Xoulek Nimza wei
Lukas
byex o
Qayeeng wei la tax o
Eivek Xoulek Nimza wei Lukas byex eno xey a xei Yesu e tambiy wei qou xel Israel loumelam o me xel amba is ambei nyon. Gyeik ingwei Yesu embei bong e xe xuk, eno neil wou moux alis vex bei, Laweeng Vambuing zeim e lalei lek bei e neil Anutu xe qayeeng nimza wou xel kanyo (wei 4.18). Me zonghek ayang, eivek qapiya tine eno Lukas tul pavulek ngenong en xel wei qalei nimaying leimalei me e wo nimza wou xel o. Lulul wei Yesu wong, eno wong xel wei e yo wo xeind lala en e. Gyeik ingwei Maria wou e eno xomaxoneing wo xeind lala (wei 1.42-48 me 2.10,) me ingwei qapiya la tip lek, gyeik ingwei Yesu lek me la tyoung gheyapu eno xel wo xeind lala ngandoung (wei 24.52).
Lulul ngenong wei mapieing wei Yesu eno Lukas tixemou tul pavulek en. Qayeeng wei lulul on eno se di yeip eivek qapiya bamba. Lukas venaxow tul pavulek en lulul ngenong qandi gyeik ingwei Yesu lam lek tembuing o. Lukas venaxow byex qayeeng pakeing en ingwei tambiy wei Samaria yo ti vind tambiy wei xel leis wou sakwaing o, me qayeeng pakeing tul pavulek en ingwei yak ti la veil ma me mi loung la yo, me Yesu xe qayeeng pakeing valu is. Lukas venaxow tul pavulek en lul wei qandi wou Sakius o, tambiy tiwei mi qou takis o.
Lulul valu eno Lukas luk ngenong en, inye kwa wei zeimeing mema nikanzek o, me xuk wei Laweeng Vambuing o, me kwa wei Anutu mi semaleeng sewokeing wei xomaxoneing o. Lukas neil qayeeng ngenong is en lulul wei vex vex mi wong o.
Qayeeng wei Lukas eno se la tip lek qapiya tine. Ma. Lukas venaxow byex qapiya tiwei xey a neimbei Xuk Sinale yo. Inyon qapiya wei tul pavulek en lulul wei xel sinale wong gyeik ingwei Yesu lek me la tyoung gheyapu yo.
1
Lukas byex pavulek ne wou Tiopilas
1 O lei ngandoung Tiopilas, xel ngenong mi byex pavulek lek vatiyeiw wei Anutu wong ela teyei lek eivek xa senghoing o. 2 Xel betiwou eti yeiw wei yei lulul on lek mend atax, gyeik ingwei lulul on qandi lek o. Me xel on xukxe wei Anutu xe xoulek o. Om xel tul pavulek on wou xa. 3 Om ay is ambei nyon ambei byex pavulek on me na bong e nak wou wang. A mi wong xuk endenlek telinyeing lulul on qes wo nimza, om a byex ela teyei lek ingwei lulul on qandi yo. 4 Wa pyaw dom ghe boulek embo nimza bei qayeeng wei xel teyoxe wou wang on neing ayang.
Angela neil wou Sakalias bei Yoan tyek dumbek
5 Eivek bouk wei Herot king wei Yudia eno lumuki ti mindei e lei Sakalias, e eivek qendu tiwei Abiya yo. Moxo venei Elisabet yon eivek velei wei Aron o. 6 Luw xouing mindei ewo bombek wou Anutu manghalus. Me luw mi betiwou Tambiy Ngandoung xe petieing dalus me xoulek dalus, me sewokeing ma veil luw. 7 Ekom luw neund ma, en Elisabet mi mouyeeng me luw wo teiv aluw vexta.
