45
Zémindin Perwerdigargha atap «kötürme hediye» bolghan parche yer •••• 44:30-izahat, sxémini we xeritini körüng
Siler zéminni miras qilip bölüsh üchün chek tashlap teqsim qilghininglarda, siler «kötürme hediye» süpitide zémindiki muqeddes bir ülüshni Perwerdigargha atap sunisiler. Uning uzunluqi yigirme besh ming xada, kengliki yigirme ming xada bolidu. Bu parche yer her tereptiki chigrisighiche muqeddes hésablinidu. «uzunluqi yigirme besh ming xada» — texminen 78 kilométr. Bashqa birxil terjimisi «uzunluqi yigirme besh ming gez» — (yeni 13 kilométr) «kengliki yigirme ming xada» — texminen 63 kilométr. Biz mushu yerde grék tilidiki LXX terjimisige egishimiz. Bashqa birxil terjimisi «uzunluqi yigirme ming gez» — (yeni 10.5 kilométr). U yerdin besh ming xada uzunluqtiki, besh ming xada kengliktiki töt chasiliq yer muqeddes jaygha ayrilidu; uning etrapida bosh yer bolush üchün ellik gezlik kengliktiki yer bölünidu. «U yerdin besh ming xada uzunluqtiki, besh ming xada kengliktiki töt chasiliq yer muqeddes jaygha ayrilidu» — ibraniy tilida «U yerdin besh ming xada uzunluqta, besh ming xada kenglikte töt chasiliq yer muqeddes jaygha ayrilidu» déyilidu. Bu ülüshtin sen uzunluqi yigirme besh ming xada, kengliki on ming xada bolghan yerni ölchep bölisen; buning ichi muqeddes jay, eng muqeddes jay bolidu.
Bu yer zéminning muqeddes ülüshi bolidu; u muqeddes jayning xizmitide bolghan, yeni Perwerdigarning xizmitide bolushqa yénigha yéqin kélidighan kahinlar üchün bolidu; u ularning öyliri üchün, shundaqla muqeddes jayning orunlishishi üchün muqeddes orun bolidu. Uningdin sirt yene uzunluqi yigirme besh ming gez, kengliki on ming gez bolghan yer, öyning xizmitide bolidighan Lawiylarning igiliki, yeni özliri turidighan sheherliri üchün bolidu. Siler bu «kötürme hediye» bolghan muqeddes ülüshning yénidin sheher üchün kengliki besh ming xada, uzunluqi yigirme besh ming xada yerni bölüp békitisiler. Bu pütkül Israil jemeti üchün bolidu. «sheher üchü» — yeni Yérusalém üchün. «kengliki besh ming xada, uzunluqi yigirme besh ming xada» — yaki «kengliki besh ming gez, uzunluqi yigirme besh ming gez». Shahzadining ülüshi bolsa, bu muqeddes ülüshning ikki teripige tutishidu, shundaqla sheherge tewe jayning ikki teripige tutishidu, yeni gherbiy teripi gherbke qaraydighan, sherq teripi sherqqe qaraydighan ikki parche yer bolidu; bu parche yerlerning jemiy uzunluqi qebililerning ülüshining uzunluqi bilen parallél bolidu. Bu yer shahzadining Israil zéminidiki igiliki bolidu; we Méning shahzadilirim xelqimni yene héch ezmeydu; zémin Israil jemetige, qebililiri boyiche bölüp teqsim qilinidu.
Reb Perwerdigar shundaq deydu: — Boldi bes, i Israil shahzadiliri! Jebir-zulum we bulang-talangni özünglardin néri qilip, toghra höküm chiqirip adalet yürgüzünglar; Méning xelqimni qayta yéridin heydiwetküchi bolmanglar, — deydu Reb Perwerdigar. 10 Silerde toghra mizan, toghra efah, toghra «bat» bolsun. «efah» — quruq nersilerge ölchem idi, texminen 27 litr idi. «bat» — suyuq nersilerge ölchem, efahqa barawer bolup 27 litr idi.   Law. 19:35,36 11 «Efah» we «bat» bolsa bir ölchem bolsun; shuning bilen bat xomirning ondin birige, efah xomirning ondin birige barawer bolsun; xomir bolsa ular ikkisi üchün ölchem bolsun. «bat xomirning ondin birige, efah xomirning ondin birige barawer bolsun» — «xomir»ning esliy menisi «éshek kötüreligüdek yük» idi — texminen 220-300 litr. 12 Bir shekel bolsa yigirme «gerah» bolsun. Yigirme shekel, yigirme besh shekel, on besh shekel qoshulup silerge «mina» bolidu. «shekel» — kümüshning (yaki altunning) ölchimi bolup, 11.4 gramgha barawer idi. «mina» — (yaki «maneh») birxil tengge, 60 shekelge barawer idi. Emdi némishqa uning mushu yerde «20, 25 we 15 shekel»ge bölünüshini anche bilmeymiz. Belkim mushu bölünüshi birxil aldamchiliqning aldini élish üchün bolushi mumkin.   Mis. 30:13; Law. 27:25; Chöl. 3:47
 
