22
Mizilo palua muntu ebile
1 “Kine muntu waiba nghombe ndume ao mukooko ni kumusinza ao kumusisia, ozo kabooko pa nghombe ndume umo alikulipa nghombe ndume isaano, ni pa mukooko umo alikulipa mikooko ina.
2-4 “Kine kabooko wasangililua walimukwiba mu nghanda musita wa busiku, waumua ni kwipawa, olia wamwipaya tali na mulandu palua kufua kwakue. Inzi kine wasangililua musita wa koba, waumua ni kwipawa, olia epeene alikuba ni mulandu wa kwipaana. Inzi ozo kabooko apalile kulipa. Kine tali na kantu apalile kusisiiwa nga muzia pa mulandu wa lwibo lwakue. Kine nama wakiibua wasangua wakosele mu minue yakua kabooko, kine ni nghombe ndume, ao kine ni punda, ao kine ni mukooko, ozo muntu apalile kulipilamo mutengo wa ozo nama nghendo ibili.
5 “Kine muntu walekelela biteekua byakue kulia bilimbua nghwana mu bukaba, ao mu bukaba bwa mizabibu,*22.5 Kine… Bilimbua; Ao Kine muntu wazizia bukaba nghwana ao bukaba bwa mizabibu, ni kulekelela mulilo wazambukila ku bilimbua nghwana, apalile kulipilamo biwamiisie bya mu makaba akue, ao bya mu makaba a mizabibu.
6 “Muntu kine wakozia mulilo mu bukaba bwakue, ni mulilo wazambukila mu bukaba nghwana ni kuya kuzizia buzombozi nghwana, ozo muntu wakikozia mulilo alikulipilamo belia byakizia.
7 “Muntu kine waitabila kumusungila mwinakue nfolanga ao binge bintu, ni ezio nfolanga ao bintu byaibua, ozo kabooko kine wamoneka, alikulipilamo nghendo ibili. 8 Inzi kine kabooko tamwenekele, ozo mwine wa nghanda alikutwalua ku bapinguzi evi aye asininkizie kine takimwibila mwinakue.
9 “Mu milandu yonse ya kupusana palua nghombe ndume, ao punda, ao mikooko, ao palua ngubo, ao palua kubalua kantu kazeezele, ni kubalua muntu walanda nangue ozu ni nama wane ao nangue kaka ni kantu kane, babo babili balikutwala milandu ku bapinguzi.†22.9 Ao Ntanzi yakua Leza Olia alikutanua nsambu na bapinguzi‡22.9 Ao Kutanua nsambu na Leza i alikumulipa mwinakue nghendo ibili ya bukindami bwa kekio kintu.
10 “Kine muntu wateekia nghombe ndume, ao punda, ao mikooko ku muntu nakue, ni ozo nama wafua ao kukisiiwa na nama nakue ao kine waibua muntu tekuba wamwene, 11 baba bantu babili balikukita mulapo ntanzi yakua Yawe. Kine Yawe wasininkizia nangue ozo muntu tali na mulandu, mwine wa nama apalile kwitabila bobo bupinguzi, ni olia wakimuteekela tapalile kulipa. 12 Inzi kine ozo nama kisinka ebilue, alikumulipa mwine wa nama. 13 Ozo nama kine wakizanghununua tupusa tupusa na kinama, apalile kutwamapo tupusa twa kusininkiziiziako, ni ye tapalile kulipa ozo nama wakizanghununua.
14 “Muntu kine wa-azimia nama wakue ku mwinakue, ni ozo nama wakisiiwa ao wafua, mwine wa nama tekuba walipo, ozo muntu wa-azimanga apalile kulipa. 15 Inzi kine mwine wa nama wasanguapo pa kufua kwa ozo nama, ozo muntu tapalile kulipa. Kine nama wakiba wali wa kusonkela alikulipako sie musonko wa nama u-akyazima.
Mafunde palua bwikazi bwa muntu
16 ✡22.16: Mam 22.28-29“Mwalalume kine wabembia mukazyana wa kisungu asinasakue, ni ye wakumana nakue, apalile kulipa bwimazi ni kumuupa. 17 Inzi kine se kwa mwanakazi wakaana kuufia mwana wakue mwanakazi, mwalalume apalile kulipa nfolanga kukonkana ni vibalibalipa ku mukazyana wa kisungu.
18 ✡22.18: Mam 18.10-11“Mwanakazi ndozi tekumulekelela kuba mukose.
19 ✡22.19: Bal 18.23; 20.15-16; Mam 27.21“Kubalua muntu aliwakumana na nama apalile kwipawa.
20 ✡22.20: Mam 17.2-7“Muntu aliwaelela ngelelo ku baleza mu kifuka kya kumwelela Yawe, apalile kuloviiwa.
21 ✡22.21: Kuf 23.9; Bal 19.33-34; Mam 24.17-18; 27.19“Tekukitile mweni bibiipile ao kumwemia pantu ni mwe kumo mwaali baeni mu kyalo kya Misri. 22 Tekubiibikizie mukanfwilua ao mwana nsiiwa. 23 Kine mwababiibikizia ni bo bandilila, kisinka ndikunvua malilo abo. 24 Naakafiitua ni kumiipaila ku bului, bakazi benu baakaaluka bamukanfwilua, ni baana benu baakaaluka baana nsiiwa.
25 ✡22.25: Bal 25.35-38; Mam 15.7-11; 23.19-20“Kine wakopia nfolanga ku mupabi wa mu bantu bane babuliilue, tekuya wali nga balia balibakopia nfolanga ya kaloba, tekumulomba alundepo ni inge. 26 ✡22.26: Mam 24.10-13Kine muntu watwama ngubo ya muntu mupabi kuti iye yali kikwatizi, apalile kusangua waabweziizie koba lukasinazimine, 27 pantu i ngubo yakue ya kwivimba. Ale alikwivimbaki? Wene kine wandilila, ndikumunvua pantu ndi wa nkumbu.
29 “Tekukokola kun'mpeela mazabo a mambo a bya kumina byobe.
“Kubalua libeli obe mwalalume upalile kun'mpeela nene. 30 Mupalile kukita evio ni ku mabeli enu a nghombe ni a mikooko ao a mbuzi. Aza mabeli kuti aikalanke kuli nghinabo nsiku kilooba, kusyali kundeetela busiku bwa mwanda.
31 ✡22.31: Bal 17.15“Mupalile kuba bantu bane bazuuke. Ni pakako, temupalile kuya mwalia minofu ya nama epailue na kinama mu kisonso, inzi mupalile sie kupoozela tubua.
*22:5 22.5 Kine… Bilimbua; Ao Kine muntu wazizia bukaba nghwana ao bukaba bwa mizabibu, ni kulekelela mulilo wazambukila ku bilimbua nghwana,
†22:9 22.9 Ao Ntanzi yakua Leza
‡22:9 22.9 Ao Kutanua nsambu na Leza
✡22:16 22.16: Mam 22.28-29
✡22:18 22.18: Mam 18.10-11
✡22:19 22.19: Bal 18.23; 20.15-16; Mam 27.21
✡22:20 22.20: Mam 17.2-7
✡22:21 22.21: Kuf 23.9; Bal 19.33-34; Mam 24.17-18; 27.19
✡22:25 22.25: Bal 25.35-38; Mam 15.7-11; 23.19-20
✡22:26 22.26: Mam 24.10-13
✡22:28 22.28: Mii 23.5
§22:28 22.28 Leza; Ao Bapinguzi
✡22:31 22.31: Bal 17.15