☰ Küylǝrning küyi 3
3
Bǝxinqi oylinix — Xulamit ⱪayta-ⱪayta kɵrgǝn «ayrilix» toƣruluⱪ bir qüx {3:1-3:5}
1 «Orun-kɵrpǝmdǝ yetip, keqǝ-keqilǝrdǝ,
Jenimning sɵyginini izdǝp tǝlmürüp yattim;
Izdidim, biraⱪ tapalmayttim;■
2 Mǝn ⱨazir turup, xǝⱨǝrni aylinay;
Koqilarda, mǝydanlarda,
Jenimning sɵyginini izdǝymǝn» — dedim;
Izdidim, biraⱪ tapalmayttim;
3 Xǝⱨǝrni qarliƣuqi jesǝkqilǝr manga uqridi, mǝn ulardin: —
«Jenimning sɵyginini kɵrdünglarmu?» — dǝp soridim.
4 — Ulardin ayrilipla jenimning sɵyginini taptim;
Uni anamning ɵyigǝ,
Ɵz ⱪorsiⱪida meni ⱨamilidar bolƣanning ⱨujrisiƣa elip kirmigüqǝ,
Uni tutuwelip ⱪǝt’iy ⱪoyup bǝrmǝyttim».□
 
Xulamit Yerusalem ⱪizliriƣa sɵz ⱪilidu
5 «I Yerusalem ⱪizliri,
Jǝrǝnlǝr wǝ daladiki marallarning ⱨɵrmiti bilǝn,
Silǝrgǝ tapilaymǝnki,
Muⱨǝbbǝtning waⱪit-saiti bolmiƣuqǝ,
Uni oyƣatmanglar, ⱪozƣimanglar».□
 
Üqinqi hatirǝ: Ər-ayal bolup birlixix üstidiki oylinixlar {3:6-5:1} •••• Altinqi oylinix — Toyƣa sǝpǝr {3:6-3:11} •••• Yerusalem ⱪizliri sɵz ⱪilidu
6 «Bu zadi kim, qɵl-bayawandin keliwatⱪan?
Is-tütǝk tüwrükliridǝk,
Mürmǝkki ⱨǝm mǝstiki bilǝn puritilƣan,
Ətirpuruxning ⱨǝrhil ipar-ǝnbǝrliri bilǝn puritilƣan?»□
 
Xulamit ⱪizlarƣa jawab beridu
7 «Mana, uning tǝhtirawani,
U Sulaymanning ɵziningdur;
Ətrapida atmix palwan yüridu,
Ular Israildiki baturlardindur.
8 Ularning ⱨǝmmisi ɵz ⱪiliqi tutuⱪluⱪ,
Jǝng ⱪilixⱪa tǝrbiyilǝngǝnlǝrdur;
Tünlǝrdiki wǝswǝsilǝrgǝ tǝyyar turup,
Ⱨǝmmisi ɵz ⱪiliqini yanpixiƣa asidu».□
 
Xulamit sɵzlirini dawam ⱪilidu — Sulaymanning toy keqisigǝ tǝyyarliƣan kariwiti
9 «Sulayman padixaⱨ ɵzi üqün alaⱨidǝ bir xaⱨanǝ sayiwǝnlik kariwat yasiƣan;
Liwandiki yaƣaqlardin yasiƣan.
10 Uning tüwrükliri kümüxtin,
Yɵlǝnqüki altundin,
Selinqisi bolsa sɵsün rǝhttin;
Iqi muⱨǝbbǝt bilǝn bezǝlgǝn,
Yerusalem ⱪizliri tǝripidin.
11 Qiⱪinglar, i Zion ⱪizliri,
Sulayman padixaⱨⱪa ⱪarap beⱪinglar,
Toy bolƣan künidǝ,
Kɵngli huxal bolƣan künidǝ,
Anisi uningƣa tajni kiygüzgǝn ⱪiyapǝttǝ uningƣa ⱪarap beⱪinglar!»□
 
