12
Los labradores malvados
Ngaa ni̱ gaxi̱ꞌi Jesús nani sij cuento digyán sij rian ni ngüi̱. Ni̱ gataj sij:
―Ganarij ꞌngo̱ tsínj daj nico coj uva. Ni̱ guiꞌyaj sij ꞌngo̱ xingá ganica̱j rian gunun sij. Ni̱ gánj sij yuꞌuj rian ga̱ni sij chruj uva gui̱ꞌyaj sij vino. Ni̱ guiꞌyaj sij ꞌngo̱ hueꞌ xa̱can xxi sisi̱ du̱gumi ni tsínj du̱gumi daranꞌ ni coj daj. Ngaa ni̱ nagaꞌuiꞌ sij si-coj sij coj chruj uva daj rian ni tsínj sisi̱ du̱gumi ni síꞌ siꞌyaj sij. Ngaa ni̱ ganꞌanj ga̱nꞌ sij ango xumanꞌ. Ni̱ ngaa guisíj güi gane uva, ngaa ni̱ gaꞌníj sij ꞌngo̱ si-moso sij ga̱nꞌanj ga̱chinj síꞌ rian ni tsínj mán ꞌyaj sun daj chruj si huin siꞌyaj sij. Sani̱ guidaꞌa ni tsínj mán ꞌyaj sun daj si-moso sij daj. Ni̱ gaꞌuiꞌ ni sij chrun síꞌ. Ni̱ naꞌníj ni sij na̱nꞌ yu̱n síꞌ. Hué dan ni̱ gaꞌníj ru̱huaꞌ yún tsínj daj ango si-moso sij. Sani̱ gaꞌuiꞌ ni sij yej síꞌ. Ni̱ guiranꞌ xi̱ꞌi chra̱ síꞌ. Ni̱ guiꞌyaj quij ni sij nga̱ síꞌ aj. Ngaa ni̱ gaꞌníj ru̱huaꞌ yún tsínj daj ángo si-moso sij. Sani̱ dagahuiꞌ gue̱ manꞌan ni sij síꞌ aj. Ni̱ gaꞌníj sij gaꞌi̱ doj moso ganꞌanj. Ni̱ gaꞌuiꞌ ni tsínj mán ꞌyaj sun daꞌaj ni síꞌ. Ni̱ dagahuiꞌ ni sij ango daꞌaj ni síꞌ. Ni̱ gunáj ango rin tsínj rian tsínj do̱ꞌoj daj. Ni̱ tsínj gunáj daj huin daꞌníj sij. Ni̱ ꞌi̱ ruhua sij niꞌyaj sij daꞌníj sij. Ni̱ daꞌ síj daj gaꞌníj sij daꞌníj sij ga̱nꞌanj rian ni tsínj mán ꞌyaj sun daj. Ni̱ gataj sij gunun manꞌan sij: “Ga̱ níꞌyanj ni síꞌ nga̱ manꞌan daꞌnī aj”, ataj sij gunun manꞌan sij. Ngaa ni̱ gaꞌníj sij daꞌníj sij ga̱nꞌanj síꞌ.
’Sani̱ gataj ni tsínj ꞌyaj sun daj gunun dugüiꞌ ni sij: “Tsínj nan gu̱nánj doꞌój chrej sij si sa̱ꞌ ga̱huiꞌ chrej sij aj. Da̱gahuiꞌ néꞌ tsínj nan, ngaa ni̱ gu̱nan néꞌ ga̱huin doꞌój néꞌ nánj”, ataj ni sij. Ngaa ni̱ guidaꞌa ni sij dagahuiꞌ ni sij manꞌan síꞌ. Ni̱ guereꞌej ni sij níman daj chrej xe̱ꞌ duꞌua rian ma̱n coj uva da aj.
’Hué dan ni̱ da̱j gui̱ꞌyaj tsínj do̱ꞌoj, ruhua á re̱ꞌ únj. Ga̱ꞌnaꞌ sij rian ngaj doꞌój sij. Ni̱ da̱gahuiꞌ sij ni tsínj ꞌyaj sun daj. Ngaa ni̱ na̱gaꞌuiꞌ sij coj uva huin si-coj sij rian ango ni tsínj sisi̱ du̱gumi ni síꞌ. 10 Ni̱ u̱n sin huin ni̱ nun gaya á re̱ꞌ si gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj únj:
Yej guereꞌej ni tsínj ꞌyaj sun hueꞌ.
