☰ Galatiyaliqlargha 2
2
Yérusalémda turghan rosullarning Pawlusni étirap qilishi
1 Yene buningdin on töt yil kéyin, men Barnabas bilen Yérusalémgha chiqtim; Titusnimu hemrah qilip bardim.□  ■ 2 Men bir wehiyge binaen shu yerge barghanidim; we men bikar chapmighinimni yaki bikar chapmaywatqinimni jezmleshtürüsh üchün Yérusalémdikilerning aldida (emeliyette peqet «jamaetning tüwrükliri»deklerge ayrim halda) eller arisida jakarlaydighan xush xewerni bayan qildim.□  ■ 3 Netijide, hetta manga hemrah bolghan Titus Yunanliq bolsimu, xetnini qobul qilishqa mejburlanmidi;□  ■ 4  shu chaghdiki «xetne» mesilisi» bolsa, bizning Mesih Eysada muyesser bolghan hörlükümizni nazaret qilish üchün arimizgha soqunup kiriwalghan, bizni qulluqqa chüshürüshmekchi bolup, yalghanchiliq qilghan saxta qérindashlar tüpeylidin bolghanidi.□  ■ 5 Lékin biz xush xewerning heqiqiti silerdin mehrum qilinmisun dep ulargha hetta bir saetchimu yol qoyghinimiz yoq; 6 lékin abruyluq hésablan’ghan ademlerdin bolsa (méning ularning néme ikenliki bilen karim yoq; Xuda héchqandaq insanning yüz xatirisini qilmaydu!) — mushu abruyluq erbablar dep sanalghanlarning mendiki xush xewerge qoshqini yoq idi.□  ■ 7 Del eksiche, xush xewerni xetne qilin’ghanlargha yetküzüsh wezipisi Pétrusqa tapshurulghandek, xetnisizlerge yetküzüsh wezipisi manga tapshurulghan dep tonup yétip□ 8 (chünki Pétrusni xetniliklerge rosulluqqa Küchlendürgüchi bolsa, ménimu ellerge rosul bolushqa küchlendürgenidi),■ 9 manga ata qilin’ghan shu méhir-shepqetni tonup yetken «jamaetning tüwrükliri» hésablan’ghan Yaqup, Kéfas we Yuhannalar bolsa, siler ellerge béringlar, biz xetniliklerge barayli dep Barnabas bilen ikkimizge hemdemlik ong qolini bérishti. 10 Ularning bizge peqet kembeghellerni untumanglar dégen birla telipi bar idi; men del bu ishqa qizghin bolup kéliwatattim.□  ■
 
Pawlusning Antakyada Pétrusni eyiblishi
11 Biraq, kéyin Pétrus Antakya shehirige kelgende, uning eyiblik ikenliki éniq bolghachqa, men uni yüzturane eyiblidim. 12 Chünki Yaqupning yénidin bezi ademler kélishtin ilgiri u yat ellikler bilen hemdastixan bolghanidi; biraq ular kelgende, xetniliklerdin qorqup shu qérindashlardin özini tartti. □ 13 Hetta bashqa Yehudiy qérindashlar uning bu saxtiliqigha qoshulup ketti; hetta Barnabasmu azdurulup ularning saxtipezlikige shérik boldi. 14 Emma men ularning xush xewerning heqiqiti boyiche durus mangmighanliqini körüp, hemmeylenning aldidila Pétrusqa: «Sen Yehudiy turup, Yehudiylarning adetliri boyiche yashimay, belki yat elliklerdek yashawatisen; shundaq turuqluq, némishqa sen yat elliklerni Yehudiylardek yashashqa zorlimaqchimusen?» — dédim, ■ 15 we yene: «Biz ikkimiz tughulushimizdinla Yehudiymiz, «gunahkar dep qaralghan yat ellikler»din emesmiz, □ 16 lékin insanning heqqaniy qilinishini Tewrat qanunigha emel qilishqa intilishliri bilen emes, belki Eysa Mesihning étiqad-sadaqetliki bilen bolidu, dep bilimiz. Shunga Tewrat qanunigha emel qilishqa intilish bilen emes, belki Mesihge baghlan’ghan étiqad bilen heqqaniy qilinishimiz üchün bizmu Mesih Eysagha étiqad qilduq — chünki héch et igisi Tewrat qanunigha emel qilishqa intilishliri bilen heqqaniy qilinmaydu» — dédim.□  ■
 
