☰ Küylǝrning küyi 4
4
Yǝttinqi oylinix — toy keqisi •••• Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilip uni mahtaydu
1 «Mana, sǝn güzǝl, sɵyümlüküm!
Mana, sǝn güzǝl!
Qümpǝrdǝng kǝynidǝ kɵzliring pahtǝklǝrdǝk ikǝn,
Qaqliring Gilead teƣi baƣrida yatⱪan bir top ɵqkilǝrdǝktur.□
2 Qixliring yengila yuyuluxtin qiⱪⱪan ⱪirⱪilƣan bir top ⱪoylardǝk;
Ularning ⱨǝmmisi ⱪoxkezǝk tuƣⱪanlardin,
Ular arisida ⱨeqbiri kǝm ǝmǝstur.□
3 Lǝwliring pǝrǝng tal yiptǝk,
Gǝpliring yeⱪimliⱪtur;
Qümbiling kǝynidǝ qekiliring parqǝ anardur.
4 Boynung bolsa,
Ⱪoralhana boluxⱪa tǝyyarliƣan Dawutning munaridǝktur,
Uning üstigǝ ming ⱪalⱪan esiⱪliⱪtur;
Ularning ⱨǝmmisi palwanlarning siparliridur.□
5 Ikki kɵksüng huddi ikki maraldur,
Nilupǝr arisida ozuⱪliniwatⱪan jǝrǝnning ⱪoxkezǝkliridǝktur;
6 Tang atⱪuqǝ,
Kɵlǝnggilǝr ⱪeqip yoⱪiƣuqǝ,
Mǝn ɵzümni murmǝkkǝ teƣiƣa,
Mǝstiki dɵngigǝ elip ketimǝn.□
7 Sǝn pütünlǝy güzǝl, i sɵyümlüküm,
Sǝndǝ ⱨeq daƣ yoⱪtur».
 
Sulaymanning tǝklipi
8 «Liwandin mǝn bilǝn kǝlgin, i jɵrǝm,
Mǝn bilǝn Liwandin kǝlgin —
Amanaⱨ qoⱪⱪisidin ⱪara,
Senir ⱨǝm Ⱨǝrmon qoⱪⱪiliridin,
Yǝni xirlar uwiliridin,
Yilpizlarning taƣliridin ⱪara!»□  ■
 
Sulaymanning sɵzining dawami
9 «Sǝn kɵnglümni alamǝt sɵyündürdüng, i singlim, i jɵrǝm,
Kɵzüngning bir lǝp ⱪilip ⱪarixi bilǝn,
Boynungdiki marjanning bir tal ⱨalⱪisi bilǝn,
Kɵnglümni sɵyündürdüng.
10 Sening muⱨǝbbiting nemidegǝn güzǝl,
I singlim, i jɵrǝm!
Sening muⱨǝbbǝtliring xarabtin xunqǝ xerin!
Sening ǝtirliringning puriⱪi ⱨǝrⱪandaⱪ tetitⱪudin pǝyzidur!□
11 Lǝwliring, i jɵrǝm, ⱨǝrǝ kɵnikidǝk temitidu,
Tiling astida bal wǝ süt bar;
Kiyim-keqǝkliringning puriⱪi Liwanning puriⱪidur;□
12 Sǝn peqǝtlǝngǝn bir baƣdursǝn, i singlim, i jɵrǝm!
Etiklik bir bulaⱪ, yepiⱪliⱪ bir fontandursǝn.□
13 Xahliring bolsa bir anarliⱪ «Erǝn baƣqisi»dur;
Uningda ⱪimmǝtlik mewilǝr,
Henǝ sumbul ɵsümlükliri bilǝn,□
14 Sumbullar wǝ iparlar,
Kalamus wǝ ⱪowzaⱪdarqin,
Ⱨǝrhil mǝstiki dǝrǝhliri,
Murmǝkkǝ, muǝttǝr bilǝn ⱨǝmmǝ esil tetitⱪular bar.□
15 Baƣlarda bir fontan sǝn,
Ⱨayatliⱪ sulirini beridiƣan, Liwandin aⱪidiƣan bir bulaⱪsǝn».□
16 «Oyƣan, ximaldiki xamal;
Kǝlgin, i jǝnubtiki xamal!
Mening beƣim üstidin uqup ɵtkǝy;
Xuning bilǝn tetitⱪuliri sirtⱪa puraⱪ qaqidu!
Sɵyümlüküm ɵz beƣiƣa kirsun!
Ɵzining ⱪimmǝtlik mewilirini yesun!»□
 
