5
Nǝsiⱨǝt — baxⱪilarƣa ihlasmǝn kɵrünüxkǝ tirixixtin ⱨezi bol
Hudaning ɵyigǝ barƣanda, awaylap yürgin; ǝhmǝⱪlǝrqǝ ⱪurbanliⱪlarni sunux üqün ǝmǝs, bǝlki anglap boysunux üqün yeⱪinlaxⱪin; qünki ǝhmǝⱪlǝr rǝzillik ⱪiliwatⱪini bilmǝydu. «...ǝhmǝⱪlǝrqǝ ⱪurbanliⱪlarni sunux üqün ǝmǝs, bǝlki anglap boysunux üqün yeⱪinlaxⱪin» — bu nǝsiⱨǝtning mǝnisi ⱪurbanliⱪlar yahxi ǝmǝs, degǝnlik ǝmǝs, ǝlwǝttǝ; pǝⱪǝt ⱪurbanliⱪni ǝhmǝⱪlǝrqǝ, bimǝnǝ sunmasliⱪ kerǝk, degǝnliktur. Aƣzingni yeniklik bilǝn aqma; kɵnglüng Huda aldida birnemini eytixⱪa aldirmisun; qünki Huda ǝrxlǝrdǝ, sǝn yǝr yüzididursǝn; xunga sɵzliring az bolsun. Qünki ix kɵp bolsa qüxmu kɵp bolƣandǝk, gǝp kɵp bolsa, ǝhmǝⱪning gepi bolup ⱪalidu. «... gǝp kɵp bolsa, ǝhmǝⱪning gepi bolup ⱪalidu» — bu sɵzlǝrdǝ kɵzdǝ tutulƣini bǝlkim ǝhmǝⱪlǝrning biⱨudǝ ⱪǝsǝm iqidiƣanliⱪi boluxi mumkin.
Hudaƣa ⱪǝsǝm iqsǝng, uni ada ⱪilixni keqiktürmǝ; qünki U ǝhmǝⱪlǝrdin ⱨuzur almaydu; xunga ⱪǝsimingni ada ⱪilƣin. Qɵl. 30:3; Ⱪan. 23:20 Ⱪǝsǝm iqip ada ⱪilmiƣandin kɵrǝ, ⱪǝsǝm iqmǝsliking tüzüktur. Ⱪan. 23:20, 21 Aƣzing teningni gunaⱨning ihtiyariƣa ⱪoyuwǝtmisun; pǝrixtǝ aldida: «Hata sɵzlǝp saldim» demǝ; nemixⱪa Huda gepingdin ƣǝzǝplinip ⱪolliring yasiƣanni ⱨalak ⱪilidu? «pǝrixtǝ aldida» — ⱪaysi pǝrixtǝ? «Pǝrwǝrdigarning pǝrixtisi» boluxi kerǝk. Ibraniy tilida «ǝlqi» wǝ «pǝrixtǝ» degǝnlǝr bir sɵz bilǝnla ipadilinidu. Kaⱨin ⱨǝm pǝrixtǝ Hudaning «ǝlqi»sidur («Mal.» 2:7ni kɵrüng). Qünki qüx kɵp bolsa bimǝnilikmu kɵp bolidu; gǝp kɵp bolsimu ohxaxtur; xunga, Hudadin ⱪorⱪⱪin! Pǝnd. 10:19
 