8 Bouk ti gyeik Sakalias xe lumukiyeiw qendu tiyon la wong xuk, eno moxo la wong xuk lumuki wou Anutu manghalus is ambei nyon. 9 Om xel betiwou lumukiyeiw xe kwa wei xel mi nex qakous dee me beyal e, bei ena lalei eivek Tambiy Ngandoung xe xomek vambuing me na besei da wei xeiliy. 10 Gyeik bouk wei seing xound xeiliy eno lam tyip, xel dalusateiv di qekuma nanghei Anutu beeng me zeimemend anghei myayaing.
11 Woyom Tambiy Ngandoung xe angela ti lam nale wou e, moxo nale wou qeind wei seing xound xeiliy eno nenya valu wei payeiv o. 12 Gyeik Sakalias yei angela, eno etek me yaleeng. 13 Ekom angela neil wou e, “Sakalias wa seng gwaleeng, en Anutu ngo wa xe zeimeing mema. Om veneim Elisabet tyek bou neum moux ti, me tyek wa taxe e lei Yoan. 14 Tyek wang bo xeimlala ngandoung me laleim bo nimza. Me xel ngenong tyek bo xeindlala en e xe umbekeing, 15 en moxo tyek bo lei ngandoung wou Tambiy Ngandoung manghalus. Moxo e se num wain o memiing wei nikanzek o. De gyeik ingwei toukami eivek ta veis eno na pup en Laweeng Vambuing. 16 Moxo tyek na qou xel Israelyeiw ngenongakes me noumenam wou Tambiy Ngandoung xel xe Anutu. 17 Moxo tyek na qou nikanzek wei Laweeng Vambuing o nambei Eliya wei takwei yo me natax en Tambiy Ngandoung. Moxo tyek bong mayeiw laleind pekwi nox wou neuyeiw. Me moxo tyek pepyawexe xel wei mi pyalek qayeeng o me xel a qou lupeyei nimza nambei xel wei mi betiwou sakwaing bombek o. Moxo tyek menyex wou xomaxoneing en xel gyeiwou xow en Tambiy Ngandoung nam o.”
18 Sakalias teling angela bei, “Tyek a boulek inyon ambei nya? A wo teiv takwei me a veneing wo vexta is ambei nyon.”
19 Angela lewexe bei, “A Gabriel. A mi nale wou Anutu manghalus, om wong a lam a luk is wang me na neil wou wang en xoulek nimza tine. 20 Om ngo, gweimbeeng kane wa myam tyek na tu me tyek wa se teyei bei baluk, qe ka bouk wei lulti yon neing etyip bole en wa seng wongis a xe qayeeng. Lulti yon tyek bo neing lek e xe bouk bombek.”
21 Dekalekom xomaxoneing di axe Sakalias me di wou naleind bei nambei nya ekom dei enden eivek xomek vambuing. 22 Gyeik ingwei moxo lam myayaing, eno moxo se teyeimbei baluk wou xel. Om xel woulek bei mapekwi me yei lulti eivek xomek vambuing, en mi talex lulul angya mema wou xel en se teyeimbei baluk.
23 Gyeik bouk wei moxo xe xuk la wou eivek, moxo lox me la beeng. 24 Kalekom venei Elisabet xei qou veil me e mindei xupekeing teyei lek dentouk qes lim. 25 Vexo neil embei, “Tambiy Ngandoung wong tine wou ay eivek bouk ti beimambei ne, moxo talex e xe lalei nimza me zeim a xe niyalenyeing veil eivek xomaxoneing senghoing.”
Angela neil wou Maria en Yesu xe umbekeing
26 Eivek dentouk tiwei limti eno Anutu wong angela Gabriel la Nasaret inyei beyeeng ti eivek Galili. 27 La wou vexawo*1:27 vexawo: virgin (moux ti se yei) wei paleveeng o ti wei xel tup qayeeng lekti bei e na wou moux ti e lei Yosep bei e dii, inyon Dawit buyeiw ti. Vexawo paleveeng on lei Maria. 28 De angela la wou vexo me neil embei, “Bendiyeing vex, Anutu lalei wo nimza wou wang. Tambiy Ngandoung e toumendei is wang.”
