12
Yesus kim Hari Sabat hap dena anakan gubiridakake, “Diki Ëe an Zen tangan– Hari Sabat mo Nolaye.”
(Mrk. 2:23-28; Luk. 6:1-5)
1 Hom holo gweꞌak aha Hari Sabatkam Yesus dekam zep zëre hon de ang ta gwen wenya aban mae gamdum tra san golëtaman gweꞌanka. Ëe hwëna ama usak hap gandum danna insa kïlk lï-in kïnï gweꞌak– desa de twenblandan hap. 2 Hwëna Farisikam de gubirida gwen wenya kim asa hla nulidak, dekam zep Yesussu nenblak, “Em san home ere hon de ang ta gwen wenya insa hlauludaꞌara? Zen in nëre mae mo tïtï tabin olsa ngip nuꞌin– kirekam de Hari Sabatnak syal gwibinkimye.” *12:2 Hwëna Musa sap hom jalse gwibiridaka– gandum dansa de kïlk tï-in kïnïn hapye. Zen diki anakare enkam jalse gwibiridaka, “Ere mo gandum tranak bahem Hari Sabatkam syal ta gwen.” (Ul. 23:25)
3 Yesus ki zep hwëna ding gulzimki, “Em bawalkam esa Alap mo ola an mo eini dam ulsul?– men kim Daud Bak zëre hon de ang ta gwen wenya ban golëusak gweꞌankaye. 4 Zen kim Alap mo golak tïl zïka, zen dekam Alap hap de roti loneblansa gol kïnïka. Desa zep zëre hon de ang ta gwen wenya ban zitwinbir song gweka. Hwëna sap nëno mae mo tïtï tabin olak man lwak: Sap Daud zëna hen zëbon de ang ta gwen wenya, zen bëjen Alap hap de rotina insa twinbin. Zen diki Alap mo golak de syal ta gwen zi en dwin gwibirin. Sap eiwa kirekam, hwëna Daud hom Alap mo nwenak karek gweka– zen kim usak hap zitwinbirkiye. Zep hen kirekam, Abon de ang ta gwen wenya an kim usak hap kïlk dï-in kïnzïl, zen hom ëkarek gwer. 5 Hen em bawalkam esa Musa mo tïtï tabin ola an mo eini dam ulsul? Tïngare Hari Sabat jamkam Alap mo golak de syal tan zini Bian mo golak sap de syal ta gwen. Zen dekam man Hari Sabat hap de ol jalse gwenna insa syal gwenkam nulmun gwenan, hwëna dekam Alap bëjen desa husus gwibiridan, sap zen dekam zëre mo golak de syalsa kim su nul sone gwenan. 6 Zen in zebë emsa gubiridaꞌan: Sap sa Abon de ang ta gwen wenya an hen kirekam Hari Sabat hap dena nulmun gwer, sap Ëe an Zen, bol zaun tangan Zini. Sap Alap mo gola in Abon onakon man lwala heꞌan. 7 Sap Alap mo olak man lwak,
‘Ëe a kirekam de lowehe gwen habë mo emsa dwam gwibiridaꞌanye: Bol-zaun tanganna, aha zi mo karek-kareksa em kwasang tola ban eititi gwe-gwibin. Ere mae mo karek-karek hap de otweransa abe hap tru tasïk gweblanna, zen bol-zaun tangan naka hom.’*12:7 Hos. 6:6
Eme kirekam de Alap mo ola insa dawemkam lik ei gwibiꞌinam, ki molye Abon de ang ta gwen wenya ansa karek gon srëmnak jal eibiridananam. 8 Sap ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna, Ëe an Zen tangan– Hari Sabat mo Nolaye. Zep anakarekam de klis gul gwizimdin hip dena, ‘Desa sap esa Hari Sabatnak syal eibir,’ ahaksa, ‘Kirekam bahem,’ zen ano dena.”
Yesus kim zi taha sakna Hari Sabatkam dawem takake:
(Mrk. 3:1-6; Luk. 6:6-11)
9 Yesus kim dekon song gweka, dekam zep hwëna Yahudi mo aha but srëm golak tïlkï. 10 Hwëna zini zao gweꞌanka, eihya tahana mes sak gweblaka. Farisikam de zini men zen Yesus mo kareksa de hlaulblun hap ëalp gweꞌak, ki zep nenblak, “Em banakane Musa mo tïtï tabin ola dam gulsuꞌura? Hari Sabatkam san ha zi sang-sangsa sap de dawem tabinkim? San ha bëjen?”
