Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Ⱨoxiya 7

1 Mǝn Ɵz hǝlⱪimning asaritini buzup taxlap, azadliⱪⱪa erixtürǝy degǝndǝ,

Mǝn Israilni saⱪaytay degǝndǝ,

Əmdi Əfraimning ⱪǝbiⱨliki, Samariyǝning rǝzillikimu axkarilinidu;

Qünki ular aldamqiliⱪ ⱪilidu;

Oƣrilar bolsa bɵsüp kiriwatidu,

Ⱪaraⱪqilar topi sirtta bulangqiliⱪ ⱪiliwatidu.

2 Ular kɵnglidǝ Mening ularning barliⱪ rǝzilliklirini esimdǝ tutⱪanliⱪimni oylimaydu;

Ⱨazir ularning ⱪilmixliri ɵzlirini ⱪistawatidu;

Bu ixlar kɵz aldimdidur.

Ordidiki suyiⱪǝstlǝr

3 Ular padixaⱨni rǝzillikliri bilǝn,

Əmirlǝrni yalƣan gǝpliri bilǝn hursǝn ⱪilidu;

4 Ularning ⱨǝmmisi zinahorlar;

Ular naway ot salƣan tonurdǝk;

Naway hemirni yuƣurup, hemir bolƣuqǝ uning otini yǝnǝ ulƣaytmaydu;□

5 Padixaⱨimiz tǝbriklǝngǝn künidǝ, ǝmirlǝr xarabning kǝypi bilǝn ɵzlirini zǝiplǝxtürdi;

Padixaⱨ bolsa mazaⱪ ⱪilƣuqilar bilǝn ⱪol elixixⱪa intildi!□

6 Qünki ular kɵnglini tonurdǝk ⱪizitip suyiⱪǝst püküp ⱪoyƣanidi;

Keqiqǝ ularning ƣǝzipi qoƣlinip turidu;

Sǝⱨǝrdila u yanƣan ottǝk yalⱪunlap ketidu.□

7 Ularning ⱨǝmmisi tonurdǝk ⱪiziⱪtur, ular ɵz soraⱪqilirini yǝp ketidu;

Ularning barliⱪ padixaⱨliri yiⱪildi —

Ulardin ⱨeqkim meni nida ⱪilip qaⱪirmaydu!□

Hudaning tǝrbiyisini ⱪobul ⱪilmaydiƣan bir hǝlⱪ

8 Əfraim yat ⱪowmlar bilǝn arilixip kǝtti;

U «ɵrülmigǝn bir ⱪoturmaq»dǝktur.□ ■

9 Yat adǝmlǝr uning küqini yǝp kǝtti, biraⱪ u ⱨeq sǝzmǝydu;

Bǝrⱨǝⱪ, bexining u yǝr-bu yeridǝ aⱪ qaqlar kɵrünidu, biraⱪ u ⱨeq bilmǝydu;□

10 Xuning bilǝn Israilning tǝkǝbburluⱪi ɵzigǝ ⱪarxi guwaⱨ beridu;

Ular Pǝrwǝrdigar Hudasining yeniƣa ⱪaytmaydu;

Yaki xundaⱪ ixlar bexiƣa qüxkǝn bolsimu, yǝnila Uni izdimǝydu.■

11 Əfraim ⱨeq ǝⱪli yoⱪ nadan bir pahtǝktǝk;

Misirƣa ⱪarap sayraydu, Asuriyǝni izdǝp baridu;□

12 Ular barƣanda, ularning üstigǝ torumni taxlaymǝn;

Huddi asmandiki uqar-ⱪanatlarni torƣa qüxürgǝndǝk ularni qüxürimǝn;

Bu hǝwǝr ularning jamaitigǝ yetixi bilǝnla, ularni jazalaymǝn.□

13 Ularƣa way! Qünki ular Mǝndin yiraⱪlixip tenip kǝtti!

Ular ⱨalak bolsun! Qünki ular Manga wapasizliⱪ ⱪildi!

Mǝn ularni ⱪutⱪuzup ⱨɵrlükkǝ qiⱪiray degǝndǝ,

Ular Mǝn toƣruluⱪ yalƣan gǝp ⱪilidu!

