5
Diꞌll danꞌ bzejnieꞌ Jesúsenꞌ to rao yaꞌ
(Lc. 6:20‑23)
Ka breꞌe Jesúsenꞌ beꞌnn zan ba ndop rao yaꞌn, naꞌ bllieꞌ naꞌze, naꞌ beꞌnn kaꞌ non Leꞌe txhen naꞌ, jabiꞌy akeꞌ ganꞌ llieꞌn. Naꞌll bzoraweꞌ bzejnieꞌreꞌ leakeꞌ, bneꞌe:
—Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ llakbeꞌe akreꞌ yallj akreꞌ gakrén Diosenꞌ leakeꞌ, le leakeꞌn nak Diosenꞌ txhen beꞌnn llnebiaꞌ.
’Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ llakyaꞌch akreꞌ, le leakeꞌn weꞌe Diosenꞌ yel llxhenraꞌll ke akeꞌ.
’Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ llexjraꞌll akeꞌ, le leakeꞌn gon Diosenꞌ rallnaꞌa akeꞌ doxhen danꞌ bchebeꞌ goneꞌ ke akeꞌ.
’Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ llon ka beꞌnn llbil don, nench gak akeꞌ beꞌnn wen rao Diosenꞌ, le Dios naꞌn gon kanꞌ zeraꞌll akeꞌn.
’Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ llayaꞌchraꞌll akeꞌ beꞌnne, kaꞌkze gon Diosenꞌ ke leakeꞌ yeyaꞌchraꞌlleꞌ leakeꞌ.
’Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ ba bayib lo raꞌlldaꞌo akeꞌ, le leakeꞌn yereꞌe akreꞌ Diosenꞌ.
’Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ llabeklli akeꞌ beꞌnn dile, le Diosenꞌ wazaꞌkreꞌ leakeꞌ ka xhiꞌnneꞌ.
10 ’Nbaraz ke beꞌnn kaꞌ chaꞌ llallayrao akeꞌ, naꞌ llsaꞌkziꞌ akeꞌ leakeꞌ ni ke da wen naꞌ llon akeꞌ rao Diosenꞌ, leakeꞌn gak Diosenꞌ txhen beꞌnnenꞌ llnebiaꞌn.
11 ’Nbaraz ke reꞌ chaꞌ danꞌ llonliraꞌllre nadaꞌn ziꞌchiꞌll beꞌnne reꞌ, naꞌ wsaꞌkziꞌ akeꞌ reꞌ, chirjlaꞌll akeꞌ diꞌll wenraꞌll keré. 12 Leyewé lesó nbaraz, le Dios naꞌkze goneꞌ da wen keré kate yellinre ganꞌ llieꞌn. Kanꞌ llon aksreꞌ reꞌ naꞌ, kaꞌkze ben xozxtaꞌo akeꞌ kaꞌ ren beꞌnn kaꞌ beꞌe xtiꞌll Diosenꞌ kanaꞌ.
Nakllo ka zeꞌde naꞌ ka beniꞌ rao yellrionꞌ
(Mr. 9:50; Lc. 14:34‑35)
13 ’Reꞌ nakre ka zeꞌde rao beꞌnn kaꞌ llaꞌa yellrionꞌ. Zeꞌdenꞌ naken wen, bixha chaꞌ zeꞌd naꞌ ba bde ke bill naken znaꞌ, ¿akxha gonllon nench yeyaken znaꞌ da yobre? Billbi de gónellon, naꞌ choꞌnnllon wrej wchekw beꞌnn len.
14 ’Naꞌ reꞌ nakre ka beniꞌ da llseniꞌ ke yeolol beꞌnne. Naꞌ nakre ka to yell da lliꞌ to rao yaꞌ, naꞌ yeololte beꞌnne llreꞌe akreꞌn. 15 Notno waꞌl to da wseniꞌ, naꞌ siꞌzeꞌ to da wdoꞌseꞌn, zan wzeꞌen sibe nench wseniꞌn ke yeolol beꞌnn llaꞌa lo yoꞌ. 16 Naꞌ ka nak reꞌ llayaꞌl soteze sore gonre da wen nench reꞌe beꞌnne, naꞌ kaꞌ weꞌrao akeꞌ Xallo Dios beꞌnn zo yebá.
