26
Xudagha itaetmen bolushning bext-berikiti, itaetsizlik keltüridighan balayi’apetler
1 Siler özünglar üchün héchqandaq but yasimanglar yaki özünglargha héch oyma mebud yaki heykel-tüwrükni turghuzmanglar yaki ulargha bash urushqa oyulghan neqishlik tashlarni zémininglarda hergiz tiklimenglar; chünki Özüm Xudayinglar Perwerdigardurmen. ■Mis. 20:4; Qan. 5:8; 16:22; Zeb. 97:7 2 Méning shabat künlirimni tutup, muqeddes jayimgha ixlasmen bolunglar. Men Perwerdigardurmen.■Law. 19:30
3 Eger siler méning belgilimilirimde méngip, emrlirimni tutup ulargha emel qilsanglar, ■Qan. 28 4 Men yéringlarning öz hosulini bérip turushigha, daladiki derexlerning méwisini chiqirishigha waqtida yamghurliringlarni yaghdurup turimen. 5 Shuning bilen xaman tépish waqti üzüm yighish pesligiche bolidu, üzüm yighish waqti térilghu waqtighiche bolidu; siler néninglarni toyun’ghuche yep, öz zémininglarda tinch-aman turisiler. ■Law. 25:19 6 Men zémin’gha aram-tinchliq ata qilimen, shuning bilen héchkim silerni qorqitalmaydu, aramxuda yétip uxlaysiler; wehshiy haywanlarni zémindin yoqitimen, qilichmu zémininglardin ötmeydu; ■Ayup 11:18,19 7 siler düshmenliringlarni qoghlaysiler, ular aldinglarda qilichlinip yiqilidu. 8 Silerdin besh kishi yüz kishini qoghlaydu, yüz kishi on mingni qachuridu; düshmenliringlar bolsa aldinglarda qilichlinip yiqilidu. ■Ye. 23:10 9 Men silerge yüzümni qaritip, silerni perzent körgüzüp köpeytimen, siler bilen baghlighan ehdemni mezmut turghuzimen. 10 Siler téxiche uzun saqlan’ghan kona ashliqni yewatqininglarda, yéngi ashliq chiqidu; yéngisi wejidin konisini chiqiriwétisiler. 11 Men Öz makanimni aranglarda turghuzimen we qelbim silerdin nepretlenmeydu. ■Ez. 37:26; 2Kor. 6:16 12 Men aranglarda méngip silerning Xudayinglar bolimen we siler Méning xelqim bolisiler.
13 Men silerni Misirda ularning qulliri bolushtin hör qilishqa shu zéminidin chiqarghan Xudayinglar Perwerdigardurmen; Men boyunturuqunglarning asaretlirini sundurup, qeddinglarni tik qilip mangghuzdum.
14 Halbuki, eger siler Manga qulaq salmay, bu emrlerning hemmisige emel qilmay, ■Qan. 28:15; Yigh. 2:17; Mal. 2:2 15 belgilimilirimni tashlap, qelbinglardin hökümlirimni yaman körüp, barliq emrlirimni tutmay, ehdemni buzsanglar, 16 Menmu béshinglargha shu ishlarni chüshürimenki, — Men silerge wehime sélip, közünglarni kor qilidighan, jéninglarni zeipleshtüridighan sil-waba késili, kézik késilini béshinglargha chüshürimen. Siler uruqunglarni bikar chéchip-tériysiler, chünki düshmenliringlar uni yep kétidu.
17 Men yüzümni silerge qarshi qilimen, shuning bilen siler düshmenliringlardin urulup qachidighan bolisiler; silerni öch körgüchiler üstünglardin hökümranliq qilidu; héchkim silerni qoghlimisimu, qachisiler.■Pend. 28:1
18 Bulardin héch ibret almay, belki Manga yene qulaq salmisanglar, Men gunahliringlar tüpeylidin silerge bolghan jazani yette hesse éghirlitimen, 19 küch-heywenglardin bolghan hakawurluqinglarni sundurimen; asmininglarni tömürdek qilip, yéringlarni mistek qiliwétimen; □«... asmininglarni tömürdek qilip, yéringlarni mistek qiliwétimen» — démek, asmandin höl-yéghin chüshmeydu hemde belkim ularning dualiri asmandin yuqirigha ötmeydu, yer susiz bolup intayin qattiqliship bolidu. 20 ejir-japayinglar bikargha kétidu, yéringlar hosul bermeydu, daladiki derexlerge méwe chüshmeydu.
