14
Ucuaꞌna bee bene enu rlee lu Jesuse xa modo naꞌtse beei liꞌinu
(Mt. 26:1-5; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)
Rriꞌitsia xiucu bichia nú aca eliñi baxcu, chenu racu bee bene Israel pá nú la chuꞌu levadura equie, che bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya cuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés, rlaꞌna beei xa modo zequienu beei Jesuse para nú naꞌtse beei liꞌinu nu úti beei liꞌinu. Che unibeei:
―Pero la riaꞌahua scua diqui nú reca eliñi, para nú la tsu reche bee bene.
Uduꞌu tucu unaꞌa perfume equie Jesuse
(Mt. 26:6-13; Jn. 12:1-8)
Chequie chenu nzu Jesuse eyeche Betania niꞌi Simón enu ulleꞌca elichia nú lee lepra, chenu nzucu Jesuse lumexa racunu, uriña tucu unaꞌa nuyaꞌ tucu frasco nú achee nuꞌ perfume nú huaxi secaa, xne necacheꞌe puro nardo, nu chu uxaꞌlanchu frasco zeꞌe nu udunchu perfume zeꞌe equie Jesuse. Che bee bene enu nucuaꞌa zeꞌe ulee beei nú unibeei lu saꞌbeei:
―¿Xinu utiꞌchianchu perfume cuaꞌ scua? Alaꞌ aiqui perfume cuaꞌ tucu chuna ayuꞌu dimi denario para nú ariꞌinchu elietsa lubee bene enu seca elitsi, nu uquiꞌyaꞌ unaꞌa zeꞌe uriꞌi beei.
Pero uni Jesuse lubeei:
―La riꞌchiahua liꞌinchu; ¿xinu rquiꞌyanchu rriꞌihua? Xne lunú uriꞌinchu lua, neca nzeꞌca nucuaꞌ. Bee bene elitsi siempre nucuaꞌa cuna liꞌihua, nu nuꞌ modo riꞌihua elietsa lubeei xitse bichia. Pero liꞌá la tsuaꞌa cuna liꞌihua diqui tiembu. Unaꞌa quieꞌ uriꞌinchu lunú unganchu, uduꞌxulanchu perfume cuaꞌ cuerpoa para nú necalane bichia chenu achiꞌa. Ixiuleꞌa luhua, nú diqui lu iliulabe elu ixiuleꞌe bee bene bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Diose, leꞌca ni bee bene lunú uriꞌi unaꞌa quieꞌ lua para nú elluꞌcuꞌ arquiꞌ bee bene lunú uriꞌinchu lua.
Uya deꞌteꞌ cuenda Judas Jesuse lubee bene enu niarquiꞌ úti liꞌinu
(Mt. 26:14-16; Lc. 22:3-6)
10 Chequie uya Judas Iscariote enu neca lu chiꞌchiucu bee beneꞌ Jesuse, lubee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee lá bee uleꞌya para nú deteꞌ cuendai Jesuse lubeei. 11 Chenu ubeneꞌ bee uleꞌya zeꞌe nucuaꞌ, ñia utsu arquiꞌbeei nu unibeei nú deteꞌ beei dimi ya Judas, che uquixie Judas ucuaꞌana xa modo deteꞌ cuendai Jesuse lubeei.
Exee nú udacunu Jesuse bee beneꞌnu
(Mt. 26:17-29; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)
12 Chequie bichia nú uquixie nú reca eliñi chenu racu bee bene Israel pá nú la chuꞌu levadura equie, chenu leꞌca ruuti bee bene tucu sanchi eliñi baxcu zeꞌe che unidichiaꞌ bee beneꞌnu lunu:
―¿Cá niarquiꞌlu nú nze recheꞌru nú daꞌcuxeꞌahua reché baxcu?
13 Che uxeꞌla Jesuse chiucu beneꞌnu nu uninu lubeella:
―Uquiahua eyeche Jerusalén, zeꞌe llaꞌcahua tucu niyu enu nuyaꞌ tucu ereꞌe inza nu chu chequiehua liꞌilla. 14 Elu chuꞌu bene zeꞌe, nihua lu bene enu neca stene niꞌi zeꞌe: “Singuie rni Maestro: ¿Ca nzucu cuarto elu acuxeenua bee benea reché baxcu quieꞌ?” 15 Che lubeꞌ bene zeꞌe tucu cuarto elu ayaa nú nzu cheꞌela liñi, zeꞌe recheꞌhua nú daꞌcuxeꞌahua.
16 Chequie nzuebeella eyeche llene zeꞌe, nu ullelaꞌ beella tucu nú uninu lubeella nu urecheꞌe beella nú acuxee beella reché baxcu.
