-ta-lomda kukup tambal-kup kup-tale, kulaali kabi Sakbaalim Dukum God ami man ke-bom ilokomap o. 36 Kapso, unang tunum alik iso, iyo ban kemin unang tunum kemin God ayo ipni yam kot baan diim tii-lomda yam-mafak-daka-mokoma. Lale, kapni Kaalap God ali mok inap-tim-bam aket bilili-kalin kukaap-tam-bam kem-tabasa. Kemin ale, ultap o. Asuk kapkal unang tunum iyo mok inayin-bam, aket bilili-kalin kukaayin-bam keman o, kala Yesus ayo kanum bakayila ko.
Yesus ami bokoya-lomda: Ibi iltipni kaptum kusal so, malo iso, kii yam kot baan diim dakamin disa yo, yinsa kaata ko
Mat 7:1-5, Mat 6:14-15, Rom 14:1-12, 1Kor 5:12–6:6, Jems 2:13, 4:11-12
37 Yesus ayo asuk boko-lomda: Kabi God ami abiin ayo kuluu-lomdap ami okok keba kaali nasiik kuluu-lom, okok kemon o, kemin disa; kabi kap-tunum kusal aye, malo ma kaa bom-bilip kii yam kot baan diim daa-lom bokoya-lomdap: Ibi kukup mafak nuubip o, kemin daa. Kanumin kukup kaali kelap namti, God akal mafak kamap-tam-bam bokop-ta-lomda: Yi, kabi kukup mafak kebap o, tokokoma dinim te! Aa kanola kapkal utamapla, Kap-tum kusal aye, malo ma kaa bom-bilip, iyo ban kelip o, kalokomap kaa boko-lomdap: God alta umi du kaali, tiiyale, angtiil yol kaali, kuyak aa! kemin disa yo. Uyo kuno kelap namti, God akal du tii-lomda angtiil yol ayo kup-tokoma disa. Kemin, kanola kaptum ami ban ayo takan-telap dinimnuk o, kanolap namti, God akal ti kapni uluum ayo takan-tiip-ta, atin ti dinim-nokomu. 38 Kabi kaltapni mafek mafek ayo kaptum kusal aye, malo ma kaa bom-bilip, kii masiim kukaayokomap kaata, God akal mafek mafek uyo kuno masiim kukaap-tokoma. Kemin, God ami mafek mafek tambal kukaayin kaali, men ima waan abuumin ultap kemin, akal dukum-kup abuu-lomda, dibiila daak nek kalule, asuk maso ma kulii yak abuulala, donga-lom sekela tabu kala, kala-lomda kukaayokoma. Kemin, God ami mafek mafek kukaayokoma kaali, God akal kaptum kusal aye, malo ma kaa bom-bilip, imi mafek mafek kukaaya-laabap akal kano ulmi maan-kup tiip-ta-lomda kukaap-tokoma. Kemin, God ayo kukup tambal kup-ton o, keba kemin, aa ultap kapkal kukup tangbal uyo kaptum kusal aye, malo ma kaa bom-bilip, imi kukaayim-balawa yo, kala Yesus ayo kanum bokoya ko.
39 Kulaa faldak-tiimin weng ma bokoyila ko: Tunum tiin fiim ma ata aptum tiin fiim ma ami liip kaa kukola unokoma nema? Disa kawi! Kanu-mokoma namti, alep maakup kulii afun tem unokomip. 40 Kemin, man katip katip kiili, sukul kukuyin mafek mafek kaali, talalu ma atabip disa; kemin, ilmi tiin molin o, kala kukuyin tunum kiita, talalu utamsip kemin, ita kukuyin-biliwa, man katip katip iyo utam dik-daa kuluu-yaabip. Kemin, bom bii man katip katip yakal utamiwa yi, Nokol dik-daa kuluulup kala, kalbip-kup, yakal ilmi kukuyin tunum iltap ke-lokomip.
