29
Yeremiya sürgün qilin’ghanlargha yazghan xet
Yeremiyaning Yérusalémdin sürgün bolghanlar arisidiki hayat qalghan aqsaqallargha, kahinlargha, peyghemberlerge we Néboqadnesar esir qilip Babilgha élip ketken barliq xelqqe Yérusalémdin yollighan xéti: —
(xet padishah Yekoniyah, xanish, wezirler, Yehuda we Yérusalémdiki shahzade-emirler we hünerwenler Yérusalémdin ketkendin kéyin, 2Pad. 24:12 Shafanning oghli Elasahning we Hilqiyaning oghli Gemariyaning qoli bilen yollan’ghan — Yehuda padishahi Zedekiya bu kishilerni Babil padishahi Néboqadnesarning aldigha yollighan). Yollighan xet mundaq: —
Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar — Israilning Xudasi Yérusalémdin Babilgha sürgün’ge ewetkenlerning hemmisige mundaq deydu: —
Öylerni qurunglar, ularda turunglar; baghlarni berpa qilinglar, ularning méwisini yenglar;  öylininglar, oghul-qizliq bolunglar; oghulliringlar üchün qizlarni élip béringlar, qizliringlarni erlerge yatliq qilinglar; ularmu oghul-qizliq bolsun; shu yerde köpiyinglarki, aziyip ketmenglar; «oghul-qizliq bolunglar» — ibraniy tilida «oghul-qizlarni tughdurunglar». Men silerni sürgün’ge ewetken sheherning tinch-awatliqini izdenglar, uning üchün Perwerdigargha dua qilinglar; chünki uning tinch-awatliqi bolsa, silermu tinch-awat bolisiler.
Chünki samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar — Israilning Xudasi mundaq deydu: — Aranglardiki peyghemberler we silerning palchiliringlar silerni aldap qoymisun; siler ulargha körgüzgen chüshlerge qulaq salmanglar; «siler ulargha körgüzgen chüshlerge qulaq salmanglar» — xélqning palchilargha «Biz toghruluq bir chüsh körüp bersingiz» dégen telipi intayin külkilik, shu chaghdiki xelq heqiqeten shu derijide nadanliship ketken bolsa kérek.   Yer. 14:14; 23:31; 27:15 chünki ular Méning namimda yalghandin bésharet béridu; Men ularni ewetken emesmen, — deydu Perwerdigar.
10 Chünki Perwerdigar mundaq deydu: — Babilgha békitilgen yetmish yil toshqanda, Men silerning yéninglargha kélip silerge iltipat körsitimenki, silerni mushu yurtqa qayturushum bilen silerge qilghan shapaetlik wedemni ada qilimen; «Babilgha békitilgen yetmish yil toshqanda, Men silerning yéninglargha kélip silerge iltipat körsitimenki...» — bu «yetmish yil» toghrisida «Qoshumche söz»imizni körüng.   2Tar. 36:22; Ezra 1:1; Yer. 25:12; Dan. 9:2 11 Chünki Özümning siler toghruluq pilanlirimni, apet élip kélidighan emes, tinch-awatliq élip kélidighan, axirda silerge ümidwar kélechekni ata qilidighan pilanlirimni obdan bilimen, — deydu Perwerdigar. 12 Shuning bilen iler Manga nida qilip, yénimgha kélip Manga dua qilisiler we Men silerni anglaymen. Dan. 9 13 Siler Méni izdeysiler we Méni tapisiler, chünki siler pütün qelbinglar bilen Manga intilidighan bolisiler. «Siler Méni izdeysiler we Méni tapisiler, chünki siler pütün qelbinglar bilen Manga intilidighan bolisiler» — yaki «Siler pütün qelbinglar bilen Méni izdeydighan bolsanglar, siler Méni izdep tapisiler». 14 Men Özümni silerge tapquzimen, — deydu Perwerdigar — we Men silerni sürgünlüktin qayturup eslige keltürimen, Men silerni heydiwetken barliq ellerdin we heydiwetken barliq jaylardin yighimen, — deydu Perwerdigar, — Men silerni élip, esli sürgün qilip ayrighan yurtqa qayturimen. Yer. 23:3
15 Siler: «Perwerdigar bizge Babilda peyghemberlerni tiklidi» désenglar, ««Perwerdigar bizge Babilda peyghemberlerni tiklidi» désenglar...» — bu ayettiki «peyghemberler» shübhisizki, yalghan ümidlerni qozghaydighan saxta peyghemberlerni körsitidu. Mushu bésharettin köp ötmey, Daniyal hem Ezakiyal dégen heqiqiy peyghemberler Babilda bésharet qilishqa bashlidi. 16 emdi Perwerdigar Dawutning textige olturghan padishah we bu sheherde turuwatqan barliq xelq, yeni siler bilen bille sürgün qilinmighan qérindashliringlar toghruluq shuni deydu: —
17 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar mundaq deydu: — Mana, Men ularni azablaydighan qilich, qehetchilik we waba ewetimen; shuning bilen ularni xuddi sésighan, yégili bolmaydighan nachar enjürlerdek qilimen; Yer. 24:8,10 18 ularni qilich, qehetchilik we waba bilen qoghlaymen, ularni yer yüzidiki barliq padishahliqlargha heydep apirimen; ularni shu ellerge wehime, lenet, dehshet, ush-ush qilinidighan we reswa qilinidighan obyékt qilimen. Qan. 28:25,37; Yer. 15:4; 24:9,10 19 chünki Men tang seherde ornumdin turup, xizmetkarlirim bolghan peyghemberlerni ewetip sözlirimni ulargha éytqinim bilen, ular qulaq salmighan; siler sürgün bolghanlarmu héch qulaq salmighansiler, — deydu Perwerdigar. 20 Lékin i siler sürgün bolghanlar, Men Yérusalémdin Babilgha ewetkenler, Perwerdigarning sözini anglanglar: —
21 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar — Israilning Xudasi mundaq deydu: — Méning namimda silerge yalghandin bésharet béridighan Kolayaning oghli Ahab toghruluq we Maaséyahning oghli Zedekiya toghruluq mundaq deydu: — Mana, Men ularni Babil padishahi Néboqadnesarning qoligha tapshurimen, u ularni köz aldinglarda ölümge mehküm qilidu; 22 shuning bilen ular misal qilinip Babilda turghan Yehudadiki barliq sürgün qilin’ghanlarning aghzida: «Perwerdigar séni Babil padishahi Néboqadnesar otta kawab qilghan Zedekiya we Ahabdek qilsun!» dégen lenet sözi bolidu; 23 chünki ular Israil ichide iplasliq qilghan, qoshnilarning ayalliri bilen zina qilghan we Méning namimda yalghan sözlerni, Men ulargha héch tapilmighan sözlerni qilghan; Men bularni Bilgüchi we guwah Bolghuchidurmen, — deydu Perwerdigar.
 
