1 Toᵽi Ᵽablorãkare Derbewejearã a'ritirã, Listra wãmeika wejearã neyaeka. Torã eyatirã Jesúre ã'mitiriᵽẽaikite niatõᵽoeka. Timoteo wãmeiki kimaeka. Kiᵽako imaekako judíotatako, Jesúre yi'yuko. Kiᵽaki ᵽuri griegotataki kimaeka. 2 Listrawejeakarã, suᵽabatirã Iconiowejeakarã Jesúre ã'mitiriᵽẽairã jia ᵽuᵽajoabaraka najaika Timoteoreka. 3 I'sia õrĩwa'ri Timoteore naka a'ririka Ᵽablote yaᵽaeka. Naka ke'rika ruᵽubaji, circuncisión Ᵽablote kire baaeka. “Judíotatamarĩki kiᵽakire imamaka circuncisión Timoteore kibaarũjeberika. I'suᵽaka kireka nimauᵽatiji noñu”, ãrĩwa'ri i'suᵽaka Ᵽablote kire baaeka judíotatarãte kire ĩariᵽe'yoa'si ãrĩwa'ri. 4 Listrarã nimaeka be'erõ'õ aᵽea wejearã na'rika. Suᵽa imarĩ Timoteore naka jeyoariwa'rika. Ĩ'rãweje jariwa'ririmarĩaja ikuᵽaka Jesúre yi'yurãte nabojarijarika: “Jerusalénrã aᵽóstolrãka suᵽabatirã Jesúre yi'yurãte imaruᵽutarimajare rẽrĩtirã ikuᵽaka mijare narĩᵽũayu: ‘ “Judíotatarã ñekiarãte imara'aeka uᵽakaja yi'ririka sime”, mijare yija ãrĩbeyu.’ Ĩ'rãriroka takaja mija yi'rijĩñu”, aᵽóstolrãkare ãrãᵽakakaka nare nabojaeka. 5 I'suᵽaka naᵽakã'ã ã'mitiriwa'ri, Jesúre yi'rikatatarãre jiibaji kire ã'mitiriᵽẽamirĩrĩkawa'rika. Suᵽabatirã ĩ'rãrĩmi uᵽakaja rĩkimabaji naᵽuburijarika.

6 Asiaka'iarã Jesúrika bojariroka nabojataᵽaarika naᵽuᵽajoako'omakaja, toᵽi no'rirũkimarĩa simaerã Esᵽíritu Santore nare õrĩrũjeka. Suᵽa imarĩ Frigiaka'ia, Galaciaka'iarã Ᵽablorãkare o'ritaᵽawa'rika. 7 Toᵽi o'riwa'ritirã Misiaka'ia ta'irõ'õrã neyaeka. Toᵽi Bitiniaka'iarã a'ririka naᵽuᵽajoakoᵽeka. I'suᵽaka simako'omakaja Esᵽíritu Santore toᵽi nare a'rirũjeberika. 8 Misiaka'iaᵽi o'riwa'ritirã Tróade wãmeika wejearã natu'aeyaeka. 9 I'sia wejearã eyatirã i'sirĩmi ñami makãrãrũñuroka uᵽakaᵽi Macedoniakakire rĩkamaᵽakã'ã Ᵽablote ĩaeka.

—Õ'õrã Macedoniarã mi'tabe, yijare jeyobaaokaro'si,— Macedoniakakire Ᵽablote ãrĩka.

10 “Ikuᵽaka yikarãrũrĩko'o”, Ᵽablote ãᵽakã'ã ã'mitiriwa'ri, “Macedoniarã kirika bojariroka wãrõrĩ Tuᵽarãte mare ᵽũatayu”, yija ãrãᵽe.*El uso de “nosotros” (yija) en los versículos 16.10-17 indica que el autor Lucas estaba presente con Pablo, Silas y Timoteo en el viaje a Filipos. Suᵽa imarĩ a'yaokaro'si yija ba'irĩjia yija jieraᵽe.

