18
Dan ⱪǝbilisining ɵzliri üqün bir miras jayni tepixi
1 Xu künlǝrdǝ Israilda ⱨeq padixaⱨ bolmidi; xundaⱪla xu künlǝrdǝ Danlarning ⱪǝbilisi ɵzlirigǝ olturaⱪlixix üqün jay izdǝwatⱪanidi, qünki xu küngiqǝ ular Israil ⱪǝbililiri arisida qǝk taxlinip bekitilgǝn miras zeminƣa erixmigǝnidi. □«Xu künlǝrdǝ Danlarning ⱪǝbilisi ɵzlirigǝ olturaⱪlixix üqün jay izdǝwatⱪanidi» — «Yǝxua» 19:40-48dǝ bu ixlar bayan ⱪilinidu. Xu ayǝtlǝrdin ⱪariƣanda: «qǝk taxlinip bekitilgǝn miras zeminƣa erixmigǝnidi» degǝnning mǝnisi «...toluⱪ erixǝlmigǝnidi» degǝndǝk bolsa kerǝk. ■ Ⱨak. 17:6; 21:25 2 Xuning bilǝn Danlar pütkül jǝmǝtidin Zoreaⱨ wǝ Əxtaolda olturuxluⱪ bǝx palwanni zeminni qarlap kelixkǝ ǝwǝtti wǝ ularƣa tapilap: — Silǝr berip zeminni qarlap kelinglar, dedi. Ular sǝpǝr ⱪilip Əfraim taƣliⱪ yurtiƣa kelip Mikaⱨning ɵyigǝ qüxüp u yǝrdǝ ⱪondi. 3 Ular Mikaⱨning ɵyining yenida turƣinida Lawiy yigitning awazini tonup, uning ⱪexiƣa kirip uningdin: — Seni kim bu jayƣa elip kǝldi? Bu yǝrdǝ nemǝ ix ⱪilisǝn? Bu jayda nemigǝ erixting? — dǝp soridi.□«Lawiy yigitning awazini tonup...» — yaki «Lawiy yigitning tǝlǝppuzini tonup...».
4 U ularƣa jawabǝn: — Mikaⱨ manga mundaⱪ-mundaⱪ ⱪilip, meni yallap ɵzigǝ kaⱨin ⱪildi, dedi.
5 Buni anglap ular uningƣa: — Undaⱪ bolsa bizning mangƣan sǝpirimizning onguxluⱪ bolidiƣan-bolmaydiƣanliⱪini bilmikimiz üqün, Hudadin sorap bǝrgin, — dedi.
6 Kaⱨin ularƣa: — Hatirjǝm beriweringlar. Mangƣan yolunglar Pǝrwǝrdigarning aldididur, — dedi.□«Mangƣan yolunglar Pǝrwǝrdigarning aldididur» — demǝk, yolunglar Hudaning nǝzirigǝ yahxi kɵrünidu.
7 Xuning bilǝn bu bǝx adǝm qiⱪip, Laix degǝn jayƣa yetip kǝldi. Ular u yǝrdiki hǝlⱪning tinq-aman yaxawatⱪinini, turmuxining Zidoniylarning ɵrp-adǝtliri boyiqǝ ikǝnlikini, hatirjǝmlik wǝ raⱨǝt iqidǝ turuwatⱪinini kɵrdi; xu zeminda ularni har ⱪilƣuqi ⱨeqⱪandaⱪ ⱨoⱪuⱪdar yoⱪ idi; ular Zidoniylardin yiraⱪta turatti, xundaⱪla baxⱪilar bilǝnmu ⱨeqⱪandaⱪ bardi-kǝldi ⱪilixmaytti.□«turmuxining Zidoniylarning ɵrp-adǝtliri boyiqǝ ikǝnlikini» — muxu xǝⱨǝr bǝlkim Zidoniylarning bir mustǝmlikisi bolƣan boluxi mumkin idi. «xu zeminda ularni har ⱪilƣuqi ⱨeqⱪandaⱪ ⱨoⱪuⱪdar yoⱪ idi» — ǝgǝr Laixtikilǝrdin paydilinidiƣan baxⱪa bir yǝrlik ⱨakimiyǝt bar bolsa, Laixni igilǝx üqün muxu ⱨakimiyǝt bilǝnmu soⱪuxux kerǝk bolatti, ǝlwǝttǝ.
