5
Machib ni tay Jesus u daken e burey
Me guy Jesus fapi girdi’ ni aram urngirad me yan nga daken e burey, me yan i par nga daken. Me mu’ulung pi gachalpen nga to’oben, ma aram me tabab i machib nagrad ni be ga’ar:
Bin riyul’ e felfelan’
(Luke 6:20–23)
“Nge felan’ e pi’in kar pir’eged u lanin’rad ni kar gafgowgad ndabisiy ni nge yag Got ngorad,
ya gagiyeg nu tharmiy e ke thap ngorad!
“Nge felan’ e pi’in be kireban’rad,
ya ra fal’eg Got lanin’rad!
“Nge felan’ e pi’in nib sobut’an’rad,
ya rayag ngorad e tin nike micheg Got nra pi’!
“Nge felan’ e pi’in karm’ad ngan’rad ni tin ba m’agan’ Got ngay nib mat’aw e nge rin’ e girdi’,
ya Got e ra chum’er nagrad ko tin urfineyed!
“Nge felan’ e pi’in yad ma runguy e girdi’,
ya ra runguyrad Got!
“Nge felan’ e pi’in nib machalbog lanin’rad,
ya yad ra guy Got!
“Nge felan’ e pi’in yad ma guyrogon ni nge aw e gapas u thilin e girdi’,
ya ra yog Got ni yad pifak!
10 “Nge felan’ e pi’in yibe gafgow nagrad ni bochan e yad be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay,
ya gagyeg nu tharmiy e ke thap ngorad!
11 “Ngam felan’gad ko ngiyal’ nra yog e girdi’ e thin nib tagan ngomed miyad ngongliy e tin nib kireb ngomed ma yad be tunguy urngin mit e thin nib kireb nib togopluw ngomed ni bochan e gimed girdi’eg. 12 Ngari felan’med, ya bay labgen ni ba ga’ ni fan ngomed ni kan tay u tharmiy. Ya ireray rogon e gafgow ni i tay e girdi’ ngak e pi profet ni yad ba kakrom ngomed.”
Sol nge tamilang
(Mark 9:50; Luke 14:34–35)
13 “Gimed bod e sol ni fan ngak urngin e girdi’ nu fayleng. Machane fa’anra chuw e buday ko sol, ma dakuriy kanawo’en me yag nni ngongliy ngki sul nge buday bayay. Dakuriy fan; ma aram min n’ag nga daken e but’ ngi i yan e girdi’ u daken.
14 “Gimed bod e tamilang ngak e girdi’ nu fayleng ni polo’. Bbinaw ni kan toy nga daken bburey nib tolang e dabiyag ni nge mith. 15 Dariy be’ nra tay e nifiy ko magal me tay nga tan baraba’ i ban’en; ya ra tay nga tagil’ e magal, ko gin nrayag ni nge gal’ urngin e girdi’ ni yad bay u lan e naun. 16 Ere ku er rogomed ni nge gal ra’emed u p’eowchen e girdi’, ya ngar guyed e tin ni bfel’ ni gimed be rin’ miyad yog e sorok ngak e Chitamangimed ni bay u tharmiy.
Machib ni murung’agen fare Motochiyel
17 “Dab mu leam niged ni ku gub ni nggu thang e Motochiyel rok Moses nge pin’en ni i machibnag e pi profet ngak e girdi’. Gathi ku gub ni nggu thang e pin’ey, machane ku gub ya nge yib i m’ug e bin riyul’ i fan. 18 Mu ted ngan’med e re bugithin ney! N’umngin nap’an ni ka be par e tharmiy nge fayleng e dariy bochiyang u reb e yol ara bochiyang ko Motochiyel nra nn’ag — ya fin ra taw nga tomuren urngin ban’en.* 19 Aram fan ni en nra th’ab e gin nth’abi achig ko fapi motochiyel, me fil ngak e girdi’ ni ngar rin’ ed ni bod ir, e ra par ni ir e th’abi sobut’ u lan gil’ilungun e tharmiy. Machane en nra fol ko Motochiyel rok Got, me fil ngak e girdi’ ni ngar rin’ ed ni bod ir, e ra ga’ u lan e gagiyeg nu tharmiy. 20 Ere gu be yog ngomed nrayag ni ngam marod ko gagiyeg nu tharmiy ni kemus ni fa’anra kab gel e yul’yul’ romed, rok e pi’in tamchib ko Motochiyel nge pi Farise u rogon ni gimed be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay ni nge rin’ e girdi’.