Ni̱ ga̱huin-ínꞌ ꞌngo̱ yej sa̱ꞌ doj ga̱ne ran-ánꞌ du̱guꞌnunꞌ squina hueꞌ ni̱ganj ni̱nꞌ anj.
11 Hué manꞌan Señor guiꞌyaj nuguanꞌ nan.
Ni̱ duguꞌna̱j ni̱nꞌ ruhua hua nuguanꞌ nan, ruhua néꞌ aj.
Daj gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.
12 Ngaa ni̱ huin ruhua ni sij gui̱daꞌa ni sij manꞌan Jesús. Daj si xacaj ni sij cuenta sisi̱ nuna síꞌ cuento daj xiꞌí ni sij. Sani̱ xuꞌuiꞌ ni sij niꞌi ni sij ni ngüi̱. Ngaa ni̱ gaꞌninꞌ ruhua ni sij, ni̱ ganꞌanj ni sij.
La cuestión del tributo
13 Hué dan ni̱ gaꞌníj ni sij ga̱nꞌanj do̱j ni tsínj fariseo nga̱ do̱j ni tsínj herodista rian Jesús. Ni̱ huin ruhua ni sij ga̱ꞌuiꞌ ni sij gaquinꞌ xiráj Jesús xiꞌí si-nu̱guanꞌ síꞌ. 14 Ngaa ni̱ gaꞌna̱ꞌ ni sij gataj ni sij gunun manꞌan Jesús:
―Maestro, niꞌi ni únj sisi̱ aꞌmi xa̱ngaꞌ manꞌán re̱ꞌ. Ni̱ nitaj si gui̱ꞌyáj re̱ꞌ u̱n sin huin ni tsínj aꞌmi mánj. Daj si nitaj si niꞌyáj re̱ꞌ da̱j hua ni tsínj mánj. Sani̱ digyán xa̱ngaꞌ re̱ꞌ sisi̱ da̱j gui̱ꞌyaj néꞌ gui̱nicoꞌ néꞌ Yanꞌanj. Ngaa ni̱ sa̱ꞌ huin sisi̱ ga̱ꞌuiꞌ néꞌ pesto aꞌnej rey César, ruhuá re̱ꞌ níꞌ. Ga̱ꞌuiꞌ néꞌ níꞌ. Asi̱ si̱ gaꞌuiꞌ néꞌ sa̱ꞌ. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús.
15 Sani̱ xacaj Jesús cuenta sisi̱ tsínj digyaꞌ yunꞌunj huin ni sij. Ngaa ni̱ gataj síꞌ:
―Ni̱ u̱n sin huin ni̱ ruhua á re̱ꞌ gui̱ꞌyaj á re̱ꞌ xi̱ꞌ ngāj únj. Güi̱j xa̱caj á re̱ꞌ ꞌngo̱ sanꞌanj denario gui̱niꞌyā. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.
16 Ngaa ni̱ nicaj ni sij sanꞌanj gaꞌna̱ꞌ ni sij digyán ni sij rian Jesús. Ni̱ gataj Jesús:
―Ni̱ u̱n tsínj rian nún rian sanꞌanj nan únj. Ni̱ u̱n tsínj si-xugüi nún rian sanꞌanj nan únj. ―Daj gataj Jesús.
Ni̱ gataj ni sij:
―Hué rian rey huin anj. ―Gataj ni sij.
17 Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Ga̱ꞌuiꞌ a ni é re̱ꞌ siꞌyaj rey César rian sij aj. Ni̱ ga̱ꞌuiꞌ ni é re̱ꞌ siꞌyaj Yanꞌanj rian Yanꞌanj anj. ―Daj gataj Jesús.
Ni̱ garáj yanꞌanj ruhua ni sij, guiꞌyaj si-nu̱guanꞌ Jesús.