17 Emma Mesihte heqqaniy qilinishqa izden’ginimizde, bizmu «gunahkar» dep ispatlan’ghan bolsaqmu, Mesih emdi gunahning xizmitide bolghuchimu?! Yaq, hergiz! □ 18 Emma men eslide ghulatqan nersilerni qaytidin qursam, özümni Tewrat qanunigha xilapliq qilghuchi dep ispatlap körsetken bolimen. □ 19 Chünki men Tewrat qanuni bilen Tewrat qanunigha nisbeten öldüm; netijide, men Xudagha yüzlinip yashawatimen. □
  ■ 20 Men Mesih bilen bille kréstlen’genmen, lékin mana, yashawatimen! Lékin yashawatqini men emes, belki mende turuwatqan Mesihdur. We méning hazir etlirimde yashawatqan hayat bolsa, méni söygen we men üchün Özini pida qilghan Xudaning Oghlining iman-étiqadidindur. □  ■ 21 Men Xudaning méhir-shepqitini bikar qiliwetmeymen; chünki heqqaniyliq Tewrat qanuni arqiliq kélidighan bolsa, Mesihning ölüshi bikardin-bikar bolup qalatti.□  ■
 
 
□ 2:1 «Yene buningdin on töt yil kéyin..» — yeni belkim u Mesihge étiqad qilghandin 14 yil kéyin. «men Barnabas bilen Yérusalémgha chiqtim; Titusnimu hemrah qilip bardim» — bizningche, bu «Ros.» 15:2de tilgha élin’ghan seper idi. Bezi alimlar u ziyaretni «Ros.» 11:30 we 12:25de tilgha élin’ghan seperni körsitidu, dep qaraydu. ■ 2:1 Ros. 15:2. □ 2:2 «men bikar chapmighinimni yaki bikar chapmaywatqinimni jezmleshtürüsh üchün Yérusalémdikilerning aldida ... eller arisida jakarlaydighan xush xewerni bayan qildim» — «bikar chapmighinim» we «bikar chépiwatqinim» dégen menisi néme bolatti? Pawlus özining xush xewerni jakarlash xizmitini «méning chépishim» yaki «yügürüshüm» dep teswirleydu. U mushu yerde bashqa rosullar bilen körüshüshtiki meqsiti uning yetküzgen «xush xewer»ning toghra ikenlikini jezmleshtürüsh, shundaqla ularnimu uning xizmiti toghruluq xatirjem qilish üchün idi. ■ 2:2 Ros. 19:21. □ 2:3 «Netijide, hetta manga hemrah bolghan Titus Yunanliq bolsimu, xetnini qobul qilishqa mejburlanmidi» — «Yunanliq» yaki «grék» — Yeni Yehudi emes, shuningdek xetne qilin’ghan kishi emes. ■ 2:3 Ros. 16:3; 1Kor. 9:21. □ 2:4 «shu chaghdiki «xetne mesilisi» bolsa, ... yalghanchiliq qilghan saxta qérindashlar tüpeylidin bolghanidi» — bizningche «xetne mesilisi» (grék tilida «bu ish») yuqiriqi 3-ayette «manga hemrah bolghan Titus Yunanliq bolsimu, xetnini qobul qilishqa mejburlanmidi» déyilgen ish bilen baghliq. Démek, eyni chaghda bezi «yalghanchiliq qilghan saxta qérindashlar» «shu yat ellik adem xetne qobul qilmisa bolmaydu» dégen pikirni otturigha qoyghan bolsa kérek. ■ 2:4 Ros. 15:24. □ 2:6 «lékin abruyluq hésablan’ghan ademler...» — Pawlus bu sel kinayilikrek körün’gen gepni ishlitishi bilen bashqa rosullargha yaki jamaetning