36
Yehoahaz seltenet qilidu
2Pad. 23:31-35
1 Yehuda zéminidiki xelq Yosiyaning oghli Yehoahazni tallap, Yérusalémda atisining ornigha padishah qilip tiklidi. 2 Yehoahaz textke chiqqan chéghida yigirme üch yashta idi; u Yérusalémda üch ay seltenet qildi. 3 Misir padishahi uni Yérusalémda padishahliqtin bikar qildi we Yehuda zéminigha bir yüz talant kümüsh, bir talant altun jerimane qoydi. □«bir yüz talant kümüsh» — 100 talant kümüsh belkim 3400 kilogram, bir talant altun 34 kilogram bolushi mumkin. 4 Andin Misir padishahi Yehoahazning ornigha uning inisi Éliakimni Yehuda bilen Yérusalém üstige padishah qilip, uning ismini Yehoakimgha özgertti; andin Neqo inisi Yehoahazni Misirgha élip ketti.
Yehoakim seltenet qilidu
2Pad. 23:36-37; 24:1-7
5 Yehoakim textke chiqqan chéghida yigirme besh yashta bolup, u Yérusalémda on bir yil seltenet qildi; u Perwerdigar Xudasining neziride rezil bolghanni qildi. 6 Babil padishahi Néboqadnesar uninggha hujum qilghili chiqip, uni mis zenjir bilen baghlap Babilgha élip ketti. 7 Nébuqadnesar yene Perwerdigar öyidiki bir qisim eswab-buyumlarni Babilgha apirip, özining Babildiki butxanisigha qoydi. 8 Yehoakimning qalghan ishliri, uning yirginchlik ishliri, uningdiki eyibler bolsa mana, «Israil we Yehuda padishahlirining tarix-tezkiriliri» dégen kitabta pütülgendur. Uning oghli Yehoakin uning ornigha padishah boldi.
Yehoakin seltenet qilidu
2Pad. 24:8-17
9 Yehoakin textke chiqqan chéghida on sekkiz yashta bolup, u Yérusalémda üch ay on kün seltenet qildi; u Perwerdigarning neziride rezil bolghanni qildi. □«on sekkiz yashta» — bezi kona köchürmilerde «sekkiz yashta» déyilidu. 10 Yéngi yil ötkende, Néboqadnesar adem ewetip Yehoakinni Perwerdigar öyidiki ésil buyumlar bilen birlikte Babilgha ekeldürüp, Yehoakinning taghisi Zedekiyani Yehuda we Yérusalém üstige padishah qilip tiklidi.□«Yehoakinning taghisi» — ibraniy tilida «Yehoakinning qérindishi».
Zedekiya seltenet qilidu
2Pad. 24:18-20; 25:1-12; Yer. 52:1-30
11 Zedekiya textke chiqqan chéghida yigirme bir yashta bolup, Yérusalémda on bir yil seltenet qildi; 12 u Perwerdigarning neziride rezil bolghanni qildi; Yeremiya peyghember uninggha Perwerdigarning sözlirini yetküzgen bolsimu, u Yeremiyaning aldida özini töwen qilmidi; 13 u özini Xudaning namida béqinish qesimini ichküzgen Néboqadnesardin yüz öridi; boynini qattiq qilip, Israilning Xudasi Perwerdigargha towa qilip yénishqa könglini jahil qildi. 14 Uning üstige, kahinlarning barliq bashliri bilen xelqning hemmisi yat elliklerning hemme yirginchlik ishlirini dorap, asiyliqlirini ashurdi; ular Perwerdigar Yérusalémda Özige atap muqeddes qilghan öyni bulghiwetti.
15 Ularning ata-bowilirining Xudasi bolghan Perwerdigar Öz xelqige we turalghusigha ichini aghritqachqa, tang seherde ornidin turup elchilirini ewetip ularni izchil agahlandurup turdi. □«Perwerdigar .... tang seherde ornidin turup... ewetip...» — Xudaning ularni baldur we köp qétim agahlandurghanliqini bildüridu. 16 Biraq ular Xudaning elchilirini mazaq qilip, söz-kalamlirini mensitmeytti, peyghemberlirini zangliq qilatti; axir bérip Perwerdigarning qehri örlep, qutquzghili bolmaydighan derijide xelqining üstige chüshti.□«qutquzghili bolmaydighan derijide» — ibraniy tilida «dawalighusiz derijide».