La pregunta sobre la resurrección
18 Hué dan ni̱ guisíj ni tsínj saduceo rian Jesús. Ni̱ ataj ni tsínj daj sisi̱ nitaj si ga̱naꞌnij ni níman mánj. Ni̱ nachínj snanꞌanj ni sij Jesús. Ni̱ gataj ni sij:
19 ―Maestro, garun Moisés nuguanꞌ gunun néꞌ. Ni̱ ataj si-nu̱guanꞌ síꞌ sisi̱ ga̱huiꞌ ꞌngo̱ tsínj hua nica̱, ni̱ nitaj daꞌníj sij nga̱ nica̱ sij. Ngaa ni̱ na̱caj jnánj tsínj gahuiꞌ daj nica̱ stanga níman daj. Daꞌngaꞌ daj gui̱ꞌyaj sij ga̱ꞌuiꞌ sij si ga̱ꞌnga lij na̱gane-éꞌ ya̱n duꞌua chrej-éꞌ aj. 20 Ni̱ hua ichij jna̱nj ni tsínj daj. Ni̱ xacaj tsínj xa̱huaꞌ nica̱ sij. Ngaa ni̱ gahuiꞌ sij. Ni̱ nitaj daꞌníj sij nga̱ únꞌ mánj. 21 Ni̱ nacaj ango jnánj sij tsínj gaꞌna̱ꞌ rian manꞌan sij nica̱ síꞌ. Ngaa ni̱ gahuiꞌ síꞌ. Ni̱ nitaj daꞌníj nu̱ngüej nica̱ síꞌ nej mánj. Hué daj nan guiranꞌ ango jnánj sij daꞌ guisíj hua̱ꞌnij jna̱nj sij aj. 22 Ni̱ hué daj guiranꞌ ichij jna̱nj sij. Ni̱ a̱ ꞌngo̱ lij nun gaꞌnga, guiꞌyaj ni sij nga̱ yunꞌunj xa̱na daj. Daꞌ guisíj daj gahuiꞌ manꞌan yunꞌunj daj nej aj. 23 Hué dan ni̱ ngaa ga̱naꞌnij ni níman ngaa gui̱man ru̱huaꞌ yún ichij jnánj sij, ni̱ da̱j hua yya tsínj ga̱huin nica̱ yunꞌunj xa̱na daj, ruhuá re̱ꞌ únj. Daj si daranꞌ ni sij xacaj únꞌ nánj. ―Daj gataj ni tsínj saduceo gunun Jesús.
24 Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Nun na̱riꞌ ni é re̱ꞌ si nun niꞌi a ni é re̱ꞌ da̱j ataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj mánj. Ni̱ nun niꞌi a ni é re̱ꞌ da̱j nucuaj Yanꞌanj nej mánj. 25 Daj si ngaa ga̱naꞌnij ni níman, ni̱ si̱ xacaj ni tsínj yunꞌunj xa̱na mánj. Ni̱ si̱ xacaj ni yunꞌunj xa̱na tsínj snoꞌo mánj. Daj si da̱j rúnꞌ nne ni ángel xataꞌ, ni̱ daꞌngaꞌ daj ga̱ne ni sij aj. 26 Ngaa ni̱ ga̱tā gu̱nun a ni é re̱ꞌ da̱j gui̱niꞌi a ni é re̱ꞌ sisi̱ ga̱naꞌnij ni níman. Achin gaya a ni é re̱ꞌ rian si-nu̱guanꞌ Moisés xiꞌí ꞌngo̱ coj níꞌ. Ni̱ gataj Yanꞌanj gunun Moisés: “Huēj huin Danꞌanj tsínj gu̱ꞌnaj Abraham nga̱ tsínj gu̱ꞌnaj Isaac nej, tsínj gu̱ꞌnaj Jacobo nej aj”, daj gataj Yanꞌanj gunun Moisés. 27 Hué dan ni̱ sé níman huin ni tsínj guinicoꞌ Yanꞌanj asi̱j ná mánj. Sani̱ hua ni̱ꞌnaꞌ ni sij nánj. Ni̱ nun nariꞌ ni é re̱ꞌ nga̱ nuguanꞌ nan mánj. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj saduceo daj.
