Yesus Lia Diꞌak
tuir
Lukas
1
Tan saa Lukas nakerek lia neꞌe
1-3 Ama Teofilus*Iha lia Yunani, naran Teofilus naꞌak ‘ema mak nadomi Naꞌi Maromak’. Hakerek neꞌe, hakerek dala uluk mak Lukas nakerek bodik Teofilus. mak haꞌu kakneter!
Tabe.
Ema waꞌin nakerek kokon tiꞌan lia nosi Yesus mak dadi iha amikaan leet, mak natoꞌo Naꞌi Maromak mamenon hori uluk. Sia nakerek lia Yesus nia, nodi libur lia mak uluk ami dale hosi ibun baa ibun, no lia mak ami rona hosi Yesus eman sia, no lia mak ami rona hosi ema seluk mak naree nodi matan duꞌuk.
Haꞌu kleno lotu-lotuk lia nia sia hotu-hotu, kosi huun toꞌo rohan. Hotu, haꞌu kakotu atu kakerek kalo ta-taek. Hodi nunia, ama bele natene malorek. 4 Ama moos bele fiar lia mak ama rona tiꞌan nia, lahoos lia tolek, mais lia tebes.
Makbukar laleꞌan ida nasee kedan nosi Yohanis Mak Sarani Ema
5 Lia nosi Yesus huun nuneꞌe: Baa oras Naꞌi Herodes kaer ukun iha rai Yudea, noo katuas ida naran Sakarias. Nia, naꞌilulik Yahudi nosi Bei Abia klibur naꞌilulik sia. Sakarias feen, naran Elisabet. Nia moos nosi naꞌilulik husar-binan, tan nia, husar-binan nosi Bei Musa alin Harun.✡1 Lia Rai Israꞌel no Rai Yahuda 24:10; Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 7:7 6 Sia rua moris moon tuir Naꞌi Maromak harukan no ukun-badu hotu-hotu. Ema moos nakneter sia. 7 Sia rua otas tiꞌan, mais la noo oan tan Elisabet kiuk.
8 Baa loron ida, Sakarias no naꞌilulik seluk sia nosi klibur Abia netan leet atu serwisu iha Uma Hamulak Huun iha kota Yerusalem. 9 Tuir siakaan adat, naꞌilulik sia suut liman, atu nodi natene see mak netan leet atu tama baa Keꞌan Lulik Kaliuk, nebee sunu ai morin iha Naꞌi Maromak oin. Baa loron nia, suut liman kona baa Sakarias. 10 Hotu, Sakarias tama baa. Baa oras nia sunu ai morin iha Keꞌan nia, ema lear namulak iha lalawar. 11 Teki-tekis, Maromak Niakaan makbukar laleꞌan ida natadu aan iha ai morin fatin sorin kwana.
12 Naree nunia, Sakarias nataꞌuk tebes. 13 Mais makbukar laleꞌan nia katak naꞌak, “Sakarias! Keta mataꞌuk! Naꞌi Maromak rona tiꞌan okaan hamulak. Okaan feen atu nahoris oa mane ida bodik o. O musti manaran oan nia maꞌak, Yohanis. 14 Oan nia atu nalo o neon boot. Ema waꞌin moos neon diꞌak bele-bele no o, tan oan nia. 15 Nahuu nosi inan sei koꞌus, Kmalar Lulik tuun baa oan nia tiꞌan. Nia musti naluli nemu lanuk hotu-hotu. Baa oras boot tiꞌan, Naꞌi Maromak atu foti nia baa ema mak noo folin.✡Sura Renu Israꞌel 6:3 16 Nia atu namaus ema Israꞌel waꞌin atu fila tuir Naꞌi Maromak, dadi baa siakaan Ulun. 17 Oan nia lisan no beran nuꞌu Bei Elia, mak Maromak makoꞌan hori uluk. Oan nia mai uluk lai, foin Naꞌi Maromak solok Niakaan ema mak Nia nameno kedan hori uluk. Oan nia atu nalo ina-ama sia nadomi nikar siakaan oan. Ema mak seꞌi kotuk baa Naꞌi Maromak, nia atu filas sia nebee tuir nikar Naꞌi Maromak. Hodi nunia, nia nalo ema nadiꞌa neon atu simu Naꞌi Maromak eman mak Nia nameno tiꞌan nia.”✡Maleaki 4:5-6
18 Makbukar laleꞌan dale notu nunia, Sakarias nusu fila naꞌak, “Nunabee lia nia bele dadi? Haꞌu ko haꞌukaan feen otas tiꞌan! Oinsaa haꞌu kbele katene kaꞌak dale nia tebes?”