Machib u murung’agen e damumuw
21 “Kam rung’aged ni kanog ko girdi’ kakrom nike lunguy ngorad, Dab mu thanged e pogofan rok be’; en nra thang e pogofan rok be’ e yira fek i yan nga p’eowchen e en nma puf oloboch. 22 Machane gu be yog ngomed e chiney, ni en nra damumuw ngak be’ ni walagen e yira fek i yan nga p’eowchen e en nma puf oloboch; ma en nra ga’ar ngak walagen, ‘Gur e dariy ban’en ni gab fel’ ngay!’ e yira fek ngalan e sobol ko mu’ulung; ma en nra ga’ar ngak walagen, ‘Dariy fam i gur e re balyang nir!’ e rayag ni nge yan nga fithik’ e nifiy ni dabi math bi’id. 23 Ere fa’anra mman ni ngam pi’ e n’en ni ngampi’ ngak Got u altar me yib ngan’um ni bay ban’en nib togopluw u wan’ walagem ngom, 24 ma ga pag e n’en ni ngam pi’ ngak Got u mit e altar ma ga yan ni kachingiyal’ nem ngam fal’eg thilmew walagem; ma aram e fin mu sul ngam pi’ e n’en ni ngam pi’ ngak Got.
25 “Fa’anra egnigem be’ nge fekem nga tafen e puf oloboch ma ga fal’eg e thin ngak ko ngiyal’ ni kabay e tayim riy, ndawor mu tawgow nga tafen e puf oloboch; ya gimew ra taw ngaram me pi’em ngak e en nma puf oloboch, me pi’em e en nma puf oloboch ngak e polis, min tiyem nga kalbus. 26 Nggog ngomed ni ireram e gin ni bay mpar riy nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni kam thang e bin th’abi tomur e row u urngin e salpiy ni kanog ni ngam pi’.
Machib ni murung’agen l’agruw ni’ ni yow be par ni gathi yow mabgol
27 “Kam rung’aged nike lunguy, Dab mpirew be’ ni gathi mabgol rom. 28 Machane nggog ngomed e chiney, ni en nra sap ngak be’ ni bpin me finey ni manga yugu ra pirew, e ke kireb e rok, ni fan e kar pirew u fithik’ i laniyan’. 29 Ere fa’anra waliyem e ba’ ni mat’aw i owchem ngam denen, ma ga luf ngam n’ag! Ya kabfel’ ni nge mul bangi dowam ko bin ni nga nin’ dowam ni polo’ nga fithik’ e nifiy ni dabi math bi’id. 30 Fa’anra waliyem e ba’ ni mat’aw i pa’am ngam denen, ma ga th’ab ngam n’ag! Ya kabfel’ nra mul baraba’ i pa’am ko bin ni nge yan dowam ni polo’ nga fithik’ e nifiy ni dabi math bi’id.
Machib ni murung’agen e mabgol nike wear
(Matthew 19:9; Mark 10:11–12; Luke 16:18)
31 “Ma ku bay nike lunguy, ‘En nra chuweg leengin e thangri yoloy bangi babyoren e machuw nge pi’ ngak fare pin.’ 32 Machane chiney e nggog ngomed, ni fa’anra chuweg be’ leengin ni gathi ban’en nike par fare pin nge be’, ma aram e ba kireb e rok fare mo’on, ni bochan e ir e ke waliy fare pin kar pirew yugu reb e pumo’on ara ke un ko mabgol bayay ni aram e ke th’ab e motochiyel; ma re mo’on nra leengiy e re pin nem e ku aram rogon ir nike th’ab e motochiyel, ya kar pirew yugu reb e bpin ni gathi mabgol rok.
