3
Ayupning sözlishi — uning hayatqa lenet oqup, ölümge intizar bolushi
1-2 Yette kündin kéyin, Ayup éghiz échip ehwaligha qarita özining körüwatqan künige lenet oqup mundaq dédi: —Yer. 15:10; 20:14
«Men tughulghan ashu kün bolmighan bolsa boptiken!
«Oghul bala apiride boldi!» déyilgen shu kéche bolmighan bolsa boptiken!«Oghul bala apiride boldi!» — bu gepni perishtiler qilghan bolushi mumkin.
Shu künni zulmet qaplighan bolsa boptiken!
Ershte turghan Tengri köz aldidin shu künni yoqitiwetken bolsa boptiken,
Quyash nuri uning üstige chüshürülmise boptiken!
Shu künni qarangghuluq hem ölümning kölenggisi öz qoynigha alsa boptiken!
Bulutlar uni yutup ketse boptiken,
Shu künni kün qarangghulatquchilar qorqitip ketküziwetken bolsa boptiken!«kün qarangghulatquchilar» — buning néme ikenlikige hazir birnéme déyish tes. Belkim jadugerlerning bir xil jadugerlikni ishlitip künni qarangghulitishqa intilidighanliqini körisitishi mumkin.
Shu kechni — Zulmet tutup ketse boptiken;
Shu kün yil ichidiki bashqa künler bilen bille shatlanmisa boptiken!
Shu kün ayning bir küni bolup sanalmisa boptiken!
Mana, shu kéchide tughut bolmisa boptiken!
U kéchide héchqandaq shad-xuramliq awaz yangrimisa boptiken!
Künlerge lenet qilghuchilar shu kün’ge lenet qilsa boptiken!
Léwiatanni qozghashqa pétinalaydighanlar shu kün’ge lenet qilsa boptiken!«Léwiatan» — chongqur déngiz astida yashaydighan qorqunchluq ejdihagha oxshap kétidighan haywan. «Léwiatanni qozghash» bolsa, bezi kona medeniyetlerde: «bu yoghan haywanni qozghap ornidin turghuzup pütün quyashni tosup yépip, qarangghuluq chüshüreleymiz» dégen közqarashtur. Ayupning özi mundaq «qarangghulashturush usuli»gha ishenmesliki mumkin, biraq shéirlik tekitlesh üchün bu sélishturmini ishlitidu. Démek, Ayup mushu yerde özi tughulghan künining mushu ejdihagha oxshash qorqunchluqliqini we taqabil turushning intayin teslikini bildürmekchi bolghan bolushi mumkin.
Shu kün tang seherdiki yultuzlar qarangghulashsa boptiken!
U kün quyash nurini bihude kütse boptiken!
Shu kün sübhining qapaqlirining échilishini bihude kütse boptiken!
10  Chünki shu kün méni kötürgen baliyatquning ishiklirini etmigen,
Méning közlirimni derd-elemni körelmes qilmighan.
11  Ah, némishqa anamning qorsiqidin chüshüpla ölüp ketmigendimen?!
Némishqa qorsaqtin chiqqandila nepestin qalmighandimen?
12  Némishqa méni qobul qilidighan étekler bolghandu?
Némishqa méni émitidighan emchekler bolghandu?
13  Mushular bolmighan bolsa, undaqta men menggü tinch yétip qalattim,
Menggülük uyqugha ketken bolattim, shu chaghda aram tapqan bolattim.
14  Shu chaghda özliri üchünla xilwet jaylargha mazar salghan yer yüzidiki padishahlar hem meslihetchiler bilen,«özliri üchünla xilwet jaylargha mazar salghan yer yüzidiki padishahlar hem meslihetchiler» — bu ayettiki «mazar» belkim Misirdiki chong éhramlarni körsitishi mumkin. Meyli chong, heywetlik bolsimu, beribir ademni ölümdin qoghdiyalmaydu. Bu jümlini yene «özi üchünla hazir xarabliship ketken jaylarni qurghan padishahlar...» dep terjime qilghili bolidu.
15  Yaki altun yighqan,
Öyliri kümüshke tolghan beg-shahzadiler bilen bolattim;
16  Qorsaqtin mezgilsiz chüshüp ketken yoshurun balidek,
Nurni körmey chachrap ketken balidek hayat kechürmigen bolattim.
17  Ashu yerde reziller awarichiliktin xaliy bolidu,
Ashu yerde halidin ketkenler aram tapidu;«Ashu yerde rǝzillǝr halidin ketkenler aram tapidu» — mushu yerde Ayupning sözi Xudaning adalitidin gumanlinishigha yéqin kélidu. U, reziller bashqa ademlerge oxshash görde teng bolup oxshash dem alalaydu, dewatqandek menide sözleydu.
18  Ashu yerde esirler rahette jem bolidu,
Ular ezgüchilerning awazini anglimaydu;
19  Ghériblarmu hem ulughlarmu ashu yerde turidu,
Qul bolsa xojayinidin azad bolidu.
20 Japa tartquchigha néme dep nur bérilidu?
Némishqa derd-elemge chömgenlerge hayat bérilidu?
21  Ular teshnaliq bilen ölümni kütidu,
Biraq u kelmeydu;
Ular ölümni yoshurun göherni kézip izdigendinmu ewzel bilidu,
22  Ular görni tapqanda zor xushal bolup,
Shad-xuramliqqa chömidu.
23 Öz yoli éniqsiz ademge,
Yeni Tengrining tosiqi sélin’ghan ademge némishqa nur we hayat bérilidu?
24  Shunga tamiqimning ornigha nalilirim kélidu;
Méning qattiq peryadlirim sharqiratmidek sharqiraydu.
25  Chünki men del qorqqan wehshet öz béshimgha chüshti;
Men del qorqidighan ish manga keldi.
26  Mende héch aramliq yoqtur!
Hem héch xatirjem emesmen!
Héch tinch-amanliqim yoqtur!
Biraq parakendichilik haman üstümge chüshmekte!».
 
