12
Onteinga Nga Sapat Ana Etue
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
Deu 23:25Iok laol, nga Sapat ana etue, Iesus pe nena hana mur te i teu nga ume e letena. Ume neu tetue ana uit mur mana. Ol pe Iesus nena hana mur te mete aria pe te sohe uit nganangana hel ke te ngaua. Exo 20:10Ol pe Paresio mur te esia pe te hele lange Iesus ke te teke, “O nau langa lem hana mur te poi ngaria pam! Pomere nenge te nanasia hotonga nenga Israel mur aria etue nenge te hetalaulau ia ero?”
1Sa 21:1-6Pe Iesus tuacholia ke teke, “Nananga e nge nike hele ia non soke Teuit pe pekngana mur nge te mete aria. Pe imo mam a sisia nananga nei ero mana kura kai? Lev 24:5-9Ana non i teu langa NeHalang nena pele pe mene ngaunga nenge heo ngana ke pekngana mur te ngaua. Pe ngaunga nem heo ngana toto nge non pulut ngana e mana ngaua. Iange hotonga hele ke teke tunginga ana hana mur, iri toro mana te ngaua ngaunga nem. Num 28:9-10Pe pule hotonga e nge Moses hasia hele ke teke, tunginga ana hana mur te umume nga NeHalang na pele nga Sapat ana etue. Te longo ole taua hotonga pe mele pele hele ia iri ero. Mat 12:41-42Pe e hele lange imo, mele nenge mes heueu nei, i palaungana toto nga NeHalang na pele palaungana nem. Hos 6:6; Mat 9:13NeHalang nena helenga nenge tehas sue ke ulolo, hele ke teke, ‘Lemek ero ia lemo tunginga pa nemur nenge a makmak huros. Lemek ke letemo ia hehei pe hana.’ Toinge a eteia helenga nem luna ke nek, toi ngana koi a henonou perimo lange iri nenge te poia ute ke poreke ero. Iange Non Tuna, I non Soke toto nga Sapat ana etue.”
Iesus Hemasia None Nge Penna Mete
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
Iok, Iesus i nga lamau pe la ke i teu nga hengetoro ana pele. 10  Luk 14:3Pe none nge penna mete tu nga lamau pule. Pe mele hel te tango rara kue nenge te teke te laulaua Iesus. Pomalam te poi haka pulut mana ure huhuna mur pe te onteia I ke te teke, “Hotonga mai hele ke teke iri nenge singiria haleles, lape te hemas mule iri nga Sapat ana etue pule kai? Ae?”
11  Luk 14:5Pe Iesus hele lange iri ke teke, “Nenge teke amo e na sipsip losio teu nga polo nga Israel mur aria etue nenge te hetalaulau ia, mele nem lape poia ke mere? E hele lange imo, heueu mana nei mele nem in haka hot mule nena sipsip nem. 12 Iok, anau langa ure nai nei, sipsip mur pe ita non. Tei nge iri nai nge NeHalang esia ke ure palaungana toto nga matana? Ure nenge palaugnana toto nga NeHalang matana, ngana koi ita non. Ke pomalam, i pengpeng nge ta halaua mele nga Sapat ana etue.”
13 Ol pe Iesus hele sapele lange non neu, “O tul hote perim.” Iok, non neu tul hote penna pe penna urana mule sapele ke pomanga penna nenga hele. 14  Ioa 5:16Pe ero, Paresio mur tehot lange hot pe tetal helenga ke te teke te hune Iesus.
Iesus I NeHalang Nena Non Toto
15 Pe Iesus eteia lo. Ke pomalam lohaka nga kileng neu pe hulua te kumnana nge i ke hemasmasia haleles kina mur lochloch nga aria haleles mur. 16  Mat 8:4; Mak 3:12Pe heo ele tote iri nge te hele hot rere lange mele hel. 17 Pe ure nei lohot ke pete tote NeHalang nena helenga nenge hetatalonga Isaias hele hote nge nike nenge teke,
18  Isa 42:1-4; Mat 3:17 “Nenge nei, Iau lek non toto nge E henonou hote.
Iau lemek tau tote I pe E iech toto nge I.
Pe lape etal heke opek nge I, ke lape haliu hote
lek poinga nenge e hemasmas
lange mata mur nga kileng lochloch ngana.
19 Pe I lape hele ia letena inin ngana ero
pe alngana rara ero.
Pe lape te longe I nge haliu rara
nga kue tana ero pule.
20 Pe lape hekerkereng mule iri nenge leteria manmanna ngana
unne sune mana ol, ke te kerkereng mule.
Pe lemenge nenge ngau ke unne sune mana,
i hemete sapele ero.
Teke poia poinga urana ngana nei,
ke ris tote poinga lochloch
pe mes hot ke mallaha toto.
21 Pe mata lochloch ngana nenga kileng lochloch
lape leteria kerkereng mana nge lape
te mene maulinga nga I toro mana ene.”
Iesus Na Kerkerenga At Nge NeHalang
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23)
22 Ol pe hana hel, teat ia none nge matana hit pe hele erochro iange uneinei tu nge i. Te laia i ke Iesus hemas mule i. Ke het pe ana non matana charchara ke nau mule ke nek pe hele mule sapele. 23 Ol pe hulua te esia pe leteria tuanin ke halang pe te hele, “Non nei nge lape ne Teuit tuna i.”
24  Mat 9:34; 10:25Pe Paresio mur te longe pe te hele, “Ero iam! Uneinei mur aria soke Pelsipul laka hekerkereng ia non nem ke helope hotote uneinei mur.”
