Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yǝxaya 39

Babil padixaⱨidin kǝlgǝn ǝlqilǝr •••• Qong bir hataliⱪ

1 Xu pǝyttǝ Baladanning oƣli Babil padixaⱨi Merodaⱪ-Baladan Ⱨǝzǝkiyaning kesǝl bolup yetip ⱪalƣanliⱪini ⱨǝm ǝsligǝ kǝlgǝnlikini angliƣaqⱪa, Ⱨǝzǝkiyaƣa hǝtlǝrni ⱨǝdiyǝ bilǝn ǝwǝtti.□

2 Ⱨǝzǝkiya ǝlqilǝrni huxalliⱪ bilǝn kütüp, uning hǝzinǝ-ambarlirida saⱪlanƣan nǝrsilirini kɵrsǝtti; yǝni kümüxni, altunni, dora-dǝrmanlarni, sǝrhil maylarni, sawut-ⱪorallarni saⱪlaydiƣan ɵyning ⱨǝmmisini wǝ bayliⱪlirining barliⱪini kɵrsǝtti; uning ordisi wǝ yaki pütkül padixaⱨliⱪi iqidiki nǝrsilǝrdin Ⱨǝzǝkiya ularƣa kɵrsǝtmigǝn birimu ⱪalmidi. 3 Andin Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr Ⱨǝzǝkiyaning aldiƣa berip, uningdin: —

«Muxu kixilǝr nemǝ dedi? Ular seni yoⱪlaxⱪa nǝdin kǝlgǝn?» — dǝp soridi.

Ⱨǝzǝkiya: — «Ular yiraⱪ bir yurttin, yǝni Babildin kǝlgǝn», dedi.

4 Yǝxaya yǝnǝ: — «Ular ordangda nemini kɵrdi?» dǝp soridi.

Ⱨǝzǝkiya: — «Ordamda bar nǝrsilǝrni ular kɵrdi; bayliⱪlirimning arisidin ularƣa kɵrsǝtmigǝn birimu ⱪalmidi» — dedi.

5 Yǝxaya Ⱨǝzǝkiyaƣa mundaⱪ dedi: —

Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarning sɵzini anglap ⱪoyƣin: —

6 — Mana xundaⱪ künlǝr keliduki, ordangda bar nǝrsilǝr wǝ bügüngǝ ⱪǝdǝr ata-bowiliring toplap, saⱪlap ⱪoyƣan ⱨǝmmǝ nǝrsǝ Babilƣa elip ketilidu; ⱨeqnǝrsǝ ⱪalmaydu — dǝydu Pǝrwǝrdigar, 7 — ⱨǝmdǝ Babilliⱪlar oƣulliringni, yǝni ɵzüngdin bolƣan ǝwladliringni elip ketidu; xuning bilǝn ular Babil padixaⱨining ordisida aƣwat bolidu.□

8 Xuning bilǝn Ⱨǝzǝkiya ɵz-ɵzigǝ: «Ɵz künlirimdǝ bolsa aman-tinqliⱪ, Hudaning ⱨǝⱪiⱪǝt-wapaliⱪi bolidikǝnƣu» dǝp, Yǝxayaƣa: — «Siz eytⱪan Pǝrwǝrdigarning muxu sɵzi yahxi ikǝn» — dedi. □