11 Yesus ki zep ding gulzimki, “Eno mae mo domba zaho de ahanik Hari Sabatkam kama dwraknak dum gwe heꞌanam, san ha em molye dekam ër aneꞌanam? 12 Hwëna zini nen Alap mo nwenak domba naban apdenak hom. Zep nen sap esa zi sang-sangna Hari Sabatkam dawem la gwibir.”
13 Ki zep hwëna Yesus zi taha sakna insa gubluka, “Tahana insa emki ïnïn gïlsïn.” Ki zep hëndep ïnïn gïlsïkï, dekam zep hëndep dawem gweblak– men kiye, eihya tahana. 14 Farisikam de zini in dekam zep but srëm gola in kon wet so gwek, hwëna dekam zep Yesussu de tan hap ola aha-en nuꞌik.
Mae hap de ol: Yesus Zen Alap zëre mo Dam Tasïnnï– men kirekam Yesaya Bak hamal hap ale gulblukake.
15 Yesus kim Farisikam de zini insa anakan tame tabirki, “Zen Asa de tan hap olsa aha-en nuꞌin,” dekam zep kon song gweka. Hwëna zini beya tangan nik ang nëblak. Zi sang-sangna hen man ang nëblak, dekam zep zë kïtak dawem tabirki. 16 Hwëna man zë jalse gwibiridaka, “Bahem aha maesa anakan gubiridan, ‘Asa Yesus dawem taka.’ ”
17 Zen dekam zep zauk– Alap mo ola mensa Yesaya Bak orep Yesus hup dena anakan ayang gulkuye,
18 “An Zen tangan–
ëre mo dam tasïn Zini hen zer sonen Zi niye,
ëre mo dang tïnïnak de tanganna.
Ëe ama tangan sam gwesïk gweblanan.
Ëre mo Enhona zëbe hap asa kïtak hlë ta soneblal.
Zen Zen sa tïngare zi ausu hap anakan ayang gul gwizimdi,
‘Alap dam-dam enkam sa tïngan klis gulu.’
19 Zen molya darak ola gu gweka,
hen ol al hap ola molya zëno ëk tïhï nakon te so gwek.
Hen ora bol san molya ol mam-mamkam ton nasen gweka.
20 Zen enlala sae-sae enna,
zep Zen molya aptyo sin-sin makare wenya zalta dep gweibirida kïnïka.
Hen men zëno mae mo sosonna tap gwen hap golek de gweꞌan, desa molya da tasïk gwibirki.
Zen kirekam sa kara ta gwibiri,
hëndep Zen sa ano ïrïk gïnnï okamanak golhatala.
21 Tïngare ïrïk gïn langnak de zi ausuna
ëngaya gwen hap dena Zëbon en onak sa ëblol gwe-gwer.”*12:21 Yes. 42:1-4
Farisikam de gubirida gwen zini kim Yesussu nenblakke, “Zen dowal mo kïgï mo sosonkam syal gwe-gweꞌara.”
(Mrk. 3:20-30; Luk. 11:14-23; 12:10; Luk. 6:43-45)
22 Zao kim lwa seꞌak, ki zep zini Yesus onak dep dowal mo bi gweblan zi ol srëmna nërhatazak. Nwena hen man dïmïn nëblak. Yesus kim dawem taka, dekam zep ola tonka hen nwena kara gweka. 23 Tïngare zini man tangan denggwanblak. Zep ëgu gweꞌak, “An san ha Zen?– Daud Bak mo Auyan-tane naye, mensa anakan nen guk gweblakye, ‘Sa hatala.’ ” 24 Hwëna Farisikam de zini kim kirekam nasalbiridak, ki zep ding nulzimk, “Kirekam hom. Zëbe hap mes dowal mo kïgï sosonna golblaka– dekam de aha dowal-dowalsa golëalsa sone gwen hap denaye.”
