13
Yesus kim gandum dan hlïng gïlsïnkïm ola gulk sun blaonzimkike:
(Mrk. 4:1-9; Luk. 8:4-8)
Yaklana inkam Yesus ki zep gola kon asa golëwet so gweka, ho gutu alpnak zep nikin aneka. Zao zep hwëna zi beyam-byana tagal nëblazak, hëndep man zë dot dasïzïk. Dekam zep buluk sewe seka– dekon de nikirinkim tawa tabin hip. Zi trana in hwëna ho alp san ki ëzaundak. Zao zep Yesus gulk sun de ol blaon gwizimdinkim tawa ta gwibiꞌinka. Nonol man zë gubiridaka, “Zini man orep gandum dansa de hlïng gïlsïn hïp song gweka. Kim hlïng gïlsïkï, hwëna ahakon oranak altïnk. Mawana ki zep zë yaïng gwezak, zen zep hwëna gandum danna insa dwensïblïndak. Ahakon kaso-kasonak altïnk– kama bëbeknak. Gandum danna in nabakam zep sap ësïp gwek, sap kamana in bëbek tanganna. Hwëna yaklana kim sal-sal gweka, sïpnï in dekam zep ëboneng gwek, hëndep ësasan gwek, ki zep tol hëndep juwek. Sap sana ba san dep?– olk san de ëhas gwesïn nïye. Hen ahakon dokot të ngï-ngï ausunak altïnk. Kim sap tol ësaltïk, hwëna dokot të ngï-ngïna in zep nabakam ëblal-blal gwek. Zen zep dahalebik, hëndep eini hom tëka. Hwëna ahakon kama dawemnak altïnk. Zen en dawemkam zep ësïp gwek, hëndep dawemkam zep hataka, hëndep dawemkam tëka. Aha-ere timni zëno dan beyana ahakon 30 enkam, 60 enkam, hen ahakon 100 enkam.”
Ola insa kim tonsuku, ki zep gubiridaka, “Em dwan i nibanke. Em ësal gwen!”
Yesussu kim anakan dakensïblïkke, “Em ba habe ola gulk sun blaon gwizimnira?”
(Mrk. 4:10-12; Luk. 8:9-10)
10 Ëe zëre hon de ang ta gwen wenya ki zebë ë-erenak lakensïblïk, “Bian, em ba habe kirekam zi beya hap gulk sun ola blaon gwizimnira?”
11 Ki zep ap ding gulzimki, “Abon de ang ta gwen wenya ebe mae hap Alap mes golzimki– em dikim zëre mo ïrïk gïn hïp denaka tame gul gwen hap denaye. Hwëna aha zi hip hom kirekam golzimꞌira. 12 Sap men zen Alap mo ïrïk gïn nïka de tame gun hup ëhohle gweꞌan, zëbe mae en hap sa etan Alap dekam de tame gun hup de enlala blala sowe henkam ing ta sone gwizimdi. Hwëna men zen ëhohle gwe srëm gweꞌan, zëbon mae men zen sap tame gun hup de enlalana betek enkam lwazimꞌira, desa sa hwëna Alap al tazimdi. 13 Zen in zebë zi beyam-bya naban de golëtorankam ola gulk sun blaon gwizimnin, sap
‘zen nwekam ki sap hla nul gwenan,
hwëna man ëgwë gwenan– san de hlaun srëmna.
Hen zen sap man ësane gwe-gwenan,
hwëna san de ësane gwen srëmna hen tame gun srëmna.’*13:13 Yes. 6:9
14 Zen in zep Alap mo olsa de ayang gul gwen zini Yesaya Bak orep ola anakan ayang gulzimki,
‘Alap man guku, “Zen sap sa ësane gwe tine gwer,
hwëna molya tame nul gwek.
Hen sap sa karatda nul tine gwer,
hwëna anakan molya dam nulsuk gwek, ‘Kirekam sa lwal.’
15 Sap zëno mae mo enlalana mes tangan joblo-top gweka.
Zëre mae mo ini mes tangan mat dasibik.
Nwena hen mes dïmïn dabik.
