19
Paulus ivotia Maaron aliiŋa izi nugh Epesus
Saawe tau Apolos ilepleep izi nugh Korin, Paulus ilaghlaagh irau nugh nugh tau tigheen taghon loloz. Le isov, ra indari izila pa nugh Epesus. Ilepleep ta sewe, ve indeeŋ Yesu ziŋeera siriv. I ighason zi ighe: “Mindai, saawe tau aghur ila to Yesu, yam agham Avuvu Patabuyaaŋ, ma mako?”
Yes tiyol aliiŋa tighe: “Mako. Avuvu Patabuyaaŋ tau yo usavia na, yei nilooŋ saveeŋa rigta mako.” *
Paulus ilooŋ saveeŋ tane, ve ighason zi muul: “Ighe tauvene, agham yaa itaghon saa eez?”
Yes tiyol aliiŋa tighe: “Yei nigham yaa itaghon eez to ŋeer rughuzaaŋa Yoan.” *
Paulus isaav pazi muul ighe: “Muuŋ, Yoan irughuuz tamtamon imin ilaal pazi ighe yes titoor ŋgar toozi ve tighe titaghon ŋgar paaghu. Ve i isaav pazi ighe tighur ila to ŋeer ite tau pale ilam murei pani na. Ene Yesu.” *
Yes tilooŋ saveeŋ tane, ve rekia mon tigham yaa ila Tiina toit Yesu eeza. Ra Paulus ighur niima izala pavozi, ve Avuvu Patabuyaaŋ izeev zi tisov. Tauvene tisaav ila nugh nugh aliŋazi, ve tivotia Maaron aliiŋa imin propet. *
Zitamoot tawe irau saŋavul ve ru.
Paulus ileep izi Epesus irau kaiyo tol. Saawe tana, i iloŋloŋ ila yes Yuda rumei toozi, ve yesŋa tivavasavo zi pa pooz to Maaron. I iroi mako. Aavo iyaryaaŋ, ve isavsaav ghazooŋa pazi. Pa ighe igham zi titoor ŋgar toozi ve tighur ila to Yesu. Eemon tamtamon toozi siriv, ŋgar toozi iyaryaaŋ kat. Tauta tighur ila mako, ve tisik saveeŋ sasaghati naol pa eez to Tiina toit Yesu ila eval tiina matazi. Tauvene Paulus ipul zi, ve igham Yesu ziŋeera tila soghan. Ve mataaz ta naol ne, yesŋa tiluplup zi ila Tiranus ruum tooni to ghamuuŋ ŋgar, ve tivasavo zi pa Maaron aliiŋa. *
10 Paulus itaghon ŋgar tana irau ndaman ru. Tauta saveeŋ to Tiina toit ilaan irau tamtamon tisov to taan sirivu to Asia gha tilooŋa. Yes Yuda ve Grika paam. *
Yuda siriv titoova to tiziir avuvu sasaghati pa tamtamon ila Yesu eeza
11 Maaron itotoi tapiri ve igham gabua ŋgeretazi maata maata tivotvot ila Paulus niima. Gabua tawe, tamtamon tighit zi imin paaghu pazi. *
12 Isaav ighe tigham gabua rigta to Paulus imin uuli tooni to musuuŋ punita, ma uuli tooni siriv, ve tighuru izala yes moroghooŋa pavozi, ene rekia mon tinizi poia. Ve yes tau avuvu sasaghati tizevzeev zi na paam, avuvu sasaghati tipul zi, ve tighau tila. *
13 Yuda siriv tilaghlaagh irau nugh nugh ve tizirziir avuvu sasaghati pa tamtamon imin lezi uraat. Yes paam titoova to tiwaat Yesu eeza, leso ipalot zi pa uraat tau tighamghamu na. Tisavsaav pa avuvu sasaghati tighe: “Yesu tau Paulus ivovotia vaaru na, yau nayooz ila i eeza, ve nasaav ariaaŋ payam naghe aghau ala!” 14 Yuda ee, i daaba to watooŋrau. Eeza Skeva. Natŋa zitamoot liim ve ru tighamgham tauvene paam.