 
■ 3:1 Top. 5:3 □ 3:4 «(1-4-ayǝt) xǝrⱨi» — bizningqǝ 1-4-ayǝtlǝr Xulamit Sulaymandin ayrilƣan waⱪitta ⱪayta-ⱪayta («keqǝ-keqilǝrdǝ») kɵrgǝn bir qüxni bildüridu (ⱪixta boluxi mumkin). Bu kɵzⱪarax toƣra bolsa muxu ayǝtlǝrdin biz «muⱨǝbbǝtning azabliri»ni kɵrimiz. Sulaymandin ayrilix Xulamit üqün azabliⱪ ix bolup, bu qüxni ⱪozƣap qiⱪardi. Biraⱪ bu qüx yǝnila Hudadin kǝlgǝn ohxaydu, qünki tɵwǝndiki 6-11-ayǝtlǝrdǝ, Sulaymanning uni toyƣa elip ketixkǝ kǝlgǝnliki bilǝn ǝmǝlgǝ axurulidu. Bu qüxtin yǝnǝ xuni bilǝlǝymizki, Xulamit Galiliyǝdǝ turuwatⱪan mǝzgildǝ, Sulayman ɵzidin waⱪitliⱪ (ⱪixta) ayrilƣan waⱪitta, qongⱪur oylinidu wǝ Yerusalemda uqraydiƣan barliⱪ sinaⱪlarƣa yüzlinixkǝ tǝyyar turidu. U Sulaymanƣa yatliⱪ boluxⱪa tǝyyar idi. Xübⱨisizki, u Sulayman bilǝn toy ⱪilip, Yerusalemda turƣanda uni: «U pǝⱪǝt «paⱨixǝ ayal»dǝk Sulaymanning bayliⱪliri üqün uningƣa yatliⱪ bolƣan, halas, degüqilǝrmu az bolmaydu. Qüxtǝ kɵrülgǝn «jesǝkqilǝr» xundaⱪ gumanda bolƣan kixilǝrgǝ wǝkil boluxi mumkin. Lekin qüxtǝ u ularning ɵzigǝ bolƣan gumanliriƣa pisǝnt ⱪilmay, yǝnila Sulaymanni izdǝydu. 3- wǝ 4-ayǝttǝ Xulamitning qüxidǝ tartⱪan dǝrdi kɵrünidu: huddi u: «Yarimni tapay dǝp xǝⱨǝrni aylinay» deginidǝk, lekin nǝtijisi ǝksiqǝ bolup, uningƣa «xǝⱨǝrni aylinidiƣan» kɵzǝtqilǝr uqrap ⱪalidu (ibraniy tilida «tapti»). Bǝlkim qüxidǝ ular Xulamittin: «Nemixⱪa bu ⱪiz tün keqidǝ aylinidu? Paⱨixǝ ayal ohxaydu» dǝp gumanlanƣan boluxi mumkin (bundaⱪ ix ikkinqi ⱪetim qüxidǝ yǝnǝ kɵrünidu — 5-bab, 2-7-ayǝtlǝrdǝ). □ 3:5 «(5-ayǝt) xǝrⱨi» — Xulamit muⱨǝbbǝtning dǝrdini tetip baⱪⱪandin keyin, «muⱨǝbbǝtning waⱪit-saiti»ning muⱨimliⱪini tehimu bilip yǝtti. □ 3:6 «(6-ayǝt) xǝrⱨi» — bu ayǝt Sulaymanning Xulamitni yurti Galiliyǝdin toyƣa elip kelixini, yǝni Sulayman uningƣa ǝwǝtkǝn tǝhtirawanƣa olturup, Yerusalemƣa sǝpǝr ⱪilƣanliⱪini kɵrsǝtsǝ kerǝk (7-ayǝtni kɵrüng). □ 3:8 «(7-8-ayǝt) xǝrⱨi» — Sulayman Xulamitni Yerusalemƣa, yǝni toyƣa bihǝtǝr elip kelix üqün, xu atmix lǝxkirining muⱨapizǝtqilikidǝ tǝhtirawan bilǝn kǝlgǝn. □ 3:11 «(9-11-ayǝt) xǝrⱨi» — Yǝⱨudiylarning toyliri uyƣurlaning toyiƣa ohxap ketidu. Asasǝn 5 basⱪuqi bar: — (1) tohtam — adǝttǝ yigitning ǝlqisi wǝ ⱪizning ata-aniliri bilǝn tohtam tüzidu. Sulayman ɵz-ɵzigǝ ǝlqi bolup Xulamitning akiliri bilǝn tohtam ⱪilƣan ohxaydu (4-oylinixni kɵrüng). (2) toyƣa sǝpǝr. Yigit ɵzi ⱪizni toyƣa apirixⱪa kelidu. (3) nikaⱨ murasimi (6- wǝ -12-oylinixni kɵrüng) (4) toy ziyapiti (bǝzi waⱪitlarda bir ⱨǝptigǝ sozulidu) (1- wǝ 2-oylinixni kɵrüng) (5) toy keqisi (3- wǝ 7-oylinixni kɵrüng) Bǝzi alimlar, bu «kariwat»ni Sulaymanni kɵtüridiƣan «tǝhtirawan» yaki «xaⱨanǝ ⱨarwa» dǝp ⱪaraydu. Biraⱪ bizningqǝ bu tǝhtirawan yuⱪirida bayan ⱪilinƣan ibraniy tilidiki 9-ayǝttiki «appiriyon» degǝn, sayiwǝnlik kariwatni kɵrsǝtsǝ kerǝk.
☰