21 Eger yenila Men bilen qarshi mangsanglar, shundaqla Manga qulaq salmisanglar, Men gunahliringlargha layiq béshinglargha chüshidighan waba-külpetlerni yene yette hesse éghirlitimen. 22 Aranglargha silerni baliliringlardin juda qilidighan, charpayliringlarni yoqitidighan, silerni azlitidighan yawayi haywanlarni ewetimen; yol-kochiliringlar ademzatsiz chöldek bolup qalidu. 23 Siler bu ishlar arqiliq ibret-terbiye almay, belki yenila Manga qarshi mangsanglar, 24 Menmu silerge qarshi méngip, gunahinglar tüpeylidin bolghan jazani yene yette hesse éghirlitip, Men Özüm silerni urimen; ■2Sam. 22:27; Zeb. 18:26-27 25 üstünglargha ehdemni buzghanliqning intiqamini alidighan qilich chüshürimen; shuning bilen siler sheherlerge yighiliwalisiler, Men aranglargha waba chüshürimen; shuning bilen siler düshmenlerning qoligha chüshisiler. 26 Silerge yölenchük bolghan ashliqni qurutiwétimen; on ayal bir bolup bir tonurda nan yéqip, nanlarni silerge tarazida tartip béridu, emma buni yégininglar bilen toymaysiler. □«silerge yölenchük bolghan ashliqni qurutiwétimen; ...» — sözmusöz terjime qilghanda «Men silerning «nan hasa»nglarni sunduriwetkinimde, ...». «Yölenchük» dégen söz ibraniy tilida adette «tayaq» yaki «hasa»ni bildüridu. Mumkinchiliki barki, qedimki zamanlarda Yehudiy xelqi öz nanlirini bir tayaqta (zixqa ötküzgendek) kötürüp mangatti. Omumen, menisi bizning terjime qilghinimizdek bolsa kérek.
27 Eger bulardin héch ibret almay, manga qulaq salmisanglar, belki manga qarshi mangsanglar, 28 Menmu qehr bilen silerge qarshi mangimen; Men, yeni Men Özüm gunahliringlar tüpeylidin jaza-terbiyini yene yette hesse éghirlitip chüshürimen. 29 Shuning bilen siler oghulliringlarning göshi we qizliringlarning göshini yeysiler; ■Qan. 28:53; 2Pad. 6:28; Yigh. 4:10 30 shundaqla Men qurbanliq «yuqiri jay»liringlani weyran qilip, «kün tüwrük»liringlarni sundurup, ölükliringlarni sunuq butliringlarning üstige tashliwétimen; Méning qelbim silerdin nepretlinidu. □«yuqiri jaylar» — Israil we Yehuda uzundin béri tagh choqqiliri qatarliq jaylarda herxil butlargha choqunup, hetta ashu jaylarda «insan qurbanliq»larni qilip kelgen («Ez.» 16:21, 20:28 qatarliqlarni körüng). ««kün tüwrük»liringlarni» — «kün tüwrük»ler belkim kün’ge choqunushqa munasiwetlik but-heykeller bolushi mumkin. Bashqa birxil terjimisi: — «isriqdanliringlarni». ■2Tar. 34:7 31 Men sheherliringlarni weyran qilip, muqeddes jayliringlarni xarab qilip, qurbanliqinglarning xushbuylirini yene purimaymen; 32 zéminni halaketke élip barimen; uningda olturaqlashqan düshmenliringlar bu ehwalgha heyranuhes qalidu. 33 Silerni ellerning arisigha taritip, keyninglardin qilichni sughurup qoghlaymen; shuning bilen zémininglar weyran bolup sheherliringlar xarab qilinidu. 34 U waqitta, siler düshmenliringlarning zéminida turuwatqininglarda, zémin weyrane bolghan barliq künlerde, zémin öz shabat künliridin söyünidu; u zamanda zémin derweqe aram élip öz shabatliridin söyünidu. ■Law. 25:2 35 Özi weyrane bolup turghan barliq künliride u aram alidu, yeni siler uningda turuwatqan waqittiki shabat künliringlarda héch almighan aramni emdi alidu.
36 Aranglardin qutulup qalghanlar bolsa, ular düshmenlerning zéminlirida turghinida köngüllirige yürekzadilik salimen, shuning bilen ular chüshken bir yopurmaqning shepisini anglisa qilichtin qachqandek qachidu; héchkim qoghlimisimu yiqilip chüshidu. 37 Gerche héchkim ularni qoghlimisimu, derweqe qilichtin yiqitilghandek ular bir-birining üstige putliship yiqilidu; silerde düshmenliringlargha qarshi turghudek küch qalmaydu. 38 Ellerning arisida halak bolisiler, düshmenliringlarning zémini silerni yep kétidu. 39 Aranglardin qutulup qalghanliri bolsa öz rezilliki tüpeylidin düshmenliringlarning zéminida zeiplishidu; we ata-bowilirining rezillikidimu yürüp, shular zeipleshkendek ularmu zeiplishidu.□«ata-bowilirining rezillikidimu yürüp, shular zeipleshkendek ularmu zeiplishidu» — yaki «özliridiki, shundaqla ata-bowilirining rezillikide yürüp zeiplishidu».
