Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeshaya 19

Misir jazalinip, terbiye bérilip saqaytilidu we Xudagha ibadet qilidu

1 Misir toghruluq yüklen’gen wehiy: —

Mana, Perwerdigar téz uchidighan bulut üstige minip,

Misirgha yétip kélidu;

Misirdiki butlar uning aldida tewrinip kétidu,

Misirning yüriki bolsa ichidin érip kétidu.

2 — «We Men Misirliqlarni bir-birige qarshi qutritimen;

Ularning hemmisi öz qérindashlirigha qarshi turishidu,

Öz qoshniliri bilenmu soqishidu;

Sheher bilen sheher,

Padishahliq bilen padishahliq bir-birige qarshi urishidu;

3 We Misirning rohi öz ichidin yoqap kétidu;

Men ularni meslihetsiz qaldurimen;

Shunga ular butlarni we erwahlarni,

Erwahlarni chaqirghuchilarni hem palchilarni izdep meslihet soraydu;

4 Men Misirliqlarni rehimsiz bir hökümranning qoligha tapshurimen;

Esheddiy bir padishah ularning üstidin hökümranliq qilidu» — dep jakarlaydu samawi qoshunlarning Serdari bolghan Reb Perwerdigar;□

5 Hem sular «déngiz»din yoqaydu,

Deryasi qaghjirap pütünley qurup kétidu;□

6 Deryalarni sésiqchiliq qaplaydu,

Misirning östeng-qanalliri qaghjirap tügeydu;

Qomushlar hem yékenler solishidu;

7 Nil deryasi boyidiki yerler,

Nil deryasining quyulush aghzidiki yerler giyahsiz qalidu,

Nil deryasi boyidiki ziraetlerning hemmisi qurup, tozup, yoqilidu.

8 Béliqchilar bolsa zar qaqshaydu;

Nil deryasigha qarmaq tashlighuchilarning hemmisi nale kötüridu;

Sularning üstige tor yayghuchilarning béshi sanggilap kétidu.

9 Zighirchilar hem libas toqughuchilar xijaletchilikte qalidu,

10 Jemiyetning «tüwrük»liri pare-pare bolup,

Medikarlarning könglimu yérim bolidu.

11 Tolimu exmeq Zoan shehirining emeldarliri!

Pirewnning eng dana meslihetchiliridin exmiqane meslihetler chiqidu!

Siler qandaqmu Pirewn’ge: —

«Men bolsam danalarning ewladi,

Qedimki padishahlarning neslidurmen!» — dewatqansiler téxi?□

12 Misir, séning danishmenliring hazir qéni?

Ular danishmen bolsa, samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigarning Misir toghruluq némilerni könglige pükkenlikini sanga ayan qilsun!

13 Zoan shehirining emeldarliri nadanlashti,

Memfis shehirining emeldarliri aldinip ketti;

Misir qebililirining «burjek tash»liri bolsa ularni éziqturup qoydi.□

14 Perwerdigar ularning arisigha bir qaymuqturghuchi rohni arilashturiwetti;

Shunga birsi mest bolup öz qusuqida téyilip eleng-seleng bolghandek,

Ular Misirdikilerni herbir ishida eleng-seleng qiliwetti.

15 Shuning bilen Misirgha,

Bash, quyruq, palma shéxi yaki qomushlar qilalighudek héchqandaq amal qalmaydu. □ ■

16 Shu küni Misirdikiler qiz-ayallargha oxshap qalidu,

Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar qolini ularning üstige tenglishi bilen titrep qorqidu,

17 Hemde Yehuda zémini bolsa Misirgha wehime bolup qalidu;

Chünki samawi qoshunlarning Serdari bolghan Reb Perwerdigarning békitken iradisi tüpeylidin,

Yeni Uning özlirige qaritilghan iradisi tüpeylidin,

Kimge Yehudaning gépi qilinsila shu chöchüydu.

18 Shu küni Qanaanning tili sözleydighan,

We samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigargha béqinip sadiqliq qesimi qilidighan Misirning besh shehiri bolidu;

Ulardin biri «Halak shehiri» dep atilidu.□ ■

19 Shu küni Misirning zémini otturisida Perwerdigargha atalghan bir qurban’gah,

Hem chégrasida Perwerdigargha atalghan bir tüwrük bolidu.

20 Bular bolsa samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigargha hem belge hem shahit bolidu;

Chünki ezgüchiler tüpeylidin ular Perwerdigargha nale kötürgen bolidu;

U ularni erkinlikke chiqiridighan bir qutquzghuchi hem qoghdighuchini ewetidu.□

21 Perwerdigar Misirliqlargha tonutulup ayan qilinidu;

Shu küni Misir Perwerdigarni tonuydu;

Ular uninggha qurbanliq ashliq hediyeliri bilen ibadet qilidu;

Ular Perwerdigargha qesem ichidu we uninggha emel qilidu.■

22 Perwerdigar Misirni uridu;

U ularni uridu hem saqaytidu;

Shuning bilen ular Perwerdigarning yénigha qaytidu,

U ularning dua-tilawitini qobul qilip ularni saqaytidu.