14 Ular ornida yetip nalǝ ⱪilƣanda,

Manga kɵnglidǝ ⱨeq nida ⱪilmidi;

Ularning jamaǝtkǝ yiƣilixi pǝⱪǝt ax wǝ yengi xarab üqündur, halas;

Ular Mǝndin qǝtlǝp kǝtti.□

15 Bǝrⱨǝⱪ, Mǝn ǝsli ularni tǝrbiyiligǝnmǝn,

Ularning bilǝklirini qeniⱪturup küqǝytküzgǝnidim;

Biraⱪ ular Manga ⱪarxi yamanliⱪ ⱪǝstlǝwatidu.

16 Ular buruldi — biraⱪ buruluxi Ⱨǝmmidin Aliy Bolƣuqiƣa ⱪaytix üqün ǝmǝs;

Ular aldamqi bir oⱪyaƣa ohxax.

Ularning ǝmirliri ɵzlirining ƣaljiranǝ til-aⱨanǝtliri wǝjidin ⱪiliqlinidu;

Bu ix Misir zeminida ularni mǝshirigǝ ⱪalduridu.□ ■

□7:4 «Ularning ⱨǝmmisi zinahorlar; ular naway ot salƣan tonurdǝk...» — «ular» bǝlkim kaⱨinlar (ular yuⱪiridiki ayǝtlǝrning asasiy obyekti). Əslidǝ kaⱨinlar «muⱪǝddǝs ⱪanun»ni bilgini üqün, padixaⱨning ordisida muⱨim roli boluxi kerǝk idi. Əksiqǝ ular padixaⱨni ɵltürüxni ⱪǝstlǝydu. «Ular naway ot salƣan tonurdǝk; naway hemirni yuƣurup, hemir bolƣuqǝ uning otini yǝnǝ ulƣaytmaydu» — naway hemirni boldurux üqün sǝl issiⱪ ɵtsun dǝp tonurning yeniƣa ⱪoyidu, biraⱪ xu waⱪitlarda tonurning otini ulƣaytmaydu.

□7:5 «Padixaⱨ bolsa mazaⱪ ⱪilƣuqilar bilǝn ⱪol elixixⱪa intildi!» — «mazaⱪ ⱪilƣuqilar» yǝnǝ kaⱨinlar (wǝ sahta pǝyƣǝmbǝrlǝr?) boluxi mumkin. Əslidǝ padixaⱨni ⱪoƣdixi kerǝk bolƣan ǝmirlǝr mǝst bolƣanda, padixaⱨ ɵzini ⱪǝst ⱪilmaⱪqi bolƣan «mazaⱪ ⱪilƣuqilar» bilǝn «ⱪol tutuxup», ⱨeq bilmǝyla hǝtǝrlik ǝⱨwalƣa qüxidu.

□7:6 «Keqiqǝ ularning ƣǝzipi qoƣlinip turidu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «ularning «nawiyi» bolsa keqiqǝ uhlaydu». «.... Ular kɵnglini tonurdǝk ⱪizitip suyiⱪǝst püküp ⱪoyƣanidi; ... sǝⱨǝrdila u yanƣan ottǝk yalⱪunlap ketidu» — 4-6-ayǝtlǝrdiki ix bǝlkim: (1) padixaⱨ ordisida mǝlum bir tǝbriklǝx paaliyitini orunlaxturdi. (2) ǝmirliri mǝst bolup kǝtti. (3) padixaⱨni ⱪǝstligǝn kaⱨinlar keqiqǝ pursǝt kütüp yürdi. (4) ǝtigǝndǝ ularning padixaⱨⱪa bolƣan nǝpriti tonurdiki yalⱪunliƣan ottǝk partlidi wǝ ular padixaⱨni ɵltürüwǝtti.

