13
Barrnabas akó Sol, Ibü Zirrnapónóp Godón Morroal Bóktan Amgolóm
Antiok sos pamkolpamab aodó, prropet akó umulbain pam asi kwarilürr: Barrnabas, Simion (oya inzan ngilianónóp Pug Pam), Lusius (Sirrin basirr pam), Mana-en (bwób alngomól pam, Errodidi nidi dódórr bairri darrpan pokodó), akó Sol. I enezan ⌊ótók⌋ kwarilürr Lodón, i alo ta bütükóp. Godón Samua ugón bóktanórr ibüka wagó, “Barrnabas akó Sol tibi-tibi ugó nümanikam zagetóm, ka ibü ne zaget tómbapónóm nginiliarró.”
Alo bütók akó tóre ako kakóm, i tang emelóp ibüka, da we zirrnapónóp.
Barrnabas akó Sol Saeprrus Kaodó Aurrürri
Godón Samua nis pam nibiób zirrnapónórr, aurrürri kókó Selusia wirri basirrdü. Olgab ama buti aurrürri Saeprrus kaodó. I Salamis wirri basirrdü nóma abzirri, i Godón Morroal Bóktan büdrrat namülnürri ⌊Zu pamkolpamab kwóbbazen müótüdü⌋. Zon Mak inkü asi yarilürr ibü tangbamtinüm.
I ene dudu kao we baurrürr, kókó babzilürr Papos wirri basirrdü. Da i ola emrrónóp Zu wapi pam, obae prropet nótó yarilürr, ngi Barr-Yesu. Wa tüób ene bwób balngomól paman gódam yarilürr, ngi Serrzius Polas. Da ene bwób balngomól pam wirri susumüri olom yarilürr, da bóktan ibüka we zirrapónórr, Barrnabas akó Sol, zitülkus oya ubi Godón Morroal Bóktan arrkrrum yarilürr. Elimas, ene paman Grrik ngi noa yarilürr, oya küp módóga: wapi pam, inkü darrem-darrem bóka bamgün yarilürr, zitülkus oya ubi ene bwób balngomól ngi pam amaniküm yarilürr Godón amkoman bangundügab. Sol, darrü ngi Pol, oya büb Godón Samua gwarrarrón nótó yarilürr, wa Elimasón kodalande ngakanórr, da bóktanórr wagó, 10 “Ma ⌊debólan⌋ olomla! Ma blaman ⌊dümdüm tonarr⌋ alzizi amandóla, akó marü kolae ilklió bülión kari kokea! Da ma ia koke piküp baino Lodón morroal dümdüm ngyaben kwat gomo-gomoan ngitanóm?
11 “Turrkrru! Lodón tanga errkyadan tótókda marüka, marü sisingül akyanóm: marü ilküküp nis kubó tümüna ngalaorrón namüli, ó ini tonarr ma koke eseno abüs zyón, kókó God ne ngarkwat gyagüpi amanikda.”
Dümdüman oya ilküküp nis brabór sye akó tümüna we nganlaorr, da wa pamkolpam tange we byamkülürr. Oya ubi, i ki tang amtirre oya ódódóm tangande. 12 Ene bwób balngomól pama nóma esenórr ini kla, wa amkoman yangunürr Godón, zitülkus wa gübarirr aengórr Lodónkwata Morroal Bóktan umulbaindügab.
