Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yaritilish 25

Ibrahimning bashqa ewladliri

1Tar. 1:28-42

1 Ibrahim Keturah isimlik yene bir ayalni alghanidi. 2 U Ibrahimgha Zimran, Yoqshan, Médan, Midiyan, Ishbak we Shuahni tughup berdi.■ 3 Yoqshandin Shéba bilen Dédan töreldi; Dédanning ewladliri Ashuriylar, Létushiylar we Léummiylar idi.□ 4 Midiyanning oghulliri Efah, Éfer, Hanox, Abida we Eldaah idi. Bular hemmisi Keturahning ewladliri idi.

5 Ibrahim barliqini Ishaqqa atiwetkenidi;■ 6 Ibrahim téxi Hayat waqtida kichik xotunliridin bolghan oghullirigha hediyelerni bérip, andin bularni oghli Ishaqtin yiraq tursun dep, kün chiqish terepke, sherqiy zémin’gha ewetiwetkenidi.□

Ibrahimning ölümi we depne qilinishi

7-8 Ibrahimning ömrining künliri bir yüz yetmish yil boldi; u tolimu qérip, künliri toshup, nepestin toxtap wapat boldi; u öz qowmining qéshigha bérip qoshuldi.□ ■ 9 Uning oghulliri Ishaq we Ismail uni Mamrening uduligha jaylashqan, hittiy Zoharning oghli Efronning étizliqidiki Makpélahning gharida depne qildi. 10 Bu étizliqni Ibrahim hittiylardin sétiwalghanidi; mana bu yerlikke Ibrahim depne qilindi, ayali Sarahmu mushu yerge depne qilin’ghanidi.

11 Ibrahim wapat bolghandin kéyin shundaq boldiki, Perwerdigar uning oghli Ishaqni beriketlidi. Ishaq Beer-Lahay-Royning yénida turatti.

Ismailning ewladliri

12 Töwendikiler Sarahning misirliq dédiki Hejerdin tughulghan, Ibrahimning oghli bolghan Ismailning ewladliri: —□

13 Ismailning oghullirining, ularning nesebnamiliri we qebililiri boyiche ismi töwendikiche: — Ismailning tunji oghli Nébayot; andin Kédar, Adbeel, Mibsam,■ 14 Mishma, Dumah, Massa, 15 Hadad bilen Téma, Yetur bilen Nafish we Qedemah idi. 16 Bular bolsa Ismailning oghulliri bolup, ularning kent we chédirgahliri ularning nami bilen atalghan bolup, ular on ikki qebilige emir bolghanidi.

17 Ismailning ömrining yilliri bir yüz ottuz yette yil boldi; u axirqi nepsini tartip wapat bolup, öz qowmining qéshigha bérip qoshuldi.

18 Uning ewladliri Hawilah rayonidin tartip shurghiche olturaqlashti (Shur bolsa Misirning utturisida bolup, Ashurgha baridighan yolda idi). Ismail özining barliq qérindashlirining udulida olturaqlashti.□

Esaw bilen Yaqupning dunyagha kélishi

19 Ibrahimning oghli Ishaqning neslining bayani mundaqtur: — Ibrahimdin Ishaq töreldi.□ 20 Ishaq Padan-Aramda olturushluq aramiy Bétuelning qizi, aramiy Labanning singlisi bolghan Riwkahni xotunluqqa alghanda qiriq yashqa kirgenidi. 21 Emma Riwkah bolsa tughmas bolghachqa, Ishaq xotuni üchün Perwerdigargha dua-tilawet qildi; Perwerdigar uning duasini ijabet qildi; shuning bilen ayali Riwkah hamilidar boldi.■

22 Emma uning qorsiqidiki ikki bala bir-biri bilen soqushqili turdi. Shuning bilen Riwkah: — Eger bundaqliqini bilsem, hamilidar bolup néme qilattim? — dep Perwerdigardin sewebini sorighili bardi.

23 Perwerdigar uninggha: —

«Séning qorsiqingda ikki el bardur,

Ichingdin ikki xelq chiqip bir-biridin ayrilidu,

Bir xelq yene bir xelqtin ghalib kélidu,

Chongi kichikining xizmitini qilidu» — dédi.■

24 Uning ay-küni toshqanda, mana uning qorsiqida derweqe bir jüp qoshkézek bar idi.□ 25 Awwal tughulghini qizghuch bolup, pütün bedini juwidek tüklük idi. Ular uning ismini Esaw dep qoydi.□ 26 Andin inisi qoli bilen Esawning tapinini tutqan halda chiqti. Bu sewebtin uning ismi Yaqup dep qoyuldi. Ular tughulghanda Ishaq atmish yashta idi.■

Esawning tunjiliq hoquqi, yeni tunji oghulluq hoquqni sétiwétishi

27 Balilar ösüp chong boldi; Esaw mahir owchi bolup, dala-janggalda yüridighan adem boldi. Yaqup bolsa durus adem bolup, chédirlarda turatti.□ 28 Ishaq Esawning owlap kelgen göshidin daim yep turghachqa, uninggha amraq idi. Lékin Riwkah Yaqupqa amraq idi.