25 Hwëna Yesus man zëno mae mo enlalana insa tame tazimki, zep gubiridaka, “Aha-ere ïrïk gïn nik de hlïk-hlïk gweꞌanam, zën de ëeijaꞌanam, zen molya ëtatete gweꞌanam. Nabakam maka zënaka timbwas nuꞌin. Hen zënaka de gïl-gïl gwibiridan nakon de aha-ere golak dinik hlïweꞌanam, zen maka hëndep sekwak gweꞌan. 26 Zep hen kirekam– dowal mo kïgï mo ïrïk gïn nïye: Aha hlïkna bëjen aha hlïk naka golëalsa sonen. Zep man dam gwesïnïn: Dowal mo kïgï bëjen abe hap sosonna golblan– dekam de zëre mo ïrïk gïnnïk de wenyaka karek tabin hipye. Ki hwëna zëno ïrïk gïnnï in de hlïk-hlïk gwenkam, bëjen tatete gwen, hwëna nabakam sa timbwas gwer. 27 Zep em insa Asa anakan enblal, ‘Zen dowal mo kïgï sosonna golblaka, dekam zep dowal-dowala golëalsa sone gweꞌara,’ ki hwëna em ema dekam ere mae mo aha hlïkna enbiridaꞌan, ‘Zen hen dowal mo sosonkam syal taꞌan.’ Sap zen hen man nakasïk gwibirin– dekam de dowal-dowalsa golëalsa sone gwibin hipye. Zep ere mae mo ahakorena in maka emsa anakan nenbiridaꞌan, ‘Em ema ëkarek gwer– kirekam de Yesussu tonblankamye.’ 28 Hwëna Ëe Alap mo Enho mo sosonkamë dowal-dowala golëalsa sone gwenan. Zen dekon zep anakan dam gwesïꞌïn, ‘Alap Zën de ïrïk gïlzïn hap angkam man sap kon gwisibir hanaꞌara, hwëna em ema desan de ang tan hap baes taꞌan!’ 29 Sap Ëe dowal mo kïgï mo bi gwibin kire-kire dawemsaë jal zi mo kim alal ta gweblaꞌan. Zi jal-jal de zëre mo golsa kara taꞌanam, zëbe hap de jal zini na-en molya tïꞌïn zanam. Diki zini insa de nonol balk tankam hen tahalenkam, dekam zëno kire-kirena maka alal tablaꞌara.
30 “Zini men zen Abon onakon srën gwë hanna, zen ki Asa husus gweblaꞌara. Hen zini men zen Asa mas gweblan srëmna, zen ki ano syalsa dri yuꞌura. 31 Zen in zebë emsa gubiridaꞌan: Tïngare nwe-masekam de karek-karekna mensa zini em ulin halasen gwenan– hen sap Alapsa de lamang tanna, desa maka Zëna tap gulsuk gwizimꞌira. Hwëna zëre mo Enhosa de lamang tankam, desa molya tangan tap gulsuzimki. 32 Hen ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna Asa de ol lamangkam gublunkam, desa maka Alap tap gulsuk gwizimꞌira. Hwëna Alap mo Enhosa de lamang tankam, desa Alap molya tangan tap gulsuzimki– sap angkam de okamanak awe, hen sap lamkam de okama ësenak.
33 “Nen tenya tën nakone tame ul gwenan. Tenya men zëno dan naka zini dwinbir srëm gwe-gwenan, zen bëjen twin gwibin tetan dankam tën. Tenya zen zëre mo dan enkam ëtë gwenan. 34 Zep Farisikam de zini, em hen kirekam. Em in jal-jal tanganna– wanyana kiye! Zep eno mae mo ol toranna banakan dep?– dawem gwen naye. Men zen eno mae mo ëk tïhï nakon wet so gwenan, zen zen eno mae mo enhonak suwek. 35 Enho dawem-dawem wenya, zëno mae mo ëk tïhï nakon dawem en nik wet so gwizimnin, sap zëno mae mo enhona mes dawem enlala enkam suweka. Hwëna enlala jal-jal wenya, zëno mae mo ëk tïhï nakon karek en nik zep wet so gwizimnin, sap zëno mae mo enhona mes jal-jal enlala enkam suweka. 36 Zep emki ëenlala gwen: Aumwa hap de yakla yawalak de Alap zisi klis gunnuk, tïngare zini zen zëre mae mo ol toran nakon sa Alap klis gulu– sap zëno mae mo aha zisi de tonsubirida gwen ol maena hëndep kïtak. 37 Sap dekam ere mae mo ol toran nakon sa Alap anakan klis gul gwera, ‘Zini an karekna,’ ahaksa, ‘An aïrïs.’ ”
Yesussu kim owassa de syal gwibir-zimdin hip abe dakke:
(Mrk. 8:11-12; Luk. 11:29-32)
38 Zao kim lwa seꞌak, dekam zep Musa mo olsa de tawa ta gwibin hip de zi niban Farisikam de zi niban Yesussu abe dak, “Bian guru, emki abe mae hap owassa syal gwibir-zimdin– ëe akakim emsa anakan dam lasïk, ‘An eiwa Alap zer soneka.’ ”
39 Hwëna Yesus ki zep ding gulzimki, “Em angkam de zini eiwa jal-jal tanganna, hen Alapsa mese hli lak, hwëna Asae aberbe la gweꞌan– owassa de ebe mae hap syal gwibir-zimdin hipye! Ëe angkam aha-en mae molyë owasna ep syal gwibir-zimk. Hwëna ngein sin de yaklanak Ëe asa owasna aha-en tangan ep syal gwibir-zim– men kirekam Alap mo ol ayang gul gwen zini Yunus Bak hon lwakke. 40 Men kirekam Yunus Bak hogwe yawal ungala mwanak yaklana dan-ahan gwëka, zen kirekam sa ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna Abon lwal. Ëe hwëna kama mwanak asa yaklana dan-ahan gwëon. 41 Alap de angkam de zini emsa klis gunnuk, dekam Niniwek de zi mo angna sa olsa de mas gun hup ëzaul. Zen dekam sa emsa anakan swrë dabir, ‘Yunus Bak kim ëhalen hap de ola ban golhata zaka, ëe dekam ama ëhalek. Hwëna ebon mae onak kim ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna ëhalen hap de ola ban golhata zaka, em hwëna ema ëhalen hap baes ta gwek.’ 42 Hen kirekam, Alap de emsa klis gunnuk, selatan kore teipsïnkïm de wenya in, zen sa hen olsa de mas gun hup zaul– men zen orep teipsïn zini Salomo Baksa duwebla zakke. Zen dekam sa anakan emsa swrë tabir, ‘Ëe ama langa en nakon Salomo mo enlala blala kore olsa de sane gwen hap hatak. Hwëna ebon mae onak kim ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna hataka, em hwëna ema asalsïk gweblak.’ ”
Mae hap de ol: Bera! Aha-ere dowal de totoresa wet sonkam, zen hwëna beyakam etan bïtï gwe-gwenanzal.
(Luk. 11:24-26)
43 “Dowal de totoresa zi nikon wet sonna, dekam gwana-gwana san sa hakalada gwera– zao de aha zi maenak tïn hïp. Hwëna aha maenak de tïn srëmkam, 44 dekam sa dowala in enlala gwera, ‘Ëe asa etan ëre mo gol hli tan san dep lwahal.’ Kim de lwa haꞌan zaka, gola insa anakan sa hla ta zala, ‘Dan en tangan nik zauꞌura. Gol bina in mes tangan oto tasïkï hen ngan tasïkï.’ 45 Dekam sa dowala in song gwera– aha dowalsa de zëre onakon de jal-jal taman kïnïn tangan naka tuju enkam kwang guluda halzan hap. Deban kim de zini iwe golëbïtï gweꞌan zaka, zini in mo gwënna dekam sa tangan karek gweblal– nonol gwën nakonye. Zen hen kirekam zep angkam de zini eno mae mo jal-jala lwa gweꞌan!”
Yesussu kim an zem oso wal zeban zitëblakke:
(Mrk. 3:31-35; Luk. 8:19-21)
46 Yesus kim nama zi trana in han golëtonꞌanka, an zem dekam zep oso wal zeban golëyaïng gwezak. Zen ë nakon ëzauꞌuk. Man kon olsa de zertoran hap nësblaꞌak. 47 In deban mae golëtonꞌanka ahanik zep gubluka, “Bian, emsa man eno anena oso wal oban ë nakon ziësblaꞌanon– olsa de emsa zertoran hap.”
48 Yesus ki zep ding gulbluka, “Hwëna nonol Ëe anik emsa gubiridak– ano anena hen oso-walya, zen diki a kirekam de zisi moye:” 49 Hwëna ki zep tahakam zëre hon de ang ta gwen wenya asa zi beyana in han golëtrëka, deban guku, “Diki an zen lowe heꞌan, zen zen– ano anena hen oso walyaye! 50 Sap tïngan men zen ano ngatan zi mo langnak de Bian mo dwam gwibin sin ang ta gwenan, zen diki zen tangan– ano anena, oso walya hen somol walyaye.”