19 Makbukar laleꞌan nataa naꞌak, “Nuneꞌe! Haꞌu neꞌe, Gabriel, Maromak Niakaan makbukar. Nia duꞌuk naruka haꞌu kmai katak lia diꞌak neꞌe baa o.✡Daniel 8:16, 9:21 20 Mais, tan o la fiar baa haꞌukaan dalen, o atu metan tadak nuneꞌe: nahuu baa oras neꞌe toꞌo oan nia moris, okaan nanaan dadi matek. Hodi nunia, o bele matene duꞌuk, saa mak haꞌu kdale neꞌe atu dadi tebes, kona baa niakaan oras.”
21 Oras makbukar laleꞌan dale no Sakarias nunia, ema lear mak namulak iha luan benar karin, tan Sakarias la sai. 22 Mais baa oras nia sai mai, nia la bele dale ona. Nia foo tadak baa sia nodi liman, foin sia natene naꞌak Naꞌi Maromak natudu lia blaar ida baa nia iha Keꞌan Lulik Kaliuk nia.
23 Serwisu mohu, Sakarias fila uma. 24-25 La kleur, Elisabet moos koꞌus. Nia namuka aan fulan lima laran nodi dale naꞌak, “Tonu Naꞌi Maromak! Nosi ikus Naꞌi Maromak natudu laran diꞌak baa haꞌu. Kalo haꞌu ketan husar-binan tiꞌan, ema la namoe haꞌu ona.”
Makbukar laleꞌan ida mai nasoru Maria
26 Baa oras Elisabet koꞌus tama fulan neen tiꞌan, Naꞌi Maromak solok Niakaan makbukar laleꞌan Gabriel baa leo ida naran Nasaret iha rai Galilea. 27 Iha nia noo feto nurak ida, naran Maria. Nia sasudin tiꞌan no mane ida, naran Yusuf. Yusuf nia, Naꞌi Daud husar-binan. Gabriel baa nasoru Maria,✡Mateus 1:18 28 hotu nia nareꞌis aan baa feto nurak nia nodi naꞌak, “Tabe! Naꞌi Maromak boi bete tiꞌan atu nalo lia kabaas ida bodik bete. Naꞌi Maromak namutuk no bete.”
29 Rona nola nunia, Maria benar. La natene lia nia naꞌak saa. 30 Hotu makbukar nia natutan naꞌak,
“Maria! Lalika mataꞌuk.
Tan Naꞌi Maromak atu natudu laran diꞌak baa o.
31 La kleur, o atu koꞌus.
Hotu, o atu mahoris oa mane ida.
Musti manaran Nia maꞌak, Yesus.†Naran Yesus nia, naran lia Yunani. Manesak no naran Yesua iha lia Ibrani. Yesua naꞌak ‘Naꞌi Maromak sori ema.’ Haree no Mateus 1:21.
32 Nia atu dadi ema boot.
Naꞌi Maromak atu temi Nia naꞌak, ‘Haꞌukaan Oan.’
Nia, Oa nosi Naꞌi Maromak Mak Aas Kaliuk.
Naꞌi Maromak atu foti Nia kaer ukun,
nuꞌu Niakaan Bei Daud.
33 Nia atu kaer ukun nima-nimak baa ema Israꞌel sia.‡Hakerek Moon lia Yunani naꞌak, ‘Nia atu ukun Yakob uman’. Neꞌe naꞌak, ‘Nia atu ukun ema Israꞌel sia’.
Niakaan ukun atu nafati nohuun.”✡2 Samuel 7:12, 13, 16; Yesaya 9:7
34 Rona nola nunia, Maria nusu baa Gabriel naꞌak, “Haꞌu neꞌe sei la katene mane dauk! Nunabee haꞌu kbele koꞌus?”
35 Gabriel nataa naꞌak, “Nuneꞌe bete! Maromak Kmalar Lulik atu tuun baa o. Beran nosi Maromak Mak Aas Kaliuk moos atu taka nola o. Hodi nunia, Oa mak atu moris nia, moon tebe-tebes tan Nia, Naꞌi Maromak Oan.
