Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Ⱨoxiya 5

Əfraimning ǝⱨwali qataⱪ, Yǝⱨudaningmu ǝⱨwali qataⱪ!

1 Buni anglanglar, i kaⱨinlar,

Tingxanglar, i Israil jǝmǝti,

Ⱪulaⱪ selinglar, i padixaⱨning jǝmǝti;

Qünki bu ⱨɵküm silǝrgǝ bekitilgǝn;

Qünki silǝr Mizpaⱨ xǝⱨiridǝ bir ⱪiltaⱪ,

Tabor teƣida yeyilƣan bir tor bolƣansilǝr.□

2 Asiy adǝmlǝrmu ⱪirƣin-qapⱪunƣa qɵküp kǝtti;

Biraⱪ Mǝn ularning ⱨǝmmisini jazaliƣuqi bolimǝn.□

3 Əfraimni bilimǝn, Israil mǝndin yoxurun ǝmǝs;

Qünki i Əfraim, sǝn ⱨazir paⱨixilik ⱪilding,

Israil bulƣanƣandur.□

4 Ularning ⱪilmixliri ularni Hudasining yeniƣa ⱪaytixiƣa ⱪoymaydu;

Qünki paⱨixilikning roⱨi ular arisididur,

Ular Pǝrwǝrdigarni ⱨeq bilmǝydu.■

5 Israilning tǝkǝbburluⱪi ɵzigǝ ⱪarxi guwaⱨliⱪ bǝrmǝktǝ;

Israil wǝ Əfraim ɵz ⱪǝbiⱨliki bilǝn yiⱪilip ketidu;

Yǝⱨudamu ular bilǝn tǝng yiⱪilidu.■

6 Ular ⱪoy padiliri wǝ kala padilirini elip Pǝrwǝrdigarni izdǝxkǝ baridu;

Biraⱪ ular Uni tapalmaydu; qünki U Ɵzini tartip ulardin yiraⱪlaxti. □

7 Ular Pǝrwǝrdigarƣa asiyliⱪ ⱪildi,

Qünki ular balilarni ⱨaramdin tuƣdurƣan;

Əmdi «yengi ay» ularni nesiwiliri bilǝn yǝp ketidu.□

8 Gibeaⱨta sunayni,

Ramaⱨda kanayni qelinglar;

Bǝyt-awǝndǝ agaⱨ signalini anglitinglar;

Kǝyningdǝ! Ⱪara, i Binyamin!□

9 Əfraim ǝyiblinidiƣan künidǝ wǝyranǝ bolidu;

Mana, Israil ⱪǝbililiri arisida bekitilgǝn ixni ayan ⱪildim!

10 Yǝⱨudaning ǝmirliri pasil taxlarni yɵtkigüqigǝ ohxaxtur;

Mǝn ular üstigǝ ƣǝzipimni sudǝk tɵküwetimǝn.

11 Əfraim horlanƣan, jazayimda ezilgǝn,

Qünki u ɵz beximqiliⱪ ⱪilip «paskiniliⱪ»ni ⱪoƣlap yürdi.□

12 Xunga Mǝn Əfraimƣa küyǝ ⱪurti,

Yǝⱨuda jǝmǝtigǝ qiritküq bolimǝn.

13 Əmdi Əfraim ɵzining kesilini,

Yǝⱨuda ɵz yarisini kɵrgǝndǝ,

Əfraim Asuriyǝlikni izdǝp bardi,

«Jedǝlhor padixaⱨ»ƣa tǝlipini yollidi;

Biraⱪ u ⱨǝm silǝrni saⱪaytalmaytti,

Ⱨǝm yaranglarnimu dawaliyalmaytti.□

14 Qünki Mǝn Əfraimƣa xirdǝk,

Yǝⱨuda jǝmǝtigǝ arslandǝk bolimǝn; Mǝn, yǝni Mǝnki, ularni titma-titma ⱪiliwetip, ketip ⱪalimǝn;

Ularni elip ketimǝn, ⱪutⱪuzalaydiƣan ⱨeqkim qiⱪmaydu;

15 Mǝn ketimǝn, ular gunaⱨini tonup yetip, yüzümni izdimigüqǝ ɵz jayimƣa ⱪaytip turimǝn;

Bexiƣa kün qüxkǝndǝ ular Meni intilip izdǝydu.

□5:1 «Silǝr Mizpaⱨ xǝⱨiridǝ bir ⱪiltaⱪ, Tabor teƣida yeyilƣan bir tor bolƣansilǝr» — nemixⱪa «Mizpaⱨ» wǝ «Tabor» deyilidu? Israil ǝslidǝ bu jaylarda Hudaning kɵp iltipatliriƣa wǝ mǝditigǝ erixkǝn. Bu bexarǝttin ⱪariƣanda, bu ikki jay ⱨazir ǝksiqǝ butpǝrǝslik yaki birhil adalǝtsizlik yürgüzülgǝn jaylar bolup ⱪaldi.

