KITABU KYAKUA
HOSEA
BULONDOLOZI
Kitabu kyakua Hosea kilondolwele palua bwikaza bwakua Hosea, ni palua bimonua byakue bya bukabika. Hosea 1.1 mulandile nangue Hosea waabikwile musita wa kuteeka kwa makolo ana a ku Yudea, ni musita wa kuteeka kwakua likolo umo wa ku Izraeli. Waatendekele kubikula pepi mu myaka ya 750 NK. Tekimanikile kine Hosea i waalembele mbiko yakue mu keki kitabu ao kine ni muntu unge waalembele.
Hosea waali wali wa mu bukolo bwa ku nkungua ya kyalo kya Izraeli. Mpunda yakue ingi ya mbiko, yaali yali pa mulandu wakua Izraeli. Leza waamwanine Hosea kuti oope mwanakazi mukende waali wakuutua Gomeri (1.2). Baavyele baana batatu, inzi Gomeri waamukeene Hosea ni kuya kuupua na mwalalume unge. Pa kyamba, Yawe waamwanine Hosea kuti atwalilile kumutona Gomeri anzia kine waali wakitile bukende (3.1). Lupua lwabo lwaali kilangililo kya bwampano pakati kakua Leza ni Izraeli. Anzia kine Izraeli waamuluviizie Leza mu kupupa mikisi, Leza waali wakitwaliliile sie kumutona Izraeli mu kisinka ni kuya walaile kupususia ozu mutundu. Mbiko yakua Hosea ikonkobeziizie bukisinka ni buwame bwa ntono yakua Leza.
Bwipi bwa bili mu kitabu kyakua Hosea
1. Mu katue ka 1 kwita mu katue ka 3 mulondolwelue palua bwikazi bwakua Hosea ni palua kuupa Gomeri.
2. Mu katue ka 4 kwita mu katue ka 14 mulondolwelue palua kusiba na bukisinka kwakua Izraeli, ni palua ntono ya kisinka yakua Leza.
1
1 ✡1.1: 2 Mak 14.23—15.7; 15.32—16.20; 18.1—20.21; 2 Mil 26.1—27.8; 28.1—32.33Keebo kakua Yawe kaizile kuli Hosea mwana mwalalume mwina Beri, mu nsiku ya kuteeka kwakua Uzia, ni Yotamu, ni Ahazia, pamo ni Hezekia, makolo a mu Yuda, ni mu nsiku yakua Yeroboamu mwana mwalalume mwina Yoasi, likolo wa mu Izraeli.
Muka Hosea ni baana bakue
2 Yawe lu-aatendekele kulanda na Baizraeli, waamwanine Hosea nangue, “Endo uupe mwanakazi mukende ni kuvyala nakue baana, pantu bantu ba mu keno kyalo ba-aluka ni bubi bwa kukita bukende mu kunfunghamina ne Yawe.”
3 Ni kiine Hosea waile kuupa Gomeri mwana mwanakazi mwina Diblaimu. Gomeri waimitile ni kumuvyalila mwana mwalalume. 4 ✡1.4: 2 Mak 10.11Kupwako Yawe wamwana Hosea nangue, “Ozu mwana mwinike ‘Yezreeli,’ pantu pasyankabe kukanda nghanda ya bukolo bwakua Yehu pa mulandu wa bungipaani bwa ku Yezreeli,*1.4 Yezreeli: Mu ozu muzi Yehu i mwaipaile likolo wa mu Izraeli ni bange bonse ba mu lupua lwa bukolo, ni ye wa-alukile likolo wa mambo mu bukolo bwa lenu (mona 2 Mak 9—10). ni ne nakaba kupwisia bukolo bwakua Izraeli. 5 Mu bobo busiku nakaba kutyona buta bwakua Izraeli mu lulambe lwa ku Yezreeli.”
6 Gomeri waimitile paakale ni kuvyala mwana mwanakazi. Kabili Yawe waamwanine Hosea nangue, “Ozu mwana mwinike Lo-Ruhama,†1.6 Lo-Ruhama: Leli liina mu Kiebrania i kulanda nangue “asitonekele.” Mu musango unge nangue “asiliwaeleelua.” pantu nsikikaba kulanga ntono pa nghanda yakua Izraeli evi tekuti nkabeeleele. 7 Inzi nakaba kulanga ntono pa nghanda yakua Yuda. Ne Yawe Leza wabo i wakaba kubapususia pasili kubombia buta ao kipanga, ao bului, pasili kubombia farasi ao baseli ba pa farasi.”
8 Gomeri lu-aamusumwine Lo-Ruhama, waavyele ni unge mwana mwalalume. 9 Kabili Yawe waamwanine Hosea nangue, “Ozu mwana mwinike Lo-Ami,‡1.9 Lo-Ami: Leli liina mu Kiebrania i kulanda nangue “te bantu bane.” pantu mwe temuli bantu baane, ni ne nsili Leza wenu.”
Bayuda ni Baizraeli balundana paakale
10 ✡1.10: Bar 9.26Anzia kili evio, Baizraeli baakaba nga musenga wa mumbali buziba ozo ukilile kuvula ni usili wapendeka. Kolia kuba-aninue nangue, “Temuli bantu bane,” baakakuutua nangue, “Muli bena Leza mukose.” 11 Bayuda ni Baizraeli baakalundana paakale ni kusaakula mulombozi umo, ni bo baakabwelela ku kyalo kyabo, pantu busiku bulibwakuutua Yezreeli§1.11 Yezreeli: Leli liina mu Kiebrania i kulanda nangue “Leza aliwabyala” kabili aliwakuzia ni kulundulula. bwaakaba busiku bukata.
✡1:1 1.1: 2 Mak 14.23—15.7; 15.32—16.20; 18.1—20.21; 2 Mil 26.1—27.8; 28.1—32.33
✡1:4 1.4: 2 Mak 10.11
*1:4 1.4 Yezreeli: Mu ozu muzi Yehu i mwaipaile likolo wa mu Izraeli ni bange bonse ba mu lupua lwa bukolo, ni ye wa-alukile likolo wa mambo mu bukolo bwa lenu (mona 2 Mak 9—10).
†1:6 1.6 Lo-Ruhama: Leli liina mu Kiebrania i kulanda nangue “asitonekele.” Mu musango unge nangue “asiliwaeleelua.”
‡1:9 1.9 Lo-Ami: Leli liina mu Kiebrania i kulanda nangue “te bantu bane.”
✡1:10 1.10: Bar 9.26
§1:11 1.11 Yezreeli: Leli liina mu Kiebrania i kulanda nangue “Leza aliwabyala” kabili aliwakuzia ni kulundulula.