 

3:1-2 Yer. 15:10; 20:14

3:3 «Oghul bala apiride boldi!» — bu gepni perishtiler qilghan bolushi mumkin.

3:5 «kün qarangghulatquchilar» — buning néme ikenlikige hazir birnéme déyish tes. Belkim jadugerlerning bir xil jadugerlikni ishlitip künni qarangghulitishqa intilidighanliqini körisitishi mumkin.

3:8 «Léwiatan» — chongqur déngiz astida yashaydighan qorqunchluq ejdihagha oxshap kétidighan haywan. «Léwiatanni qozghash» bolsa, bezi kona medeniyetlerde: «bu yoghan haywanni qozghap ornidin turghuzup pütün quyashni tosup yépip, qarangghuluq chüshüreleymiz» dégen közqarashtur. Ayupning özi mundaq «qarangghulashturush usuli»gha ishenmesliki mumkin, biraq shéirlik tekitlesh üchün bu sélishturmini ishlitidu. Démek, Ayup mushu yerde özi tughulghan künining mushu ejdihagha oxshash qorqunchluqliqini we taqabil turushning intayin teslikini bildürmekchi bolghan bolushi mumkin.

3:14 «özliri üchünla xilwet jaylargha mazar salghan yer yüzidiki padishahlar hem meslihetchiler» — bu ayettiki «mazar» belkim Misirdiki chong éhramlarni körsitishi mumkin. Meyli chong, heywetlik bolsimu, beribir ademni ölümdin qoghdiyalmaydu. Bu jümlini yene «özi üchünla hazir xarabliship ketken jaylarni qurghan padishahlar...» dep terjime qilghili bolidu.

3:17 «Ashu yerde rǝzillǝr halidin ketkenler aram tapidu» — mushu yerde Ayupning sözi Xudaning adalitidin gumanlinishigha yéqin kélidu. U, reziller bashqa ademlerge oxshash görde teng bolup oxshash dem alalaydu, dewatqandek menide sözleydu.