Xu sɵzning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ularning üstidǝ nomus ixlarni ǝyiblǝydiƣan ⱨeqⱪandaⱪ ⱨakim yoⱪ idi».
Xu sɵzning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ularning üstidǝ nomus ixlarni ǝyiblǝydiƣan ⱨeqⱪandaⱪ ⱨakim yoⱪ idi».
8 Bǝx palwan Zoreaⱨ wǝ Əxtaolƣa ɵz ⱪerindaxlirining ⱪexiƣa ⱪaytip kǝldi. Ⱪerindaxliri ulardin: — Nemǝ hǝwǝr elip kǝldinglar? — dǝp soridi.
9 Ular jawabǝn: — Biz ⱪopup ularƣa ⱨujum ⱪilayli! Qünki biz xu zeminni qarlap kǝlduⱪ, mana, u intayin yahxi bir yurt ikǝn. Əmdi nemixⱪa ⱪimir ⱪilmay jim olturisilǝr? Əmdi dǝrⱨal berip, u yurtni elixⱪa ǝzmǝnglǝrni ǝzmǝnglar, berip ⱨujum ⱪilip zeminni igilǝnglar. 10 U yǝrgǝ barƣininglarda silǝr tinq-aman turuwatⱪan bir hǝlⱪni, ⱨǝr ǝtrapiƣa sozulƣan kǝng-azadǝ bir zeminni kɵrisilǝr! Huda u yǝrni silǝrning ⱪolunglarƣa tapxurƣandur. U yurtta yǝr yüzidǝ tepilidiƣan barliⱪ nǝrsilǝrdin ⱨeqbiri kǝm ǝmǝs, dedi.
11 Xuning bilǝn Danlarning jǝmǝtidin altǝ yüz adǝm jǝnggǝ ⱪorallinip, Zoreaⱨ wǝ Əxtaoldin qiⱪip mangdi. 12 Ular Yǝⱨuda yurtidiki Kiriat-Yearim degǝn jayƣa berip, qedir tikti (xunga bu jay taki bügüngiqǝ «Danning lǝxkǝrgaⱨi» dǝp atalmaⱪta; u Kiriat-Yearimning arⱪa tǝripigǝ jaylaxⱪanidi). □«Danning lǝxkǝrgaⱨi» — ibraniy tilida «Maⱨanǝⱨ-Dan». «arⱪa tǝripi» — bu sɵzning baxⱪa birhil tǝrjimisi «ƣǝrb tǝripi». ■Ⱨak. 13:25 13 Andin ular u yǝrdin Əfraim taƣliⱪ rayoniƣa berip, Mikaⱨning ɵyigǝ yetip kǝldi.
14 Laix yurtiƣa qarlax üqün barƣan bǝx kixi ɵz ⱪerindaxliriƣa: — Bilǝmsilǝr? Bu ɵydǝ bir ǝfod toni, birnǝqqǝ tǝrafim butliri, bir oyma mǝbud wǝ ⱪuyma mǝbud bardur! Əmdi ⱪandaⱪ ⱪilixinglar kerǝklikini oylixinglar! — dedi.□«tǝrafim butliri» — 17:5diki izaⱨatni kɵrüng.
15 Ular burulup Lawiy yigitning ɵyigǝ (Mikaⱨⱪa tǝwǝ ɵygǝ) kirip uningdin ⱨal soridi. 16 Dan ⱪǝbilisidin bolƣan jǝng ⱪorallirini kɵtürgǝn altǝ yüz kixi dǝrwaza aldida turup turdi. 17 U zeminni qarlaxⱪa barƣan bǝx adǝm buthaniƣa kirip, oyma but, ǝfod toni, tǝrafim butliri wǝ ⱪuyma butni elip qiⱪti. Kaⱨin jǝng ⱪorallirini kɵtürgǝn altǝ yüz kixi bilǝn billǝ dǝrwazida turatti. 18 Bu bǝx adǝm Mikaⱨning ɵyigǝ kirip oyma but, ǝfod tonini, tǝrafim butliri wǝ ⱪuyma butni elip qiⱪⱪanda kaⱨin ulardin: — Bu nemǝ ⱪilƣininglar?! — dǝp soridi.
