5
Nusret nezmisi
Shu küni Deborah we Abinoamning oghli Baraq mundaq nezme oqudi: —
 
Israilda yétekchiler yol bashlighini üchün,
Xelq ixtiyaren özlirini pida qilghini üchün,
Perwerdigargha teshekkür-medhiye oqunglar!
Ey padishahlar, anglanglar,
Ey emirler, qulaq sélinglar!
Men, men Perwerdigargha atap nezme oquymen,
Men Israilning Xudasi Perwerdigargha küy éytimen.
I Perwerdigar, sen Séirdin chiqqiningda,
Édomning yayliqidin chiqip yürüsh qilghiningda,
Yer titrep, asmanlardin sular tamchidi,
Shundaq, bulutlar yamghurlirini yaghdurdi; Zeb. 68:7, 8, 9
Taghlar Perwerdigarning aldida tewrendi,
Ene Sinay téghimu tewrinip ketti,
Israilning Xudasi Perwerdigarning aldida. «... Ene Sinay téghimu tewrinip ketti, Israilning Xudasi Perwerdigarning aldida» — yaki «yeni Sinay téghida ayan bolghan Xudaning aldida,
— Israilning Xudasi Perwerdigarning aldida».
   Mis. 19:18; Zeb. 68:15, 16, 17; 97:5
Anatning oghli Shamgarning künliride,
Hem Yaelning künliride,
Chong yollar tashlinip qélip,
Yoluchilar egri-toqay chighir yollar bilen mangatti;
Israilda ezimetler yoqap ketti,
Taki menki Deborah qozghilip,
Israilda bir ana süpitide peyda bolghinimghiche. «Israilda ezimetler yoqap ketti» — yaki «Israilda kent-qishlaqlar yoqap ketti».
Israillar yéngi ilahlarni tallidi;
Urush derwazilirigha yétip keldi.
Qiriq mingche Israilliqning arisida,
Ya bir qalqan ya bir neyze tépilisichu?! «Urush derwazilirigha yétip keldi» — démek, Israil tirik Xudani tashlap butlarni talliwalghini üchün Xudaning shu jazasi ularning béshigha chüshti.
Qelbim Israilning emirlirige qayildur,
Ular xelq arisida özlirini ixtiyaren pida qildi;
Perwerdigargha teshekkür-medhiye oqunglar!
10 I aq ésheklerge min’genler,
I nepis zilchilerning üstide olturghanlar,
I yolda yürgenler, köngül bölünglar! «nepis zilchilerning üstide olturghanlar» — yaki «toqumlarning üstide olturghanlar». «I aq ésheklerge min’genler, i nepis zilchilerning üstide olturghanlar, i yolda yürgenler...» — bu ayette puritilghan mene belkim «I, Israilda hazir rahet künlerni körgüchiler, siler üchün öz hayatini tewekkül qilghanlarni eslenglar!» dégendek bolushi mumkin.
11 Su ekilidighan jaylarda olja bölüshüwatqanlarning jushqun awazilirini anglanglar!
Ular shu yerlerde Perwerdigarning heqqaniy emellirini medhiyilep,
Uning Israildiki ezimetlirining heqqaniy emellirini teriplishidu.
Shu waqitta Perwerdigarning xelqi chüshüp derwazilargha yétip kélip: — «Su ekilidighan jaylarda olja bölüshüwatqanlar...» — démek, nusret qazan’ghanliqtin hetta su ekelgili chiqqanlarmu oljidin özara bölüshidu.
Bashqa birxil terjimisi: — «Oqyachilarning ghewghasidin qutulghanlar su alidighan jaylarda turup, Perwerdigarning heqqaniy emellirini medhiyilep, uning Israildiki ezimetlirining heqqaniy emellirini teriplishidu. Shu waqitta...».
12 «I Deborah, oyghan, oyghan!
Oyghan, oyghan, ghezel éytqin!
Ornungdin tur, i Baraq,
Esirliringni yalap mang, i Abinoamning oghli!» — déyishidu. «I Deborah, oyghan, oyghan! ... ornungdin tur, i Baraq!...» — 12-ayettiki nezme xelq qéchip chiqiwalghan taghliqtin aman-ésen chüshüp, öz shehirining derwazilirigha kelgende xushalliqidin Deborah we Baraqqa éytqan söyünüsh sözliri bolsa kérek.
13 Mana xelqning az bir qaldisi aliyjanablargha egishish üchün chüshti,
Perwerdigarning xelqi yénimgha palwan kebi chüshüp keldi. «Mana xelqning az bir qaldisi aliyjanablargha egishish üchün chüshti» — démek, Xudagha sadiq bolghan «xelq qaldisi» az bolsimu, Baraq we bashqa jasaretlik ezimetlerge egeshken. Bashqa birxil terjimisi: «Xelqning az bir qaldisi küchlüklerning üstidin ghalib keldi». «Perwerdigarning xelqi yénimgha palwan kebi chüshüp keldi» — bashqa birxil terjimisi: «Perwerdigarning xelqi zalimlargha qarshi chiqishqa méning yénimgha chüshti». Bu ayetning yene birnechche xil terjimiliri uchrishi mumkin.