El gran mandamiento
28 Ni̱ gunun ꞌngo̱ ni tsínj digyán si-ley Moisés sisi̱ danica̱j Jesús ꞌngo̱ nuguanꞌ sa̱ꞌ rian ni sij. Ngaa ni̱ ganꞌanj nichi sij rian Jesús. Ni̱ nachínj snanꞌanj sij síꞌ. Ni̱ gataj sij:
―Ni̱ u̱n nuguanꞌ huin nuguanꞌ nico doj rian daranꞌ nuguanꞌ aꞌninꞌ Yanꞌanj sun riunꞌ únj. ―Daj gataj sij.
29 Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Nuguanꞌ nico doj rian daranꞌ ango nuguanꞌ huin nan: “Gu̱nun a ni é re̱ꞌ ni tsínj israelita. Señor huin Danꞌanj néꞌ huin urin Yanꞌanj nánj. 30 Ni̱ ga̱huin ꞌi̱ ruhuá re̱ꞌ ni̱ꞌyaj re̱ꞌ Señor huin Danꞌánj re̱ꞌ nga̱ ni̱nꞌ nimán re̱ꞌ nej, ni̱nꞌ staꞌngáꞌ re̱ꞌ nej, ni̱nꞌ si-fuerzá re̱ꞌ nej.” Hué nan huin nuguanꞌ huin achij yya aj. 31 Ni̱ hua ango nuguanꞌ aꞌninꞌ Yanꞌanj sun rián re̱ꞌ nej: “Ga̱huin ꞌi̱ ruhuá re̱ꞌ ni̱ꞌyaj re̱ꞌ ni dugüíꞌ re̱ꞌ da̱j rúnꞌ ꞌi̱ ruhuá re̱ꞌ niꞌyáj re̱ꞌ manꞌán re̱ꞌ aj.” Nitaj ango nuguanꞌ nico doj rian nu̱ngüej nuguanꞌ nan mánj. ―Gataj Jesús gunun tsínj daj.
32 Ngaa ni̱ gataj tsínj digyán si-ley Moisés daj:
―Duguꞌna̱j atáj re̱ꞌ Maestro. Xa̱ngaꞌ huin si atáj re̱ꞌ sisi̱ hua urin Yanꞌanj. Ni̱ nitaj ango Yanꞌanj hua ga̱ mánj. 33 Ni̱ sisi̱ ga̱huin ꞌi̱ ruhua néꞌ ni̱ꞌyaj néꞌ Yanꞌanj nga̱ ni̱nꞌ niman néꞌ nej, ni̱nꞌ staꞌngaꞌ néꞌ nej, ni̱nꞌ si-fuerza néꞌ nej, ni̱ sisi̱ ga̱huin ꞌi̱ ruhua néꞌ ni̱ꞌyaj néꞌ ni dugüiꞌ néꞌ da̱j rúnꞌ ꞌi̱ ruhua néꞌ niꞌyaj néꞌ manꞌan néꞌ, ni̱ sa̱ꞌ doj huin nu̱ngüej nuguanꞌ nan daj nga̱ si ga̱ꞌuiꞌ néꞌ gaꞌi̱ ni xucu gahuiꞌ rian Yanꞌanj nga̱ xucu ga̱ca ni̱nꞌ nej aj. ―Daj gataj tsínj digyán ley daj gunun Jesús.
34 Ni̱ ngaa guiniꞌi Jesús sisi̱ danica̱j sa̱ꞌ tsínj digyán ley daj nuguanꞌ, ni̱ gataj sij:
―Do̱j ni̱ gui̱nicaj sun Yanꞌanj chruhua nimán re̱ꞌ. ―Daj gataj Jesús.
Ngaa ni̱ ni̱ a̱ ꞌngo̱ ni tsínj nun na̱chinꞌ snanꞌanj Jesús ga̱ mánj.
¿De quién es hijo el Cristo?