19 Ular uningƣa: — Ün qiⱪarmay, aƣzingni ⱪolung bilǝn etip, biz bilǝn mengip, bizgǝ ⱨǝm ata ⱨǝm kaⱨin bolup bǝrgin. Sening pǝⱪǝt bir adǝmning ɵyidikilǝrgǝ kaⱨin bolƣining yahximu, yaki Israilning bir jǝmǝti bolƣan pütün bir ⱪǝbiligǝ kaⱨin bolƣining yahximu? — dedi.
20 Xundaⱪ dewidi, kaⱨinning kɵngli hux bolup, ǝfod, tǝrafim butliri wǝ oyma mǝbudni elip hǝlⱪning arisiƣa kirip turdi. 21 Andin ular burulup, u yǝrdin kǝtti; ular baliliri wǝ qarpaylarni wǝ yük-taⱪlirining ⱨǝmmisini aldida mangduruwǝtkǝnidi. 22 Mikaⱨning ɵyidin heli yiraⱪliƣanda Mikaⱨning ɵyining ǝtrapidiki hǝlⱪlǝr yiƣilip, Danlarƣa ⱪoƣlap yetixti. 23 Ular Danlarni towlap qaⱪirdi, Danlar burulup Mikaⱨⱪa: — Sanga nemǝ boldi, bunqiwila kɵp hǝlⱪni yiƣip kelip nemǝ ⱪilmaⱪqisǝn?! — dedi.
24 U jawab berip: — Silǝr mǝn yasatⱪan mǝbudlarni kaⱨinim bilǝn ⱪoxup aldinglar, andin kǝttinglar! Manga yǝnǝ nemǝ ⱪaldi?! Xundaⱪ turuⱪluⱪ silǝr tehi: «Sanga nemǝ boldi?» — dǝwatisilǝrƣu! — dedi.
25 Danlar uningƣa: — Ününgni qiⱪarma, bolmisa aqqiⱪi yaman kixilǝr seni tutuwelip, seni wǝ ailǝngdikilǝrni janliridin juda ⱪilmisun, yǝnǝ, — dedi.
26 Bularni dǝp Danlar ɵz yoliƣa mangdi; Mikaⱨ ularning ɵzidin küqlük ikǝnlikini kɵrüp, yenip ɵz ɵyigǝ kǝtti.
27 Ular Mikaⱨ yasatⱪuzƣan nǝrsilǝr wǝ uning kaⱨinini elip, Laixⱪa ⱨujum ⱪildi; u yǝrdiki hǝlⱪ tinq-aman wǝ hatirjǝm turuwatⱪanidi; ular ularni ⱪiliqlap ⱪirip, xǝⱨǝrni otta kɵydürüwǝtti. 28 Xǝⱨǝrni ⱪutⱪuzƣudǝk ⱨeq adǝm qiⱪimidi; qünki bu xǝⱨǝr Zidondin yiraⱪta idi, hǝlⱪi ⱨeqkim bilǝn bardi-kǝldi ⱪilixmaytti. Xǝⱨǝr Bǝyt-Rǝⱨobning yenidiki jilƣida idi. Danlar xǝⱨǝrni ⱪaytidin ⱪurup, olturaⱪlaxti. 29 Ular bu xǝⱨǝrgǝ Israilning oƣulliridin bolƣan, ɵz atisi Danning ismini ⱪoyup Dan dǝp atidi. Ilgiri u xǝⱨǝrning nami Laix idi.■Yǝ. 19:47
30 Danlar xu yǝrdǝ bu oyma butni ɵzlirigǝ tiklidi; Musaning oƣli Gǝrxomning ǝwladi Yonatan wǝ uning oƣulliri bolsa xu zeminning hǝlⱪi sürgün boluxⱪa elip ketilgǝn küngiqǝ Danlarning ⱪǝbilisigǝ kaⱨin bolup turƣanidi. □«Gǝrsomning ǝwladi» — ibraniy tilida «Gǝrsomning oƣli». 31 Hudaning ɵyi Xiloⱨda turƣan barliⱪ waⱪitlarda, Danlar ɵzliri üqün tikligǝn, Mikaⱨ yasatⱪuzƣan oyma mǝbud Danda turƣuzuldi.□«Hudaning ɵyi Xiloⱨda turƣan barliⱪ waⱪitlarda» — Xiloⱨ xǝⱨiri muⱪǝddǝs qedir tunji tiklǝngǝn jay idi («Yǝ.» 18:10, 19:51, «1Sam.» 3:1ni kɵrüng). Sulayman padixaⱨ ibadǝthanini Yerusalemda ⱪuruxtin ilgiri (ⱪaysi waⱪit ikǝnliki bizkǝ namǝlum) Xiloⱨ ibadǝt soruni süpitidǝ ixlitilmǝy taxliwetilgǝnidi («Yǝr.» 7:12ni kɵrüng).