Pol a Barrnabas Antiok Wirri Basirrdü Namülnürri, Pisidia Bwóbdü
13 Papos wirri basirrdügab, Sol buti wamórr Perrga wirri basirrdü, Pampilia prrobins kugupidü, tóba kamdalpükü. Zon Mak ibü we nümgütóp, da alkomólórr Zerrusalem wirri basirrdü.+ 14 I Perrgagab ama Antiok wirri basirrdü dorro kwata ogobórr, Pisidia prrobins kugupidü. ⌊Sabad⌋ ngürrdü, i Zu pamkolpamab kwóbbazen müótüdü barrbünürr, da bobrranórr. 15 Mosesón Gida Buk* akó Prropetab Peba, ibü atang kakóm, kwóbbazen müót ngakan pama bóktan zirrsapónóp ibüka wagó, “Isrrael zonaretal, yabü darrü bóktan nóma yarile, pamkolpam arüng bütanóm, da gyaurka, e ugó bóktónam.” 16 Pol zamngólórr, tóba tange tórrmen tónggapónórr pamkolpama güblang arrbünüm, da bóktanórr wagó,
“Kürü Isrrael pamkolpam, akó e nidipakla, aini Godón nidi ótókdakla, kürü kurrkrruam! 17 Isrrael pamkolpamab God mibü abalbobatal wató yazebórr, akó ibü ninóp abün bainüm tibiób blaman elklazapükü, i ne tonarr ngyabenónóp Iziptüm. Wa ibü tóbanóm wirri arüngi simarrurr ene bwóbdügab.+ 18 40 Pail wa ibü piküpan ngabkalórr ⌊ngüin-koke bwóbdü⌋, a dakla i ma oya bóktan tai koke gangga arrbün kwarilürr.+ 19 Wa Keinan tüpdü 7 bwób pamkolpam kolae ninóp gazirri, da ene tüp ama tóba Isrrael pamkolpam nülinóp ibü ngyabenóm akó ngabkanóm.+ 20 Ini tonarra 450 pail yazebórr.+
“Ene solkwat, wa zaz irrbünürr ibü ngabkanóm, ngarkwat kókó Samuel prropet nóma yarilürr. 21 Da i Godón imtinóp kingüm, da wa ibü Solón nókyenóp, Kisün olom, Benzaminün zitüldügab, da wa ibü 40 pail ngabkalórr.+ 22 God oya nóma elakónórr king ngidügab, ene pabodó God ama ⌊Deibidün⌋ ingrinürr kingüm. God Deibidünkwata igó bóktanórr wagó, ‘Ka kuri esena Deibidün, Zesin olom, kürü moboküpa noakamóm ubi bainda. Wa sab blaman elklaza tómbapón yarile, kürü ubi elklaza ne klamko.’+ 23 Deibidün olmalbobataldógabi, God kuri sidüde Zidbain Pam Yesu, wa ngaen ne ⌊alkamül-koke bóktan⌋ nókyenóp Isrrael pamkolpam. 24 Yesu solkwat tamórr, ngaen-gógópan God Zonón zirrsapónórr Isrrael pamkolpamdó, Godón bóktan amgolóm, Godka byalüngüm kolae tonarrdógabi akó ⌊baptaes bainüm⌋.+ 25 Zon tóba zaget nóma elakonórrma, wa bóktanórr wagó, ‘E ia gyagüpi tótókdakla, ka nótókla? Ka ene olom kokela, e ne olom akyandakla; koke! A tübarrkrru, wa kürü solkwat tótókda, ka ta ngarkwatódó kokela oya wapórdó bamel kla agom.’+
26 “Kürü Isrrael zonaretal, Eibrra-amón olmalbobatal, akó e nidi ótókdakla Godón: errkya God ini zidbain bóktan mibüka zirrsapónórr! 27 Zitülkus módóga, Zerrusalem pamkolpam akó ibü singüldü pama Yesun koke emzyetóp, akó i prropetab bóktan morroal koke ipadnónóp, ne bóktan blaman Sabad ngürrdü atang kwarilürr. A i Yesun büdül bóktan ekyenóp, akó inzan tómbapónde i prropetan bóktan küppükü ninóp.