29 Maria lalei wo maying en e xe qayeeng me wounalei bei, “Qayeeng tine inye nambei nya?” 30 Ekom angela neil wou vexo bei, “Maria, wa seng gwaleeng, en Anutu lalei wo nimza wou wang. 31 Wei, tyek wa xeim a qou veil me wang bou neum moux ti, me wa taxe e lei Yesu. 32 Tyek moxo bo lei ngandoung me tyek xel a neimbei Anutu gheyapu neu moux. De Tambiy Ngandoung Anutu tyek bong siaking wei bu Dawit xe eno wou e. 33 Me tyek mendei king en xomek wei Yakop o luta, e xe tete lalei tyek se tip.”
34 Maria teling wou angela bei, “Ekom inyon tyek bong ambei nya, inye a paleveeng o?”
35 Angela lewexe, “Laweeng Vambuing tyek nam wou wang me Anutu gheyapu xe nikanzek tyek bo tenu zeyi wang. Om yakyeis tiwei wa being bou yon vambuing, me tyek xel a neimbei inyon Anutu Neu Moux. 36 Me gweimbeeng nimpapu Elisabet tyek bou neu moux ti eivek ingwei wo vexta yo. Takwei eno xel mi neil embei mi mouyeeng ekom wo neu me dentouk qes limti la veil. 37 En lulti tyek se bo pok wou Anutu.”
38 Maria lewexe, “Ee, a Tambiy Ngandoung xe xukxe vexawo, om e bong wou ay ambei ingwei wang neil on.” Woyom angela la veil e.
Maria la yei Elisabet
39 Lek bouk kayon eno Maria yeiwou xow me la daing eivek beyeeng ti lek lukendu wei Yudia nei. 40 De vexo la eivek Sakalias beeng me la neil bendiyeing wou Elisabet. 41 Gyeik ingwei Elisabet ngo Maria xe bendiyeing, eno neu vyeip eivek e veis. De Laweeng Vambuing pup Elisabet. 42 Om taxe xoulekeing me neil embei: “Anutu wo mata ghanaw veil wou wang eivek vex vex senghoing, me wo mata wou yakyeis tiwei wa being bou yon! 43 Ekom ay eti om lalei nimza lam wou ay? Me a xe Tambiy Ngandoung ta lam wou ay? 44 Wei, gyeik ingwei a nenyang ngo wa xe bendiyeing, eno yakyeis wei tumi eivek a veis eno wo xeilala me vyeip. 45 Nimza e na wou vex wei mi wongis bei vati wei Tambiy Ngandoung neil wou e, eno tyek bo neing lek!”
Maria xe lalo
46 Me Maria neil ambei nye:
“A nung pieing e sanghoxe Tambiy Ngandoung
47 me axe laweeng wo xeilala en Anutu, en e axe vineing,
48 en ay eno e xe xukxe vexawo wei lei maeing
ekom yei ay me lalei pyaxow en ay.
Om ngo, gweimbeeng me e mi na eno moux alis vex dalus tyek na mi taxe bei Anutu wong mata wou ay.
49 En tambiy nikanzekta ti wong lul ngandoung tine wou ay,
e lei yon vambuing.
50 E lalei mi pyaxow en moux alis vex wei mi yaleeng en e yo,
tyek bong ambei nyon wou moux alis vex wei gweimbeeng ne yo,
me moux alis vex wei yusyus o.
51 E mema wong xuk wei nikanzek o,
xel wei mi wou naleind en xow me toxleind eno tiy xel la danghei danghei nei.
52 Moxo toung mema lek xel king lox nge xo veil xel xe siaking
de zeim xel wei leind maeing eno lek la.
53 Moxo wong lul nimzamza ngenong pup wou xel wei maxepya xel o, dom wong xel wei lulul ana eno la bandaing.
54 Moxo vind e xe xukxeyeiw wei Israel o,
en mi wounalei en e xe lalei pyaweingxow,
55 wei wong wou Apraham me e neumambu takwei takwei, nambei ingwei e neil wou xey mendyeiw o.”