Shahzade üchün «kötürme hediye»
13 Bu silerning shahzade üchün «kötürme hediye»nglar bolidu; bir «xomir» bughdaydin altidin bir efah bughday, bir «xomir» arpidin altidin bir efah arpa sunisiler; 14 zeytun méyi bolsa, «bat» bilen ölchinidu, herbir «kor»din ondin bir bat sunisiler (bir «kor» on «bat» yaki bir «xomir» bolidu, chünki on bat bir xomir bolidu). 15 Israilning süyi mol yaylaqliridin, her ikki yüz tuyaq padigha birdin paxlan sunisiler — bular bolsa, «ashliq hediye», «köydürme qurbanliq», «inaqliq qurbanliq»lar bolup, Israillar üchün kafaret qilish üchün bolidu, — deydu Reb Perwerdigar. 16 Zémindiki xelqning hemmisining Israilning shahzadisige sun’ghan bu «kötürme hediye»ge töhpisi bolidu. 17 Shahzadining wezipisi bolsa, héytlerge, «yéngi ay»largha, «shabat kün»lerge, jümlidin Israil jemetining barliq «ibadet sorun»lirigha köydürme qurbanliqlar, ashliq hediyeler we sharab hediyelerni teminleshtin ibaret; Israil jemeti üchün kafaret élip kélidighan gunah qurbanliqi, ashliq hediye, köydürme qurbanliq we inaqliq qurbanliqlirini teminligüchi del shu bolidu.
 
Héyt-bayramlar toghruluq bezi belgilimiler
18 Reb Perwerdigar shundaq deydu: — Birinchi ayning birinchi künide sen béjirim yash bir torpaqni alisen, uning bilen sen muqeddes jayni paklaysen. 19 Kahin bu gunah qurbanliqining qénidin élip ibadetxanining ishik késheklirige, qurban’gahning yuqiri tekchisidiki töt burjekke we ichki hoylining derwazisining kirish yolining késheklirige süridu; 20 shuningdek yoldin azghanlar yaki nadanlar üchün sen shu ayning yettinchi künide oxshash ish qilishing kérek; shuning bilen sen ibadetxana üchün kafaret qilisen.
 
21 Birinchi ayning on tötinchi künide siler «ötüp kétish» héyti, yette künlük bir héytni ötküzisiler; pétir nanni yéyish kérek. Mis. 12:3; 23:15; Law. 23:5; Chöl. 9:3; 28:16,17; Qan. 16:1 22 Shu küni shahzade özi we zémindiki barliq xelq üchün gunah qurbanliqi süpitide bir torpaqni sunidu. 23 Héytning yette künining herbiride u Perwerdigargha köydürme qurbanliqni, yeni yette künning herbiride yette torpaq we yette qochqarni, hemmisini béjirim halda sunidu; her küni gunah qurbanliqi üchün bir tékini sunidu. 24 U herbir torpaqqa bir efah ashliq hediyeni, herbir qochqargha bir efah ashliq hediyeni qoshup sunidu; herbir efah un’gha u bir xin zeytun méyini qoshup sunidu. «bir xin zeytun méyini» — «bir xin» belkim texminen 6 litr. 25 Yettinchi ayning on beshinchi künide bashlan’ghan héytta, héytning yette künining herbiride u mushundaq gunah qurbanliqliri, köydürme qurbanliqlar, ashliq hediyelerni we zeytun méyi qatarliqlarni oxshash sunushi kérek. «Yettinchi ayning on beshinchi künide bashlan’ghan héyt» — yeni «kepiler héyti» yaki «kepe tikish héyti»   Law. 23:33; Chöl. 29:12; Qan. 16:13
 
 

45:1 «uzunluqi yigirme besh ming xada» — texminen 78 kilométr. Bashqa birxil terjimisi «uzunluqi yigirme besh ming gez» — (yeni 13 kilométr) «kengliki yigirme ming xada» — texminen 63 kilométr. Biz mushu yerde grék tilidiki LXX terjimisige egishimiz. Bashqa birxil terjimisi «uzunluqi yigirme ming gez» — (yeni 10.5 kilométr).

45:2 «U yerdin besh ming xada uzunluqtiki, besh ming xada kengliktiki töt chasiliq yer muqeddes jaygha ayrilidu» — ibraniy tilida «U yerdin besh ming xada uzunluqta, besh ming xada kenglikte töt chasiliq yer muqeddes jaygha ayrilidu» déyilidu.

45:6 «sheher üchü» — yeni Yérusalém üchün. «kengliki besh ming xada, uzunluqi yigirme besh ming xada» — yaki «kengliki besh ming gez, uzunluqi yigirme besh ming gez».

45:10 «efah» — quruq nersilerge ölchem idi, texminen 27 litr idi. «bat» — suyuq nersilerge ölchem, efahqa barawer bolup 27 litr idi.

45:10 Law. 19:35,36

45:11 «bat xomirning ondin birige, efah xomirning ondin birige barawer bolsun» — «xomir»ning esliy menisi «éshek kötüreligüdek yük» idi — texminen 220-300 litr.

45:12 «shekel» — kümüshning (yaki altunning) ölchimi bolup, 11.4 gramgha barawer idi. «mina» — (yaki «maneh») birxil tengge, 60 shekelge barawer idi. Emdi némishqa uning mushu yerde «20, 25 we 15 shekel»ge bölünüshini anche bilmeymiz. Belkim mushu bölünüshi birxil aldamchiliqning aldini élish üchün bolushi mumkin.

45:12 Mis. 30:13; Law. 27:25; Chöl. 3:47

45:21 Mis. 12:3; 23:15; Law. 23:5; Chöl. 9:3; 28:16,17; Qan. 16:1

45:24 «bir xin zeytun méyini» — «bir xin» belkim texminen 6 litr.

45:25 «Yettinchi ayning on beshinchi künide bashlan’ghan héyt» — yeni «kepiler héyti» yaki «kepe tikish héyti»

45:25 Law. 23:33; Chöl. 29:12; Qan. 16:13