aqsaqallirigha hörmetsizlik qilmaqchi emes, belki Galatiyaliqlargha (shundaqla, bizlerge!) insanlarni Xudadin yuqiri qoymasliq kérek, dep körsetmekchi. «mushu abruyluq erbablar dep sanalghanlarning mendiki xush xewerge qoshqini yoq idi» — grék tilida: «manga héchnerse qoshmidi». ■ 2:6 Qan. 10:17; 2Tar. 19:7; Ayup 34:19; Ros. 10:34; Rim. 2:11; Ef. 6:9; Kol. 3:25; 1Pét. 1:17. □ 2:7 «del eksiche, xush xewerni xetne qilin’ghanlargha yetküzüsh wezipisi Pétrusqa tapshurulghandek, xetnisizlerge yetküzüsh wezipisi manga tapshurulghan dep tonup yétip...» — mushu ayetlerdiki «xetne qilin’ghanlar» Yehudiylarni, «xetnisizler» Yehudiy emeslerni körsitidu, elwette. ■ 2:8 Ros. 9:15; 13:2; 22:21; Gal. 1:16; Ef. 3:8. □ 2:10 «Ularning bizge peqet kembeghellerni untumanglar dégen birla telipi bar idi» — mumkinchiliki barki, rosullarning Pawlusqa «kembegheller» toghruluq bolghan telipi özliri arisidiki, Yérusalém jamaitidiki kembeghellerni tekitlep körsetmekchi. ■ 2:10 Ros. 11:30; 24:17; Rim. 15:25; 1Kor. 16:1; 2Kor. 8:1; 9:1. □ 2:12 «Chünki Yaqupning yénidin bezi ademler kélishtin ilgiri u yat ellikler bilen hemdastixan bolghanidi» — «Yaqupning yénidin bezi ademler» Yérusalémdin kelgen Yehudiy qérindashlar idi. «biraq ular kelgende, xetniliklerdin qorqup shu qérindashlardin özini tartti» — «xetniliklerdin qorqup..»: — mumkinchiliki barki, mushu kishiler: «Yehudiy emeslermu xetne qilinishi kérek» dep oylighan. Omumen éytqanda «kona ehde» boyiche, Yehudiylarning eslide Yehudiy emeslerning yémekliklirini yéyishige, ular bilen hemdastixan bolushqa bolmaytti. ■ 2:14 Ros. 10:28. □ 2:15 «Biz ikkimiz tughulushimizdinla Yehudiymiz, «gunahkar dep qaralghan yat ellikler»din emesmiz...» — Pawlusning mushu «gunahkar dep qaralghan yat ellikler» dégen sözliri bilen Pétrusqa Yehudiylarning en’eniwiy közqarishini yaki pozitisyisini eslitidu. Yehudiylar özlirimu gunahkarlar, elwette! □ 2:16 «lékin insanning heqqaniy qilinishini Tewrat qanunigha emel qilishqa intilishliri bilen emes, belki Eysa Mesihning étiqad-sadaqetliki bilen bolidu, dep bilimiz» — «Tewrat qanunigha emel qilishqa intilishliri bilen» dégen ibare grék tilida intayin qisqartilip: «qanundiki emeller bilen...» yaki «qanun’gha qaritilghan emeller bilen» yaki «qanundin chiqqan emeller» dep ipadilinidu. Bu ibare «Rim.» 3:20, 28, «Gal.» 3:2, 5, 10dimu tépilidu. Insanning barliq «Tewrat qanunigha emel qilishqa intilishliri» özining gunahqa patqan bir gunahkar ikenlikini ispatlaydu, xalas. «insanning heqqaniy qilinishi ...belki Eysa Mesihning étiqad-sadaqetliki bilen...» — yaki «insanning heqqaniy qilinishi ... belki Eysa Mesihge étiqad qilish bilen...». «Mesihge baghlan’ghan étiqad bilen heqqaniy qilinishimiz üchün bizmu Mesih Eysagha étiqad qilduq» — «bizmu» — Pawlus Pétrusqa söz qiliwatidu, mushu sözi bilen ular ikkilisining Yehudiylar ikenlikini közde tutidu. ■ 2:16 Ros. 13:38; Rim. 3:20,28; 8:3; Gal. 3:11; Ibr. 