23
Yesu iveveen tamtamon pa ŋgar pakuruuŋ to zeran tutuuŋa ve yes ŋgara to tutuuŋ
(Mk 12:38-39; Lu 11:43, 46, 20:45-46)
Murei ra, Yesu isaav pa eval tiina tomania mbiwa tooni ighe: “Zeran tutuuŋa ve yes ŋgara to tutuuŋ tikis saveeŋ to Mose, ve tigham Mose niia to anazi tipaghazoŋai tamtamon pa Maaron aliiŋa. Tauvene saveeŋ isov tau tipaduduuŋ gham pani na, matamim kisini ve ataghoni. Eemon ŋgar tau tighamghamu na, ataghoni sov. Pa saveeŋ naol tau tipaduduuŋ tamtamon pani na, tauzi titaghoni mako. *
Yes tiseeŋ Maaron tutuuŋ tooni pa tutuuŋ katini itaghon tauzi ŋgar toozi, ve avozi iyaryaaŋ pa tamtamon leso titaghon zi. Tauta tigham pataŋani tintiina pa tamtamon imin ai posaaŋ tau ipataŋan kat pa badooŋ. Eemon lolozi pa tiuul zi rigta pa badooŋ ne mako. *
Ŋgar naol isov tau yes tighamgham zi na, ene to tamtamon tighit zi ve tipait ezazi mon. Aghita. Gabua toozi tau saveeŋ siriv to Maaron igheen iloŋ ila ve tipoos zi ila ndamozi ve nimazi, ene tintiina kat. Iliiv tamtamon siriv toozi. Ve nonoghiiŋa tau tinonogh zi pani na, tauvene paam. Mbuuru mamalaua. Leso tamtamon tighita ve tipakur zi. *
Isaav ighe tila pa ghanghaniiŋ, ma tiloŋ tila rumei, ene tighe le tileep ila paŋ popoiazi tau tighur zi pa yes tau ezazi tintiina na. *
Ve isaav ighe tilaagh ila maaran aate, ene tighe tamtamon tighit zi ve tisavia saveeŋ popoia pazi imin pakuruuŋ zi, ve tipoi zi tighe ‘Rabi’ (o ‘Paduduŋaaŋ’).
“Eemon yam tau ataghon ghau ne, tamtamon tipoi gham tighe ‘Paduduŋaaŋ’ sov. Pa paduduŋaaŋ tsiam eemon kat, ene yau. Tauvene yam avaghito gham aghe yam raratemim mon. Pa yam asov amin toŋvetaz. Ve apakur tamtamon eta to taan ve apoii aghe ‘tamamim’ sov. Pa Tamamim eemon, ene Maaron tau ileep sambam. 10 Ve tipoi gham tighe ‘daaba tsiei’ sov. Pa daaba tsiam eemon, ene Mesia. 11 Tauvene isaav ighe tamtamon eta ighe eeza imin tiina kat ila yam lolomim, i aat itatan tauu eeza, ve imin besooŋa payam. *
12 Pa tamtamon tau ighe ipakur tauu eeza, ene pale titatan eeza izi. Ve isaav ighe tamtamon eta itatan tauu eeza, ene pale tipait eeza imin tiina.” *
Yesu iyaon zeran tutuuŋa ve yes ŋgara to tutuuŋ
(Lu 11:39-46)
13-14 Yesu isaav muul ighe: “Yam zeran tutuuŋa ve yam ŋgara to tutuuŋ, akaria taumim wa! Yam zeran to apapamir taumim pa ghuruuŋ ila tsiam. Yam taumim ataghon pooz to nugh sambam mako. Ve yes tau tizuari zi tighe titaghoni ve tiloŋ tila nugh sambam na, yam aponpoon eez pazi.