11 Tróade wejeaᵽi kũmujãitirã, wãjiaja Samotracia wãmeika jũmurikarã yija a'raᵽe. Aᵽerĩmi Neáᵽolisrã yija eyaraᵽe. 12 Toᵽi Filiᵽosrã yija a'raᵽe. Rĩkimarãja Romawejeakarãre imaraᵽe torã. Macedonia ka'iareka imatiyaiweje simaraᵽe. Ñoaᵽañaka yija imaraᵽe torã. 13 Jẽrĩtarirĩmi simaraᵽaka ᵽoto weje a'riwa'ri imaraᵽaka riakarã yija turaᵽe. “I'sia wejearã imarãte Tuᵽarãka jairijayurõ'õ sime je'e”, yija õrĩkoᵽeraᵽe. Torã eyatirã, yija eyaruᵽarimomeraᵽe. Toᵽi ruᵽarĩjĩ, torã rẽrĩbaraka imaraᵽarã rõmijãte Jesúrika bojariroka yija bojaraᵽe. 14 Ĩ'rãko Lidia wãmeiko, Tiatirawejeakako, naka imaraᵽako. Suᵽabatirã sayaᵽãia jía iyayaᵽea ĩoika waruaka ĩjirirõmo koimaraᵽe. Judíorãkamarĩko imariᵽotojo Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õñuko imarĩ, Ᵽablote jaimaka Tuᵽarãte kore ã'mitiriᵽẽarũjeraᵽe. 15 Jesúre koã'mitiriᵽẽamaka, ruᵽuko'a kore yija jũjeraᵽe suᵽabatirã korĩrãreoka. I'suᵽaka kore yija baaraᵽaka be'erõ'õ ikuᵽaka yijare kojairaᵽe:

—“Ritaoka Jesúre yi'yuko koime”, mija ãrĩye'e, mija i'tabe yiwi'iarã,— jiaᵽi yijare kõrãᵽe.

I'suᵽaka kõᵽakã'ã kowi'iarã tuirĩ yija a'raᵽe.

16 Ĩ'rãrĩmi ᵽo'imajare Tuᵽarãka jairoyikarõ'õrã a'rikõrĩ bikirirõmore yija ĩatõᵽoraᵽe. Satanárika ima ña'rĩjãikako koimaraᵽe. I'suᵽaka imaraᵽako imarĩ, ñamajĩ wejeareka o'rirũkia kobojaraᵽe. Suᵽa imarĩ koĩᵽarimarãre rĩkimaka niñerũ tõᵽoraᵽe, i'suᵽaka bojaiko koimamaka. 17 Iko bikirirõmo yija be'erõ'õᵽi rĩrĩra'atirã ikuᵽaka koakasereraᵽe:

—Ĩ'rã ĩmirĩja imarã imatiyaiki Tuᵽarãte yi'yurã. “Jesúre mija yi'rirãkareka, mijare kitããrãñu”, ãrĩwa'ri mijare nabojayu,— ãrĩokaika ritaja ᵽo'imajare kobojaraᵽe.

18 Ĩ'rãrĩmi uᵽakaja i'suᵽaka kire koakasererĩrĩka. I'suᵽaka jajua kobaata'amaka ĩawa'ri, ba'iaja simaeka Ᵽabloro'si. Suᵽa imarĩ jororĩkatirã Satanárika ima koreka ña'rĩjãikakite ikuᵽaka Ᵽablote ãrĩka:

—Jesucristorikaᵽi koreka mire yiᵽorirũjeyu,— Ᵽablote ãrĩka Satanárika ima.

I'suᵽaka kẽrĩka ᵽotojo kore ña'rĩjãikoᵽekakite koreka ᵽorika.