28 “Enana i amkoman bóktanan küp koke esenóp oya büdülümpükü amkalóm, i Paelatón imtinóp oya amkalóm ainüm.+ 29 I blaman ene poko nóma elakónóp, oyakwata ne bóktan wialómóp, i oya nugup krros kwitüdügab sabinóp, da gapókdó we ingrinóp.+ 30 God ma oya akó irsümülürr büdüldügab. 31 Wa abün ngürrüm okaka tübyónürr ene pamkolpamdó i nisakü bagólólórr Galiligab ama Zerrusalem. Oya nidi esenóp ilküpi, errkya oya bóktan büdrrat pamkolpamko mibü Isrrael pamkolpamdó.+ 32 Ki yabüka Morroal Bóktan büdrratódakla: God mibü abalbobatal igó ne alkamül-koke bóktan nókyenóp, 33 wa küppükü kuri yónürr mibünkü, ibü olmalbobatal nidipakla, Yesun büdüldügab arsümüldi. Enezan wialómórróna Wórr Peba nisdü Godón Wibalómórrón Bóktandó wagó,
“ ‘Ma kürü Olomla;
ini ngürr ka pamkolpam bómtyandóla igó wagó, ka marü Abla.’+
34 God Yesun büdüldügab irsümülürr, da wa sab myamem koke alkomóle gapókdó abünüm. God igósidi Godón pamkolpamdó bóktanórr enekwata wagó,
‘Ka sab yabü tókyenónómo,
ka Deibidün ne amkoman gyabian alkamül-koke bóktan ekyarró oya bles ainüm.’+
35 We ngarkwatódó, darrü pokodó bóktarróna wagó,
‘Ma koke ok ino moba Gyabi Oloma abünüm gapókdó.’+
36 Zitülkus módóga, Deibid Godón zaget tómbapólórr tóba ngyabende, da nurrótókórr. Gapókdó we ingrinóp oya abalbobatalab gapók ne balüngóp. Oya büb murua ola abünürr. 37 A God noan irsümülürr büdüldügab, wa koke abünürr gapókdó.§
38 “Kürü zonaretal, e umulürrün ki korala wagó, ki yabüka bóktan amgoldakla kolae tonarr barrgonankwata, Yesukama ne pokoa tómbapónórr. 39 Oyakama blaman pamkolpam oya amkoman nidi angundako, ⌊aurdü amarrónako⌋ blaman klamdógab, Mosesón gida ne klamdógab gaodó koke yarilürr yabü aurdü amanóm. 40 E umul-umul koralónke, ngaen prropeta ne poko bóktónóp, igósüm sab koke tómbapóne yabüka:
41 “ ‘Ngakónam, e Godón nidi ⌊tiz angóndakla⌋ akó barnginan ngitandakla: Gübarirr aengke, akó nurrbarinke!
Zitülkus ka ne kla tónggapóndóla errkya,
e koke amkoman yangunane,
enana yabü ne darrü oloma nóma nüzazirre!’ ”*+
42 Pol akó Barrnabas nóma amgatnórri kwóbbazen müót, pamkolpama ibü natop akó alkomólóm kwóbbazen müótüdü darrü Sabad. 43 Pamkolpamazan barngelórr kwóbbazen müótüdügab, abün Zu akó mogob pamkolpam, Zu pamkolpamab tóre tonarr nidi mamoandako, i Pol akó Barrnabas ibüka zutalórr. Da i ibü arüngi nyalnóp akó gyagüpitótók nókyenóp zürüki ngyabenóm Godón ⌊gail tonarrdógabi⌋. 44 Darrü Sabad, dudu basirra kwób bazenórr Godón bóktan arrkrrum. Wata aüda koke ogobórr. 45 Zu pamkolpama nóma nósenóp blaman kolpam, ibü gyagüp kolaea ekrranórr. I Polkü darrem-darrem bóka bamgün kwarilürr, akó kolae bóktan poko bóktan koralórr oyaka. 46 Pol a Barrnabas ma gum-koke bóktan namülnürri Zu pamkolpamdó wagó, “Ene wa Godón ubi yarilürr yabüka bóktanóm ngaen-gógópan, a e enezan kakota amandakla oya bóktan, da e yabiób igó basendakla, e ngarkwatódó kokeakla ⌊ngarkwat-koke arról apadóm⌋. Da ki yabü igósidi bimgatódakla ibüka tótókóm, Zu-koke nidipko. 47 Ene wirri arüng bóktan igósa, Lod mibü kuri tókyerre wagó,
“ ‘Ka marü zyón klamómzan kuri mina ibünkü, Zu-koke nidipko,
igósüm ma zidbain idüdlo blaman ini tüp ngarudüma.’ ”+
48 Zu-koke nidipko, i nóma barrkrrurr ini bóktan, i bagürwóm kwarilürr akó Lodón bóktan agür kwarilürr, akó God nibiób yazebórr ngarkwat-koke arrólóm, i Yesun amkoman angun pamkolpamóm bainóp.