15 “Yam zeran tutuuŋa ve yam ŋgara to tutuuŋ, akaria taumim wa! Yam zeran to apapamir taumim pa ghuruuŋ ila tsiam! Pasaa, yam alaghlaagh taan, ve aravraav irau nugh naol isov, leso ayau lemim tamtamon ve titaghon gham pa ŋgar tsiam. Ve isaav ighe agham ŋeer eemon geeg, ene aghita aghe uraat tsiam ighur anooŋa wa. Eemon yes zeran tau agham zi timin lemim na, ayes zi pa ŋgar tsiam sasaghati, le tiliiv gham kat. Tauvene murei yamŋa pale asov ala nugh saghati.
16 “Akaria taumim wa! Yam matamim kumkuuma. Eemon aghe atotoi eez to Maaron pa tamtamon. Yam akaukau tamtamon ŋgar toozi. Pasaa, asavsaav pazi tauvene: ‘Isaav ighe tamtamon eta iwaat Rumei Tiina eeza to ipariaaŋ saveeŋ tooni, ene saveeŋ tana imin yaghur sorok. Iyaryaaŋ mako. Ve ighe iwaat maet gol tau igheen ila Rumei Tiina loolo na eeza, ene aat saveeŋ tooni iyaryaaŋ kat. Irau itoor aliiŋa muul mako.’ *
17 Yam matamim kumkuuma, ve lemim ŋgar mako kat! Saa kaut ta gabua tiina kat ila Maaron maata? Rumei tooni, ma maet gol tau igheen ila rumei loolo na? Maet gol, ene gabua tiina mako. Rumei to Maaron, ta igham maet tawe imin gabua patabuyaaŋ ila Maaron maata. 18 Ve yam asavsaav paam tauvene: ‘Tamtamon eta ighe iwaat artaal eeza to ipariaaŋ saveeŋ tooni, ene aat saveeŋ tooni tana imin yaghur sorok. Iyaryaaŋ mako. Eemon isaav ighe i iwaat gabua tau igham pa watooŋrau na eeza, ene aat saveeŋ tooni iyaryaaŋ kat. Irau itoor aliiŋa muul mako. 19 Yam matamim kumkuuma! Saa kaut ta gabua tiina kat ila Maaron maata? Gabua tau tamtamon tigham pa watooŋrau na, ma artaal? Gabua tau tamtamon tigham pa watooŋrau, ene gabua tiina mako. Artaal, tauta igham gabua toozi imin gabua patabuyaaŋ to Maaron. 20 Tauvene isaav ighe tamtamon eta iwaat artaal eeza to ipariaaŋ saveeŋ tooni, ene ilup artaal tomania gabua isov tau tigheen izala. 21 Ve isaav ighe tamtamon eta iwaat Rumei Tiina eeza to ipariaaŋ saveeŋ tooni, ene imin i iwaat Maaron eeza paam. Pasaa, Rumei Tiina, ene Maaron niia. 22 Ve isaav ighe tamtamon eta iwaat nugh sambam to ipariaaŋ saveeŋ tooni, ene imin i iwaat Maaron niia to ghamuuŋ pooz, ve Maaron eeza paam. Pasaa, Maaron ilepleep ila niia ta sewe. *
23 “Yam zeran tutuuŋa ve yam ŋgara to tutuuŋ, akaria taumim wa! Yam zeran to apapamir taumim pa ghuruuŋ ila tsiam! Onoon, saiŋ soroksorok tau aghagharaat sur pani, ene matamim iŋgalŋgal pa valaghiiŋ zi timin ŋgun saŋavul, ve aghamgham ŋgun eŋaeŋa pa Maaron. Ene poia. Ŋgar tana, apuli sov. Eemon tutuuŋ tau tintiina kat ila Maaron maata, ene lolomim iveghveegh pazi! Tutuuŋ tauvene: ‘Ugabiiz poghania pataŋani to tamtamon ve ugharaata le iduduuŋ’, ‘lolom isaghatin tamtamon ve uul zi’, ve ‘usavia saveeŋ onoon mon ve utaghon saveeŋ mbuaaŋ tsio.’ Tutuuŋ tauvene, yam aat ataghon zi paam, o poia. 24 Yam matamim kumkuuma! Eemon aghe atotoi eez to Maaron pa tamtamon. Yam amin tamtamon tau ramraam itap izila rubruub tooni loolo ve itapaara ilale. Eemon kamel tau gabua tiina kat na, i ighita mako, ve itoona mon. *