Shémaya Babildin Yeremiya toghruluq yazghan xet •••• Yeremiya peyghemberning yollighan jawab xéti •••• Xudaning buning toghruluq Yeremiyagha éytqan sözi
24 «Sen Yeremiya Nehelemlik Shémayagha mundaq dégin: —
25 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar — Israilning Xudasi mundaq deydu: — Chünki sen öz namingda Yérusalémdiki barliq xelqqe, kahin bolghan Maaséyahning oghli Zefaniyagha we barliq kahinlargha xetler yollighining tüpeylidin, — 26 (sen Zefaniyagha mundaq yazghan: «Perwerdigar séni kahin Yehuyadaning ornigha kahin tikligen emesmu? U séni Perwerdigarning öyide shuninggha nazaretchi qilghanki, bésharet béridighan peyghember boluwalghan herbir telwini bésish üchün puti we boynigha taqaq sélishing kérek. «U séni ... nazaretchi qilghanki, bésharet béridighan peyghember boluwalghan herbir telwini bésish üchün puti we boynigha taqaq sélishing kérek» — oqurmenler bashqa xil terjimilerni uchritishi mumkin. Lékin omumiy menisi terjimimizningkidek bolidu.   Yer. 20:1, 2, 3 27 Emdi sen némishqa silerge özini peyghember qiliwalghan Anatotluq Yeremiyani eyiblimiding? 28 Chünki u hetta Babilda turuwatqan bizlergimu: «Shu yerde bolghan waqtinglar uzun bolidu; shunga öylerni sélinglar, ularda turunglar, baghlarni berpa qilinglar, ularning méwisini yenglar» dep xet yollidi!») 29 — Zefaniya mushu xetni Yeremiya peyghember aldida oqudi.
30 Andin Perwerdigarning sözi Yeremiyagha kélip mundaq déyildi: —
31 Barliq sürgün bolghanlargha xet yollap mundaq dégin: — Perwerdigar Nehelamliq Shemaya toghruluq munaq deydu: Chünki Men uni ewetmigen bolsammu, Shémayaning silerge bésharet bérip, silerni yalghanchiliqqa ishendürgenliki tüpeylidin, Yer. 28:15 32 Shunga Perwerdigar mundaq deydu: — Mana, Nehelamliq Shémayani nesli bilen bille jazalaymen; mushu xelq arisida uning héchqandaq nesli tépilmaydu; u Men Öz xelqim üchün qilmaqchi bolghan yaxshiliqni héch körmeydu, — deydu Perwerdigar: — chünki u ademlerni Manga asiyliqqa qutratti. Yer. 28:16
 
