7
Tutuuŋ to Maaron iliiv tutuuŋ to yes Yuda timbuzŋa
(Mt 15:1-9)
1-4 Zeran tutuuŋa tomania Yuda siriv paam tibesbees pa Maaron itaghon tutuuŋ tau timbuzŋa titaghoni muuŋ ve ilam. Ŋgar toozi tauvene: Irau tighan aniiŋ rekia mako. Timin nimazi itaghon tutuuŋ toozi, le tiŋgalaaŋ ila Maaron maata, o tighan. Ve tutuuŋ toozi ite isaav tauvene: Ighe tila nugh to raukoliiŋ ve timuul tilam, ene yes aat titir yaa izala pavozi ve timin muun ilale. Leso tiŋgalaaŋ muul, ve tighan aniiŋ. Yes lezi tutuuŋ naol tauvene. Tutuuŋ siriv iŋarui miniiŋ uur ve rubruub, ve tutuuŋ siriv iŋarui gabua siriv paam. *
Zeran tutuuŋa siriv tomania ŋgara siriv to tutuuŋ tipul Yerusalem, ve tila tileep tomania Yesu. Yes tighita mbiwa tooni titaghon tutuuŋ toozi to miniiŋ nimazi mako, ve rekia mon tighan aniiŋ. Tauvene tighit zi le irau lolozi mako. Pasaa, mbiwa tooni nimazi iŋgalaaŋ mako, ve tigham aniiŋ gha tighan. *
Tauvene tighason Yesu tighe: “Ughita. Mbiwa tsio tana nimazi iŋgalaaŋ mako ve tighan aniiŋ. Puughu mindai ta titaghon tutuuŋ to timbuunŋa mako?”
Yesu iyol aliŋazi ighe: “Yam zeran to karom. Apapamir taumim pa ghuruuŋ ila tsiam! Muuŋ, propet Isaia ivotia Maaron aliiŋa ziiri ee tau iduduuŋ kat pa ŋgar tau yam aghamghamu na. Isaav tauvene:
‘Zeran tane tipapait ghau sorok pa avozi uuli mon.
Eemon lolozi, ene igheen malau kat payau.
Saveeŋ ve tutuuŋ katini tau tipaduduuŋ tamtamon pani, ene itaghon ŋgar tsiau mako. Itaghon ŋgar to tamtamon mon.
Tauta suŋuuŋ ve besooŋ toozi tau monmon tighamgham payau ne, ene imin kaut sorok, ve le anooŋa mako.’ ” *
Ve Yesu isaav pazi muul ighe: “Tutuuŋ tau Maaron tauu ighuru, ene yam apuli wa. Ve tutuuŋ tau tamtamon tighuru, tauta yam akisi tuŋia, ve ataghoni.” Yesu iseeŋ saveeŋ tooni muul ighe: “Yam aghur murimim pa tutuuŋ to Maaron, ve apuli izi ileple. Leso apariaaŋ tutuuŋ to timbumimŋa, ve ataghoni. Ŋgar tauvene, yam arau kat pani! 10 Aghita. Tutuuŋ to Mose isaav tauvene:
‘Matam loŋloŋai pa tamam gha tinam ve utandagh pazi.’
Ve ‘isaav ighe tamtamon eta isik saveeŋ saghati pa taama ma tiina, i aat imaat.’ *
11-12 Eemon yam asavsaav tauvene: ‘Ighe tamtamon eta le gabua to iuul taama ma tiina pani, eemon igham pazi mako, ve isaav pazi ighe: ‘O, gabua tane, yau irau nagham payam mako. Pa ene nawaat Maaron eeza pani wa.’ Ighe tamtamon eta igham tauvene, ve murei itoor ŋgar tooni ve ighe igham gabua tana pa taama ma tiina, na yam aŋgalsekini aghe i igham tauvene sov. 13 Tauvene tutuuŋ tau timbumimŋa tigham payam ve aazne ataghoni, ene igham gham atatan Maaron saveeŋ tooni izi imin kaut sorok. Ve ŋgar tsiam naol tau aghamgham zi ne, ene raratezi mon.”
Gabua tau igham tamtamon tisaghat ila Maaron maata
(Mt 15:10-20)
14 Yesu isavsaav tomani zi le isov, ra ipoi eval tiina tilam tooni muul, ve isaav pazi ighe: “Yam asov alooŋ saveeŋ tsiau tane, ve agham ŋgar pani poi. 15-16 Gabua tau tamtamon tighamu ve tighani gha izila apozi, eta irau igham zi tisaghat ila Maaron maata ne mako. Ŋgar sasaghati tau igheen ila lolozi ve ivotvot, tauta igham zi tisaghat ila Maaron maata.” *
17 Yesu ipul eval tiina tawe tileep muuri, ve iloŋ ila pa ruum, ra mbiwa tooni tighasoni pa saveeŋ tooni puughu. 18 I isaav pazi ighe: “Wai, yam paam lemim ŋgar mako? Aghilaal soone? Gabua naol isov tau tamtamon tigham zi ve tighan zi gha izila apozi, eta irau igham zi tisaghat ila Maaron maata ne mako. 19 Pasaa, gabua tauvene igham gabua eta pa lolozi mako. Izila pa apozi mon, ve malau mako timbeghazi gha ilale.”
Yesu saveeŋ tooni tane ipaghazoŋai ghiit ighe gabua naol isov poia to taghani. Eta irau igham ghiit tasaghat ila Maaron maata mako.