35 Hué dan ni̱ ngaa digyán Jesús rian ni ngüi̱ chruhua nuhui, ni̱ nachínj snanꞌanj sij ni ngüi̱. Ni̱ gataj sij:
―Ni̱ u̱n sin huin ni̱ ataj ni tsínj digyán si-ley Moisés sisi̱ Cristo huin daꞌníj xíꞌ David, ruhua á re̱ꞌ únj. 36 Daj si manꞌan Espíritu Santo guiꞌyaj sisi̱ ga̱taj David: “Yanꞌanj gataj gunun Señor nicaj sun riānj sisi̱ ga̱né re̱ꞌ chrej raꞌa sa̱ꞌ Yanꞌanj daꞌ gui̱sij gui̱ꞌyaj gana Yanꞌanj rian ni tsínj ununꞌ nga̱ Señor nicaj sun riānj.” Daj gataj Yanꞌanj gunun Señor, gataj xíꞌ David. 37 Ngaa ni̱ asa̱ꞌ ga̱ꞌue ga̱huin Cristo daꞌníj David sisi̱ duguꞌna̱j David Señor manꞌan Cristo únj. ―Daj gataj Jesús.
Ni̱ ma̱n ni̱nꞌ ruhua ni ngüi̱ gunun si-nu̱guanꞌ Jesús. Ni̱ garanꞌ ruhua ni sij niꞌyaj ni sij si-nu̱guanꞌ síꞌ.
Jesús acusa a los escribas
38 Hué dan ni̱ digyán Jesús si-nu̱guanꞌ sij rian ni ngüi̱. Ni̱ gataj sij:
―Ga̱ cuidado ni é re̱ꞌ sisi̱ si̱ guiꞌyaj á re̱ꞌ da̱j rúnꞌ ꞌyaj ni tsínj digyán si-ley Moisés. Daj si nia̱ꞌ ruhua ni sij ga̱che ni sij nga̱ atsij xa̱can nu̱n ni sij huin si-ganꞌ ni tsínj huin achij. Ni̱ huin ruhua ni sij sisi̱ ga̱ꞌmi sa̱ꞌ ni ngüi̱ nga̱ ni sij ngaa chéj ni sij rian yuꞌue̱ aj. 39 Ni̱ nanaꞌuiꞌ ni sij ꞌngo̱ chrun xila sa̱ꞌ doj ga̱ne ni sij chruhua nuhui. Ni̱ nanoꞌ ni sij ꞌngo̱ yuꞌuj sa̱ꞌ ga̱ne ni sij rian ꞌyaj ni sij ꞌngo̱ guiꞌyanj. 40 Ni̱ aꞌnej ni sij ducuá yunꞌunj xa̱na mmij. Ni̱ achínj jniꞌyaj ná ni sij rian Yanꞌanj sisi̱ sa̱ꞌ ꞌyaj ni sij ga̱ni ruhua ni ngüi̱, ruhua ni sij. Gui̱ranꞌ xa̱can ni sij castigo, gui̱ꞌyaj Yanꞌanj. ―Daj gataj Jesús.
La ofrenda de la viuda
41 Ni̱ nne Jesús ne̱ꞌ rian ngaj chrúnj sanꞌanj rian aꞌníj ni ngüi̱ sanꞌanj ofrenda güenda nuhui aj. Ni̱ niꞌyaj sij sisi̱ da̱j aꞌníj ni ngüi̱ si-sanꞌanj ni sij aj. Ni̱ gaꞌi̱ ni xuruꞌue aꞌníj nico sanꞌanj anj. 42 Ni̱ gaꞌna̱ꞌ ꞌngo̱ yunꞌunj mmij niqui. Ni̱ gaꞌníj únꞌ hui̱j sanꞌanj niqui chruhua chrúnj daj. 43 Ngaa ni̱ gaquínj Jesús ga̱ꞌnaꞌ ni tsínj nicoꞌ sij. Ni̱ gataj sij:
―Xa̱ngaꞌ ataj snanꞌān gu̱nun a ni é re̱ꞌ sisi̱ yunꞌunj xa̱na niqui nan, sani̱ aꞌníj nico únꞌ doj sanꞌanj daj nga̱ daranꞌ ni ngüi̱ aꞌníj sanꞌanj nan anj. 44 Daranꞌ ni ngüi̱ nan aꞌuiꞌ sanꞌanj gunáj rian ni sij. Sani̱ yunꞌunj niqui mmij nan aꞌuiꞌ únꞌ daranꞌ sanꞌanj nicaj únꞌ sanꞌanj gui̱ran únꞌ si xa̱ únꞌ nánj. ―Daj gataj Jesús.