Jesúsenꞌ broeꞌ bsedreꞌ kanꞌ llia leꞌ leyenꞌ
17 ’Bi gákere chaꞌ nadaꞌ zaꞌa walanaꞌ ley danꞌ bzoj da Moisésenꞌ, naꞌ danꞌ bzoj yezikre beꞌnn kaꞌ beꞌe xtiꞌll Diosenꞌ kanaꞌ. Zaꞌa nench gok kanꞌ llia yeolol xtiꞌll Diosenꞌ danꞌ bzoj beꞌnn kaꞌ. 18 Da likzenꞌ te ke yellrio ni, ren da kaꞌ llreꞌllo leꞌ yebá naꞌ, naꞌ niaꞌ, ni raꞌt danꞌ nyoj leꞌ ley naꞌ, bi gak yeranen, gaktelle yeolol danꞌ nllia Diosenꞌ biaꞌa gak. 19 Ke len naꞌ notezre chaꞌ bi gonre kanꞌ llian naꞌ, laꞌkze chaꞌ naken le zerao da daꞌo, naꞌ leskaꞌ chaꞌ wroeꞌre beꞌnn yobre bi chejleꞌ ke leyenꞌ, bi nakre beꞌnn brao ke ganꞌ llia Diosenꞌ llnebieꞌ. Naꞌ notezre chaꞌ gonre kon kanꞌ llian naꞌ, lekze kaꞌ chaꞌ wroeꞌre beꞌnn yobre gon akeꞌ kanꞌ nen naꞌ, Dios beꞌnnenꞌ zo yebá naꞌ llnebieꞌ, nneꞌe nakrenre beꞌnn brao. 20 Niaꞌ reꞌ, chaꞌ bi wchaꞌa yichjraꞌlldaꞌorenꞌ nench gakllen wen rao Diosenꞌ, kerke kanꞌ nak ke beꞌnn fariseo kaꞌ, naꞌ beꞌnn kaꞌ llsedre ke ley danꞌ bzoj da Moisésenꞌ, bi yellinre yebá ganꞌ llia Diosenꞌ llnebieꞌ.
Da xhinnjenꞌ llonllo chaꞌ llakllaꞌa lwelljllo
(Lc. 12:57‑59)
21 ’Bakze nnézere kanꞌ bzejnieꞌ da Moisésenꞌ beꞌnn kaꞌ bllaꞌa kanaꞌ, bneꞌe: “Nono gotre. Naꞌ chaꞌ no gote lwellj beꞌnnache, koxchis kaꞌ wchoy akeꞌ akre gon akeꞌ keꞌe.” 22 Naꞌ nadaꞌ llepaꞌ reꞌ, chaꞌ llakllaꞌre lwellj beꞌnnachre, Diosenꞌ goneꞌ yel koxchis keré. Naꞌ notezeꞌ chaꞌ ziꞌchiꞌll lwelljeꞌ, llayaꞌl gon beꞌnn kaꞌ llnebiaꞌn yel koxchis ke akeꞌ. Naꞌ notezeꞌ chaꞌ llaꞌd diꞌll lwelljeꞌ, waseꞌl Diosenꞌ leꞌe lo yiꞌ gabil.
23 ’Naꞌ chaꞌ kat zere lo yodaꞌon nench weꞌre bi danꞌ lleꞌnere weꞌre weꞌraore Diosenꞌ, naꞌ lljadinraꞌllre bdilrenre to beꞌnn lwelljre, 24 naꞌze llayaꞌle wkwaꞌnnre choll danꞌ noꞌxre, naꞌll lljayeꞌxhenre beꞌnnenꞌ. Yeyoll naꞌ wak lljwaꞌre danꞌ llayaꞌl weꞌre Diosenꞌ.
25 ’Kate to beꞌnne gaweꞌ xhia keré rao koxchis, chak yoꞌre nez naꞌ, lewiá akre koꞌre xhnneze, naꞌ yezorenreꞌ wen nench bi lljweꞌe reꞌ yoraꞌo. Chaꞌ bi broꞌre xhnneze rao nezenꞌ zejrenꞌ, ka llinre rao koxchisenꞌ, goneꞌ reꞌ rao naꞌa xaꞌy kaꞌ, naꞌ koꞌ akeꞌ reꞌ lo rill ya. 26 Diꞌll li llepaꞌ reꞌ, kere wabejeꞌ reꞌ chaꞌ bi chixhjre doxhen danꞌ llbaꞌyre.