15 Saawe ee, titoova to tiziir avuvu saghati pa ŋeer ee. Eemon avuvu saghati tawe iyol aliŋazi ighe: “Yesu, yau nawataghi. Ve Paulus, naloŋlooŋ vaaru. Eemon yam savunugha?” 16 Ra ŋeer tau avuvu saghati izeeva na, iyaat izala pavozi, ve irav zi le naghozi isaghat kat, ve ivaraŋgatin nonoghiiŋa toozi paam. Pasaa, tapiri iliiv zi tisov. Tauvene tipul ruum loolo, ve tilaan kambaŋmbaŋizi, ve tivot tila muuri.
17 Gabua tana vaaru ilaan irau tamtamon tisov to nugh Epesus. Yes Yuda ve yes Grika paam. Tauvene tamtamon tisov tirur ve roiŋ tiina igham zi, ve tipait Tiina toit Yesu eeza. 18 Ve tamtamon katini tau tighur ila to Yesu na, tilam ve tivotia ŋgar sasaghati naol tau muuŋ tighamgham zi na, ila eval tiina matazi. 19 Yes mura katini tilam paam tomania rau toozi tau var ma mur saveeŋa ighenaar ila na, ve tindou zi ila eval tiina naghozi, ve tighur yav pazi. Rau tawe, tinin atuyazi le irau maet silva 50,000. *
20 Tauta saveeŋ to Tiina toit Yesu ilaan irau nugh toman tapiri tiina.
21 Gabua naol tana tivot le isov, ra Avuvu Patabuyaaŋ ipaburigin Paulus gha loolo ighur ighe ilaagh irau taan sirivu to Masedonia ve Akaia. Le isov, o ila pa Yerusalem. Ve maata iŋgal paam ighe: “Yau nala Yerusalem, mako nala naghita Rom. [Leso navotia vaaru poia izi ta sewe.]” *
22 Tauvene imbaaŋ uleeŋa tooni ru, Timoti gha Erastus, timuuŋ tila Masedonia. Ve i tauu ileep rig izi Asia.
Malmal tiina ivot izi Epesus
23 Saawe tana, eez to Tiina toit Yesu imin puughu pa malmal tiina ivot izi nugh Epesus. *
24 Ŋeer ee ilepleep. Eeza Demitrius. I ŋeer to gharatooŋ gabua pa silva. Yesŋa uraata tooni tighagharaat gabua geegeu katini tau ghitoŋazi imin Artemis
rumei tooni, leso tamtamon tighol zi. Uraat toozi tawe, yes tighamgham maet tiina pani. 25 Tauvene Demitrius ipoi uraata tooni, tomania tamtamon siriv tau uraat toozi eemon na, tilam tilup zi, ve isaav pazi ighe: “Alooŋ. Yam awatagh: Uraat toit tane, iit taghamgham katin maet pani. 26 Paulus tawe, yam taumim aghita ve alooŋa wa. I isavsaav ighe zimaronŋa anunuzi tau tamtamon tigharaat zi pa nimazi na, ene Maaron tauu mako. Tauta ikau eval tiina to Epesus ŋgar toozi, le tighur murizi pa zimaronŋa toit wa. Ve iit Epesus mon mako. Eval tiina tau tileep irau taan isov to Asia na, tighur ila saveeŋ tooni wa. *
27 Tauvene tayamaan ghiit. Malau mako pale taleep ila pataŋani tiina loolo. Pasaa, ŋeer tawe pale igham eval tiina matazi veleghin uraat toit. Ve tane mon mako. Pale igham tamtamon tivelegh maaron livaa toit Artemis tau eeza tiina na, rumei tooni paam imin kaut sorok. Ve Artemis tau aazne eval tiina to Asia ve taan naol isov tisuŋsuŋ pani na, saveeŋ to ŋeer tawe pale itatan eeza, ve tamtamon matazi veleghini tighe i Maaron tauu mako.”
28 Yes tilooŋ saveeŋ tooni tane le atezi yavyav kat. Tauvene tipaburigin bobaaŋ tighe: “Iit Epesus, Maaron toit Artemis. I eeza tiina kat!”