56 Maria la dei is Elisabet teyei lek dentouk qes yayal o xelti, dekakom lox me la beeng.
Elisabet wou Yoan Lipekeing
57 Gyeik bouk la wou eivek ingwei Elisabet embei bou neu yo, om vexo wou neu moux ti. 58 Xel wei Elisabet beeng qes o me nipapu wei toundei paviy e eno ngo ingwei Tambiy Ngandoung lalei pyaxow ngandoung en e yo, om xel wo xeindlala is e.
59 Lek bouk lim yal eno xel lam en xel embei ghuw yak on ninavi. Me xel embei taxe e lei Sakalias, nambei ma lei. 60 Ekom ta luk me neil embei, “Ma! Tyek xey a taxe e lei Yoan.”
61 Xel neil wou vexo, “Eivek xel wei wang eno senghoing xelti se lei nambei nyon.”
62 Woyom xel talex lek memend wou ma, me xel teling ma bei, moxo embei taxe neu lei va. 63 Moxo teling wou xel en tapele, me moxo byex qayeeng bei, “E lei Yoan.” Om xel di wou naleind ngenong. 64 Lutika eno Sakalias mya tax, me e ghas vevop me e luk me sanghoxe Anutu. 65 Xel wei e beeng qes on yei lulti yon om xel etek me luk ngenong en, de eivek xel beyeeng lukendu wei Yudia nei eno xel tul pavulek en lulti beimambei ne dalus. 66 Xel sapa wei ngo pavulek eno xel wou naleind ngenong me teling bei, “Bouk loxyus eno yak tine tyek bong nambei nya?” En Tambiy Ngandoung mema nikanzek toundei is e.
Sakalias xe lalo
67 Moxo ma Sakalias pup en Laweeng Vambuing me neil qayeeng poropet bei:
68 “Xey a sanghoxe Tambiy Ngandoung, Israel xe Anutu,
en lam tul xe xomaxoneing veil nilul.
69 Moxo wong tambiy nikanzeta wei vind xey veil nilul eno ti qandi
eivek xomek wei e xe xukxe Dawit o,
70 (nambei ingwei e neil eivek e xe xel poropet vambuing myend takwei nei yo),
71 Neil embei tyek devind xe veil xel vevek ba memend
me xel wei mi yei xey a wo nol o memend is,
72 de talex e xe lalei pyaweingxow wou xe bundyeiw
me mi wounalei en e xe qayeeng vambuing wei qokatu yo,
73 de qayeeng zonghek wei neil neing wou xe bund Apraham o:
74 bei na zeim xe veil xe xe xel vevek ba memend,
me bong xey a mi bong e xe xuk de xe se ghaleeng.
75 Eivek bouk sapa wei xey a mindei mapieing eno xey a mi betiwou kwa wei vambuing o,
me sakwaing bombek wou e manghalus.
76 “De wang, a neung, tyek xel taxe bei wa poropet wei Anutu gheyapu nei yo.
En tyek wang natax en Tambiy Ngandoung me menyex wou sakwaing en e,
77 de ghe bong lupeyei wou e xe xomaxoneing en ingwei embei devind xel veil nilul me semaleeng sewokeing wei xel o,
78 en nambei xe xe Anutu lalei pyaxow wo nimzayang en xey,
om wong xeiyaing ti lam nambei sayeiv qandi me lam wou xey nanghei tyoung gheyapu nei.
79 En enam a siing lek xel wei mindei eivek mapetok ngandoung o,
me mindei eivek yalenyeing en meyeing o.
De gyeiteyei xe vaxend en xey a betiwou sakwaing wei lalei vevopeing o.”
80 Me yak moxo wo teiv me Anutu xe Laweeng wong nikanzek wou e me moxo la mindei eivek tembuing bandaing, deka bouk la wou eivek woyom la talex xow wou Israelyeiw.