□18:1 «Xu künlǝrdǝ Danlarning ⱪǝbilisi ɵzlirigǝ olturaⱪlixix üqün jay izdǝwatⱪanidi» — «Yǝxua» 19:40-48dǝ bu ixlar bayan ⱪilinidu. Xu ayǝtlǝrdin ⱪariƣanda: «qǝk taxlinip bekitilgǝn miras zeminƣa erixmigǝnidi» degǝnning mǝnisi «...toluⱪ erixǝlmigǝnidi» degǝndǝk bolsa kerǝk.
□18:3 «Lawiy yigitning awazini tonup...» — yaki «Lawiy yigitning tǝlǝppuzini tonup...».
□18:6 «Mangƣan yolunglar Pǝrwǝrdigarning aldididur» — demǝk, yolunglar Hudaning nǝzirigǝ yahxi kɵrünidu.
□18:7 «turmuxining Zidoniylarning ɵrp-adǝtliri boyiqǝ ikǝnlikini» — muxu xǝⱨǝr bǝlkim Zidoniylarning bir mustǝmlikisi bolƣan boluxi mumkin idi. «xu zeminda ularni har ⱪilƣuqi ⱨeqⱪandaⱪ ⱨoⱪuⱪdar yoⱪ idi» — ǝgǝr Laixtikilǝrdin paydilinidiƣan baxⱪa bir yǝrlik ⱨakimiyǝt bar bolsa, Laixni igilǝx üqün muxu ⱨakimiyǝt bilǝnmu soⱪuxux kerǝk bolatti, ǝlwǝttǝ. Xu sɵzning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ularning üstidǝ nomus ixlarni ǝyiblǝydiƣan ⱨeqⱪandaⱪ ⱨakim yoⱪ idi».
□18:12 «Danning lǝxkǝrgaⱨi» — ibraniy tilida «Maⱨanǝⱨ-Dan». «arⱪa tǝripi» — bu sɵzning baxⱪa birhil tǝrjimisi «ƣǝrb tǝripi».
□18:14 «tǝrafim butliri» — 17:5diki izaⱨatni kɵrüng.
□18:30 «Gǝrsomning ǝwladi» — ibraniy tilida «Gǝrsomning oƣli».
□18:31 «Hudaning ɵyi Xiloⱨda turƣan barliⱪ waⱪitlarda» — Xiloⱨ xǝⱨiri muⱪǝddǝs qedir tunji tiklǝngǝn jay idi («Yǝ.» 18:10, 19:51, «1Sam.» 3:1ni kɵrüng). Sulayman padixaⱨ ibadǝthanini Yerusalemda ⱪuruxtin ilgiri (ⱪaysi waⱪit ikǝnliki bizkǝ namǝlum) Xiloⱨ ibadǝt soruni süpitidǝ ixlitilmǝy taxliwetilgǝnidi («Yǝr.» 7:12ni kɵrüng).