Zen mae hap ki ëgwëk:
Dekam de nwekam hlaul gwen srëm hap,
ikim de ësal gwen srëm hap,
hen enlalakam de tame gul gwen srëm hap,
Abon osan dikim etan lwanda halzan srëm hap.
Diki zen de etan Abon osan dep lwanda haꞌan zanam, ki Ëe amaka ngaya tabiꞌin.” ’ ”*13:15 Yes. 6:9-10
16 Yesus ki zep etan abe mae en hap ayang gulzimki, “Em an isrip-sri gwibinnike lowe heꞌan. Sap emsa ama golëtë gwenan, zebe nwekam dawemkam hla kul gwenan hen ikim ësane gwe-gwenan. 17 Emki sap ëenlala gwen: Abare srëmnak Alap mo olsa de ayang gul gwizimdin hip de zini hen Alapsa de betek gwe-gweblan zini beya nik sap hlaun hup sërkam ëdwam gwe-gwek– ano owas syal gwe-gwibinni ansa em angkam hlakul gweꞌanye. Hwëna orep de zi dawem-dawemna in zen hom tangan hla nuk. Ësane gwen hap hen sërkam sap ëdwam gwe-gwek– em ansa angkam ësane gwe-gweꞌanye. Hwëna zen hom mae ësane gwek.”
Yesus kim gandum dan hlïng gïlsïn hïp de ola insa srip gulsuzimkike:
(Mrk. 4:13-20; Luk. 8:11-15)
18 Yesus ki zep etan asa gubiridaka, “Emki ësane gwen: Angkam ama ebe mae hap gandum dan hlïng gïlsïnkïm de ol blaonzimdinni insa srip gulsuzimꞌin. 19 Oranak de gandum dan altïrïnnï, zen zini men zen sap Alap Zën de ïrïk gïn hïp de ola ësane gwe-gwenan, hwëna ola in mo eini hom tame nul gwenan. Dowal mo kïgïna dekam zep hata gwenan zala, insa ësane gwenna, desa de zëno mae mo enhonak al gul gwizimdin hip. 20 Men zen kaso-kasonak altïrïnnï, zen ahakon men zen Alap mo ola insa ësane gwe-gwenan. Zen nabakam zep sap enlala isrip-sri naban nulin gwenan. 21 Hwëna ola in bëjen zëno mae mo enhonak sa gwen, zep bëjen zë holokam lwan. Zen kim de karek maena hla nuꞌik, ahaksa ol dawemna in hap de jal hap karek dabiꞌik, zen hëndep dekam sa Alapsa hli dal. 22 Men zen dokot të ngï-ngï ausunak altïrïnnï, zen zini men zen sap Alap mo ola insa ësane gwe-gwenan, hwëna angkam de okamanak awe de anakare enlala naban siri nul gwenan, ‘Ëe babë tahalhakam gwë gwen,’ hen anakan de hole-hle gwe-gwen naban, ‘Diki te-ala beya naban amaka gwë gweꞌan.’ Kirekam de enlalana in zep Alap onakare ol dawemna insa zëno mae mo enhonak hule gwenan. Zep hëndep dawemkam eini ëtë srëm gwe-gwenan. 23 Hen men zen kama dawemnak altïrïnnï, zen zini men zen Alap mo ola insa ësane gwe-gwenkam dawemkam lik nei gwibirin. Zen zen zep eini dawemkam ëtë gwenan. Zëno ei beyana, ahakon 30 enkam, 60 enkam, hen ahakon 100 enkam.” *13:23 Yesus kim dansa de tën hap dena ol aïsïlïk awe gubiridaka, zen ei gwen, ahaksa Alapsa de taïblïblan en hap hom enlala gwibirki. Dansa de tën mo dam gulsunnu, zen hen Alap mo ol san de dam-dam enkam lowehe gwen hap. (Mat. 5–7) Ahaksa nëno mae mo ol toran de Alap mo nwenak sam gwesïk gwen hap. (Mat. 12:31-37) Ahana hen, zisi de halen ta gwibin hip. (Yoh. 15:16) Kirekam de lowe henna, zen zen Alap mo nwenak nwe-mase gwe-gwenan– san de dansa de tënna kiye.