 
□ 4:1 «Qümpǝrdǝng kǝynidǝ kɵzliring pahtǝklǝrdǝk ikǝn» — toy ⱪilidiƣan künidǝ ⱪiz qümpǝrdǝ artidu. □ 4:2 «Ular arisida ⱨeqbiri kǝm ǝmǝstur» — yaki «ular arisida ⱨeqbiri tuƣmastur». □ 4:4 «Ⱪoralhana boluxⱪa tǝyyarliƣan Dawutning munaridǝktur» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Pǝlǝmpǝylik ⱪilinƣan Dawutning munaridǝktur». «izaⱨat» — kona zamanlarda «wǝtǝndin ayrilƣan lǝxkǝrlǝr» mǝlum xǝⱨǝrgǝ yaki mǝmlikǝtkǝ ⱪayil bolƣanda, xu xǝⱨǝrgǝ bolƣan sadiⱪliⱪini bildürüx üqün ⱪalⱪanlirini xǝⱨǝrning sepilida yaki munarlirida esip ⱪoyatti («Əz.» 27:11ni kɵrüng). Xunga Sulaymanning bu sɵzliri: «Sening güzǝlliking xundaⱪki, ming lǝxkǝrning ⱪayilliⱪiƣa, sadiⱪliⱪiƣa erixküdǝktur» degǝn mǝnidǝ. Yǝnǝ kelip bǝlkim Xulamitning boyniƣa kɵpligǝn marjanlar esiⱪliⱪ boluxi mumkin. «Sipar» kiqik ⱪalⱪandur. □ 4:6 «Tang atⱪuqǝ, kɵlǝnggilǝr ⱪeqip yoⱪiƣuqǝ, mǝn ɵzümni murmǝkkǝ teƣiƣa, mǝstiki dɵngigǝ elip ketimǝn» — Sulayman bǝlkim pütün keqi Xulamitning toluⱪ bǝdinidin ⱨuzurlanmaⱪqi. □ 4:8 «(8-ayǝt) xǝrⱨi» — bǝzi alimlar, bu sɵzlǝr jinsiy muⱨǝbbǝtning yuⱪiri pǝllisini ipadilǝydu, dǝp ⱪaraydu. Buning mumkinqiliki bar bolƣini bilǝn, biz yǝnǝ bu sɵzlǝrni Sulaymanning sɵyümlüki bilǝn billǝ ɵz padixaⱨliⱪining kǝng zemini wǝ ⱨǝywitigǝ Ⱨǝrmon teƣi (Pǝlǝstindiki ǝng egiz taƣ)ning ǝng egiz qoⱪⱪiliridin nǝzǝr selixⱪa bolƣan arzusini ipadiligǝn, dǝp ⱪaraymiz. Sulaymanning bu tǝklipi yawayi ⱨaywanlarning xu yǝrlǝrni makan ⱪilƣanliⱪi tüpǝylidin hǝtǝrlik ix bolidu, ǝlwǝttǝ! ■ 4:8 Yuⱨ. 17:24; Əf. 1:15-23 □ 4:10 «Sening muⱨǝbbiting nemidegǝn güzǝl, i singlim, i jɵrǝm!» — Sulayman Xulamitni «singlim» dǝp qaⱪiridu (12-ayǝttimu): — (1) ⱪǝdimki zamandiki bǝzi xeirlarda axiⱪ-mǝxuⱪlar bir-birini «aka, singlim» dǝp qaⱪiratti; (2) ottura xǝrⱪtiki bǝzi jǝmiiyǝtlǝrdǝ mɵtiwǝr kixilǝr ɵz ǝmrigǝ almaⱪqi bolƣan ⱪizƣa jǝmiiyǝtning yuⱪiri tǝbiⱪisidin orun alƣuzux üqün yaki nikaⱨini tehimu «kapalǝtlik» ⱪilix üqün uni awwal «singlim» dǝp «beⱪiwalatti». □ 4:11 «Kiyim-keqǝkliringning puriⱪi Liwanning puriⱪidur» — «Liwanning puriⱪi» ormanliⱪlarning hux puriⱪi, ǝlwǝttǝ. □ 4:12 «Sǝn peqǝtlǝngǝn bir baƣdursǝn, i singlim, i jɵrǝm! Etiklik bir bulaⱪ, yepiⱪliⱪ bir fontandursǝn» — Sulaymanning Xulamitni mahtixi xuki, Xulamit ɵzini ⱨeqⱪandaⱪ baxⱪa adǝmgǝ bǝrmǝy, pǝⱪǝt bolƣusi ǝr üqün pak saⱪlap kǝldi. □ 4:13 «Uningda ⱪimmǝtlik mewilǝr, henǝ sumbul ɵsümlükliri bilǝn,...» — ǝtirlǝr toƣruluⱪ: «sumbul» birhil huxpuraⱪliⱪ ɵsümlük. □ 4:14 «Sumbullar wǝ iparlar, kalamus wǝ ⱪowzaⱪdarqin, ... murmǝkkǝ, muǝttǝr bilǝn...» — ǝtirlǝr toƣruluⱪ: «kalamus» birhil ⱪomuxⱪa ohxaydiƣan ɵsümlüktin qiⱪidu. «murmǝkkǝ» wǝ «ⱪowzaⱪdarqin» adǝttǝ mǝlum dǝrǝhlǝrning ⱪowziⱪidin elinidu. «Muǝttǝr» birhil ɵsümlükning yopurmaⱪliridin elinidu. □ 4:15 «Liwandin aⱪidiƣan bir bulaⱪsǝn» — yaki «Liwandin aⱪidiƣan bir ⱪuduⱪsǝn». «(9-15-ayǝt) xǝrⱨi» — 11-15-ayǝtlǝrdǝ Sulayman sɵyümlükini qirayliⱪ baƣqiƣa, ⱨǝtta «Erǝn baƣqisi» («Beⱨix»)ning ɵzigǝ ohxitidu. U yǝnǝ Xulamitning pütün bǝdinidin ⱨuzurlanmaⱪqi ikǝnlikini bildüridu. □ 4:16 «(16-ayǝt) xǝrⱨi» — Xulamit Sulaymanning deginidǝk ɵzini uningƣa toluⱪ bǝrmǝkqi bolup, muⱨǝbbǝtlixixkǝ tǝklip ⱪilidu. «Ximal xamili» bolsa salⱪin, adǝmni yengilanduridu; «jǝnub xamili» bolsa adǝmni illitip raⱨǝt beridu. (Pǝlǝstin üqün «xǝrⱪ xamili» ⱪorⱪunqluⱪ, ⱨǝmmǝ nǝrsini ⱪurutiwetidu).
☰