Machib ni murung’agen e thin ni yima micheg u mit Got
33 “Ma ku errogon ni kam rung’aged ni kanog ngak e girdi’ kakrom ni lunguy, Dab mu thiliyeg e tin ni kamog ni bay mu rin’, ya ngam rin’ e tin ni kamog ngak be’ u p’eowchen Somol ni bay mu rin’. 34 Machane be lungug ngomed e chiney: dab mmicheged ngak be’ u p’eowchen Got e tin ni kamogned ngak fa’anem ni bay mu rin’ed; ma dab mmicheged ban’en nga fithingan e tharmiy, ya tagil’ Got eram; 35 ara fayleng, ya ir e ma gifeg Got e rifrif u ay ngay; ara Jerusalem, ya binaw rok fare Pilung ni ir e th’abi tolang. 36 Mus nga lolugem ndab mmicheg ngay, ya dabiyag rom ni ngam pingeg ta’ab gaf i piy riy nge manna’ fe rungdu’. 37 Kemus ni nge lungum ‘Errogon’ fa reb e nge lungum ‘Dangay’ — ma fa’anra yugu ban’en e ngamog ma aram e yib rok Fa’anem nib Kireb.
Machib ni murung’agen taban e kireb ni yima fulweg
(Luke 6:29–30)
38 “Kam rung’aged nike lunguy, ‘Puluwon baraba’ i owchey e baraba’ i owchey, ma puluwon reb e nguwol e reb e nguwol.’ 39 Machane nggog ngomed e chiney ni nge lungug, Dab mu fulweged taban e kireb ngak e en nike rin’ e kireb ngomed. Fa’anra batnag be’ e ba’ ni mat’aw i linglingim, ma ga pag ngki batnag e ba’ ni gilay’ i linglingim. 40 Ma fa’anra fekem be’ nga tafen e puf oloboch ni nge egnigem ni bochan e nge fanay kenggin e mad rom, ma ga pag ngki fek e thal ni wuru’ e mad rom. 41 Ma fa’anra gelnag reb e salthaw nu reb e nam ni bay ko nam rom ir ngom ni ngam fek e chugum rok nta’reb e mayel, ma ga fek u l’agruw e mayel. 42 Fa’anra ning be’ ban’en ngom, ma ga pi’ ngak; fa’anra ba’adag be’ ni nge fek ban’en rom nge maruwel ngay nge mu’ miki fulweg ngom, ma ga pi’ ngak.
Nge t’uf u wun’uy e pi to’ogor
(Luke 6:27–28, 32–36)
43 “Kam rung’aged ni kanog nike lunguy, ‘Nge t’uf rom e pi tafager rom, ma ga fanenikay e pi to’ogor rom.’ 44 Machane chiney e nggog ngomed ni nge lungug, Nge t’uf romed e pi to’ogor romed, mpi’ed e meybil rok e pi’in yad be ngongliy e kireb ngomed, 45 ya nge yag ni mmanged pifak e Chitamangimed ni bay u tharmiy. Ya be mateg ram’en e yal’ rok nga daken e girdi’ nib tagan nge girdi’ ni bfel’ nta’reb rogon, ma be pi’ e n’uw ngak e pi’in yad be rin’ e tin nib mat’aw nge pi’in yad be rin’ e tin nib kireb. 46 Ere mang ni gimed be finey nra fulweg Got labgen ngomed ni fa’anra kemus ni pi’in gimed ba t’uf rorad e yad ba t’uf romed? Ya mus ngak e pi’in yad ma kunuy e tax ma ireyer e n’en ni yad ma rin’! 47 Fa’anra kemus ni pi tafager romed e ngu’um nonod ngorad, ma gur kam rin’ed ban’en ni yugu ba thil ko tin ni kayi ma rin’? Mus ngak e pi’in yad ma meybil ngak yugu boch e kan ma ku ireyer e pin’en ni yad ma rin’! 48 Ere thingar mpired ni gimed ba yal’uw — ni bod e Chitamangimed ni bay u tharmiy nib yal’uw!
* 5:18 tomuren urngin ban’en; ara gubin e tin nni machibnag e ra m’ug nib riyul’. 5:22 en nra damumuw; boch e babyor e bay riy ni en ni damumuw ni dariy tapgin.