7:18. □ 2:17 «Emma Mesihte heqqaniy qilinishqa izden’ginimizde, bizmu «gunahkar» dep ispatlan’ghan bolsaqmu, Mesih emdi gunahning xizmitide bolghuchimu?! Yaq, hergiz!» — «bizmu «gunahkar» dep ispatlan’ghan bolsaqmu» — her adem xush xewerge ishense, Xudaning nijatini qobul qilishi üchün awwal özining gunahkar ikenlikini tonup yétishi, shundaqla barliq gunahlirini iqrar qilishi kérek, elwette. Bu jehette Yehudiylar we Yehudiy emesler arisida héchqandaq perq yoq. □ 2:18 «Emma men eslide ghulatqan nersilerni qaytidin qursam, özümni Tewrat qanunigha xilapliq qilghuchi dep ispatlap körsetken bolimen» — «ghulatqan nersiler» toghruluq: — bu esli Tewrat qanunigha emel qilishqa intilgenlikni körsitidu. Eger birsi öz réalliqigha asasen: «Méning Tewrat qanunigha emel qilalishim qet’iy mumkin emes iken» dep shu tirishishni tashlap, Mesihke étiqad qilish yoli bilen heqqaniyliqqa érishsimu, lékin andin yene qaytidin tiriship, heqqaniy bolush üchün Tewrat qanunigha emel qilishqa qaytidin intilse, beribir özining gunahkarliqini ispatlap qoyatti. «Qoshumche söz»imizni körüng. □ 2:19 «... Chünki men Tewrat qanuni bilen Tewrat qanunigha nisbeten öldüm; netijide, men Xudagha yüzlinip yashawatimen» — bu intayin muhim ikki ayet (19-20) toghruluq «qoshumche söz»imizde toxtilimiz. «Xudagha yüzlinip yashash» — buning belkim üch menisi bar bolushi mumkin; (1) Xudaning shan-sheripi üchün yashash; (2) Xudagha pütünley tayinip yashash (shundaq qilghanda ölüm bolmaydu); (3) Xudaning yétekchiliki astida yashash. Rosul belkim ishen’güchilerning yashawatqan yéngi hayatimu özining shexsiy niyetliri üchün emes, belki «Xudagha yüzlinip yashawatqan» bolushi kérek, démekchi bolidu («Rim.» 6:10-11-ayetnimu körüng). ■ 2:19 Rim. 7:4; 14:7; 2Kor. 5:15; 1Tés. 5:10; Ibr. 9:14; 1Pét. 4:2. □ 2:20 «méning hazir etlirimde yashawatqan hayat bolsa, ... Xudaning Oghlining iman-étiqadidindur» — bashqa birxil terjimisi: «méning hazir etlirimde yashawatqan hayat bolsa... Xudaning Oghligha bolghan étiqad bilen». Özimizning terjimimiz toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng. ■ 2:20 Gal. 1:4; Ef. 5:2; Tit. 2:14. □ 2:21 «Men Xudaning méhir-shepqitini bikar qiliwetmeymen; chünki heqqaniyliq Tewrat qanuni arqiliq kélidighan bolsa, Mesihning ölüshi bikardin-bikar bolup qalatti» — eger ademler tiriship-tirmiship Tewrat qanunigha emel qilalighan yaki qilalaydighan bolsa, shundaqla özini heqqaniy adem dep ispatlisa, némishqa Eysa Mesih Özini qurbanliq qildi? Undaq bolghanda insanlar gunahliridin qutulush üchün Xudaning méhir-shepqitige mohtaj bolmighan bolatti; yeni, Mesihning ademni gunahliridin qutquzup nijat yolini échish üchün bolghan ölüshi bikar bolatti (Mesihning ölüshi esli mumkin bolmaydighan ish idi; bu tarixta eng karamet, alemshumul ajayib weqe idi; chünki U Özi ««Hayat Özümdürmen», «Tirilish Özümdürmen» dégenidi; «Hayat» Bolghuchi qandaqmu ölsun?). ■ 2:21 Ibr. 7:11.
☰