20 Ve Yesu isaav muul ighe: “Ŋgar sasaghati tau igheen ila tamtamon lolozi ve ivotvot, tauta igham zi tisaghat ila Maaron maata. 21-22 Pasaa, ŋgar sasaghati tau igheen ila tamtamon lolozi ve ivotvot, tauta ipapaburigin zi gha matazi iŋgal ŋgar sasaghati naol imin: tighur boog, tium, tirav tamtamon timaat, tivaghamunia vaiŋ, matazi aniiŋ, tigham taliiŋzizi, tigham karom, matazi saghati imin ŋgavuun ve ŋgai, tighur koi pa zetazŋa tau lezi gabua katini, tisik saveeŋ saghati pa zetazŋa ve Maaron paam, tipait tauzi ezazi, ve tigham ŋgar sasaghati siriv paam imin yes tau tikankaan pa Maaron. 23 Ŋgar sasaghati naol tane tau ighengheen ila tamtamon lolozi ve ivotvot, tauta igham zi tisaghat ila Maaron maata.”
Grik tinazi ee to Ponisia ighur ila to Yesu ariaaŋ
(Mt 15:21-28)
24 Yesu ipaburigin laghooŋ tooni muul, ipul nugh tawe, ve ilaagh ila ivot taan sirivu tau nugh tiina Tiro igheen pani. Ra iloŋ ila ruum ee to nugh tawe ve ileep. I loolo pa tamtamon tiwatagh ruum tau i ileep pani ne mako. Eemon mako. Pasaa, tamtamon tighita wa.
25-26 Livaa ee to nugh tawe, avuvu saghati izeev natliva marani. Livaa tawe, i Yuda mako. I Grik tinazi to taan Ponisia tau igheen ila taan sirivu to Siria. I ilooŋ Yesu vaaru, ve rekia mon iŋarui Yesu ila, itap izi Yesu aaghe puughu, ve itaŋ raraini ighe iziir avuvu saghati tawe ighau pa natliva.
27 Yesu isaav pani tauvene: “Isaav ighe tasan aniiŋ to yes geegeu, ve tasiki rekia mon ila ŋgavuun tighani, ene iduduuŋ mako. Yes geegeu tighan imin maata le apozi isuŋ, o tasik aniiŋ sirivu ila pa ŋgavuun.” *
28 Livaa tana iyol aliiŋa ighe: “Tiina, aliŋam poia. Eemon ŋgavuun paam tisasaŋan. Isaav ighe yes geegeu tighanghan, ve aniiŋ ŋgirŋgiira itaptap izi taan, ene imin ŋgavuun lezi to tighan.”
29 Yesu ilooŋ saveeŋ tane, ve isaav pani muul ighe: “Yo upat aliŋag le iduduuŋ kat. Tauvene umuul ula pa ruum toman lolom poia. Pa avuvu saghati ighau pa natumliva wa.”
30 Tauvene livaa tana imuul ila pa ruum, ve ighita natliva ighengheen izala niia to ghenooŋ. Avuvu saghati ighau pani ve tiini poia wa.
Yesu igharaat ŋeer ee tau taliiŋa tomania aavo ivool
31 Yesu ipul taan sirivu to Tiro, ve isakia laghooŋ tooni ila ivot nugh Sidon. Ra ilivut imuul ilam, ve imbut taan sirivu to Dekapolis, ve ila ivot yaa naliu Galilaia muul. *
32 I ilepleep ta sewe, ve tigham ŋeer ee ila tooni. Ŋeer tawe, taliiŋa paamu ve irau isavia saveeŋ eta ighazooŋ mako. Tauvene titaŋ rarai Yesu tighe ighur niima izala ŋeer tana paavo, leso tiini poia. 33 Yesu ighamu ve yesuru tila soghan rig pa eval tiina, ra izeev niima ŋguruuŋa ru iloŋ ila ŋeer tana taliiŋa. Le isov, mako iŋazuv ila niima, ve ighur niima ila ŋeer tana yaama. *
34 Ra maata izaa pa sambam, iyavaghan, ve isaav pani ighe: “Epata!”
(Saveeŋ tane, puughu tauvene: ‘Ukaak!’)
35 Rekia mon ve ŋeer tana taliiŋa tomania aavo pakia, ve isaav aliiŋa ivot ighazooŋ. *
36 Yesu iŋgalsekin zi ariaaŋ ighe tivotia gabua ŋgereeta tana vaaru pa tamtamon eta sov. Eemon mako. Onoon, i iŋgalsekin zi pai katini. Eemon yes tinoknok votiaaŋ gabua tana vaaru taghon gha ila. 37 Tamtamon tisov tau tilooŋ gabua tana vaaru, tirur tiina kat le ŋgar toozi imbool, ve tisaav tighe: “Wai, ŋeer tane, i irau kat. Gabua naol isov tau i ighamgham zi na, ene popoia mon. Aghita. Yes tau taliŋazi paamu, ve yes tau avozi ivool na paam, i igham zi tiloŋlooŋ saveeŋ ve tisavsaav.”
* 7:1-4 Mt 23:25+ * 7:1-4 Lu 11:38 * 7:7 Is 29:13; Kol 2:20+; Tit 1:14 * 7:10 Igham 20:12, 21:17 * 7:15-16 Mbaŋ 10:14+; Ro 14:14, 20; 1Tim 4:4 * 7:27 Saveeŋ to Yesu tane, puughu tauvene: I aat igham uraat ila yes Yuda sosozi le isov, o pooz to Maaron ila irau nugh nugh tau Yuda mako na paam. * 7:31 Mt 15:29+ * 7:33 Mk 8:23; Yo 9:6 7:34 ‘Epata’, ene saveeŋ Aramea. Saveeŋ Aramea igharau saveeŋ Hibru. Saawe tau Yesu ileep izi taan, eval tiina to Israel tisavia aliŋazi ru: Aramea, ve Hibru. * 7:35 Is 35:5-6