36 Keta blaar! Bete familin ida naran Elisabet moos koꞌus tiꞌan. Tuir ema, nia la bele nahoris ona tan otas tiꞌan. Mais baa oras neꞌe, nia koꞌus fulan neen laran tiꞌan, 37 tan la noo lia ida mak Naꞌi Maromak la bele nalo!”✡Lia Uluk Fohon 18:14
38 Rona nola nunia, Maria nataa naꞌak, “Diꞌak. Haꞌu neꞌe, Naꞌi Maromak atan. Haꞌu kadiꞌa aan simu Niakaan hakaran. Nebee, lia hotu-hotu neꞌe dadi tuir saa mak o dale tiꞌan nia.”
Nunia hotu, makbukar laleꞌan nia laꞌo nela Maria.
Maria baa nateke Elisabet
39-40 Loron hira siku tiꞌan, Maria laꞌo nela Nasaret, lai-lais baa Sakarias leon iha rai Yudea foho leten. Toꞌo nebaa, nia tama baa Sakarias uman nodi foo tabe baa Elisabet.
41 Baa oras Elisabet rona Maria foo tabe, oa iha niakaan notak nakfodak. Elisabet moos nakonu no Maromak Kmalar Lulik. 42 Hotu, nia dale nodi makaꞌas naꞌak, “Maria! Ema atu foti-nahaas okaan naran liu feto hotu-hotu iha raiklaran neꞌe! Sia moos atu foti-nahaas oa mak iha okaan notak! 43 Haꞌu neon boot, tan haꞌukaan Naꞌin inan mai nateke haꞌu. 44 Oras o tama foo tabe baa haꞌu, oa iha haꞌukaan notak nakfodak kedas, tan neon diꞌak. 45 Naꞌi Maromak natudu laran diꞌak baa o, tan o fiar maꞌak, Nia atu nalaꞌok Niakaan mamenon.”
Maria tonu-naboot Naꞌi Maromak
46 Hotu Maria foti lian naꞌak,
“Haꞌu kfoti-kahaas no tonu-kaboot Naꞌi Maromak
kodi neon no laran tomak.
47 Haꞌu neon diꞌak,
tan Naꞌi Maromak, mak haꞌukaan Maksorin.
48 Nia tau matan baa haꞌu, rai matan baa haꞌu,
masik haꞌu neꞌe, Niakaan ata mak la folin.
Nahuu baa oras neꞌe, ema hotu-hotu nafoli haꞌu naꞌak,
feto mak sotir basuk,✡1 Samuel 1:11
49 tan Naꞌi Maromak naseꞌi lia boot bodik haꞌu.
Nia, mak Beran Kaliuk, Lulik Kaliuk.
50 Nia natudu dadomin baa ema hotu-hotu mak nakneter no loꞌu baa Nia,
nosi husar-binan ida baa husar-binan ida.
51 Nia nodi Niakaan beran,
atu tokar lauk ema mak loko aan, no ema mak naksaꞌek aan.
52 Nia natuun makaer ukun mak nahaas aan.
Mais Nia nahaas ema mak naraik aan.✡Ayub 5:11, 12:19
53 Nia nahaan ema salaen toꞌo bosu,
mais teꞌur nasai ema maksoin sia
nebee sia laꞌo nodi liman mamuk.
54 Nia tulun Niakaan ema Israꞌel sia,
tan Nia nadomi sia nohuun.
55 Uluk Nia namate menon no itakaan bei uluk,
mak Bei Abraham no niakaan husar-binan hotu-hotu.
Baa oras neꞌe, mamenon nia metin nafati.”✡Lia Uluk Fohon 17:7; 1 Samuel 2:1-10
56 Tonu notu nunia, Maria nein no Elisabet toꞌo fulan tolu laran. Foin nia fila baa Nasaret.
Elisabet nahoris Yohanis
57 Elisabet loron nahoris toꞌo tiꞌan, nia moos nahoris oa mane ida. 58 Hotu lia nia keke lema baa familin no ema leo laran sia naꞌak, Naꞌi Maromak natudu tiꞌan laran diꞌak nodi foo oa ida baa Elisabet. Rona nola nunia, sia hotu-hotu moos neon diꞌak.
59 Oan nia otas loron walu tiꞌan, sia nalo lahan hamane aan baa nia, tuir ema Yahudi ukun-badu. Sia nakara nanaran nia Sakarias, tuir aman naran.✡Ukun-badu Naꞌilulik 12:3 60 Mais inan la noꞌuk naꞌak, “La bele nunia! Musti hanaran nia Yohanis!”
61 Mais sia nataa naꞌak, “Tan saa mili naran Yohanis? La noo ema ida iha emikaan familin mak tau naran nia!” 62 Hotu sia foo tadak baa Sakarias atu nodi natene nia nakara tau naran saa baa oa nia.