14 Mana, Efraimlardin Amalekte yiltiz tartip qalghanlar keldi;
Mana, Binyaminlarmu qowmliringgha qoshulup egiship keldi;
Makirdin emirler chüshüp keldi,
Zebulundin serdarliq hasisini tutqanlar yétip keldi. «Mana, Efraimlardin Amalekte yiltiz tartip qalghanlar keldi» — Efraim qebilisi eslide Amaleklerning zéminini igiligen we ularni heydiwetkenidi. «Makirdin...» — «Makir» mushu yerde Manasseh qebilisige wekillik qilidu.
15 Issakarning emirliri Deborahgha qoshuldi;
Baraq néme qilghan bolsa Issakarmu shundaq qilip,
Uning keynidin jilghigha tap basturup étilip chüshti!
Rubenning aile-jemetliridikilerning arisida shunche ulugh niyetler qelblirige pükülgenidi! «Rubenning aile-jemetliridikilerning arisida» — yaki «Rubenning éqinlirining boyida». «Rubenning aile-jemetliridikilerning arisida shunche ulugh niyetler qelblirige pükülgenidi!» — bu nahayiti hejwiy, kinayilik gep. Rubenlerde shunche yüksek niyet bolghini bilen héchnéme qilmidi (16-ayetni körüng).
16 Sen némishqa qotanlarning ichide turup,
Qoylargha chélin’ghan neyning awazini anglashni xalap qalding?
Rubenning aile-jemetliridikilerning arisida shunche ulugh niyetler qelblirige pükülgenidi!
17 Giléadlar bolsa Iordan deryasining u teripide turup qaldi;
Danlarmu némishqa kémilerning yénida toxtap qaldi?
Ashirlar bolsa déngiz boyida jim olturuwaldi,
Déngiz qoltuqlirida turup qaldi.
18 Zebulunlar janlirini ölümge tewekkül qildi;
Naftalilarmu jeng meydanidiki yuqiri jaylarda hem shundaq qildi!
19 Padishahlar hemmisi kélip, soqushti,
Qanaaniylarning padishahlirimu urushqa chiqti;
Taanaqta, Mégiddoning su boylirida urushti.
Lékin bir’azmu kümüsh olja alalmidi!
20 Asmanlarda yultuzlarmu jeng qildi,
Orbitiliridin Siséragha qarshi jengge atlandi.
21 Kishon deryasining éqini düshmenni éqitip ketti;
Shu qedimiy derya, u Kishon deryasidur!
Ey méning jénim, pütün küchüng bilen algha basqin! «Kishon deryasining éqini ularni éqitip ketti» — mushu sözler yuqiriqi «asmanlardiki yultuzlar jeng qildi» dégen sözlerni yorutidu. Yazda Kishon deryasi éqinida su yoq déyerlik bolidu; qishta küchlük aqidu. Shunga, shu xulasige kélimizki, hawa rayi özgirip, köp yamghur yaghqachqa, Kishon deryasi téship, Siséraning jeng harwilirini éqitip ketti yaki ularni patqaqqa paturup qoydi (4-ayette shu qattiq yamghur tilgha élinidu).
22 Ularning atlirining tuwaqliri takirang-takirang qilmaqta,
Tolparliri chapmaqta, chapmaqta.
23 Merozgha lenet oqunglar, deydu Perwerdigarning Perishtisi,
U yerde olturghuchilargha lenet oqunglar,
Qattiq lenet oqunglar;
Chunki ular Perwerdigargha yardemge kelmidi,
Zalimlargha qarshi Perwerdigargha yardemge kelmidi. «Zalimlargha qarshi Perwerdigargha yardemge kelmidi» — yaki «Baturlirini élip, Perwerdigargha yardemge kelmidi».
24 Ayallar ichide keniylik Heberning ayali Yael bext-beriketlensun,
Chédirda turghan ayallar ichide u bext-beriket tapsun!
25 Siséra su soriwidi, u uninggha süt berdi,
Ésilzadilerge layiq bir qachida qaymaq tutti;
26 U sol qolini chédir qozuqigha,
Ong qolini tömürchining bolqisigha uzatti;
Sisérani urup,
Bash söngükini chéqip,
Chékisidin yanjip ötküzüwetti. «Yael sol qolini chédir qozuqigha, ... chékisidin yanjip ötküzüwetti» — bu ayetlerge qarighanda Yael Siséraning béshigha qaqqan qozuqni bolqa bilen üch qétim urghan.
27 Siséra uning ikki putining ariliqigha qiysaydi,
U yiqildi, u ölüktek yatti,
U uning ikki putining ariliqigha qiysaydi, u yiqildi,
Qiysayghan yerde u yiqilip, jan berdi.
 