Nǝpisi yaman mǝnsǝpdarlar
Sǝn namratlarning ezilgǝnlikini yaki yǝrlik mǝnsǝpdarlarning ⱨǝⱪ-adalǝtni zorawanlarqǝ ⱪayrip ⱪoyƣanliⱪini kɵrsǝng, bu ixlardin ⱨǝyran ⱪalma; qünki mǝnsǝpdardin yuⱪiri yǝnǝ birsi kɵzlimǝktǝ; wǝ ulardinmu yuⱪirisimu bardur. «Sǝn namratlarning ezilgǝnlikini ... kɵrsǝng, bu ixlardin ⱨǝyran ⱪalma;» — Sulayman padixaⱨ ɵzi adil padixaⱨ bolƣini bilǝn, uning tɵwǝndiki ⱪatlammu-ⱪatlam yǝrlik mǝnsǝpdarlarning qiriklixixini tizginliyǝlixi qǝkliktur. Biraⱪ nemila bolmisun yǝr-tupraⱪ ⱨǝmmǝ adǝmgǝ paydiliⱪtur; ⱨǝtta padixaⱨning ɵzimu yǝr-tupraⱪⱪa tayinidu. «Biraⱪ nemila bolmisun yǝr-tupraⱪ ⱨǝmmǝ adǝmgǝ paydiliⱪtur; ⱨǝtta padixaⱨning ɵzimu yǝr-tupraⱪⱪa tayinidu» — ibraniy tilida bu ayǝtni qüxinix tǝs. Bizningqǝ Sulayman adǝmning diⱪⱪitini ⱨɵkümǝtning qiriklixip kǝtkǝnlikigǝ ǝmǝs, bǝlki ǝng muⱨimiƣa, yǝni Hudaning yahxiliⱪi (tupraⱪtiki ziraǝtlǝr arⱪiliⱪ bolƣan yahxiliⱪi)ƣa ⱪaratmaⱪqi. Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Biraⱪ omumǝn ⱪilip eytⱪanda, ɵzi teriⱪqiliⱪ ⱪilidiƣan padixaⱨ zeminƣa paydiliⱪtur». Bu tǝrjimining mǝnisi: «Zeminni baxⱪuridiƣan birsi bolsa (bolupmu padixaⱨ ɵzi teriⱪqiliⱪni qüxǝnsǝ), bu bǝribir ⱨɵkümǝtsizliktin, ⱪalaymiⱪanqiliⱪtin, ⱨakimiyǝtsizliktin yahxi» degǝndǝk. Oⱪurmǝnlǝr baxⱪa tǝrjimilǝrnimu uqritixi mumkin.
 
Pul
10 Kümüxkǝ amraⱪ kümüxkǝ ⱪanmas, bayliⱪlarƣa amraⱪ ɵz kirimigǝ ⱪanmas; bumu bimǝniliktur. 11 Mal-mülük kɵpǝysǝ, ularni yegüqilǝrmu kɵpiyidu; mal igisigǝ ularni kɵzlǝp, ulardin ⱨuzur elixtin baxⱪa nemǝ paydisi bolsun?
12 Az yesun, kɵp yesun, ǝmgǝkqining uyⱪusi tatliⱪtur; biraⱪ bayning toⱪluⱪi uni uhlatmas. «...biraⱪ bayning toⱪluⱪi uni uhlatmas» — «bayning toⱪluⱪi» bǝlkim ikki bisliⱪ sɵz bolup: (1) uning bayliⱪidin ǝnsirǝxliri; (2) ziyadǝ kɵp tamaⱪ yǝp, ⱨǝzim bolmasliⱪini kɵrsitixi mumkin.
 
Bayliⱪlarƣa baƣliⱪ yǝnǝ bir bimǝnilik
13 Mǝn ⱪuyax astida zor bir külpǝtni kɵrdüm — u bolsimu, igisi ɵzigǝ ziyan yǝtküzidiƣan bayliⱪlarni toplaxtur; 14 xuningdǝk, uning bayliⱪliri balayi’apǝt tüpǝylidin yoⱪilixidin ibarǝttur. Undaⱪ adǝmning bir oƣli bolsa, oƣlining ⱪoliƣa ⱪaldurƣudǝk ⱨeqnemisi yoⱪ bolidu. 15 U apisining ⱪorsiⱪidin yalingaq qiⱪip, kǝtkǝndimu yalingaq peti ketidu; u ɵzining japaliⱪ ǝmgikidin ⱪoliƣa alƣudǝk ⱨeqnemini epkǝtǝlmǝydu. Zǝb. 49:17-20 16 Mana bumu eƣir ǝlǝmlik ix; qünki u ⱪandaⱪ kǝlgǝn bolsa, yǝnǝ xundaⱪ ketidu; ǝmdi uning xamalƣa erixix üqün ǝmgǝk ⱪilƣinining nemǝ paydisi? 17 Uning barliⱪ künliridǝ yǝp-iqkini ⱪarangƣuluⱪta bolup, ƣǝxliki, kesǝlliki wǝ hapiliⱪi kɵp bolidu.
 