19 Koreka kiᵽoritaᵽaeka be'erõ'õ, ñamajĩ o'rirũkia kobojawãrũberika mae. I'suᵽaka koimamaka ĩatirã, “Aᵽekurioka ate niñerũ tõᵽobesarãñurã maime mae”, koĩᵽarimarãre ãrĩᵽuᵽajoaeka. Suᵽa imarĩ Ᵽablote, Silareoka naboebarika. Suᵽa baatirã nare ñi'atirã wejeñe'metãji imatiyairõ'õ ĩᵽarimarã ᵽõ'irã nare ne'ewa'rika. 20 Ĩᵽarimarã wãjitãji nare e'eeyatirã ikuᵽaka narĩka:

—Ĩrã judíotatarã mawejeakarãre rukubaka ᵽuᵽajoarũjerimaja imarã. I'suᵽaka imarã imarĩ mawejearã oka naᵽo'ijiayu mae. 21 Romatatarãre baaroyika uᵽakamarĩa nawãrõrijayu. Suᵽa imarĩ nawãrõika uᵽaka mabaaberijĩñu,— narĩka niᵽarimarãre.

22 I'suᵽaka naᵽakã'ã ã'mitiriwa'ri, Ᵽablorãkare jimarĩa naboebaeka ᵽo'imaja. Suᵽa imarĩ nare naᵽajeũ'mueka. Toᵽi jariroaka†Camisa nare ne'etarũjeka i'sia wejeakarã ĩᵽarimarã. Suᵽabatirã wajoaᵽi nare naᵽajerũjeka. 23 I'suᵽaka jãjiaᵽi nare ᵽajetirã, wẽkomaka imariwi'iarã nare natarũjeka. Suᵽabatirã,

—Jia nare miarĩᵽe naru'rikoreka,— wẽkomaka imariwi'ia ĩarĩrĩrimajire narĩka.

24 I'suᵽaka ĩᵽarimarãre ãᵽakã'ã ã'mitiriwa'ri, wẽkomaka imariwi'i tõsibajirã imaeka kurarakarã maᵽoriwãrũberijĩrõ'õrã nare kitarika. Suᵽabatirã nu'ᵽua yaᵽuᵽãia koᵽeru'aika watoᵽekarã kiᵽi'ᵽeka.

25 I'suᵽaka kibaako'omakaja Ᵽablo, Silasᵽitiyika Tuᵽarãka jaitirã ñami ᵽoto nabayakoyaeka. Aᵽerã wẽkomaka imariwi'iarã imaekarã nabayakoyamaka ã'mitirikarã. 26 Ikuᵽarõ'õᵽiji ka'ia jãjia iyika. Suᵽabatirã wẽkomaka imariwi'ia iyika. I'suᵽaka sabaayuju koᵽereka wiritaᵽataeka. I'suᵽaka sabaamaka torã imaekarãte ᵽerumijia nare naᵽi'ᵽeka kutuᵽataeka. 27 I'suᵽaka simamaka wẽkomaka imariwi'i ĩarĩrĩrimajire tũrũeka. Ĩ'rãkoᵽereka rakakaja wiritaᵽataeka imamaka, ĩawa'ri, “Wẽkomaka imariwi'iarã imakoᵽeirãte ru'riᵽatayu je'e”, kẽrĩᵽuᵽajoakoᵽeka. Suᵽa imarĩ kisara e'etirã kiõñu uᵽakaja jããririrã kibaakoᵽeka. 28 I'suᵽaka kibaaerã baaeka ᵽoto ikuᵽaka Ᵽablote kire ãrĩka:

—¡Miᵽo'ia jããbekaja! Yija imauᵽatiji õ'õrã yija imaᵽatayu.—

29 Suᵽa imarĩ yaaboaika wẽkomaka imariwi'ia ĩarĩrĩrimajire jẽñeka. Suᵽabatirã Ᵽablorãka ᵽõ'irã rĩrĩkãkawa'ritirã nawãjitãji kiñukuruᵽaeka, kĩkiwa'ri tarabaraka. 30 Aᵽerõ'õrã nare e'ewa'ritirã, ikuᵽaka nare kijẽrĩaeka:

—¿Marãkã'ã yibaajĩñu, ba'iaja yibaaikareka Tuᵽarãte yire wayuĩaokaro'si?— kẽrĩka Ᵽablorãkare.