41 Kap-tunum kusal imi kukup mafak katip katip kuuli, sung ilol tal aba yak tiin tem uneba tap ale, kapni kukup mafak sakbaalim dukum kanuubap kaata, as daang ta tiin fuk-duup-ta-yaaba tap. La, kabi kap-tunum ami bokola-lomdap: Naktum kapyo, tiin sung tal aba yak unan o! Ken-umbap. Katale, aket fukun-ilom as daang tiin faka-tanip-na kulaa laap bombu kemin, am ma daanula disa ke-lokomu no. Kemin, aket uluum kep-nokomu disa yo, kem-laabap. Kemin, kabi kaltapni kap-tunum kusal imi kukup mafak katip katip kulaa utamsap. Katale, kaltapni kukup mafak awak sakbaalkan dukum kanuubap kabak-ali kabi utabap e? disa? 42 Kanimin o, kalalapla kap-tunum kaa bokola-lomdap: Nak-tunum kapyo, dong dokop-ta-lomdi tiin sung ayo kukan-tiip-ton o, kalbap i? Daa! As daang ta tiin faka-tanip-ta tiin bokol ke-salap kalaali, dok kano-somdawa dong dokolokomap i? Kabi kukup alep fukumin tunum kapya! Kamosinim as daang uyo kaltapni tiin diim bombe kaali, kukan-tii-somdawa kawu, yak kap-tunum ami tiin sung uyo talalu utam-ilomdap kukan-telamap ko.
Yesus ayo faldak as lap abuumin umi diim tii bokosa kaata ko
Mat 7:16-20, 12:33-35, Mat 7:21-23, 2Tim 2:19, Jems 1:22,25, 3:10-12
43 Yesus ami weng faldak-tiimin weng ma bakaya-lomda: As tambal kaali, as lap mafak ma abuulokomu disa; ale as mafak ayo ma as lap tambal abuulokomu disa. 44 Kemin, nokol utamupla, Kanolin as lap uyo abuubu no, kalup namti, utam, Awu, kanolin as kaali ti tambalim aa, yak kanolin as kaata mafak o, kalokomup. Uyo kanolin kemin, nuli as tiyup miit tem yang-ilomdup as fik lap uyo ma duk-duu inam-nokomup disa; ti tiyup lap ulmi-kup abuu-laamin o. Ultap kemin, nuli yang sok masiil ami diim kawu dalap ayo abuuba no, kalalup duk-duulokomup disa. 45 Ultap kemin, nuli tunum kunolin iyo kukup kanun-umbip kalup kulaa nokol utam, Ami aket fukunin kaa kanu-bam kanun-umbip o, kalokomup. Kemin, tunum tambal ili aket tambal fukun-bam ale kukup tambal kaata-kup ke-bam ale, weng tambal uyo baka-bam ken-umbip ale, tunum mafak itale, aket fukunin mafak-kup ke-bamdip, weng mafak baka-bam kukup mafak nuu-bam ken-umbip o, kala, Yesus ayo kanum bakayila ko.
Yesus ayo faldak tunum am dinamin alep imi diim tii bokosa kaata ko
Mat 7:24-27, Mat 7:21, Jems 1:22
46 Yesus ayo bokola: Ibi nami win kaa suunkup bakap-nam-bamdip Kamokim o, nakan-kaamin-kup laabip. Lale, kibi kanimin o kala, nami weng kaa weng san-kaamin dinim i? 47 Tunum nami fanang tildang nami weng uyo weng san-kaa-bam ale, nami weng kala bakabi kaayo, weng san-kaa-bamda nami kukup tangbal uyo kutal-fukula namti, ali kanolin weng kala bokolokomi kaami kukup fukulin tunum alaltap namti kulube. 48 Kanola tunum ayo am tambal dinamin tunum alaltap kemin, din am kun iyo bobi kulii-tal tii kelale, yak am kun tem iyo tuuptuup-kup dikila-dikila-ke-lomda, am ayo dela, alimal am un-ilomdip sin-yaa-bam bom-iliple, ok ayo fakan tiltoop-ilomda, am ayo balata kulii-unon e, kalbu. La, am kaa tambal-kup talalu dese. Kemin, am uyo, talalu yikik tawaal kaali, fuku tolasu. 49 Ale, dok nolin tunum ata nami weng kala bakabi kalaayo, disa tinang-kup umu-bomda, nami kukup tangbal ayo kutal-fukulin dinim kema namti, kalanolin sang kala bokoyokomi umi kukup fukulin tunum alaltap namti kulube. Tunum ayo am kun kaa tawaal tem uyo talalu kala-lomdala disa; kemin disa laap loklok delaya, ok ayo fakan tiltoop-ilomdu am kaali, abiltap-siik bal daala daak abamnule, kulaali ok ta taba balala kulii-unsuu no, kala Yesus ayo faldak-tiimin weng uyo kanum bakayila ko.