Jesúsenꞌ bzejnieꞌreꞌ beꞌnn kaꞌ bi gak wzoa xto akeꞌ
27 ’Ba breꞌkzere ley danꞌ bzoj da Moisésenꞌ nen: “Bi tarenre noꞌr yobre beꞌnn bi nak noꞌr keré.” 28 Naꞌ nadaꞌ llepaꞌ reꞌ, noteze beꞌnne chaꞌ llwieꞌ to noꞌre, naꞌ llzeraꞌlleꞌ leꞌe, ba llonkzeꞌ da xhinnjenꞌ lo raꞌlldaꞌweꞌ, rebze ba llonkzeꞌ ka beꞌnn kaꞌ llzoa xto akeꞌ.
29 ’Naꞌ chaꞌ yejraore chaꞌwenꞌ llonen nench gonre da xhinnje, wenre chenak kwejre yejraorenꞌ naꞌ lljachoꞌnnren, kerke da gonre da xhinnjenꞌ. Wenre chenak kweyiꞌ to yejraorenꞌ, kerke da kweyiꞌ doxhenre lo yiꞌ gabilenꞌ ni ke len. 30 Naꞌ chaꞌ naꞌrenꞌ chaꞌwenꞌ lleꞌnen xoben reꞌ gonre da xhinnje, wenre chenak wchoyren naꞌ lljachoꞌnnren, kerke da gonre da xhinnjenꞌ. Wenre chenak kweyiꞌ to naꞌrenꞌ, kerke da kweyiꞌ doxhenre lo yiꞌ gabilenꞌ ni ke len.
Beꞌnn kaꞌ nchaynaꞌa bi llayaꞌl yeraꞌa akeꞌ
(Mt. 19:9; Mr. 10:11‑12; Lc. 16:18)
31 ’Lekze nnézere ley danꞌ bzoj da Moisésenꞌ nen: “Noteze beꞌnn yeraꞌa ren noꞌr keꞌe, llayaꞌl chas to da weꞌe diꞌll baraꞌ akeꞌn.” 32 Naꞌ nadaꞌ llepaꞌ reꞌ noteze beꞌnn llaraꞌreneꞌ noꞌr keꞌen, naꞌ chaꞌ bibi doꞌl de ke noꞌrenꞌ dareneꞌ beꞌnn yobre, rao da nxhollenꞌ llzoeꞌ leꞌe, lloneꞌ nench sorén noꞌrenꞌ ye to beꞌnn bi nak xhyiweꞌ. Naꞌ noteze beꞌnn yechaynaꞌreneꞌ to noꞌre beꞌnn baraꞌa ren beꞌnn keꞌe, rebze da xhinnjenꞌ gonkzeꞌ ka danꞌ llonkze beꞌnnenꞌ darén xhoꞌr beꞌnne.
Jesúsenꞌ bzejnieꞌreꞌ llayaꞌl weꞌllo diꞌll li
33 ’Naꞌ leskaꞌ ba nnézkzere ka danꞌ bzejnieꞌ da Moisésenꞌ da xozxtaꞌollo kaꞌ kanꞌ golleꞌ leakeꞌ: “Góntere chaꞌ bi danꞌ bchebre gonre rao Xanllo Diosenꞌ.” 34 Naꞌ nadaꞌ niaꞌ reꞌ, bi waꞌlrizre Diosenꞌ nere: “Yebá naꞌ llzoaꞌ diꞌll linꞌ lloaꞌa”, kat bi da gonre, le yebá naꞌn zo Diosenꞌ llnebieꞌ. 35 Naꞌ bi nnerizre: “Yellrio ninꞌ llzoaꞌn diꞌll linꞌ lloaꞌa”, le yellrionꞌ ke Dios naꞌkzenꞌ. Naꞌ bi nnere: “Jerusalén naꞌ llzoaꞌn diꞌll linꞌ lloaꞌa”, le naken yell ke Dios beꞌnn nake le zerawe beꞌnne llnebiaꞌ. 36 Naꞌ bi nnere: “Yichjaꞌ ni llzoaꞌn diꞌll linꞌ lloaꞌa”, le bi gak gonre nench yich yichjrenꞌ yeyaken da lliche o chaꞌ yeyaken da gasje. 37 Kat nnere waken, waksen naꞌ; naꞌ chaꞌ nere bi gaken, bi gaksen naꞌ. Le billre diꞌll da nnere nench chejleꞌ akeꞌ ke reꞌ bi naken wen.