 

29:2 2Pad. 24:12

29:6 «oghul-qizliq bolunglar» — ibraniy tilida «oghul-qizlarni tughdurunglar».

29:8 «siler ulargha körgüzgen chüshlerge qulaq salmanglar» — xélqning palchilargha «Biz toghruluq bir chüsh körüp bersingiz» dégen telipi intayin külkilik, shu chaghdiki xelq heqiqeten shu derijide nadanliship ketken bolsa kérek.

29:8 Yer. 14:14; 23:31; 27:15

29:10 «Babilgha békitilgen yetmish yil toshqanda, Men silerning yéninglargha kélip silerge iltipat körsitimenki...» — bu «yetmish yil» toghrisida «Qoshumche söz»imizni körüng.

29:10 2Tar. 36:22; Ezra 1:1; Yer. 25:12; Dan. 9:2

29:12 Dan. 9

29:13 «Siler Méni izdeysiler we Méni tapisiler, chünki siler pütün qelbinglar bilen Manga intilidighan bolisiler» — yaki «Siler pütün qelbinglar bilen Méni izdeydighan bolsanglar, siler Méni izdep tapisiler».

29:14 Yer. 23:3

29:15 ««Perwerdigar bizge Babilda peyghemberlerni tiklidi» désenglar...» — bu ayettiki «peyghemberler» shübhisizki, yalghan ümidlerni qozghaydighan saxta peyghemberlerni körsitidu. Mushu bésharettin köp ötmey, Daniyal hem Ezakiyal dégen heqiqiy peyghemberler Babilda bésharet qilishqa bashlidi.

29:17 Yer. 24:8,10

29:18 Qan. 28:25,37; Yer. 15:4; 24:9,10

29:26 «U séni ... nazaretchi qilghanki, bésharet béridighan peyghember boluwalghan herbir telwini bésish üchün puti we boynigha taqaq sélishing kérek» — oqurmenler bashqa xil terjimilerni uchritishi mumkin. Lékin omumiy menisi terjimimizningkidek bolidu.

29:26 Yer. 20:1, 2, 3

29:31 Yer. 28:15

29:32 Yer. 28:16