23 Shu küni Misirdin Asuriyege mangidighan, égiz kötürülgen tüz yol échilidu;

Asuriyelikler Misirgha kiridu,

Misirliqlar Asuriyege kiridu;

Misir Asuriye bilen bille Xudaning xizmet-ibaditide bolidu.□

24 Shu küni Israil Misir we Asuriye bilen bir bolup,

Üchisi, yer yüzidikilerge bext yetküzgüchiler bolidu.

25 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar ulargha bext ata qilip: —

«Xelqim bolghan Misirgha,

Öz qolumning ijadi bolghan Asuriyege

We Öz mirasim bolghan Israilgha bext yar bolsun!» — deydu. □

□19:4 «men Misirliqlarni rehimsiz bir hökümranning qoligha tapshurimen...» — mushu bésharetni belkim awwal Éfiopiyelik Pianqi (miladiyedin ilgiriki 715-yili), Asuriyelik Sargon (20-babni körüng), Asuriyelik Sennaxérib we yaki kéyinki Pars padishahliri Kambisis (miladiyedin ilgiriki 525-yili), andin Atakserksis (III) «Oqus» qatarliqlar (miladiyedin ilgiriki 343-yili) teripidin emelge ashurulghan idi.

□19:5 «sular «déngiz»din yoqaydu» — mushu yerde «déngiz» Nil deryasini körsitidu.

□19:11 «Pirewn» — Misir padishahlirining dewr-dewrgiche ishletken unwani. «Men bolsam... qedimki padishahlarning neslidurmen!» — Misirning örp-adetliri boyiche, padishahning meslihetchilirining hemmisi yuqiri tebiqilik yaki padishah jemetidin bolushi kérek idi.

□19:13 «Memfis» — yaki «Nof». «Misir qebililirining «burjek tash»liri» — belkim Misir jemiyitidiki mötiwerlerdur.

□19:15 «Bash, quyruq, palma shéxi, qomush» — belkim Misir jemiyitidiki herxil tebiqidiki ademlerni bildüridu.

■19:15 Yesh. 9:13

□19:18 «Qanaanning tili» — «Qanaan» Pelestin, yeni Israilning zémini, hazirqi «Israiliye»ni körsitidu. Shunga ular ibraniy tilini sözlishidu.

■19:18 Qan. 10:20; Yer. 12:16

□19:20 «Bular .. Perwerdigargha hem belge hem shahit bolidu; chünki ezgüchiler tüpeylidin ular Perwerdigargha nale kötürgen bolidu; u ularni erkinlikke chiqiridighan bir qutquzghuchi hem qoghdighuchini ewetidu...» — (18-22-ayetler) — Mushu ayetlerdiki bésharet belkim axirqi zamanda emelge ashurulidu. Bezi alimlar bésharetler miladiyedin ilgiriki 4-1-esirlerde «qismen emelge ashurulghan» dep qaraydu. Shu zamanlarda Misir nurghun Yehudiy musapirlarni qobul qilip, ulargha Misirning chégrisigha yéqin jayda yéngi bir ibadetxanini qurushqa yol qoydi we hetta uni qurushqa yardem berdi. Miladiyedin kéyin Misirdiki mesihiy jamaetlermu nahayiti köp bolghan.

■19:21 Mal. 1:11

□19:23 «Shu küni Misirdin Asuriyege mangidighan, égiz kötürülgen tüz yol échilidu...» — mushu yol hélihem mewjut. Biraq Israil hem Misir we Suriyeler otturisidiki munasiwet yaxshi bolmighachqa, yol uzundin buyan étiklik halette turmaqta.

□19:25 «Xelqim bolghan Misirgha, Öz qolumning ijadi bolghan Asuriyege we Öz mirasim bolghan Israilgha bext yar bolsun!» — pikrimizche mushu bésharetning (1-25-ayetlerning) axirqi qismi («shu küni Misirdikiler qiz-ayallargha oxshap qalidu...» yeni 16-ayettin bashlap) téxi emelge ashurulmighan. Yeshayaning dewridikiler üchün, bu bésharet ularning Misirgha qoshulushqa bolmaydighanliqini bildürgen; bundaq qilish Perwerdigargha ishenmeslikke barawer. Bésharette, ular Misirgha emes, belki Misir özlirige béqindi bolidu, déyilidu. Axirda Xuda Misirliqlarni Israillar qorqidighan Asuriyelikler bilen bille Özige, shundaqla Israilgha béqinduridu.