17 Chenu uyuꞌu rulaꞌ uriñayuu Jesuse chiꞌchiucu bee beneꞌnu zeꞌe. 18 Diqui nú nucuaꞌa beella lu mexa racu beella uni Jesuse lubeella:
―Ixiuleꞌa luhua nú tucuhua enu racunu liꞌá deteꞌcuenda liꞌá lubee bene enu uti liꞌá.
19 Chequie nehuana utsu arquiꞌbeella, nu unidichiaꞌ tucua tucua beella lunu:
―¿Liꞌá nzeꞌe la?
Nu uni stucu beella:
―¿Liꞌá nzeꞌe la?
20 Nu ucuaqui Jesuse lubeella:
―Tucu lu chiꞌchiucuhua enu seꞌe pá leꞌca liñi pliato elu seꞌa pá nzeꞌella.
21 Neli nú liꞌá Bene enu uxeꞌla Diose, zecaa tucu nú rni lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose; pero ¿cueꞌe bene enu deteꞌ cuenda liꞌá? Máse neca nzeꞌca lu cuendaꞌ bene zeꞌe nú né aláxulla lu iliulabe quieꞌ.
22 Diqui nú racu beella, unaꞌtse Jesuse tucu pá nu udeteꞌnu cheꞌtsa lu Diose nu chu uleꞌenu pá zeꞌe udeteꞌnu yabeella nu uninu:
―Udacuhua pá quieꞌ, ninguieꞌ neca cuerpoa.
23 Che unaꞌtsenu tucu copa viñu, chenu ulaxu nú udeteꞌnu cheꞌtsa lu Diose, che chu udeteꞌnu vaso cuaꞌ ya beella nu ungueꞌ ye beella biñu cuaꞌ. 24 Nu uninu lubeella:
―Biñu quieꞌ neca renea nú riꞌchia chenu atia para nú tsilaꞌa huaxi bee bene, xne equie cuendaꞌ nú atia yaꞌla tucu inziu cuqui nú luꞌcu bee bene nú xa riꞌi Diose perdona liꞌibeei. 25 Ixiuleꞌa luhua nú lecaꞌ xunga hueꞌelá biñu nú necacheꞌ uva, hasta bichia nú huaꞌa biñu cuqui elu rnibiyaꞌ Diose.
Uni Jesuse nú ni Pedro nú la chululla liꞌinu
(Mt. 26:30-35; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)
26 Chenu ulaxu nú ungula beella tucu canto lu Diose, chu nzuebeella dañi nú lee Olivos. 27 Che uni Jesuse lubeella:
―Yehua tsanaꞌ arquiꞌhua liꞌá rulaꞌ quieꞌ; tucu nú nequie lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose elu rni: “Utia bene enu rriucu bee sanchi, nu riꞌchia letse beeí.” 28 Pero chenu huañi zecaa rlutia nzaꞌa Galilea, cheela riñahua zeꞌe.
29 Chequie uni Pedro lu Jesuse:
―Añinzuca nú tsanaꞌ arquiꞌ ye beella liꞌilu, pero liꞌá la tsana arquia liꞌilu.
30 Nu ucuaqui Jesuse lu Pedro nú uninu:
―Ixiuleꞌa lulu nú rulaꞌ quieꞌ ante nú bixia tiula chiucu bese, unilalu chuna bese nú la chululu liꞌá.
31 Pero unila Pedro nú uni:
―Mase atia cuna liꞌilu, la cachia nú nuꞌlua liꞌilu.
Leꞌca scua uni ye beella.
Uya naꞌcuꞌ Jesuse lu Diose tucu luhuare elu lee Getsemaní
(Mt. 26:36-46; Lc. 22:39-46)
32 Chenu uriña beella tucu luhuare elu lee Getsemaní uni Jesuse lubee beneꞌnu:
―Ucuaꞌascaꞌhua caꞌa, nze nacutsia lu Diose.
33 Che unguyaꞌtsianu Pedro cuna Jacobo cuna Juan, nu uquixie nú chiquiꞌ nehuana nzu arquiꞌnu, hasta nú lixiuaꞌ nzu arquiꞌnu. 34 Nu uninu lubeella:
―Chiquiꞌ nehuana nzu arquia, hasta nú seꞌca nú atia, uyaꞌnascaꞌhua caꞌa nu la aꞌtsehua.
35 Che chu nza Jesuse lleꞌna enza lu zeꞌe, nu utsulliquinu hasta nú utiꞌnu tequieenu lu yuu, nu unacuꞌnu lu Diose tunu nuꞌ modo nú la zecanu lunú enta zecanu. 36 Chenu rnacuꞌnu lu Diose uninu:
―Paa, yeene recalu rriꞌilu; utsilaꞌa liꞌá lunú chiquiꞌ juerte enta nú zecaa, pero la acane tucu nú niarquia, uriꞌitsia tucu nú niarquiꞌlu.
