Yǝxua
1
Pǝrwǝrdigarning Yǝxua pǝyƣǝmbǝrni qaⱪirixi, uningƣa wǝzipǝ tapxuruxi
Wǝ Pǝrwǝrdigarning ⱪuli bolƣan Musa wapat bolƣandin keyin xundaⱪ boldiki, Pǝrwǝrdigar Musaning hizmǝtkari, Nunning oƣli Yǝxuaƣa sɵz ⱪilip mundaⱪ dedi: — «Wǝ Pǝrwǝrdigarning ⱪuli bolƣan Musa wapat bolƣandin keyin...» — muxu jümlǝ «wǝ» degǝn sɵz bilǝn baxlinip, «Yǝxua» degǝn kitabning «Ⱪanun Xǝrⱨi» degǝn kitab bilǝn ziq baƣlanƣanliⱪini kɵrsitidu. «Ⱪan.» 34:12-ayǝtni kɵrüng.  Ⱪan. 1:38; 34:5
Mening ⱪulum Musa wapat boldi. Əmdi sǝn ⱪozƣilip, bu hǝlⱪning ⱨǝmmisini baxlap Iordan dǝryasidin ɵtüp, Mǝn ularƣa, yǝni Israillarƣa tǝⱪdim ⱪilidiƣan zeminƣa kirgin. «Mening ⱪulum Musa wapat boldi» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Musa taƣⱪa qiⱪip Hudaning ⱨuzurida yalƣuz ɵlgǝn wǝ Huda tǝripidin dǝpnǝ ⱪilinƣan. Ⱨeqkim bu ixlarƣa kɵz guwaⱨqi bolmiƣanidi («Ⱪan.» 34:5-6). Mǝn Musaƣa eytⱪinimdǝk, putunglarning tapini ⱪǝyǝrgǝ tǝgkǝn bolsa, xu jayni silǝrgǝ bǝrdim; Ⱪan. 11:24; Yǝ. 14:9 qegranglar qɵl-bayawandin tartip Liwanƣiqǝ, Ⱨittiylarning zeminini ɵz iqigǝ elip, Əfrat dǝryasidin kün petixtiki Ottura Dengizƣiqǝ bolidu. «Ottura Dengizƣiqǝ...» — ibraniy tilida «Uluƣ Dengizƣiqǝ...». Sening barliⱪ ⱨayat künliringdǝ ⱨeqkim sanga ⱪarxi turalmaydu. Mǝn Ɵzüm Musa bilǝn billǝ bolƣandǝk sening bilǝn billǝ bolup, seni ⱨǝrgiz taxliwǝtmǝymǝn. Ⱪan. 31:6, 8; Ibr. 13:5, 6 Sǝn jür’ǝtlik wǝ ⱪǝysǝr bolƣin; qünki sǝn bu hǝlⱪni Mǝn ata-bowiliriƣa berixkǝ ⱪǝsǝm bilǝn wǝdǝ ⱪilƣan zeminƣa mirashor ⱪilip igilitisǝn. Ⱪan. 31:23 Mening ⱪulum Musa sanga buyruƣan barliⱪ ⱪanunƣa ǝmǝl ⱪilixⱪa kɵngül bɵlüp, ⱪǝt’iy jür’ǝtlik wǝ tolimu ⱪǝysǝr bolƣin; sǝn ⱪǝyǝrgila barsang ixliring ƣǝlibilik boluxi üqün uningdin ya ong ya solƣa qǝtnǝp kǝtmǝ; «...ⱪǝt’iy jür’ǝtlik wǝ tolimu ⱪǝysǝr bolƣin» — ⱨǝrⱪandaⱪ kixi Hudaning ǝmrlirigǝ asasǝn barliⱪ hǝlⱪⱪǝ yetǝkqilik ⱪilip, hǝlⱪning ixlirini idarǝ ⱪilix üqün intayin jür’ǝtlik boluxi kerǝk.  Ⱪan. 5:32; 28:14 bu ⱪanun kitabini ɵz aƣzingdin neri ⱪilmay, uning iqidǝ pütülgǝnning ⱨǝmmisini tutup, uni keqǝ-kündüz zikir kilip oyla; xundaⱪ ⱪilsang yolliringda ƣǝlibilik bolup, ɵzüng ronaⱪ tapisǝn. «kitabtiki bu ⱪanun kitabi» — (yaki «muⱪǝddǝs ⱪanundiki bu kitab» yaki «kitabtiki bu ⱪanun») — yaki «Ⱪanun Xerⱨi» yaki «Musa pǝyƣǝmbǝrning bǝx kitabi»ni (yǝni «Yaritilix», «Misirdin Qiⱪix», «Lawiylar» «Qɵl-bayawandiki sǝpǝr», xundaⱪla «Ⱪanun Xerⱨi»ni) kɵrsitidu.  Zǝb. 1:2 Mana sanga: — Jür’ǝtlik wǝ ⱪǝysǝr bol, dǝp buyruƣanidimƣu? Xunga ⱨeq wǝⱨimigǝ qüxmǝ, yürǝksiz bolma; qünki ⱪǝyǝrgǝ barsang Pǝrwǝrdigar Hudaying sǝn bilǝn birgidur.
 