63 Hotu Sakarias foo tadak nodi nusu fatuk hakerek. Sia foo baa, nia nakerek naꞌak, “Naran Yohanis!” Naree nunia, ema nia sia hotu-hotu moos blaar karin.
64 Baa oras nia moos, Sakarias nanaan matek nia, mamar kedas. Nia moos tonu kedan Naꞌi Maromak. 65 Ema hotu-hotu iha nia, nataꞌuk no blaar. Lia nia keke lema nosi ibun baa ibun, toꞌo ema iha rai Yudea foho leten sia moos natene hotu. 66 Ema mak rona lia nia nanoin naꞌak, “Malorek tebes! Naꞌi Maromak beran tuun baa oan nia. Nia boot mai, nia atu dadi saa?”
Sakarias tonu-naboot Naꞌi Maromak
67 Baa oras nia, Sakarias nakonu no Maromak Kmalar Lulik. Hotu nia dale naꞌak,
68 “Haꞌu ktonu-kaboot haꞌukaan Naꞌin. Nia, mak ema Israꞌel siakaan Maromak!
Nia namaan aan mai tiꞌan
atu sori Niakaan hutun-renu nosi moris nuꞌu ata.
69 Nia foti tiꞌan Ema ida nosi Naꞌi Daud husar-binan.
Ema nia atu sori ita,
nodi Niakaan beran boot.
70 Naꞌi Maromak nameno kedan lia nia hori uluk,
nodi Niakaan makoꞌan moon sia.
71 Oras neꞌe, Nia loke dalan atu nabusik ita
nosi funu,
no nosi ema mak laran moras baa ita.
72-73 Nia natudu laran diꞌak baa itakaan bei uluk sia,
tan nanoin bei-beik Niakaan mamenon
mak Nia namate hori uluk no Bei Abraham.
74 Nia nabusik ita nosi funu,
nebee ita bele loꞌu baa Nia,
no la hataꞌuk tenik.
75 Nia nabusik ita
nebee ita bele moris moon no loos iha Niakaan oin nohuun.
76 Yohanis! O neꞌe, haꞌukaan oan.
O boot mai, ema atu natene naꞌak, o neꞌe, makoꞌan baa Maromak Mak Aas Kaliuk.
O atu baa katak ema,
nebee sia simu Naꞌin namaan aan mai.✡Maleaki 3:1
77 O atu baa matudu dalan baa Niakaan eman sia,
nebee sia natene naꞌak, sia bele moris no Naꞌi Maromak,
tan Nia kasu siakaan salan.
78-79 Naꞌi Maromak neon monu baa ita,
toꞌo Nia foo leet foun baa ita,
nuꞌu loro foun nasai kroman foun.
Bodik ita mak moris iha makukun laran,
no ita mak hataꞌuk mate,
kroman mai tiꞌan atu nalaꞌo ita baa dalan dame.”✡Yesaya 9:2
80 Nunia hotu, Yohanis hetak kleur, hetak boot. Maromak Kmalar Lulik moos nakbiit nia. Boot tiꞌan, nia baa nein iha rai fuik, toꞌo nahuu nalaꞌok serwisu bodik ema Israꞌel.
*1:1-3 Iha lia Yunani, naran Teofilus naꞌak ‘ema mak nadomi Naꞌi Maromak’. Hakerek neꞌe, hakerek dala uluk mak Lukas nakerek bodik Teofilus.
✡1:5 1 Lia Rai Israꞌel no Rai Yahuda 24:10; Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 7:7
✡1:15 Sura Renu Israꞌel 6:3
✡1:17 Maleaki 4:5-6
✡1:19 Daniel 8:16, 9:21
†1:31 Naran Yesus nia, naran lia Yunani. Manesak no naran Yesua iha lia Ibrani. Yesua naꞌak ‘Naꞌi Maromak sori ema.’ Haree no Mateus 1:21.
‡1:33 Hakerek Moon lia Yunani naꞌak, ‘Nia atu ukun Yakob uman’. Neꞌe naꞌak, ‘Nia atu ukun ema Israꞌel sia’.
✡1:33 2 Samuel 7:12, 13, 16; Yesaya 9:7
✡1:48 1 Samuel 1:11
✡1:52 Ayub 5:11, 12:19
✡1:55 Lia Uluk Fohon 17:7; 1 Samuel 2:1-10
✡1:59 Ukun-badu Naꞌilulik 12:3
✡1:76 Maleaki 3:1
✡1:78-79 Yesaya 9:2