37 Che chu nza Jesuse elu uyaꞌna chuna beneꞌnu nu ullunaꞌnu liꞌibeella nú raꞌtse beella nu uninu lu Pedro:
―Simón, ¿xieꞌ raꞌtselu la? ¿Xieꞌ né riquiꞌlu azucu naalu masia tucu hora la? 38 Uzucunahua, nu unaꞌcuhua lu Diose para nú la riꞌi bezeꞌlu ana luhua, xne nuꞌ ana arquiꞌhua nú riꞌihua nú neca nzeꞌca, pero la riquiꞌ cuerpoꞌhua.
39 Chequie nza zeca Jesuse, nze nacuꞌnu lu Diose nu uninu lu Diose tucu nú uninu bese rluu. 40 Chenu ubenchilaꞌ zecanu elu uyaꞌna chuna beneꞌnu ullunaꞌnu liꞌibeella nú stucuaꞌla bese raꞌtse beella, xne chiquiꞌ riuꞌu calaꞌ lubeella nu lá riꞌi beella beyaꞌ xi cuaqui beella lunu. 41 Bese rriuna chenu ubenchilaꞌnu elu nucuaꞌa beella uninu lubeella:
―¿Xieꞌ ratsescaꞌhua nu sulachi scaꞌhua la? Pero uhuahua calaꞌ cuaꞌ luhua, xne liꞌá Bene enu uxeꞌla Diose uriñala hora nú deteꞌ cuenda bene liꞌá lubee bene enu rriꞌi dula. 42 Uzetehua ne chaꞌahua. Nzeꞌta bicala bene enu deteꞌ cuenda liꞌá nee.
Chenu unaꞌtse bee bene Jesuse
(Mt. 26:47-56; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-11)
43 Rniscaꞌlá, Jesuse cuna liꞌibeella chenu uriña Judas enu unga tucu lu chiꞌchiucu bee beneꞌnu, uriña yui huaxi bee bene enu nzene espada cuna bee acarute. Nú nzeꞌta naꞌtse beei Jesuse lunú unibiyaꞌ bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya cuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés cuna nú rnibiyaꞌ bee usticiaꞌ bee bene Israel. 44 Chequie Judas enu udeteꞌ cuenda Jesuse lubee bene zeꞌe, unilai lubee bene zeꞌe nú uni lubeella:
―Bene enu acua tucu bichiuꞌ xeca, nzeꞌe naꞌtsehua nu chiuca uyaꞌhua liꞌilla. 45 Nu chenu uriña Judas lu Jesuse uyabicai lunu nú uni:
―Maestro, Maestro.
Nu chu udacui tucu bichiuꞌ xecanu. 46 Che unaꞌtse bee bene zeꞌe Jesuse nu unguyaꞌ beei liꞌinu.
47 Pero tucu bee beneꞌ Jesuse enu nzu zeꞌe uhualla espada nu uchiecuꞌlílla diaca tucu bene enu neca mosoꞌ uleꞌya enu rnibiyaꞌ lu ye bee uleꞌya. 48 Nu uni Jesuse lubee bene zeꞌe:
―¿Xinu entahua cuna espada cuna acarute para nú naꞌtsehua liꞌá xineca tucu huanaꞌ? 49 Ye bichia nzua cuna liꞌihua liñi indu llene Jerusalén elu uzetea Stichiaꞌ Diose nu né naꞌtsehua liꞌá zeꞌe. Pero scua acane para nú yalu nú rni Stichiaꞌ Diose.
50 Che ye bee beneꞌ Jesuse uyecaxuꞌu beella nu utsanaꞌ arquiꞌbeella liꞌinu.
51 Chequie nzequie tucu niyu eꞌneꞌ Jesuse nu nutui tucutsia sábana. Pero chenu unaꞌtse bee bene zeꞌe liꞌi, 52 chu uchiuꞌu xquiꞌ xuꞌi liñi sábana, nú nutui nu eꞌcu etui uyecaxuꞌi nzai.
Uyayu bee bene Jesuse lubee usticiaꞌ bee bene Israel
(Mt. 26:57-68; Lc. 22:54-55, 63-71; Jn. 18:12-14, 19-24)
53 Che uyayu bee bene zeꞌe Jesuse lu uleꞌya enu rnibiyaꞌ lu ye bee uleꞌya, nu uyetesaꞌ ye bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya, cuna bee usticiaꞌ bee bene Israel cuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés. 54 Nu istu istu uyaquie Pedro Jesuse hasta ruꞌu niꞌi uleꞌya enu rnibiyaꞌ luye bee uleꞌya, nu chu uzucu Pedro ruꞌu quii cuna bee bene enu rriucu ruꞌu niꞌi uleꞌya zeꞌe.