□7:7 «Ulardin ⱨeqkim meni nida ⱪilip qaⱪirmaydu!» — «ulardin» — bǝlkim padixaⱨlardin. Mǝzkur bexarǝtlǝrning Israilning ǝng ahirⱪi padixaⱨliridin ⱪaysisini kɵrsitidiƣanliⱪiƣa birnemǝ demǝk tǝs. Israil padixaⱨliⱪining ahirⱪi yillirida altǝ padixaⱨ tǝhtkǝ olturƣan. Altisidin tɵt padixaⱨ ⱪǝstlinip ɵltürülgǝn. Bu wǝⱪǝlǝr Tǝwrat, «2pad.» 15-17-bablarda bayan ⱪilinƣan. Ⱨalⱪiliⱪ nuⱪtilar xuki: (1) kaⱨinlar intayin rǝzil; zinahor, ⱪatillar idi. (2) az degǝndimu bir padixaⱨ ular tǝripidin ⱪǝstlinip ɵltürülgǝn; (3) ǝmirlǝr intayin bihud adǝmlǝr, padixaⱨning bihǝtǝrlikini ⱨeq oylimaytti; (4) padixaⱨlarning ⱨeqⱪaysisi Hudaƣa tayanmidi (xunglaxⱪa «yiⱪildi»). (5) kaⱨinlar kɵp «sotqilar»nimu ⱪǝstlǝp ɵltürdi (7-ayǝt).

□7:8 «Əfraim yat ⱪowmlar bilǝn arilixip kǝtti» — «Əfraim»ning mǝzkur kitabta Israilning ornida yaki Israilƣa wǝkil ⱪilip kɵp ixlitilixining sǝwǝbi, bǝlkim bu waⱪitta Israilning ximaliy ⱪǝbililiri Asuriyǝ tǝripidin alliⱪaqan elip ketilgǝn; Əfraim ⱪǝbilisi yalƣuz ⱪalƣanidi. U «ɵrülmigǝn bir ⱪoturmaqdǝk»tur» — demǝk, bir tǝripi kɵyük, bir tǝripi pixmiƣan. Israil bǝlkim baxⱪa ⱪowmlar bilǝr kɵp arilixip, bir tǝripi butpǝrǝslǝrgǝ ohxax bolup ⱪalƣan, «kɵyüp kǝtkǝn»; biraⱪ ular Huda tǝrǝptǝ ⱨeq pixmiƣan, ularning Huda bilǝn bolƣan munasiwiti yoⱪ deyǝrlik.

■7:8 Zǝb. 106:35

□7:9 «Yat adǝmlǝr uning küqini yǝp kǝtti» — «uning küqi» bǝlkim Israilning iradisi, iman-etiⱪadini kɵrsitidu. Ular butpǝrǝs hǝlⱪ bilǝn kɵp arilixip etiⱪadi ajizlaxⱪan. Baxⱪa alimlarning pikriqǝ, «küq» ularning ǝmgikining mewisini kɵrsitidu.

■7:10 Ⱨox. 5:5

□7:11 «Əfraim... Misirƣa ⱪarap sayraydu, Asuriyǝni izdǝp baridu» — Israil tolimu tuturuⱪsiz bolup, Hudaning sɵzigǝ ⱨeq ixǝnmǝy, birdǝm Misirdin, birdǝm Asuriyǝdin yardǝm soraydu. Əmǝliyǝttǝ ikkila tǝrǝp Israilƣa satⱪunluⱪ ⱪilidu.

□7:12 «Bu hǝwǝr ularning jamaitigǝ yetixi bilǝnla, ularni jazalaymǝn» — ayǝtning ahirⱪi bu ⱪismining baxⱪa ikki tǝrjimisi: «ularning jamaiti angliƣandǝk, ularni jazalaymǝn» yaki «ular topliniwatidu» dǝp angliƣinimdila, ularni jazalaymǝn». Yǝnǝ baxⱪa tǝrjimilirimu uqrixi mumkin. Ibraniy tilini qüxinix tǝs.

□7:14 «Ularning jamaǝtkǝ yiƣilixi pǝⱪǝt ax wǝ yengi xarab üqündur, halas» — demǝk, ularning ⱨeytliri Huda üqün ǝmǝs, pǝⱪǝt ɵz tamaxiliri üqün ɵtküzülidu. Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Ular ax wǝ yengi xarab tilǝp (butlirini ixǝndürüx üqün) ɵz ǝtlirini tilidu».

□7:16 «Ular buruldi — biraⱪ buruluxi Ⱨǝmmidin Aliy Bolƣuqiƣa ⱪaytix üqün ǝmǝs; ular aldamqi bir oⱪyaƣa ohxax» — «aldamqi oⱪya» tüp-tüz atmaydu, oⱪlar ⱨǝrdaim burulup ketidu, ǝlwǝttǝ. Ayǝtning birinqi ⱪismining baxⱪa hil tǝrjimiliri bar.

■7:16 Zǝb. 78:57