Yesus kim ola gulk sun blaonzimkike– gandum nuban de endang naban aha-erenak nasaltïn hïp dena.
24 Yesus in kim nama bulu kon tawa tabiꞌinka, zao zep etan zi beyam-byana in hap ola gulk sun blaonzimki, “Alap mo ïrïk gïn hïp dena, zen san de zi de nganak gandum dan dawem-dawemsa hlïng gïlsïnnï kiye. 25 Hwëna zëno kam, tïngare zi mo truwe guk hannak, dekam zep hwëna nganak iwe jal zi sowëkam endang dansa etan hlïng nïlsïk. 26 Gandum danna in kim ësïp gweꞌak, hëndep ëeis gweꞌak, endang sïpnï in dekam zep hen ëblal-blal gweka. 27 Zao zep hwëna nga bina in hon de syal ta gwen zini dakensïblïzak, ‘Bian, em dwan gandum dan dawem-dawem ensa em-am ap kap tazimki– nganak iwe de hlïng gïlsïn hïpye. An hwëna ba hap zë endangna hataka?’
28 “Nga bina in ki zep ding gulzimki, ‘In jal zi zë sowëkam hlïng gïlsïk gïk halka.’
“Hwëna ki zep etan dakensïblïk, ‘Bian, ëe wëhë endangna insa lamalsïꞌik?’
29 “Hwëna man ding gulzimki, ‘Bëjen em tamalsïn, ki hwëna gandumnu in han esa apdenak lamalsïl. 30 Sap sa endangna in han apdenak ësaltïl– hëndep gamdumnu insa de taran hap denak de zauꞌuk. Ëe asa taran hap de zini insa gubiridal, “Nonol endangna insa blom lasïk, desa tagal tan naka tatak-tatak labik, desa de syauknuk tru tasïn hïp. Ki hwëna gandum danna insa gamdum dan kang ta gwen golak tagal lasibik.” ’ ”
Gulk sun de ol blaonzimdinni an mae hap: Alap mo ïrïk gïnnï, zen rica dan makan, hen ragi makan:
(Mrk. 4:30-32; Luk. 13:18-21)
31 Yesus ki zep etan zi beyam-byana in hap ola gulk sun blaonzimki, “Alap mo ïrïk gïnnï an kirekamë ola ebe mae hap blaonzimꞌin: Zini man rica dansa nganak eiyas taka. 32 Rica danna in tïngare tetan dan nakon, zen zen– betek tangan wenyaye. Hwëna kim ësaltïl gwenan, dekam zep tïngare obwaga nakon ëblal-blal gwe-gwenan, hëndep te makan ëmam-mam gwe-gwenan. Mawana zao zep yaïng gwe-gwenanzal– zëno hli-hlinak de golsa tauk gweblan hapye.”
33 Ki zep hen etan ahana mas gulzimki, “Alap mo ïrïk gïnnï, zen a kirekam moye: Zen ragi makan. Wenya man tepungna aha-ere sak naka mang-mang guk. Zao zep ragisa betekkam mas guk. Ragina in sap betek tanganna, hwëna dekam zep rotina in dawemkam hop gwek.”
Yesus mae hap gulk sun de ol blaonzimdinkim tawa ta gwibirki:
(Mrk. 4:33-34)
34 Yesus kirekam-kirekam gulk sun de ol blaonzimdinkim tawa tabirida gweka. Zëno tawa tabinni hom– gulk sun de blaon gwizimdin srëmkamye. 35 Kirekam kim tawa ta gwibirki, zen dekam zep zauk– men kirekam Alap mo ol ayang gul gwen zini Yesus hup de ola hamal hap anakan ale gulkuye,
“Ëe gulk sun de ol blaon gwizimdinkim asa aïsïl gwibirida gwer.
