KITABU KYAKUA
YONA
BULONDOLOZI
Kitabu kyakua Yona kilondolwele palua kutumua kwakua kabika Yona mu muzi wa Ninawe. Mu kupusanako ni binge bitabu bya bukabika, keki kitabu kikilile kukonkobezia palwakua kabika ni bikitua byakue kukila pa mpunda yakua Leza. Mwilo wakua Yona waakitikile pepi ni musita wakua Yeroboamu wa bubili lu-aali likolo wa Izraeli, pepi mu myaka 800-750 NK, inzi bantu basambiliile tebaamanine bwinobwino musita waalembeeluepo keki kitabu.
Leza waamutumine Yona kuti aye asimikile muzi wa Ninawe, inzi Yona taanakiile, wene waile kunge (1.3). Waapateeme mu bwato bwaali bwalimukuya ku muzi wa Tarsisi. Bwato lubwaali bwalimukuya ku Tarsisi, Leza waabuusiizie mwela ukata. Babituuta ba menda baunvwile mwezo ukata ni kumupooza Yona pa menda kuti batontolole kipuki kyakua Leza. Pa kyamba, Leza waatumine lisabi likata kuti limuteleke Yona. Yona waalapiile, ni Leza waamulekeleele kuba mukose. Pa mpeleezio, Yona waile ku Ninawe ku kusimikila ozo muzi, ni bekala muzi baalapiile. Kitabu kyakua Yona kikonkobeziizie vili Leza wa nkumbu anzia kine Yona taatonene Leza kuti aye wali wa nkumbu (4.2).
Bwipi bwa bili mu kitabu kyakua Yona
1. Mu katue ka 1 mulondolwelue palwakua Yona vi-aamubutukile Leza ni kuya kupeeleela munda mwa lisabi.
2. Mu katue ka 2, Yona wamulomba Leza musita u-aali wakili munda mwa lisabi.
3. Mu katua ka 3, Yona wasimikila ku Ninawe, ni bekala muzi balapila. Leza wamona kuti abapususie.
4. Ku mpeleezio mu katue ka 4, Yona wafiitua pantu Leza waunvwila nkumbu bekala muzi wa Ninawe, Leza ni ye wamwana Yona nangue atonene bantu bonse.
1
Yona wamubutuka Yawe
1 ✡1.1 2 Mak 14.25Busiku bumo Yawe waamwanine Yona mwina Amitai nangue, 2 “Lenga uye ku olia muzi ukata wa Ninawe, uye ubaane mpunda yane ya bupinguzi, pantu namona vili bubi bwa bantu ba mu olia muzi.” 3 Inzi Yona wene waamubutukile Yawe ni kuya ku Tarsisi. Waakookele mpaka ku Yopa, koko i ku-aasangile bwato bwa kuya ku Tarsisi. Kupwako, walipila lwendo, waingila mu bwato pamo ni balia baali baya ku Tarsisi evi amubutuke Yawe. 4 Tepaakokwele, Yawe ni ye waabusiizie mwela ukata pa lyezi. Kyaali kinkunsia kikata mpaka ni bwato bwaali bwasyaumiine kubazuka. 5 Babituuta ba menda baunvwile mwezo ni kutendeka kupooza pa menda bintu bibaali nabio mu bwato kumona sie bwato bulengeko, koku kubalua muntu walimukupupa leza wakue. Inzi Yona wene waali waakookeele mukati bwato waleele waonene tulo twine twine.
6 Kupwako, kibinda wa bwato wamukonka Yona, wamubuusia ni kumwipuzia nangue, “Ati ewe, uonene sie tulo? Buuka ni we upupe leza obe, pange leza obe kuti watulangulukako tekuti tulobe.”
7 Ni pakako, baatendekele kulanzyania pakati kabo nangue, “Emwe, tuteye sie bubale tumone kine nani alengiizie bobu busanzo buli pakati ketu.” Lubaateele bubale, bainikile nangue waali walengiizie ni Yona. 8 Babituuta ba menda baamwipuziizie nangue, “Twane, nani walengia bobu busanzo buli pakati ketu? Uli na mwiloki? Kabili ufumine pi? Kyalo kyobe ni kyaloki? Uli mukowaki?”
9 Yona waabaasukile evi, “Nene ndi Muebrania, kabili ndinamutiina Yawe Leza wa mwiulu, olia waalengele lyezi ni musili.” 10 Lubaapwile kumwipuzia nangue wakitilaki evi, babituuta ba menda baakilile kutiina pantu Yona waabaanine nangue amubutukile Yawe. 11 Kupwako, bamwipuzia nangue, “Ale tukukite syani kuti lyezi litontoloke?” Pantu mwela waali wakila sie kutungupila.
12 Yona waabaasukile nangue, “Nkwate sie mun'mpooze pa menda ni lyezi lilikutontoloka, pantu n'manine nangue nene i alengiizie bobu busanzo.”
13 Inzi babituuta bene baakilile kwoba kuti bafike kunze, ni bo ba-andilue pantu mwela waali wakililako sie kutungupila. 14 Ni pakako, baamuliliile Yawe balanda nangue, “Twakupaapaata we Yawe, twakupaapaata tekuti utulovie pa mulandu wa bukose bwakua ozu muntu, kabili tekutupeela mulandu pa mulopa wakua ozu muntu usili na kafi, pantu wewe, we Yawe i watonanga kuti bebi bintu bikitike evi.” 15 Kupwako, bamukwata Yona bamupooza pa menda, ni lyezi lyatontoloka. 16 Ni pakako, bantu baakilile kumutiina Yawe. Baamweleele Yawe ngelelo ni kulapa bilapo.
17 ✡1.17 Mat 12.40Inzi Yawe waatumine lisabi likata lya kumuteleka Yona, ni Yona waikeele munda mwa lisabi nsiku itatu busiku ni koba.