29 Malau mako ve oroor tiina kat iburig irau nugh loolo. Yes Epesus atezi yavyav kat, ve tiparlanlaan tila le tighita Gaius gha Aristarkus, zeran ru to Masedonia tau tilaghlaagh tomania Paulus. Tauvene tikis zi, ve tisasaar zi tila pa nugh toozi to lupuuŋ. 30 Paulus ighe ivot ila eval tiina tawe naghozi paam, ve isavsaav pazi. Eemon zeetŋa siriv tau titaghon Yesu na, tiŋgalsekini tighe ila sov. 31 Daaba siriv to Asia, ene Paulus zeetŋa. Tauvene yes paam tiveveena tighe ila pa nugh to lupuuŋ tawe sov.
32 Eval tiina tau tila tilup zi na, tiwatagh oroor tawe puughu mako. Tizazain tauzi sorok. Tauvene kankanooŋ ivot pazi, ve tiboboob pa saveeŋ maata maata. Siriv tisaav pa gabua ite, siriv tisaav pa gabua ite. 33 Yes Yuda tiroi pa tauzi, tauvene tisipiir tamtamon toozi ee, eeza Aleksander ila iyooz ila eval tiina matazi. Leso igham avozi ve ipaghazoŋai eval tiina ighe yes Yuda tigham sosor eta mako. Eemon tamtamon siriv tighita, ve tighe pa i ta ipaburigin oroor tana. Tauvene tiboob ila pani tighe ipaesia oroor tana puughu pazi. Aleksander itatan niima pazi, leso oroor imot, ve isaav. 34 Eemon saawe tau tighilaalo tighe i Yuda, tilup avozi, ve tipaburigin bobaaŋ muul tighe: “Maaron to iit Epesus, ene Artemis. I eeza tiina kat!” Tinoknok bobaaŋ tauvene le malau rig.
35 Ra daaba to Epesus tau iŋgin uraat to bodeeŋ rau na, iburig iŋaar zi ighe tineneeŋ, ve isaav pazi ighe: “Yam nugh tauŋa to Epesus, alooŋ. Tamtamon tisov tiwatagh tighe iit to nugh Epesus taŋgin maaron Artemis tau eeza tiina na rumei tooni, tomania anunu tau itap sambam ve izilam taan. 36 Tamtamon eta irau izoor ghiit pa gabua tane mako. Tauvene lolomim ipazaagh gham rekia sov. Atemim izi, ve agabiiz poghania saveeŋ. 37 Zeran tau yam agham zi tilam ne, yes tium gabua eta ila rumei toit loolo mako. Ve tisik saveeŋ veleghiiŋ eta pa maaron livaa toit Artemis mako. 38 Isaav ighe Demitrius tomania uraata tooni lezi saveeŋ pa ŋeer eta, nugh to gharatooŋ saveeŋ ighengheen. Yes irau tila ta sewe, ve yesŋa yes daaba tigharaat saveeŋ toozi. 39 Ve isaav ighe yam lemim saveeŋ siriv paam to asavia, na ataghon tutuuŋ toit, ve aghuru ila lupuuŋ tiina to nugh niima. Leso tigharaata. 40 Aazne, iit tasosor wa. Tauvene yau naroi. Isaav ighe gavman to Rom tilooŋ oroor tane vaaru, ene pale tighita tighe iit tagham malmal, ve tighur atuya pait. Isaav ighe tighason ghiit pa oroor tane puughu, pale tasaav mindai? Pasaa, oroor tane le puughu mako.” 41 I isavsaav le isov, ra iziir zi gha tighau tila.
* 19:2 Yo 7:39; Mbaŋ 2:38 * 19:3 Mk 1:4; Mbaŋ 1:5 * 19:4 Mt 3:11+ * 19:6 Mbaŋ 2:4, 8:17, 10:44+ * 19:9 2Kor 6:14+ * 19:10 Kol 1:6 * 19:11 Mbaŋ 14:3; 2Kor 12:12 * 19:12 Mk 16:17+; Mbaŋ 5:15-16 * 19:19 Maet silva 50,000, ene irau wan milion Kina ma vene. * 19:21 Ro 1:11, 15:23 * 19:23 2Kor 1:8+ 19:24 Artemis, i maaron livaa to yes Epesus. Rumei tooni ene tiina kat. * 19:26 Mbo 115:4; Mbaŋ 17:29; Syg 9:20