35
Xudaning Beyt-Elde Yaqupqa bashpanah bolushi
1 Andin Xuda Yaqupqa: — Sen hazir Beyt-Elge chiqip, shu yerni makan qil, özüng akang Esawdin qéchip mangghiningda sanga körün’gen Men Tengrige bir qurban’gah yasighin, — dédi.■Yar. 27:43; 28:12,13.
2 Shuning bilen Yaqup öyidikiler we özi bilen bille bolghanlarning hemmisige mundaq dédi: — Aranglardiki yat ilah butlirini tashliwétip, özünglarni paklap éginliringlarni yenggüshlenglar. 3 Andin qopup Beyt-Elge chiqimiz. Men shu yerde qiyinchiliqta qalghanda duayimni ijabet qilip, yürgen yolumda méning bilen bille bolup kelgen Tengrige qurban’gah salay, — dédi.
4 Shuning bilen öz qolliridiki hemme yat ilah butlirini, shundaqla qulaqliridiki zirilerni chiqirip Yaqupqa berdi. Yaqup bularni Shekemdiki dub derixining tüwige kömüp qoydi. 5 Andin ular seperge atlandi; emma etrapidiki sheherlerni Xudadin bolghan bir wehime basqachqa, ular Yaqupning oghullirini qoghlimidi. 6 Bu teriqide Yaqup we uning bilen bille bolghanlarning hemmisi Qanaan zéminidiki Luz, yeni Beyt-Elge yétip keldi. 7 U shu yerde bir qurban’gah yasidi; akisidin qéchip mangghinida shu yerde Xuda uninggha körün’gini üchün bu jayning ismini «El-Beyt-El» dep atidi.□«El-Beyt-El» — menisi «Beyt-Eldiki Xuda». ■Yar. 28:19.
8 Riwkahning inik’anisi Deborah bolsa shu yerde alemdin ötti. U Beyt-Elning ayighidiki dub derixining tüwide depne qilindi. Bu sewebtin shu derex «Yigha-Zarning dub derixi» dep ataldi.□«Yigha-Zarning dub derixi» — ibraniy tilida «Allon-baqut».
Xudaning Yaqupqa yene bir qétim bext ata qilip, yéngi ismini tekrarlishi
9 Yaqup shu yol bilen Padan-Aramdin yénip kelgendin kéyin, Xuda uninggha yene bir qétim körünüp, uninggha bext-beriket ata qildi. ■Hosh. 12:5. 10 Andin Xuda uninggha: — Séning isming Yaquptur; emma mundin kéyin sen Yaqup atalmay, belki naming Israil bolidu, dep uning ismini Israil qoyup qoydi.■Yar. 32:27; 2Pad. 17:34. 11 Andin Xuda yene uninggha: — Men Özüm Hemmige Qadir Tengridurmen; sen nesillinip, köpeygin; bir el, shundaqla bir türküm eller sendin peyda bolidu; padishahlarmu séning pushtungdin chiqidu.□«bir el, shundaqla bir türküm eller sendin peyda bolidu; padishahlarmu séning pushtungdin chiqidu» — bu bésharet toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. ■Yar. 17:1, 6; 28:3; 48:3 12 Men Ibrahim we Ishaqqa bergen zéminni sanga bérimen, shundaqla sendin kéyinki neslinggimu shu zéminni bérimen, — dédi.
13 Andin Xuda uning bilen sözleshken jaydin, uning yénidin yuqirigha kötürüldi. 14 Yaqup Xuda özi bilen sözleshken jayda bir tash tüwrükni tiklep, üstige bir sharab hediyesini tökti we zeytun méyi quyup qoydi.■Yar. 28:18. 15 Yaqup Xuda özi bilen sözleshken shu jayning namini «Beyt-El» dep atidi.□«Beyt-El» — «Xudaning öyi». Bu Yaqupning ikkinchi qétim bu namni shu yerge qoyushi idi. Shübhisizki, u bu namning ehmiyitini bir qeder toluq chüshen’gini üchün shundaq qildi.
Rahilening tughutta ölüp kétishi
16 Andin ular Beyt-Eldin méngip, Efratqa azghina yol qalghanda, Rahileni tolghaq tutup kétip, qattiq tughut azabida qaldi. 17 Emma tolghiqi qattiq éghirlashqanda, tughut anisi uninggha: — Qorqmighin, bu qétim yene bir oghlung bolidighan boldi — dédi.