49 Lodón bóktana blaman ene bwóbdüma bayorr. 50 A Zu pamkolpama ngibürr wirri ngi kol, Zu-koke nidi kwarilürr a Godón nidi ótók kwarilürr, akó Antiok basirr singüldü pam, ibü gyagüpitótók nalüngóp kolae tómbapónóm Pol a Barrnabaspika. I Pol akó Barrnabas wirri müp nókyenóp, da kolanókyenóp ene bwóbdügab. 51 ⌊Apostola⌋ wapór tüp buru bairri, ene pamkolpam amtyanóm wagó, ibü kolae asi yarilürr. Da i tib ma Ikonium wirri basirrdü aurrürri.+ 52 Yesun umulbain olmala Antioküm morroal bagürwóm kwarilürr, akó Godón Samupükü koralórr.
+ 13:13 Apostolab Tórrmen 12:12, 25; 15:37-39; Kolosi 4:10; Pilimon 1:24 * 13:15 Mosesón Gida Buk ini 5 peba ngablaoda Ngaep Bukdü: Bwób Zitül, Bazeb Tonarr, Lebitikus, Bótang Peba, akó Duterronomi. + 13:17 Bazeb Tonarr 1:7; 12:51 + 13:18 Bótang Peba 14:34; Duterronomi 1:31 + 13:19 Duterronomi 7:1; Zosyua 14:1 + 13:20 Zaz 2:16; 1 Samuel 3:20 + 13:21 1 Samuel 8:5; 10:21 + 13:22 1 Samuel 13:14; 16:12; Wórr Peba 89:20 + 13:24 Mak 1:4; Luk 3:3 + 13:25 Metyu 3:11; Mak 1:7; Luk 3:16; Zon 1:20, 27 + 13:28 Metyu 27:22-23; Mak 15:13-14; Luk 23:21-23; Zon 19:15 + 13:29 Metyu 27:57-61; Mak 15:42-47; Luk 23:50-56; Zon 19:38-42 13:31 abün, ene 40 ngürr kwarilürr (1:3). + 13:31 Apostolab Tórrmen 1:3 + 13:33 Wórr Peba 2:7 13:34 God Deibidün ne alkamül-koke bóktan ekyanórr, oya küp módóga: God sab darrü Deibidün olmalbobataldógab ingrine Isrrael pamkolpam zid bainüm. Ene olom Yesu yarilürr. Wa büdüldügab nóma saogórr, wa ene alkamül-koke bóktan ugón küppükü yónürr. + 13:34 Aesaya 55:3 + 13:35 Wórr Peba 16:10 § 13:37 Atang poko 33dógab kókó 37 amrran, Pol igó poko küppükü ainüm kainda, wa, Deibid tóbabóka koke apón yarilürr Wórr Peba 16:10-dó (atang poko 35), a wa Yesunbóka apón yarilürr, nótó türsümülürr büdüldügab. Wa koke abünürr gapókdó, a ene Deibid ma tüób abünürr gapókdó. * 13:41 Prropet Abakók ini bóktan opor nóma wialómórr, God kari poko yarilürr tóba Isrrael pamkolpam tibiób kolae tonarrab darrem aliónüm. Ini ngarkwatódó, Pol kwóbbazen müótüdü ne pamkolpamko, arüng bóktan nülinóp tóba bóktan Yesunkwata barnginan ngitan-gum. Koke nóma, God ta ibü kolaeab darrem sab wirribóka kolae nirre. + 13:41 Abakók 1:5 + 13:47 Aesaya 42:6; 49:6 13:51 Ini bóktanan küp módóga: ibü ⌊kolaean darrem⌋ sab asi yarile. + 13:51 Metyu 10:14; Mak 6:11; Luk 9:5; 10:11