Yǝxuaning hǝlⱪni Ⱪanaanƣa kirip jǝng ⱪilixⱪa tǝyyarlixi
10 Xuning bilǝn Yǝxua hǝlⱪning baxliriƣa buyrup: —
11 Silǝr qedirgaⱨtin ɵtüp hǝlⱪⱪǝ: — Ɵzünglar üqün ozuⱪ-tülük tǝyyar ⱪilinglar, qünki üq kün toxⱪanda silǝr Iordan dǝryasidin ɵtüp Pǝrwǝrdigar Hudayinglar silǝrgǝ beridiƣan zeminni igilǝx üqün kirisilǝr, — dǝnglar, dedi.
12 Yǝxua Rubǝnlǝr bilǝn Gadlar wǝ Manassǝⱨning yerim ⱪǝbilisigǝ sɵz ⱪilip: —
13 Hudaning ⱪuli bolƣan Musaning silǝrgǝ buyrup: — Pǝrwǝrdigar Hudayinglar silǝrgǝ aramliⱪ ata ⱪilip bu zeminni silǝrgǝ bǝrgǝn, dǝp eytⱪinini esinglarda tutunglar. «Pǝrwǝrdigar Hudayinglar .... bu zeminni silǝrgǝ bǝrgǝn, dǝp eytⱪinini esinglarda tutunglar» — Musa pǝyƣǝmbǝrning «Huda... silǝrgǝ aramliⱪ ata ⱪilip bu zeminni silǝrgǝ bǝrgǝn» degǝn sɵzliri muxu ikki yerim ⱪǝbilining Iordan dǝryasining xǝrⱪ tǝripidin ɵzliri üqün baldurla yǝr-zemin igiligǝnlikini kɵrsitidu. Hǝlⱪ ⱨazir dǝryadin ɵtüp ƣǝrbiy tǝrǝptiki zeminni igilǝxkǝ kiridu. Musa pǝyƣǝmbǝrning bu sɵzliri «Ⱪan.» 3:18-20dǝ tepilidu. 14-15 Hotun bala-qaⱪanglar wǝ qarpayliringlar Musa ɵzi silǝrgǝ tǝⱪsim ⱪilƣan, Iordan dǝryasining bu tǝripidiki zeminda ⱪalsun, lekin aranglarda ⱪanqilik batur palwan bolsanglar, silǝr ɵz ⱪerindaxliringlarning aldida sǝptǝ turup ularƣa yardǝm berip jǝng ⱪilinglar; taki Pǝrwǝrdigar Hudayinglar ⱪerindaxliringlarƣa silǝrgǝ ata ⱪilƣiniƣa ohxax aram ata ⱪilip, ⱪerindaxliringlarƣa u ularƣa miras ⱪilip beridiƣan zeminni igilǝtgüqǝ xundaⱪ ⱪilinglar. Andin silǝr tǝwǝlikinglar bolƣan zeminni, yǝni Hudaning ⱪuli bolƣan Musa silǝrgǝ tǝⱪsim ⱪilƣan, Iordan dǝryasining kün qiⱪix tǝripidiki bu zeminni igilǝx üqün ⱪaytip beringlar, — dedi.«bu tǝrǝp» — dǝryaning xǝrⱪ tǝripi, ⱨazirⱪi Suriyǝ zeminini kɵrsitidu.
16 Ular Yǝxuaƣa jawab berip: — Sǝn bizgǝ ǝmr ⱪilƣanning ⱨǝmmisigǝ ǝmǝl ⱪilimiz, sǝn bizni ⱪǝyǝrgǝ ǝwǝtsǝng, xu yǝrgǝ barimiz. 17 Biz ⱨǝmmǝ ixta Musaning sɵzigǝ ⱪulaⱪ salƣinimizdǝk sanga ⱪulaⱪ salimiz; birdinbir tilikimiz, Pǝrwǝrdigar Hudaying Musa bilǝn billǝ bolƣandǝk sening bilǝnmu billǝ bolƣay! 18 Kimki sening ǝmringgǝ itaǝtsizlik ⱪilip, sǝn bizgǝ buyruƣan ⱨǝrⱪandaⱪ sɵzliringgǝ ⱪulaⱪ salmisa, ɵltürülidu! Sǝn pǝⱪǝtla jür’ǝtlik wǝ ⱪǝysǝr bolƣin, — dedi.
 