55 Bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya cuna ye bee usticiaꞌ bee bene Israel, ucuaꞌna beella xi ricuꞌ quiya beella Jesuse para nú scua nuꞌ modo nú utibeella liꞌinu. Pero né llelaꞌ beella xi aricuꞌ quiya beella liꞌinu. 56 Xne añinzuca nú huaxi eluquichiaꞌ uricuꞌ quiya beella Jesuse, pero urene uni tucu beella nu urene uni stucu beella. 57 Chequie utsuli chiucu chuna beella nu uricuꞌ quiya beella tucu eluquichiaꞌ Jesuse nu unibeella:
58 ―Liꞌiru ubeneꞌru nú uni nucuaꞌ: Liꞌá nitilua indu llene Jerusalén nú urecheꞌe bee bene, nu chunatsia bichia recheꞌa stucu indu nú lá recheꞌ bee bene.
59 Pero niꞌ scua la neca tucu necatse lunú rni beella urene urene uni beella.
60 Che utsuli uleꞌya enu rnibiyaꞌ lu ye bee uleꞌya labe bee bene enu nucuaꞌa zeꞌe nu unidichiaꞌlla lu Jesuse:
―¿Xinu la cuaquilílu? ¿Xieꞌ neli neca nú rnibeei lulu scua la?
61 Pero la nili Jesuse nu né cuaquilínu che unidichiaꞌ zecaꞌla uleꞌya zeꞌe lunu:
―¿Xieꞌ liꞌilu necalu Cristo lliꞌñi Diose liñibe la?
62 Che ucuaqui Jesuse nú uninu:
―Liꞌá nzeꞌe nu lañiꞌhua liꞌá Bene enu uxeꞌla Diose nú nzucuaꞌa cueꞌtse Diose chúbee liꞌinu enu chiquiꞌ reca yeene, nu leꞌca lañiꞌhua nú nzela liñi xcabe enza liñibe.
63 Chenu ubeneꞌ uleꞌya zeꞌe nucuaꞌa, che utsalla xuculla nu unilla:
―¿Xinu laꞌnalaꞌahua testigo nee? 64 Ubeneꞌlaꞌhua nú xa uni nucuaꞌa bedichiaꞌ nú necha neca lu Diose; ¿xa nihua nee?
Chequie uni ye bee bene zeꞌe nú ati Jesuse.
65 Xiucu xuna beei utsu xene lunu nu utsacuꞌ beei lunu nu udiñi beei liꞌinu nu unibeei lunu:
―¡Uniꞌti udiñi liꞌilu!
Che bee sundado enu rriucu indu llene Jerusalén leꞌca uxutse beei ndaꞌgu lunu.
Utsacuꞌ arquiꞌ Pedro nú la chululla Jesuse
(Mt. 26:69-75; Lc. 22:56-62; Jn. 18:15-18, 25-27)
66 Chenu uzucu Pedro ruꞌu eliꞌyaꞌ niꞌi uleꞌya enu rnibiyaꞌ luye bee uleꞌya, che uriña tucu criadaꞌ uleꞌya zeꞌe. 67 Chenu ulañiꞌnchu nú nzucu Pedro ruꞌu quii zeꞌe ubiꞌyanchu lulla nu uninchu lulla:
―Leꞌca nuulu enzenuulu Jesuse bene eyeche Nazaret.
68 Pero ucachiꞌ Pedro nú unilla:
―La chuꞌlua benecuaꞌ, nu la riꞌá beyaꞌ xi rnilu.
Che uchiuꞌu Pedro zeꞌe nu utsulla ruꞌu puerta nu chu ubixia tiula. 69 Chenu ulañiꞌ zeca criada zeꞌe Pedro stucu bese, che uquixienchu nú uninchu lubee bene enu nucuaꞌa zeꞌe:
―Leꞌca nuu nucuaꞌ neca nucuaꞌ tucu beneꞌ Jesuse.
70 Pero ucachiꞌ zeca Pedro nú la chululla Jesuse. Che lu zeꞌe tsia uniaꞌala bee bene enu nucuaꞌa zeꞌe lu Pedro:
―Che rlubeꞌ nú necalu tucu beneꞌ benecuaꞌ, xne necalu bene Galilea nu rdichiaꞌlu tucu nú rdichiaꞌbeei.
71 Che uquixie Pedro nú utsutaꞌlla lu stichiaꞌlla nú unilla: Deteꞌ Diose castiya liꞌá tunu la nia nú neli neca.
―¡La chulua bene enu rnihua!
72 Hora zeꞌe ubixia tiula stucu bese nu ulluꞌcu arquiꞌ Pedro lunú uni Jesuse lulla: “Ante nú bixia tiula chiucu bese, unilálu chuna bese nú la chululu liꞌá.” Chenu ulluꞌcu arquiꞌ Pedro nucuaꞌ uquixiella nú runaꞌlla.