29 Bir küni Yaqup purchaq shorpisi qaynitiwatatti; Esaw daladin hérip-échip qaytip keldi. 30 Esaw Yaqupqa: — Men halimdin kettim! Ötünüp qalay, awu qizildin berseng! — Awu qizil nersidin méni ozuqlandursangchu! Men halimdin kettim, — dédi (shu sewebtin uning éti «Édom» depmu ataldi).□

31 Yaqup uninggha: — Undaq bolsa, tunjiliq hoququngni manga sétip bergin, — dédi.□

32 Esaw: — Men öley dewatimen, bu tunjiliq hoquqining manga néme paydisi? — dédi.■

33 Yaqup: — Emise hazir manga qesem qilghin, déwidi, u uninggha qesem qilip, tunjiliq hoquqini Yaqupqa sétip berdi.

34 Shuning bilen Yaqup Esawgha nan bilen qizil purchaq shorpisini berdi. U yep-ichip ornidin turup ketti. Shundaq qilip Esaw tunjiliq hoquqigha shunche étibarsiz qarighanidi.

■25:2 1Tar. 1:32.

□25:3 «ashuriylar» — mushu «ashuriylar» bolsa kéyinki «Ashurlar» yaki «Asuriyler» emes. ‭ ‬«Ashurlar» yaki «asuriyler» bolsa shemning ewladliridin idi (10:22ni körüng).

■25:5 Yar. 24:36.

□25:6 «kichik xotunliri» — Hejer we Keturahlar idi. Ibrahimning shundaq orunlashturushi, shübhisizki, kéyinki waqitlarda oghulliri arisida Xuda wede qilghan miras (Pelestin zémini) üstide chiqishi mumkin bolghan jédellerning aldini élish üchün idi.

□25:7-8 «öz qowmining qéshigha bérip qoshuldi» — 15:15 we izahatini körüng.

■25:7-8 Yar. 15:15.

□25:12 «töwendikiler .... Ismailning ewladliri» — mushu jümle bilen «Alemning Yaritilishi»ning yettinchi «tolidot»i («tarixi»), yeni «Ismailning tolidoti» («Ismailning ewladlirining tarixi») (25:12-18) bashlinidu.

■25:13 1Tar. 1:29.

□25:18 «Ismail özining barliq qérindashlirining udulida olturaqlashti» — bu bayan Ismail toghrisidiki ilgiriki bésharet (16:12)ning emelge ashurulushini körsitidu; uningdin belkim Ismail we ewladlirining öz qérindashliri bolghan yehudiylar we bashqilar bilen qarshilishishining bashlan’ghanliqini puratqan bolushi mumkin. Mushu ayettiki «Ashur» Asuriye emes, belkim Sinay chölidiki bir rayonni körsitishi mumkin.

□25:19 «Ibrahimning oghli Ishaqning neslining bayani mundaqtur» — mushu jümle bilen «Alemning Yaritilishi»ning sekkizinchi «tolidot»i («tarixi», yeni «Ishaqning tolidoti») («Ishaqning neslining bayani») (25:19-35:26) bashlinidu.

■25:21 Rim. 9:10.

■25:23 2Sam. 8:14; Rim. 9:12.

□25:24 «Esaw» — «tüklük».

□25:25 «Yaqup» — menisi «tapan’gha ésilghuchi» yaki köchme menide «orun basar» yaki «muhapizetchi» dégenlik idi. Kéyin Esaw Yaqupqa öch bolup qélip, uning ismini «orun igiliwalghuchi» dégen selbiy menide ishlitidu (27:36).

■25:26 Hosh. 12:4.

□25:27 «chüshenme» — omumen éytqanda, Tewratta owchiliq qilish selbiy qarilidu. «Chédirlarda turatti» Yaqupni hurun adem dégenlik emes, belki ailisidiki ishlar, bolupmu charwichiliq bilen shughulliniwatqinini körsitidu. Yaqupning tejribilik qoychi ikenliki 29:7din körünidu. Bezi terjimilerde «Yaqup jimghur adem» déyilgini bilen ibraniy tilidiki bu söz («tam» yaki «tamam») Tewratta daim «durus», «kamil» dégen menini bildüridu.

□25:30 «Édom» — «qizil».

□25:31 «tunjiliq hoquqi» — (yaki «tunji oghulluq hoquq») — Bu hoquq töt ishni öz ichige alghan bolushi mumkin: — (1) pütkül ailisidikiler üchün igidarchiliq mes’uliyiti; (2) bashqa oghullargha qarighanda, atisidin mirasni bir hesse köp élish; (3) atisining bext-beriket tilesh xeyrliq duasidin alahide behriman bolush; (4) pütkül ailisidikiler üchün kahinliq (dua qilish) wezipisini ötesh. Biz «tunjiliq hoquqi» toghrisida «qoshumche söz»imizde yene toxtilimiz.

■25:32 Yesh. 22:13; 1Kor. 15:32.