Hen mensa auhu-kamana ansa de yang gulsun nukon tawa neibir srëm gwek,
zen dekam asa tawa ta gwibir.”*13:35 Mzm. 78:2
Yesus kim gandum nuban endang naban de aha-erenak nasaltïn hïp dena insa srip gulsuzimkike:
36 Yesus kim zi beyam-byana insa hli yuludaka, ki zep gol san song gweka. Hwëna ëe zëre hon de ang ta gwen wenya ki zebë zë du këblazak, zao zebë lakensïblïzak, “Bian, abe mae hap emki srip gulsuzimdin– insa gandum nuban de endang naban aha-erenak nasaltïn hïp dena ap gulk sun blaonzimdike.”
37 Yesus ki zep ding gulzimki, “Gandum dan dawemna men Zen hlïng gïlsïkï, Zen Ëe an Zen– ngatan zi mo lang nakore Zi Tangan naye. 38 Hwëna ngana, zen auhu-kama yawala an zenke. Gandum dan dawem-dawemna, zen zini men zen Alap mo ïrïk gïnnïk bïtï gweꞌanke. Hwëna endangna, zen zini men zen dowal mo kïgï hon bïtï gweꞌanke. 39 Jal zini men zen endangna insa sowëkam eiyas ta gwenda, zen dowal mo kïgï. Taran hap de zaunnu, zen Bian mo klis gun hup de yaklanak de zaun hup dena. Taran hap de zini, zen Alap mo dam taha nakore zi.
40 “Zep in kirekam endangsa de tagal tan naka syauknuk tru ta senkam lwak, zen kirekam sa hen lwal– Bian mo klis gun hup de yaklanak de zaunkumye. 41 Dekam ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna Ëe asa ëre mo dam taha nakore zisi desa de tïngan tagal gulsun hup gubiridal– men zen aha zisi karek san dep tïtï da gwibirin, hen men zen karekna syal nei gwibirinke. 42 Desa sa syauk bla hï-hïtïnnïk yal nulser– men dekon zi mo angna yusyustïn nïban gona ta gwenanke, hen sang-sang hap ëkna ngalk-ngalk da gwibirinke. 43 Hwëna zini men zen enlala dam-dam enkam lowehe gwenan, zen Alap mo ïrïk gïn kama ësenak sa zëre mae mo Bian hon lowehe gwer, hen zen zao sa yakla mo kim ëzïl ane gwer. Em dwan i nibanke. Em ësal gwen!”
Dawem yawalsa de goltowen hap kim ola gulk sun blaonzimkike:
44 “Alap mo ïrïk gïnnïk de tïn hïp dena, zen a kirekam moye: Zini man song gweka, zao zep aha zi mo kamanak emas yawalsa hlaulku. Kama hulak lwaꞌak, hen yawal tanganna. Zen zep hwëna kama hula insa ber-ber gulku. Zëna dekam zep isrip-sri naban zëre mo golak de kire-kirena kïtak tangan te-ala hap lirak tabirki. Te-alana dekam zep kamana insa golka– hëndep emas aning gunnu in han.
45 “Alap mo ïrïk gïnnïk de tïn hïp dena, zen hen a kirekam moye: Kire-kire beya zini man gwë gweka. Zen te-alakam kire-kirena lirak ta gwibirki. Hwëna mensa tangan dwam-dwam gwe-gwibirki, zen kaso lïlïngtïn yawalsa.13:45 Kaso lïlïngtïnnï, desa “mutiara”kam Amber olkam li nul sone gwenan. 46 Zen kim sërkam de dawem tangan wenyaka hlaulku, zen dekam zep zëre mo golak de bi gwibin kire-kirena kïtak te-ala hap lirak tabirki, dekam zep hwëna kaso lïlïngtïn yala insa golka.”