31 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, ikuᵽaka nayi'rika:

—Maiᵽamaki Jesucristore mia'mitiriᵽẽarãkareka, Tuᵽarãte mire tããrãñu, suᵽabatirã mirĩrãreoka,— kire narĩka.

32 Suᵽabatirã maiᵽamaki Jesucristorika bojariroka kire nabojaeka. Kiwi'iarã imaekarãteoka nabojaᵽataeka. 33 I'siñamiji nare naᵽajeka kãmia kijũjeka Ᵽablorãkareka. I'suᵽaka nare baaweatirã kiruᵽuko'a kijũjerũjeka, kirirãreoka. 34 I'sia be'erõ'õ kiwi'iarã Ᵽablorãkare kiakawa'rika nare ba'ariji'aokaro'si. “Tuᵽarãte yi'yurã yija ime mae”, ãrĩwa'ri kirĩrãᵽitiyika jia jĩjimaka nimaeka mae.

35 Bikitojo i'sia wejeakarã ĩᵽarimarã surararãkare ᵽũataekarã, wẽkomaka imariwi'ia ĩarĩrĩrimajire bojarĩ,

—Nare mija'atabe mae, na'yaokaro'si.—

36 Suᵽa imarĩ wẽkomaka imariwi'ia ĩarĩrĩrimaji ikuᵽaka ãrĩkaki Ᵽablote:

—Ĩᵽarimarãre jã'meika uᵽakaja mijare yija'ataerã baayu. Suᵽa imarĩ dakoa ba'iaja ᵽuᵽaribekaja mija a'ᵽe mae,— kẽrĩka.

37 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiriwa'ri, ikuᵽaka Ᵽablote bojaeka surararãkare:

—Dakoa ᵽarea yijare imaberiko'omakaja ika wejea ĩᵽarimarã ᵽo'imaja wãjitãji yijare naᵽajerũjeraᵽe. I'suᵽaka yijare nabaarũjeraᵽe ¿dakoa ba'iaja nabaako'o? ãᵽekaja. Suᵽabatirã ika wẽkomaka imariwi'iarã yijare natarũjeraᵽe. Romakarã‡Ciudadanos de Roma uᵽaka yija imako'omakaja najã'meika yi'ribekaja i'suᵽaka yijare nabaaraᵽe. Suᵽa imarĩ maekaka ᵽo'imajare õrĩbeyukaji yijare naja'atariyaᵽakoᵽeyu. I'suᵽakamarĩa simarãñu. Noñu uᵽakaja yijare ᵽoarĩ ni'tarũ,— Ᵽablote ãrĩka surararãkare.

38 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã ĩᵽarimarãre bojarĩ surararãkare a'rika. I'suᵽaka nabojamaka ã'mitiritirã, Romakarãja Ᵽablorãkare imamaka õrĩwãrũtirã ĩᵽarimarãre kĩkika. 39 Suᵽa imarĩ Ᵽablorãka ᵽõ'irã okajierĩ ĩᵽarimarãre a'rika. I'suᵽaka baaweatirã, nare naja'ataeka. “Aᵽea wejearã mija a'ᵽe ruᵽu”, jiaᵽi nare narĩka. 40 Wẽkomaka imariwi'iaᵽi ᵽoritirã Lidia wi'iarã Ᵽablorãkare a'rika. Torã eyatirã Jesúre ã'mitiriᵽẽaekarãte narẽrãtaeka. Jesúrikakaka nare nabojaeka jiibaji Jesúre yi'ᵽaraka okajãjia nimaerã. I'suᵽaka naka najaika be'erõ'õ aᵽea wejearã na'rika mae.