Ki nga
PINGGULAULA
nu nga Peneligan ni Isukristu
Mendadi kig libru kini, sumpat ditu sala libru mibetang dinig Begu Pasad kini, Ki Gempia Petenday Sinulat ni Lucas. Kig duaꞌ buuk libru kini, suminulat dun si Lucas, piwitanen duni metaas getaw, si Teofilo.
Iini miukit dini Nga Pinggulaula kini, su nga mibianan nu nga peneligan ni Isus sampay su ginukit nilan, dekag na pitubuꞌ puliꞌ si Isus mukaꞌ pilentu iin ditu gekbus langit. Iinig baalen nu nga peneliganen kia, migukit ilan di Gempia Petenday mekatag dini Isus, adun sumalig diniin su nga getaw. Su kepalus ni Isus muliꞌ ditu gekbus langit, migukit di Gempia Petenday su nga peneliganen dia da laak Jerusalem sampay diag lumibut benwa. Laak saꞌ minibeniben, sinigwag nilan su Gempia Petenday tu tibuuk prubinsya Judea sampay tu nga melayuꞌ benwa. Tigaꞌwan, sinigwag nu nga peneligan ni Isus su Gempia Petenday tu tibuuk lumbang.
Mukaꞌ pagid miukit dinig libru kini ki kengapuꞌ nug Balakat nu Megbebayaꞌ di nga peneligan ni Isus. Benaꞌ mingapuꞌ dinilan kig Balakat nu Megbebayaꞌ kia, iin nai migabang dinilan adun menibeluꞌ ilan megukit mukaꞌ ginuungan ilan menggulaula nga mekesalebuꞌ.
Naa iinig bekna inukitan nu Gempia Petenday, ki nga getaw Judea. Mendadi duuni getaw, ngalanen si Pablo, tinduꞌ nu Megbebayaꞌ peneligan ni Kristu adun pengukitanen di Gempia Petenday ki ngag lain bansa nu getaw, saꞌitada su nga kanaꞌ getaw Judea. Melaun sinulat ni Pablo mipungan dinig Begu Pasad kini. Iini pigwali ni Pablo di nga sulaten, gempantek puꞌ ki kepatay ni Isus, gantiꞌ di kepatay nu kelaun getaw dinig dibabaw lumbang, pia taꞌ bensaay dun, kanaꞌ nu nga getaw Judea da laak.
Si Lucas, su suminulat dig libru kini, taang dun duma ni Pablo saananen mpanaw tu nga melayuꞌ benwa adun megukit di Gempia Petenday. Kaas taang dun, saꞌitada dia Kapitulu 16 buꞌ 20 mukaꞌ 27, gemiten ni Lucas su penggelal “ami,” tuꞌus dun puꞌ minitaꞌ gupia ni Lucas atawaka mibiananen su pengukitenen.
1
Piuna
1 Diniꞌa, pegbesaan Teofilo, ki sinulat kini, genat dini Lucas.
Naa sug bekna sinulatu kitu diniꞌa, iini miukit dun su kelaunan pinggulaula ni Isus mukaꞌ pituluꞌen 2 sampay di gendaw nu kepelentu diniin nu Megbebayaꞌ ditu gekbus langit. Mendadi kini si Isus, su ndaꞌ pa pelentu ditug langit, pimituluꞌanen su nga pimiliꞌen peneliganen. Su pituluꞌen dinilan kia, miksekat di ginuung nug Balakat nu Megbebayaꞌ. 3 Naa genat di kepatayen gikteb di paat puluꞌ gebii, melaun gupia pituꞌusen di nga peneliganen kia puꞌ mitubuꞌ puliꞌig lawasen. Miduaꞌ mata nilan si Isus, mukaꞌ pingukitanen ilan mekatag di Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ.
4 Mendadi, su selian ni Isus dumuma pa di nga peneliganen kia, tinituluꞌanen ilan, laungen, “Ndiꞌ amu pa pegawaꞌ dini Jerusalem, pegelatay pa niu mateng su tinaluꞌu diniu kiin, su tulung pinasad nu Megbebayaꞌ.” 5 Puꞌ kiin, misuunan niu puꞌ si Juan kitu, migbunag laak tubig diniu. Mendadi ndiꞌ maiben, maꞌniin bunagan amu peluman, puꞌ mengapuꞌ diniu kig Balakat nu Megbebayaꞌ.
Pilentu si Isus tu Gekbus Langit
6 Naa duuni gendaw mikpungun na pelum ditu ni Isus su nga peneliganen. Kaliꞌ ilan saak diniin, “Sir, nemun ini ki ketindeg mu dig bansa ta Israel su Keglekaunutan?”
7 Kaliꞌ pektaluꞌ si Isus, “Su Gamaꞌu laak, iini suunanen su gendaw nu kelaun mpenggulaula, puꞌ iini megbayaꞌ dun. Yamu, ndiꞌ niu mesuunan. 8 Laak dagid saꞌ mengapuꞌ na diniu kig Balakat nu Megbebayaꞌ, begayan amu niin ginuung. Tumakesiꞌ amu dayun dinaan. Tumakesiꞌ amu dini Jerusalem mukaꞌ di tibuuk Judea, tu Samaria, sampay tu tibuuk lumbang.”