Əmgǝkning mewisidin ⱨuzur elix
18 Mana nemining yaramliⱪ wǝ güzǝl ikǝnlikini kɵrdum — u bolsimu, insanning Huda uningƣa tǝⱪdim ⱪilƣan ɵmrining ⱨǝrbir künliridǝ yeyix, iqix wǝ ⱪuyax astidiki barliⱪ meⱨnitidin ⱨuzur elixtur; qünki bu uning nesiwisidur. Top. 2:10, 24; 3:12, 22; 9:7; 11:9 19 Huda ⱨǝrbirsini bayliⱪlarƣa, mal-dunyaƣa igǝ boluxⱪa, xuningdǝk ulardin yeyixkǝ, ɵz rizⱪini ⱪobul ⱪilixⱪa, ɵz ǝmgikidin ⱨuzur elixⱪa muyǝssǝr ⱪilƣan bolsa — mana bular Hudaning sowƣitidur. 20 Qünki u ɵmridiki tez ɵtidiƣan künliri üstidǝ kɵp oylanmaydu; qünki Huda uni kɵnglining xadliⱪi bilǝn bǝnd ⱪilidu.
 
 

5:1 «...ǝhmǝⱪlǝrqǝ ⱪurbanliⱪlarni sunux üqün ǝmǝs, bǝlki anglap boysunux üqün yeⱪinlaxⱪin» — bu nǝsiⱨǝtning mǝnisi ⱪurbanliⱪlar yahxi ǝmǝs, degǝnlik ǝmǝs, ǝlwǝttǝ; pǝⱪǝt ⱪurbanliⱪni ǝhmǝⱪlǝrqǝ, bimǝnǝ sunmasliⱪ kerǝk, degǝnliktur.

5:3 «... gǝp kɵp bolsa, ǝhmǝⱪning gepi bolup ⱪalidu» — bu sɵzlǝrdǝ kɵzdǝ tutulƣini bǝlkim ǝhmǝⱪlǝrning biⱨudǝ ⱪǝsǝm iqidiƣanliⱪi boluxi mumkin.

5:4 Qɵl. 30:3; Ⱪan. 23:20

5:5 Ⱪan. 23:20, 21

5:6 «pǝrixtǝ aldida» — ⱪaysi pǝrixtǝ? «Pǝrwǝrdigarning pǝrixtisi» boluxi kerǝk. Ibraniy tilida «ǝlqi» wǝ «pǝrixtǝ» degǝnlǝr bir sɵz bilǝnla ipadilinidu. Kaⱨin ⱨǝm pǝrixtǝ Hudaning «ǝlqi»sidur («Mal.» 2:7ni kɵrüng).

5:7 Pǝnd. 10:19

5:8 «Sǝn namratlarning ezilgǝnlikini ... kɵrsǝng, bu ixlardin ⱨǝyran ⱪalma;» — Sulayman padixaⱨ ɵzi adil padixaⱨ bolƣini bilǝn, uning tɵwǝndiki ⱪatlammu-ⱪatlam yǝrlik mǝnsǝpdarlarning qiriklixixini tizginliyǝlixi qǝkliktur.

5:9 «Biraⱪ nemila bolmisun yǝr-tupraⱪ ⱨǝmmǝ adǝmgǝ paydiliⱪtur; ⱨǝtta padixaⱨning ɵzimu yǝr-tupraⱪⱪa tayinidu» — ibraniy tilida bu ayǝtni qüxinix tǝs. Bizningqǝ Sulayman adǝmning diⱪⱪitini ⱨɵkümǝtning qiriklixip kǝtkǝnlikigǝ ǝmǝs, bǝlki ǝng muⱨimiƣa, yǝni Hudaning yahxiliⱪi (tupraⱪtiki ziraǝtlǝr arⱪiliⱪ bolƣan yahxiliⱪi)ƣa ⱪaratmaⱪqi. Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Biraⱪ omumǝn ⱪilip eytⱪanda, ɵzi teriⱪqiliⱪ ⱪilidiƣan padixaⱨ zeminƣa paydiliⱪtur». Bu tǝrjimining mǝnisi: «Zeminni baxⱪuridiƣan birsi bolsa (bolupmu padixaⱨ ɵzi teriⱪqiliⱪni qüxǝnsǝ), bu bǝribir ⱨɵkümǝtsizliktin, ⱪalaymiⱪanqiliⱪtin, ⱨakimiyǝtsizliktin yahxi» degǝndǝk. Oⱪurmǝnlǝr baxⱪa tǝrjimilǝrnimu uqritixi mumkin.

5:12 «...biraⱪ bayning toⱪluⱪi uni uhlatmas» — «bayning toⱪluⱪi» bǝlkim ikki bisliⱪ sɵz bolup: (1) uning bayliⱪidin ǝnsirǝxliri; (2) ziyadǝ kɵp tamaⱪ yǝp, ⱨǝzim bolmasliⱪini kɵrsitixi mumkin.

5:15 Zǝb. 49:17-20

5:18 Top. 2:10, 24; 3:12, 22; 9:7; 11:9