28 Siséraning anisi penjiridin sirtqa sep saldi,
U penjirining rujikidin towlap: —
«Uning jeng harwisi némishqa shunche uzaqqiche kelmeydu?
Jeng harwilirining atlirining tuyaq sadasi némishqa shunche hayal bolidu? — dédi.
29 Uning dédekliri arisida danalar jawab béridu,
Shundaqla, u derweqe öz-özige jawab béridu: —
30 «Ular oljilirini yighip bölüshüwatqan bolmisun yene?!
Herbir erkekke ayagh asti qilishqa bir-ikkidin qiz tegkendu,
Siséragha rengdar kiyimler,
Gül keshtilen’gen rengdar kiyimlerdin olja tegkendu,
Bulangchining boynigha aldi-keyni keshtilen’gen rengdar kiyimler tegken bolsa kérek! «Bulangchining boynigha aldi-keyni keshtilen’gen rengdar kiyimler tegken bolsa kérek!» — yaki «Méning boynumgha ikki aldi-keyni keshtilen’gen kiyimler olja qilip tegken bolsa kérek!».
31 I Perwerdigar, Séning barliq düshmenliring ene shundaq yoqutulghay!
Lékin Séni söygenler quyashning örlewatqandiki qudritidek küchlük bolghay!».
Shuning bilen zémin qiriq yilghiche tinch-amanliq tapti.
 
 

5:4 Zeb. 68:7, 8, 9

5:5 «... Ene Sinay téghimu tewrinip ketti, Israilning Xudasi Perwerdigarning aldida» — yaki «yeni Sinay téghida ayan bolghan Xudaning aldida, — Israilning Xudasi Perwerdigarning aldida».

5:5 Mis. 19:18; Zeb. 68:15, 16, 17; 97:5

5:7 «Israilda ezimetler yoqap ketti» — yaki «Israilda kent-qishlaqlar yoqap ketti».

5:8 «Urush derwazilirigha yétip keldi» — démek, Israil tirik Xudani tashlap butlarni talliwalghini üchün Xudaning shu jazasi ularning béshigha chüshti.