9 Benaꞌ mideksuꞌen teluꞌay, pilentu na dayun si Isus ditu gekbus langit. Saanan megbantay su nga peneliganen, milinged na gabun si Isus, ndiꞌ na nilan dayun maitaꞌ.
10 Mendadi selian nu nga peneligan ni Isus megangag ditug langit, mitekaw duunig duaꞌ tawan pegindeg dia gupid nilan, gemputiꞌi penepeten nilan. 11 Laung nug duaꞌ tawan kia, “Yamu nga getaw Galilea, mauma dema amu mimegangag tug langit? Si Isus kiin, mpuliꞌ da dini. Adin su kelentunen minitaꞌ niu kini, maꞌantu dadema ki kelusaden puliꞌ.”
Su Sinukli dini Judas
12 Tubus itu, minuliꞌ ditu Jerusalem su nga peneligan ni Isus genat ditug Bentud nu nga Gayu Olibo. Su pekilayuꞌ nug bentud kia mukaꞌ su Jerusalem, sala kilumitru. 13 Benaꞌ minateng su nga peneliganen tug balay pektulugan nilan, minaik ilan dayun tu sugud nilan diag ditaas. Ilan si nga Pedro, si Juan, si Santiago, si Andres, si Felipe, si Tomas, si Bartolome, si Mateo, si Santiago bataꞌ ni Alfeo, si Simon su piningalan dun Gembeluꞌ Megukit, mukaꞌ si Judas bataꞌ nu sala Santiago. 14 Sug launan nilan kia, miksalabuuk ilan menamal menenabi. Duminuma dadema dinilan su ngag libun kampuꞌ ni Maria su ginaꞌ ni Isus, sampay su nga pated ni Isus.
15 Naa ndaꞌ maiben, duuni gendaw mikpungun puliꞌ su nga mikpetuud dini Isus kia, duun saani megatus buꞌ duaꞌ puluꞌ tawan ilan. Mendadi migindeg si Pedro, kaliꞌ pektaluꞌ dinilan, 16 “Yamu nga kepetedan ku, subay minuud ki pisulat nug Balakat nu Megbebayaꞌ dini David dengantu ditu Misulat Taluꞌ nu Megbebayaꞌ mekatag dini Judas, su minunut tu nga getaw duminaap dini Isus. 17 Begudiin si Judas kiin, duma ta di pikumpungan ta, mukaꞌ pimiliꞌ dadema ni Isus megabang dig baalen ta.”
18 (Puꞌ su tinindan dini Judas ditug limbungen kia, piksaluy dun ni Judas lupaꞌ. Milabuꞌ dayun si Judas diag lupaꞌen kia, migbetui tianen, miliwasagi tinainen. 19 Naa ndaꞌ maiben, misuunan nu kelaun getaw dia Jerusalem su mipenggulaula kia ni Judas, kaas piningalan nilan dun sug lupaꞌ kia, Akeldama, guluganen “Lupaꞌ nu Kegbinasa di Getaw.”)
20 Laung padun ni Pedro, “Puꞌ kiin, duuni misulat ditu pisulat nu Megbebayaꞌ piningalan dun ngag Bebat, maꞌniniꞌ.*1:20 Kig Bebat kini, iin su piningalan dun nu getaw Judea begudiin Salmos, sug bibat ilan adun pektamuy tug Diwata.
‘Belenganig balayen,
ndaꞌi pegbenwa dun.’
Mukaꞌ duun pa pagidi misulat,
‘Lain tawan nai sumukli dig baalenen.’
21 “Naa mendadi,” maaꞌ laung padun ni Pedro, “kagina maꞌantu, subay duunig lain tawan sukli dini Judas. Melengas pemiliꞌen tai sala tawan suminalabuuk na dinita su keduma dinita ni Isus 22 genat di kebunag ni Juan diniin tubig sampay di gendaw nu kepelentu diniin tu gekbus langit. Ki mpemiliꞌ ta, megabang dayun dinita tumakesiꞌ di ketubuꞌ puliꞌ nu Kaunutan ta si Isus.”
23 Mendadi, pinindeg dayun nu nga peneliganig duaꞌ tawan, si Jose mukaꞌ si Matias. Lain ngalan ni Jose kia, si Barsabas. (Sala pa ngalanen, si Justo.) 24 Minenabi dayun si nga Pedro, laung nilan, “Uu Kaunutan Megbebayaꞌ, suunan mu sug delendeman nu tibaꞌan getaw. Saꞌ maꞌantu, paitaꞌ mu dinami ki pimiliꞌ mu sukli dini Judas, saꞌ adin dun dig duaꞌ tawan kini. 25 Iin nai mbaal peneligan mu mekesukli di kelaun baalen ni Judas bilengen, puꞌ si Judas kiin, minuliꞌ na ditu guliꞌanen.”
26 Piktali dayun ni nga Pedro saꞌ taꞌ taway duni mpemiliꞌ dig duaꞌ tawan kia. Iini mipemiliꞌ, si Matias. Iin dayuni mitektub ditu sepuluꞌ buꞌ duaꞌ tawan peneligan ni Isus.
*1:20 1:20 Kig Bebat kini, iin su piningalan dun nu getaw Judea begudiin Salmos, sug bibat ilan adun pektamuy tug Diwata.