Bi gakllaꞌllo beꞌnn llwie lliꞌo
(Lc. 6:29‑30)
38 ’Nnézere ley danꞌ bzoj da Moisésenꞌ nen: “Chaꞌ to beꞌnn goneꞌ ziꞌ yejraorenꞌ, wak wayonre ziꞌ yejraweꞌn, naꞌ chaꞌ to beꞌnne wxoꞌpeꞌ to layrenꞌ, wakse yexoꞌpre to layeꞌn.” 39 Naꞌ nadaꞌ niaꞌ reꞌ: Bi wllonre wsaꞌkziꞌ beꞌnne reꞌ. Chaꞌ to beꞌnne kapeꞌ xaꞌyre, lewzé da ye chlaꞌn kapeꞌn. 40 Chaꞌ to beꞌnne llakyollreneꞌ reꞌ, naꞌ lleꞌnreꞌ wkeꞌe xhare, leweꞌe latje wkaꞌrenteꞌ xhadon kerénꞌ. 41 Naꞌ chaꞌ to beꞌnn goneꞌ bien chejrenreꞌ waꞌre no yoaꞌ keꞌen do achj hor, lechejreneꞌ lewaꞌn chop ka ton neꞌe naꞌ. 42 Naꞌ chaꞌ bi danꞌ llnnabe beꞌnne reꞌ, chaꞌ naken zi da weꞌre, leweꞌn; lekwej chaꞌ bi danꞌ llnnabeꞌ kwejreꞌ.
Llayaꞌl llieꞌllo beꞌnn laꞌkze llwiereꞌ lliꞌo
(Lc. 6:27‑28, 32‑36)
43 ’Naꞌ lekze ba nnézere ley kerénꞌ llian: “Llayaꞌl llieꞌre beꞌnn lwelljre, naꞌ wiere beꞌnn llwie reꞌ.” 44 Naꞌ nadaꞌ niaꞌ reꞌ, llayaꞌl llieꞌre beꞌnnenꞌ llwie reꞌ, naꞌ llayaꞌle nnabre rao Dios gak wen ke no beꞌnne ziꞌchiꞌll reꞌ. Legón wen ke beꞌnne llwie reꞌ, leyelwill Dios nench gak wen ke no beꞌnn llsaꞌkziꞌ reꞌ. 45 Chaꞌ kaꞌ gonre, llroeꞌkzere nakre xhiꞌnn Dios beꞌnnenꞌ llia yebá. Le Leꞌen lloneꞌ llraꞌ will nench llseniꞌn ke beꞌnn wen ak, naꞌ ren ke beꞌnn wen da xhinnj ak. Naꞌ leskaꞌ lloneꞌ llak yejw ke beꞌnn wen ren ke beꞌnn wen da xhinnj ak. 46 Naꞌ chaꞌ reꞌ llieꞌre chraoze beꞌnne llieꞌ reꞌ, naꞌ bi llieꞌre beꞌnn yobre, ¿bixha da wen gon Diosenꞌ kerénꞌ? Le kaꞌkze llon beꞌnn wachixhj kaꞌ. 47 Naꞌ chaꞌ no biꞌch lwelljre kaꞌze llwapre lliox, ¿llákere chaꞌ wen naꞌ llonre kaꞌ? Bi naken wen kaꞌ, le kaꞌn llon beꞌnn kaꞌ bi nombiaꞌ Dios. 48 Zan llayaꞌl gakre beꞌnn wen beꞌnn chaꞌo kon noteze beꞌnne, kanꞌ nak Xallo Dios beꞌnn zo yebá nakeꞌ beꞌnn wen beꞌnn chaꞌo.