5:10 «nepis zilchilerning üstide olturghanlar» — yaki «toqumlarning üstide olturghanlar». «I aq ésheklerge min’genler, i nepis zilchilerning üstide olturghanlar, i yolda yürgenler...» — bu ayette puritilghan mene belkim «I, Israilda hazir rahet künlerni körgüchiler, siler üchün öz hayatini tewekkül qilghanlarni eslenglar!» dégendek bolushi mumkin.

5:11 «Su ekilidighan jaylarda olja bölüshüwatqanlar...» — démek, nusret qazan’ghanliqtin hetta su ekelgili chiqqanlarmu oljidin özara bölüshidu. Bashqa birxil terjimisi: — «Oqyachilarning ghewghasidin qutulghanlar su alidighan jaylarda turup, Perwerdigarning heqqaniy emellirini medhiyilep, uning Israildiki ezimetlirining heqqaniy emellirini teriplishidu. Shu waqitta...».

5:12 «I Deborah, oyghan, oyghan! ... ornungdin tur, i Baraq!...» — 12-ayettiki nezme xelq qéchip chiqiwalghan taghliqtin aman-ésen chüshüp, öz shehirining derwazilirigha kelgende xushalliqidin Deborah we Baraqqa éytqan söyünüsh sözliri bolsa kérek.

5:13 «Mana xelqning az bir qaldisi aliyjanablargha egishish üchün chüshti» — démek, Xudagha sadiq bolghan «xelq qaldisi» az bolsimu, Baraq we bashqa jasaretlik ezimetlerge egeshken. Bashqa birxil terjimisi: «Xelqning az bir qaldisi küchlüklerning üstidin ghalib keldi». «Perwerdigarning xelqi yénimgha palwan kebi chüshüp keldi» — bashqa birxil terjimisi: «Perwerdigarning xelqi zalimlargha qarshi chiqishqa méning yénimgha chüshti». Bu ayetning yene birnechche xil terjimiliri uchrishi mumkin.

5:14 «Mana, Efraimlardin Amalekte yiltiz tartip qalghanlar keldi» — Efraim qebilisi eslide Amaleklerning zéminini igiligen we ularni heydiwetkenidi. «Makirdin...» — «Makir» mushu yerde Manasseh qebilisige wekillik qilidu.

5:15 «Rubenning aile-jemetliridikilerning arisida» — yaki «Rubenning éqinlirining boyida». «Rubenning aile-jemetliridikilerning arisida shunche ulugh niyetler qelblirige pükülgenidi!» — bu nahayiti hejwiy, kinayilik gep. Rubenlerde shunche yüksek niyet bolghini bilen héchnéme qilmidi (16-ayetni körüng).

5:21 «Kishon deryasining éqini ularni éqitip ketti» — mushu sözler yuqiriqi «asmanlardiki yultuzlar jeng qildi» dégen sözlerni yorutidu. Yazda Kishon deryasi éqinida su yoq déyerlik bolidu; qishta küchlük aqidu. Shunga, shu xulasige kélimizki, hawa rayi özgirip, köp yamghur yaghqachqa, Kishon deryasi téship, Siséraning jeng harwilirini éqitip ketti yaki ularni patqaqqa paturup qoydi (4-ayette shu qattiq yamghur tilgha élinidu).

5:23 «Zalimlargha qarshi Perwerdigargha yardemge kelmidi» — yaki «Baturlirini élip, Perwerdigargha yardemge kelmidi».

5:26 «Yael sol qolini chédir qozuqigha, ... chékisidin yanjip ötküzüwetti» — bu ayetlerge qarighanda Yael Siséraning béshigha qaqqan qozuqni bolqa bilen üch qétim urghan.

5:30 «Bulangchining boynigha aldi-keyni keshtilen’gen rengdar kiyimler tegken bolsa kérek!» — yaki «Méning boynumgha ikki aldi-keyni keshtilen’gen kiyimler olja qilip tegken bolsa kérek!».