18 Shundaq boldiki, Rahile jéni chiqish aldida, axirqi nepisi bilen oghligha «Ben-Oni» dep isim qoydi; emma uning atisi uni «Ben-Yamin» dep atidi.□«Ben-Oni» — (erebche «Ibn-Aniy») — menisi «qayghumning oghli». «Ben-Yamin» (Binyamin) dégenning menisi «ong qoldiki oghul» yaki «ametlik bala».
19 Rahile wapat boldi we Beyt-Lehem dep atilidighan Efratning yolining boyigha depne qilindi.■Yar. 48:7. 20 Yaqup uning qebrisining üstige bir xatire téshi tiklep qoydi. Bügün’ge qeder «Rahilening Qebre Téshi» shu yerde turmaqta. 21 Andin Israil seperni dawamlashturup Migdal-Édirning u teripide öz chédirini tikti.□«Israil» —Yeni Yaqup, elwette. «Migdal-Édir» — menisi «qoy padisi munari».
Yaqupning oghulliri
22 Israil u zéminda turghan waqtida, Ruben bérip öz atisining kéniziki Bilhah bilen bir orunda yatti; Israil buni anglap qaldi.
Yaqupning on ikki oghli bar idi: —■Yar. 49:4.
23 Léyahdin tughulghan oghulliri: — Yaqupning tunji oghli Ruben we Shiméon, Lawiy, Yehuda, Issakar hem Zebulun idi.■Yar. 46:8; Mis. 1:2.
24 Rahiledin tughulghan oghulliri: — Yüsüp we Binyamin idi.
25 Rahilening dédiki Bilhahdin tughulghan oghulliri: — Dan we Naftali idi.
26 Léyahning dédiki Zilpahdin tughulghan oghulliri: — Gad bilen Ashir idi. Bular bolsa Yaqupqa Padan-Aramda tughulghan oghulliri idi.
Ishaqning alemdin ötüshi
27 Emdi Yaqup atisi Ishaqning qéshigha, Ibrahim we Ishaq Musapir bolup turghan Kiriat-Arba, yeni Hébronning yénidiki Mamrege keldi. 28 Ishaqning körgen künliri bir yüz seksen yil boldi. 29 Ishaq tolimu qérip, künliri toshup, nepestin toxtap wapat boldi we öz qowmining qéshigha bérip qoshuldi. Uning oghulliri Esaw bilen Yaqup uni depne qildi.□«künliri toshup,...» — ibraniy tilida «künler bilen tolghan bolup, ...» dégen sözler bilen ipadilinidu. «öz qowmining qéshigha bérip qoshuldi» — «ibraniy tilida «öz qowmlirigha qoshuldi» — 15:15 we izahatini körüng. ■Yar. 25:8.
□35:7 «El-Beyt-El» — menisi «Beyt-Eldiki Xuda».
□35:8 «Yigha-Zarning dub derixi» — ibraniy tilida «Allon-baqut».
■35:10 Yar. 32:27; 2Pad. 17:34.
□35:11 «bir el, shundaqla bir türküm eller sendin peyda bolidu; padishahlarmu séning pushtungdin chiqidu» — bu bésharet toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.
■35:11 Yar. 17:1, 6; 28:3; 48:3
□35:15 «Beyt-El» — «Xudaning öyi». Bu Yaqupning ikkinchi qétim bu namni shu yerge qoyushi idi. Shübhisizki, u bu namning ehmiyitini bir qeder toluq chüshen’gini üchün shundaq qildi.
□35:18 «Ben-Oni» — (erebche «Ibn-Aniy») — menisi «qayghumning oghli». «Ben-Yamin» (Binyamin) dégenning menisi «ong qoldiki oghul» yaki «ametlik bala».
□35:21 «Israil» —Yeni Yaqup, elwette. «Migdal-Édir» — menisi «qoy padisi munari».
□35:29 «künliri toshup,...» — ibraniy tilida «künler bilen tolghan bolup, ...» dégen sözler bilen ipadilinidu. «öz qowmining qéshigha bérip qoshuldi» — «ibraniy tilida «öz qowmlirigha qoshuldi» — 15:15 we izahatini körüng.