□5:2 «Asiy adǝmlǝrmu ⱪirƣin-qapⱪunƣa qɵküp kǝtti; ...» — bu ayǝttiki «ⱪirƣin-qapⱪun» degǝn sɵz bǝzi alimlarning pikriqǝ balilarni ⱪurbanliⱪ ⱪilixni ɵz iqigǝ alidu. Bundaⱪ ixlar Ⱪanaandiki ǝllǝrning butpǝrǝslikidǝ kɵp kɵrülǝtti. Baxⱪa hil tǝrjimilǝrmu bar.

□5:3 «i Əfraim, sǝn ... paⱨixilik ⱪilding» — Əfraimning Pǝrwǝrdigardin waz keqip butlarƣa baƣlinixi «roⱨiy paⱨixilik»kǝ barawǝrdur.

■5:4 Ⱨox. 4:12

■5:5 Ⱨox. 7:10

□5:6 «ⱪoy, kala padilirini elix» — kɵp ⱪurbanliⱪlarni ⱪilixni mǝⱪsiti ⱪilidu, ǝlwǝttǝ.

□5:7 «yengi ay» — ⱨeyt yaki «yengi baxlinix» bolidu. Xu waⱪittin baxlap ularning aman-esǝnliki wǝ mustǝⱪilliⱪiƣa hatimǝ berilidu, xu waⱪit kǝlgǝndǝ ularƣa bulang-talang ⱪilqilarning yoli eqilidu, demǝkqi. Bu wǝⱪǝning tǝpsilatining ⱪandaⱪ bolidiƣanliⱪini pǝⱪǝt pǝrǝzla ⱪilalaymiz. Tɵwǝndǝ, 8-15-ayǝtlǝrdǝ aldin’ala eytilƣan tajawuzqiliⱪ «yengi ay»da baxlinarmikin?

□5:8 «Gibeaⱨta sunayni, Ramaⱨda kanayni qelinglar; Bǝyt-Awǝndǝ agaⱨ signalini anglitinglar; kǝyningdǝ! Ⱪara, i Binyamin!» — Binyamin on ikki ⱪǝbilining biri, Yǝⱨudaƣa beⱪindi bolƣan, «Israil», yǝni «ximaliy padixaⱨliⱪ»ning jǝnubiy qegrasida. Bu bexarǝttǝ ikki imkaniyǝt bar: — (1) Yǝⱨuda ɵzi Israilƣa tajawuz ⱪilidu, andin Israil bilǝn Yǝⱨuda bir-biri bilǝn soⱪuxidu; nǝtijidǝ Israil Asuriyǝdin yardǝm soraydu (13-ayǝt) (10-ayǝttǝ Yǝⱨudaning ⱨɵkümranlarning jaⱨangirliki, ajizlarni bozǝk ⱪilip eksplitatsiyǝ ⱪiliwatⱪanliⱪi kɵrsitilidu); (2) bexarǝt Asuriyǝ imperiyǝsining tajawuz ⱪilidiƣanliⱪini kɵrsitidu (miladiyǝdin ilgiriki 733-yili ular Israilning ximaliy ⱪǝblilirini elip kǝtti: 722-yili pütkül Israilni ixƣal ⱪildi: 702-yili Yǝⱨudaƣa tajawuz ⱪildi). Biz ikkinqi imkaniyǝtkǝ mayilmiz. Israilning jǝnubiy qegrisiƣa tutaxⱪan bu xǝⱨǝrlǝr ⱪistaⱪⱪa elinidiƣan bolsa (ⱨujum ximaldin kǝlgǝn ǝⱨwalda), undaⱪta Israilning ⱪalƣan jayliri nemidegǝn ⱪiybilidiƣan bolidu! Israil Asuriyǝdin yardǝm soriƣandin keyin (xundaⱪla Asuriyǝgǝ pul bǝrgǝndin keyin!), ular tǝripidin wǝyran ⱪilinƣan.

□5:11 «Əfraim... øz beximqiliⱪ ⱪilip «paskiniliⱪ»ni ⱪoƣlap yürdi» — «paskiniliⱪ» bǝlkim birhil butni kɵrsitidu.

□5:13 «Əfraim Asuriyǝlikni izdǝp bardi, «jedǝlhor padixaⱨ»ƣa tǝlipini yollidi» — Asuriyǝliklǝr ɵz padixaⱨiƣa bǝrgǝn unwanni, yǝni «Uluƣ Padixaⱨ» degǝnning imlasini Ⱨoxiya ⱪǝstǝn ɵzgǝrtip, uni kinayǝ bilǝn «Jedǝlhor Padixaⱨ» (ibraniy tilida «Yarǝb padixaⱨ») dǝp ataydu. Əmǝliyǝttǝ Asuriyǝ padixaⱨliri dǝl muxu harakterda bolƣan, u baxⱪa ǝllǝr bilǝn soⱪuxuxⱪa ⱨǝrⱪandaⱪ baⱨanǝ-sǝwǝblǝrni qiⱪarƣuqi idi.