□39:1 «Xu pǝyttǝ Baladanning oƣli Babil padixaⱨi Merodaⱪ-Baladan Ⱨǝzǝkiyaning kesǝl bolup yetip ⱪalƣanliⱪini ... angliƣaqⱪa, Ⱨǝzǝkiyaƣa hǝtlǝrni ⱨǝdiyǝ bilǝn ǝwǝtti» — Merodaⱪ-Baladan Asuriyǝ padixaⱨi Sǝnnaherib tǝripidin miladiyǝdin ilgiriki 702-yili ƣulitildi. Muxu ixmu xu yilda bolƣan boluxi kerǝk. Demǝk, 38-, 39-babta tǝswirlǝngǝn ixlar 36- wǝ 37-babta tǝswirlǝngǝn ixlardin ilgiri yüz bǝrgǝn. Əmdi nemixⱪa ulardin keyin hatirilǝngǝn? Bilimizki, «Yǝxaya» (degǝn kitab)ning 40-66-babliridiki hǝwǝr-bexarǝtlǝr, omumiy jǝⱨǝttin eytⱪanda, keyinki «Babil imperiyǝsigǝ ǝsir bolup qüxkǝnlǝr»gǝ, yǝni sürgün bolƣan Israillarƣa, yǝni ularning «ⱪaldisi» bolƣan ǝwladliriƣa ⱪaritilidu. Undaⱪta 39-bab muxu ǝⱨwalni tonuxturux rolini oynaydu.

□39:7 «...ⱨǝmdǝ Babilliⱪlar oƣulliringni, yǝni ɵzüngdin bolƣan ǝwladliringni elip ketidu; xuning bilǝn ular Babil padixaⱨining ordisida aƣwat bolidu» — kɵrünüxtǝ addiy kɵrüngǝn muxu wǝⱪǝ üqün nemixⱪa muxu ⱪattiⱪ jazaliⱪ sɵz (6-7-ayǝtlǝr) qiⱪidu? Pikrimizqǝ, üq sǝwǝbi bar: — (1) Ⱨǝzǝkiya Hudaƣa: «ⱪǝdǝmlirimni sanap mangimǝn» degǝn wǝdini bǝrgǝnidi, lekin bu ⱪetim Hudadin ⱨeq sorimay xundaⱪ ⱪilƣan; (2) Əlqilǝrning kǝlgǝnlikidin u bǝlkim: «ⱨazir mǝn «jaⱨanƣa dangⱪi qiⱪⱪan adǝmmǝn», «kiqik dɵlitimizning jaⱨanda orni bar» dǝp tǝkǝbburlixip kǝtkǝn boluxi mumkin. (3) Nuxulardin sirt, biliximizqǝ Merodaⱪ-Baladan Asuriyǝ imperiyǝsigǝ ⱪarxi bir ittipaⱪni bǝrpa ⱪilmaⱪqi. U «tǝkǝllup kɵrsitidiƣan» muxu pursǝttin paydilinip, Ⱨǝzǝkiyani ittipaⱪⱪa ⱪatnixixⱪa tǝklip ⱪilƣan. Ɵzini ɵlümdin ⱪutⱪuzƣanliⱪini, ⱪuyaxning nurining «kǝynigǝ yanƣanliⱪi»dǝk intayin karamǝt mɵjizini kɵrgǝn, Hudaning «Mǝn silǝrni Asuriyǝdin ⱪutⱪuzimǝn» degǝn wǝdisini angliƣan Ⱨǝzǝkiya ⱪandaⱪmu hudasiz bir ǝl-yurt bilǝn ittipaⱪlaxmaⱪqi bolƣandu? «Aƣwat» — piqiwetilgǝn adǝm, 56-bab, 4-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng.

□39:8 «...«Siz eytⱪan Pǝrwǝrdigarning muxu sɵzi yahxi ikǝn»» — muxu ayǝttǝ, Ⱨǝzǝkiyaning ɵz-ɵzigǝ degǝnliri baxⱪilarƣa, ⱨǝtta ɵz jǝmǝtigǝ bolƣan birhil biƣǝm, kɵyümsiz pozitsiyǝni bildüridu. Yǝxaya degǝn bexarǝt ǝmǝliyǝttǝ yüz yildin keyin ǝmǝlgǝ axurulƣan; waⱪitning sozuluxi bolsa bǝlkim Yǝⱨudaning keyinki bir padixaⱨi (Yosiya)ning ⱪattiⱪ towa ⱪilixi tüpǝylidin boldi.