Hogwesa de klis gun hup kim ola gulk sun blaonzimkike:
47 “Alap Zën de ïrïk gïn hïp dena, zen hen a kirekam moye: Zini man hinak jaringkim kirekam-kirekam nwe-mase hogwesa dahyok. 48 Hëndep kim jaringni in suwek, dekam zep zini in ho alp san dep ïl nïlhak. Zao zep hwëna teinikirinkim hogwena insa hlï nïk– dan nabare hogwena srën, ei hogwena srën. Dawem-dawemna, zen honnak bïtï dak. Karek-karekna, desa man yal dak. 49 Zen kirekam sa hen lwal– Alap mo yakla yawalak de zaunkumye. Zëre mo dam taha nakore zini dekam sa hen yaïng gwezal– dekam de dawem gol gwen zi nikon karek-karek gol gwen zisi hlïl irin hipye. 50 Zen dekam sa karek-karek gol gwen wenya insa kals yalak de syauk blanak yal nulser– men dekon zi mo angna yusyustïn nïban gona ta gwenanke, hen sang-sang hap ëkna ngalk-ngalk da gwibirinke.”
51 Ki zep hwëna asa takensibiridaka, “Em san mese kïtak dam ulsul?– ola insa gulk sun blaon gwizim sinye.”
Ëe dekam zebë ding ulblik, “Ëe mesë, Bian.”
52 Ki zep hwëna etan asa gubiridaka, “Zep Alap mo olsa de tawa tabin hip de zi dawemna, zen diki zen Alap mo ïrïk gïn hïp de ëpba ola ban hen ano ol ësena an han tame son. Zëno tawa tabinni dekam sa lwa gwer– san de gol bi nik de gola kon zëre mo kire-kiresa aha zi hip golëtrei gwizimdinni kiye, ëpba ërlwa gwen wenya ban, ëse kap tan wenya ban.”
Yesussu kim Nazaret kon baes nëblakke:
(Mrk. 6:1-6; Luk. 4:16-30)
53 Yesus kim kirekam de gulk sun ol blaon gwizimdinkim hya gwesibiridaka, dekam zep kon dua-blaskam de zini asa en golëlwanda halka– 54 zëre mo ëna Nazaret san dep. Zëwe but srëm golak zep tawa tabiꞌinka. Zini men zen zë sane daꞌak, man tangan denggwanblaꞌak. Zep zë hwëna donsubluꞌak, “Zini an endawe sekola gweka?– zep kïl gïꞌïra, ‘Ëe asa tawa tabir.’ Hen owas-owassa de syal gwe-gwibin hip de sosonna endawe sa gul iri? 55 Zen dwan gol syal gwe-gweblan zini Yusup Swe mo tane sake! An zem Maria. Oso wal zem, zen Yakobus, Yusup, Simon, hen Yudas. Zen kïtak awe de zi sike! 56 Somol wal zem awe am hen tïngan lowehe gweꞌan. Zep zini an ba hap kïl gïꞌïra?– ‘Ëe asa Nazaretsa tawa ta gwibir.’ ” 57 Sap zen mes kirekam tame dak, zep baes nëblak.
Ki zep hwëna gubiridaka, “Zini kirekam ëgwë gwenan: Men-kore men-kore ë nakon, Alap mo ol ayang gul gwen hap de zini man blikip neisibirida gwenan. Hwëna zëre mo iye, ahaksa zëre mo ë nakore nik de kirekam ayang gul gwizimdinkim, desa hom tangan blikip neisibirida gwenan.”
58 Zen in zep Yesus zëwe owas-owasna beyakam syal gwibir-zim srëm gweka, sap zen hom daïblïblak.

*13:13 13:13 Yes. 6:9

*13:15 13:15 Yes. 6:9-10

*13:23 13:23 Yesus kim dansa de tën hap dena ol aïsïlïk awe gubiridaka, zen ei gwen, ahaksa Alapsa de taïblïblan en hap hom enlala gwibirki. Dansa de tën mo dam gulsunnu, zen hen Alap mo ol san de dam-dam enkam lowehe gwen hap. (Mat. 5–7) Ahaksa nëno mae mo ol toran de Alap mo nwenak sam gwesïk gwen hap. (Mat. 12:31-37) Ahana hen, zisi de halen ta gwibin hip. (Yoh. 15:16) Kirekam de lowe henna, zen zen Alap mo nwenak nwe-mase gwe-gwenan– san de dansa de tënna kiye.

*13:35 13:35 Mzm. 78:2

13:45 13:45 Kaso lïlïngtïnnï, desa “mutiara”kam Amber olkam li nul sone gwenan.