25 “Yam ŋgara to tutuuŋ ve yam zeran tutuuŋa, akaria taumim wa! Yam zeran to apapamir taumim pa ghuruuŋ ila tsiam! Yam amin tamtamon tau imin rubruub le muuri iŋgalaaŋ kat. Eemon loolo, ene tiŋtiŋai. Pasaa, ŋgar tau yam aghamgham zi ila tamtamon matazi, ena agharaat zi le popoia kat. Eemon lolomim, ene ivon pa ŋgar to umbuuŋ, ve matamim aniiŋ, ve matamim iŋgalŋgal pa taumim mon. *
26 Yam zeran tutuuŋa, matamim kumkuuma! Yam aat agharaat lolomim le iŋgalaaŋ imin maata. Leso ŋgar tau aghamghamu ila tamtamon matazi na iŋgalaaŋ paam. *
27 “Yam ŋgara to tutuuŋ ve yam zeran tutuuŋa, akaria taumim wa! Yam zeran to apapamir taumim pa ghuruuŋ ila tsiam! Yam amin naal pavozi tau tamtamon tigharaat zi le paghunazi kat. Eemon lolozi, ene tivoniir pa mateegha tuazi ve gabua mbuzazi naol. *
28 Yam raratemim imin gabua tawe. Pasaa, ŋgar tau yam aghamu ila tamtamon matazi, ene tamtamon tighita ve tighe pa yam zeran duduŋamim ila Maaron maata. Eemon lolomim ivon pa karom tomania ŋgar naol tau isapir pa tutuuŋ to Maaron. *
Atuya tau pale izaa to zeran tutuuŋa ve yes ŋgara to tutuuŋ
(Lu 11:47-51)
29 “Yam ŋgara to tutuuŋ ve yam zeran tutuuŋa, akaria taumim wa! Yam zeran to apapamir taumim pa ghuruuŋ ila tsiam! Matamim iŋgal ila pa yes propet ve zeran duduŋazi tau muuŋ timbumimŋa tighur koi pazi ve tiravuur zi timatmaat na. Zeran tawe, ta aazne yam agharaat naal toozi pavozi, ve apabood zi le paghunazi kat imin pakuruuŋ zi. 30 Ve asavsaav tauvene: ‘Imin ta yei nileep pa saawe tawe, kanaŋ ŋgar saghati tau timbumaiŋa tigham pa yes propet na, yei irau nitaghoni mako.’ 31 Tauvene yam avotia taumim. Zeran tau muuŋ tiravrav yes propet timatmaat na, paaghu toozi ta yam! 32 Poia. Apasov uraat to timbumimŋa tana le isov kat! *
33 “Yam moot saghati! Yam moot sasaghati natŋa! Pale apaghau taumim pa Maaron aatyavyav tooni mindai? Mako. I aat ighur atuya payam, ve isik gham azila nugh saghati. *
34 Tauvene yau nasaav payam kat tauvene: Yau aat nambaaŋ yes propet, tomania zeran tau lezi ŋgar popoia, ve zeran ŋgara to tutuuŋ tilat payam. Tamtamon toozi siriv, yam pale arav zi timaat. Ve siriv, arav zi tizala ai pambarooŋ. Ve siriv, alos zi iloŋ ila rumei tsiam, ve aghur pataŋani maata maata pazi, ve anaan zi taghon nugh nugh gha tila. *
35 Tauvene atuya tau pale izaa tsiam, ene tiina le tiina kat. Pasaa, zeran duduŋazi to taan tisov tau tamtamon tiliŋ siŋ pazi na, siŋ toozi atuya pale izaa tsiam. Muuŋ, Avel i ŋeer duduuŋa. Eemon toogha Kain iravu imaat. Saawe tana, ve taghon ilam le saawe tau arav Barakia naatu Sakaria imaat izi bodbodaaŋ to artaal ve Rumei Tiina. Zeran duduŋazi tisov tane, siŋ toozi atuya pale izaa tsiam. *