Babillar Yérusalémni weyran qilidu
17 Perwerdigar shuning bilen kaldiylerning padishahini ulargha hujumgha séliwidi, padishah ularning muqeddes öyide yashlirini qilichlidi; qiz-yigitler, qérilar, béshi aqarghanlargha héch ich aghritip olturmay, hemmini öltürüwetti; Xuda bularning hemmisini Kaldiye padishahining qoligha tapshurdi. 18 Kaldiye padishahi Xudaning öyidiki chong-kichik démey, barliq qacha-buyumlarni, shundaqla Perwerdigar öyidiki xezinilerni, shuningdek padishahning we emeldarlirining xezinilirini qoymay, Babilgha élip ketti. 19 Kaldiyler Xudaning öyini köydürüwetti, Yérusalémning sépilini chéqiwetti, sheherdiki hemme orda-qorghanlargha ot qoyup köydürüp, Yérusalémdiki barliq qimmetlik qacha-buyumlarni chéqip kukum-talqan qildi. 20 Qilichtin aman qalghanlarning hemmisini Kaldiye padishahi Babilgha tutqun qilip eketti; ular taki Pars padishahliqining seltenitikiche Babil padishahi we ewladlirining qulluqida bolup turdi. 21 Bularning hemmisi Perwerdigarning Yeremiyaning wastisi bilen aldin éytqan agah sözi ishqa ashurulush üchün boldi. Shuning bilen zémin özige tégishlik shabat künlirige muyesser boldi; chünki zémin yetmish yil toshquche xarabilikte turup «shabat tutup» dem élip rahetlendi.□«Perwerdigarning Yeremiyaning wastisi bilen éytqan sözi..» — körsitilgen bu söz «Yer.» 25:11, 29:10 qatarliq ayetlerde tépilidu. «zémin «shabat tutup» dem aldi» — intayin hejwiy geptur. Eslide Musa peyghemberge tapshurulghan Tewrat qanuni boyiche («Law.» 25:4) zémin her yettinchi yilida bir yil («shabat yili»da) dem élishi kérek idi — démek, uningda héch tériqchiliq qilishqa bolmaytti. Emeliyette Israillar zéminni igiligendin tartip Yeremiya peghemberning dewrigiche bolghan 490 yilda zémin héch «dem alghan» emes idi. Shunga zéminning xelqtin alidighan 70 yilliq aramliq qerzi bar idi; xelq Babilda 70 yil sürgün bolghanda zémin ulardin, shundaqla ularning rezillikidin «dem aldi».
Bu témida yene «Yeremiya»diki «qoshumche söz»imizni körüng. ■Ezra 1:1-3; Yer. 25:12; 29:10; Dan. 9:2
Bu témida yene «Yeremiya»diki «qoshumche söz»imizni körüng. ■Ezra 1:1-3; Yer. 25:12; 29:10; Dan. 9:2
Ezra 1:1-3; Yer. 25:12; 29:10; Dan. 9:2 22 Pars padishahi Qureshning birinchi yili, Perwerdigarning Yeremiyaning aghzi arqiliq éytqan sözi emelge ashurulup, Perwerdigarning Pars padishahi Qureshning rohini qozghishi bilen pütün padishahliqi teweside u mundaq bir jakarname chiqardi, shundaqla uni yazma qilip püküp: — 23 «Pars padishahi Qoresh mundaq deydu: — Asmanlarning Xudasi bolghan Perwerdigar yer yüzidiki barliq padishahliqlarning igidarchiliqini manga berdi; U shundaqla méni Yehuda zéminigha jaylashqan Yérusalémda Özige bir öy sélishqa buyrudi. Shuning üchün aranglarda Xudaning xelqi bolghan herqaysinglargha bolsa, uning Xudasi Perwerdigar uning bilen bille bolghay, u shu yerge chiqsun!» dédi.
□36:3 «bir yüz talant kümüsh» — 100 talant kümüsh belkim 3400 kilogram, bir talant altun 34 kilogram bolushi mumkin.
□36:9 «on sekkiz yashta» — bezi kona köchürmilerde «sekkiz yashta» déyilidu.
□36:10 «Yehoakinning taghisi» — ibraniy tilida «Yehoakinning qérindishi».
□36:15 «Perwerdigar .... tang seherde ornidin turup... ewetip...» — Xudaning ularni baldur we köp qétim agahlandurghanliqini bildüridu.
□36:16 «qutquzghili bolmaydighan derijide» — ibraniy tilida «dawalighusiz derijide».
□36:21 «Perwerdigarning Yeremiyaning wastisi bilen éytqan sözi..» — körsitilgen bu söz «Yer.» 25:11, 29:10 qatarliq ayetlerde tépilidu. «zémin «shabat tutup» dem aldi» — intayin hejwiy geptur. Eslide Musa peyghemberge tapshurulghan Tewrat qanuni boyiche («Law.» 25:4) zémin her yettinchi yilida bir yil («shabat yili»da) dem élishi kérek idi — démek, uningda héch tériqchiliq qilishqa bolmaytti. Emeliyette Israillar zéminni igiligendin tartip Yeremiya peghemberning dewrigiche bolghan 490 yilda zémin héch «dem alghan» emes idi. Shunga zéminning xelqtin alidighan 70 yilliq aramliq qerzi bar idi; xelq Babilda 70 yil sürgün bolghanda zémin ulardin, shundaqla ularning rezillikidin «dem aldi». Bu témida yene «Yeremiya»diki «qoshumche söz»imizni körüng.
■36:21 Ezra 1:1-3; Yer. 25:12; 29:10; Dan. 9:2