Gunahlarni iqrar qilip nijat tépish
40 Halbuki, ular özi qilghan rezilliki bilen ata-bowilirining sadir qilghan rezillikini, Manga yüz örüp asiyliq qilghinini, shundaqla ularning Manga qarshi turup mangghinini boynigha alidu, □«... Manga qarshi turup mangghinini boynigha alidu» — shu ayetning qiziq bir yéri shuki, uningda éniq halda xelqning birla chong rezilliki, birla chong asiyliqi körsitilgendek turidu. Qaysi «birla gunah» dések, jawab shübhisizki, Injilda tépilidu — u bolsimu, öz Qutquzghuchi-Mesihini ret qilishtin ibaret. 41 shuningdek Méning ulargha qarshi mangghinimgha, shuningdek ularni düshmenlirining qoligha tapshurghinimgha iqrar bolidu. Shunga eger u waqitta ularning xetnisiz köngli töwen qilinip, öz qebihlikining jazasini qobul qilsa, 42 undaqta Men Yaqup bilen baghlighan ehdemni yad qilip, Ishaq bilen baghlighan ehdemnimu we Ibrahim bilen baghlighan ehdemnimu ésimge keltürimen, zéminnimu yad qilimen. 43 Chünki zémin ulardin tashlinip, ularsiz bolup xarabe turghan waqitta, shabat künliridin söyünidu; ular bolsa öz qebihlikining jazasini qobul qilidu; sewebi del shuki, ular Méning hökümlirimni tashlidi, belgilimilirimni qelbidin yaman körgenidi.
44 Halbuki, shundaq bolsimu, ular öz düshmenlirining zéminida turghinida Men ularni tashlimaymen yaki ulargha öchlük qilmaymen, shuningdek ular bilen baghlighan ehdemni buzmaymen, ularni yoqatmaymen; chünki Men Özüm ularning Xudasi Perwerdigardurmen. ■Qan. 4:31; Rim. 11:1,26 45 Men belki ularni dep, ularning Xudasi bolushqa ellerning közi aldida Misir zéminidin chiqirip kelgen ata-bowiliri bilen baghlashqan ehdemni ésimde tutimen. Men Perwerdigardurmen.
Xulase
46 Perwerdigar Musani wasite qilip, Sinay téghida özi bilen Israillarning otturisida békitken hökümler, belgilimiler we qanunlar mana shular idi.
■26:1 Mis. 20:4; Qan. 5:8; 16:22; Zeb. 97:7
■26:3 Qan. 28
■26:14 Qan. 28:15; Yigh. 2:17; Mal. 2:2
□26:19 «... asmininglarni tömürdek qilip, yéringlarni mistek qiliwétimen» — démek, asmandin höl-yéghin chüshmeydu hemde belkim ularning dualiri asmandin yuqirigha ötmeydu, yer susiz bolup intayin qattiqliship bolidu.
■26:24 2Sam. 22:27; Zeb. 18:26-27
□26:26 «silerge yölenchük bolghan ashliqni qurutiwétimen; ...» — sözmusöz terjime qilghanda «Men silerning «nan hasa»nglarni sunduriwetkinimde, ...». «Yölenchük» dégen söz ibraniy tilida adette «tayaq» yaki «hasa»ni bildüridu. Mumkinchiliki barki, qedimki zamanlarda Yehudiy xelqi öz nanlirini bir tayaqta (zixqa ötküzgendek) kötürüp mangatti. Omumen, menisi bizning terjime qilghinimizdek bolsa kérek.
■26:29 Qan. 28:53; 2Pad. 6:28; Yigh. 4:10
□26:30 «yuqiri jaylar» — Israil we Yehuda uzundin béri tagh choqqiliri qatarliq jaylarda herxil butlargha choqunup, hetta ashu jaylarda «insan qurbanliq»larni qilip kelgen («Ez.» 16:21, 20:28 qatarliqlarni körüng). ««kün tüwrük»liringlarni» — «kün tüwrük»ler belkim kün’ge choqunushqa munasiwetlik but-heykeller bolushi mumkin. Bashqa birxil terjimisi: — «isriqdanliringlarni».
□26:39 «ata-bowilirining rezillikidimu yürüp, shular zeipleshkendek ularmu zeiplishidu» — yaki «özliridiki, shundaqla ata-bowilirining rezillikide yürüp zeiplishidu».
□26:40 «... Manga qarshi turup mangghinini boynigha alidu» — shu ayetning qiziq bir yéri shuki, uningda éniq halda xelqning birla chong rezilliki, birla chong asiyliqi körsitilgendek turidu. Qaysi «birla gunah» dések, jawab shübhisizki, Injilda tépilidu — u bolsimu, öz Qutquzghuchi-Mesihini ret qilishtin ibaret.
■26:44 Qan. 4:31; Rim. 11:1,26