36 Onoon kat, yau nasaav payam: Ŋgar sasaghati isov tana atuya pale izaa to yam zeran to aazne.”
Yesu loolo ipataŋan pa Yerusalem
(Lu 13:34-35)
37 Ra Yesu isaav muul toman loolo ipataŋan ighe: “Aa Yerusalem, Yerusalem, yo nugh tau uravrav propet to Maaron timatmaat. Ve yes uraata tau i imbaaŋ zi tilat payo na, yo uravrav zi pa maet gha timatmaat. Saawe naol, yau naghe nalup tamtamon tsio tilam tsiau. Leso napagud zi imin tatareek ipagud natŋa pa baage. Eemon yes lolozi pa ŋgar tauvene mako. *
38 Tauvene Maaron pale ipul rumei tsio igheen sorok, ve le tamtamona mako. *
39 Ve yau nasaav payo: Yo aat ughit ghau muul mako le irau ŋgar to tamtamon tsio ivot ve tisaav aghe:
‘Poia to Maaron izaa to ŋeer tane ve ipaloti.
Pa i igham Maaron naagho ta ilam.’ ” *
* 23:3 Mal 2:7+ * 23:4 Mt 11:28; Mbaŋ 15:10 * 23:5 Yes Yuda tipospoos Maaron aliiŋa ziiri siriv ila nimazi ve ndamozi, ve tinonogh zi pa nonoghiiŋa tau mbuuru mamalaua pasaa, tighe ŋgar tana pale iuul zi, leso matazi iŋgal Maaron irau saawe. Ughita Igham 13:9; Nam 15:37+; Lo 6:8, 11:18, 22:12. * 23:6 Lu 14:7 * 23:11 Mt 20:26; Lu 22:26; Pil 2:5+ * 23:12 Lu 14:11, 18:14; 1Pe 5:6; Yems 4:10 23:13-14 Zeran ŋgara siriv tighe saveeŋ ziiri ite igheen ila saveeŋ tane paam itaghon saveeŋ to Mk 12:40, ve Lu 20:47. Saveeŋ tauvene: ‘Yes titotombaan yes zinaara ve tigham ruum toozi tomania saveeŋ mariŋ toozi imin lezi. Ve tiyotyoot suŋuuŋ toozi le malaua kat. Leso tamtamon tighit zi tighe yes zeran patabuyaaŋa. Tauvene atuya tau murei pale izaa toozi, ene tiina le tiina kat.” * 23:16 Mt 15:14 * 23:22 Is 66:1; Mt 5:34 23:24 Saveeŋ to Yesu tane, puughu tauvene: Tutuuŋ tau Maaron ighita ighe tiina geeg mako, ene zeran tutuuŋa tighita tighe gabua tiina, ve tizuari zi pa taghoniiŋni. Eemon sosor toozi tintiina tau igham zi tisaghat kat ila Maaron maata, ene tighilaal zi mako. * 23:24 Wkp 27:30; Mika 6:8 * 23:25 Mk 7:4 * 23:26 Mt 15:20; Tit 1:15 * 23:27 Mbaŋ 23:3 * 23:28 Lu 16:15 * 23:32 Mbaŋ 7:52 * 23:33 Mt 3:7 * 23:34 Mbaŋ 5:40, 22:19; 2Kor 11:24; Hib 11:36+ * 23:35 Gnp 4:8; Hib 11:4 * 23:37 Mbaŋ 7:59 * 23:38 Yer 12:7; Mt 24:15 * 23:39 Mbo 118:26