 

1:1 «Wǝ Pǝrwǝrdigarning ⱪuli bolƣan Musa wapat bolƣandin keyin...» — muxu jümlǝ «wǝ» degǝn sɵz bilǝn baxlinip, «Yǝxua» degǝn kitabning «Ⱪanun Xǝrⱨi» degǝn kitab bilǝn ziq baƣlanƣanliⱪini kɵrsitidu. «Ⱪan.» 34:12-ayǝtni kɵrüng.

1:1 Ⱪan. 1:38; 34:5

1:2 «Mening ⱪulum Musa wapat boldi» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Musa taƣⱪa qiⱪip Hudaning ⱨuzurida yalƣuz ɵlgǝn wǝ Huda tǝripidin dǝpnǝ ⱪilinƣan. Ⱨeqkim bu ixlarƣa kɵz guwaⱨqi bolmiƣanidi («Ⱪan.» 34:5-6).

1:3 Ⱪan. 11:24; Yǝ. 14:9

1:4 «Ottura Dengizƣiqǝ...» — ibraniy tilida «Uluƣ Dengizƣiqǝ...».

1:5 Ⱪan. 31:6, 8; Ibr. 13:5, 6

1:6 Ⱪan. 31:23

1:7 «...ⱪǝt’iy jür’ǝtlik wǝ tolimu ⱪǝysǝr bolƣin» — ⱨǝrⱪandaⱪ kixi Hudaning ǝmrlirigǝ asasǝn barliⱪ hǝlⱪⱪǝ yetǝkqilik ⱪilip, hǝlⱪning ixlirini idarǝ ⱪilix üqün intayin jür’ǝtlik boluxi kerǝk.

1:7 Ⱪan. 5:32; 28:14

1:8 «kitabtiki bu ⱪanun kitabi» — (yaki «muⱪǝddǝs ⱪanundiki bu kitab» yaki «kitabtiki bu ⱪanun») — yaki «Ⱪanun Xerⱨi» yaki «Musa pǝyƣǝmbǝrning bǝx kitabi»ni (yǝni «Yaritilix», «Misirdin Qiⱪix», «Lawiylar» «Qɵl-bayawandiki sǝpǝr», xundaⱪla «Ⱪanun Xerⱨi»ni) kɵrsitidu.

1:8 Zǝb. 1:2

1:13 «Pǝrwǝrdigar Hudayinglar .... bu zeminni silǝrgǝ bǝrgǝn, dǝp eytⱪinini esinglarda tutunglar» — Musa pǝyƣǝmbǝrning «Huda... silǝrgǝ aramliⱪ ata ⱪilip bu zeminni silǝrgǝ bǝrgǝn» degǝn sɵzliri muxu ikki yerim ⱪǝbilining Iordan dǝryasining xǝrⱪ tǝripidin ɵzliri üqün baldurla yǝr-zemin igiligǝnlikini kɵrsitidu. Hǝlⱪ ⱨazir dǝryadin ɵtüp ƣǝrbiy tǝrǝptiki zeminni igilǝxkǝ kiridu. Musa pǝyƣǝmbǝrning bu sɵzliri «Ⱪan.» 3:18-20dǝ tepilidu.

1:14-15 «bu tǝrǝp» — dǝryaning xǝrⱪ tǝripi, ⱨazirⱪi Suriyǝ zeminini kɵrsitidu.