25 Pe Iesus eteia leteria tuanin ngana mur lo, pomalam hele lange iri ke teke, “Nenge teke hana mur nga tuele kina e te chach hel pe hunelinga lohot, kileng nem lape het sio sapele. Ke nenge teke hana nemur nga kileng nem te chach hel pe te ua rara, reria kileng nem lape tu ero ol. Pomalam mana nge none pe nehei pe tutuna mur. Nenge teke te chach hel pe te ua rara lape tetu ke muria elle mule ero ol. 26 Pe nenge teke non poreke ngana helope hot mule i sipona, ta etei mellehe mene ke non poreke ngana nena hana mur, te het sio sapele iange huria ero ol.
27 “Imo a teke e helope hotote uneinei mur nga Pelsipul ene, pe lemo hana mur te popoia ume nem pule. Pe te popoia nga itei toto ene? Ke imo anau, lemo hana mur pengpeng lape te hele hot mule amo. 28  Ume 10:38; 1Io 3:8Nenge teke NeHalang opene hekerkereng ia iau, ke e helope hotote uneinei nemur, NeHalang nena naualanga pe nekinga at nge imo lo.
29 “Amo non tei nakuna toto nge tale chachia non solaki ngana e na pele ke loloch hote nena ure mur? Nenge teke o poi ke pomam o nanasia koi kue nei. O kale hit tele non nem. Ke het pe o teu nga nena pele ke o loloch hote nena ure mur.
30  Mak 9:40; Luk 9:50 “Mele nenge ma at nge iau ero, lek ngarang toto laka i. Pe mele nenge ume luluch nge iau ero, lape sisparai ia lek ume. 31  Hip 6:4-6Pe e hele lange imo, NeHalang lape letena ia imo nga lemo poinga poreke ngana mur, pe lemo helenga porekreke ngana mur lochloch. Pe mele nenge hele poreke Opepengpeng, mele nem lape mene poreke tote. 32 Pe mele nenge hele poreke Non Tuna, lape NeHalang letena ia i. Pe mele nenge hele poreke Opepengpeng, mele nem lape NeHalang letena ia i ero toto, nga etue nei pe nga hoena pule.
Ae Pe Nganangana Mur
(Luk 6:43-45)
33  Mat 7:16-20 “Nenge teke o poia ae e ke urana, nganangana lape hot ke urana. Pe nenge teke o poi poreke ae e, nganangana lape hot ke poreke. Iange tanau urume ae elle pe elle nga nganangana mur. 34  Mat 3:7; 15:18; Luk 3:7; 6:45Ilimo alete nemur! Imo hana porekreke ngana mur pa ne mam. Ol pe a teke a heleia ure nge urana ke mere? Iange lape halimo hele hot mene laka ure poreke ngana nemur nenge tu teu nga letemo nem lo. 35 Hana nenge leteria urana, te hele hotote ure urana ngana mur nenge tu teu nga leteria. Pe hana porekreke ngana mur, ure poreke ngana halang tu teu nga leteria, pomalam lape te hele hot menmene ure poreke ngana mur. 36 Pe e hele lange imo, NeHalang nena haliunga ana etue nem lape at, pe lape mele elle pe elle na poinga mur lape hele hot mule ana. 37 Lem helenga mur lape te hele hote iong. Nenge teke te urana, lape o urana nga NeHalang matana. Pe nenge lem helenga mur te poreke, lape o poreke nga NeHalang matana.”
Paresio Mur Te Onteia Iesus Ke Poi Hote Ute Ke Tenau
(Mak 8:11-12; Luk 11:29-32)
38  Mat 16:1; Luk 11:16; Ioa 6:30Ol pe Paresio mur hel pe hotonga ana hetoronga mur te hele lange Iesus ke te teke, “Hetoronga, o hele pe ute lohot mana ke mo nau mukam.”
39  Mat 16:4; Mak 8:12Pe Iesus tuacholia ke teke, “Imo hehei pe hana nga etue nei, a muta nga poinga poreke ngana mur pe letemo manmanna ngana tu hite NeHalang ero toto. Ol pe a ontei ke a teke a esia utar? Lape e poi hote ute pele ke a esia ero toto. Lape e hemallaha hot mene laka hengeilang nenge hetatalonga Iona lange imo. 40  Jon 1:17Nge nike toto, ruo palaungana tone Iona. Pe Iona ma ke ana etue iri mol nga ruo nem letena. Ke pomalam mana, Non Tuna lape ma ke ana etue iri mol nga ich letena pule. 41  Jon 3:5Pe lape etue palaungana nem at pe iri nenge Niniue lape te hele ia imo hehei pe hana nenga etue nei. Iange iri te hulia reria poinga mur nga etue nenge Iona haliu hot. Pe mele nenge i palaungana toto nge Iona, ngana koi helele heueu nei, pe pomere a hulia letemo ero? 42  1Ki 10:1-10Nga NeHalang ana etue nem pule, lape Hei Soke nem nenge nauele kileng Sipa lape heleia imo. Iange i lo haka nga na kileng pe la ke longo nga Non Solomon Palau nena helenga urana ngana mur. Pe mele nenge I palaungana toto nge ne Solomon, ngana koi helele heueu nei. Pe pomere a longo langa nena helenga mur ero?”
Uneinei Lohot Ke La Pe At Mule Ngana
(Luk 11:24-26)
43 “Nenge teke uneinei e lohot nge none, song sapele ke langa kileng nenge ana ech ero pe tango rara munna nge tuia. Pe lape hottaua munna e nge tuia ero. 44 Pe lape helele nge i sipona ke teke, ‘E ua hot nga lamau ke e at pe mullik ero nga lamai i. Lape e la mule nga lek pele iam.’ Iok laol, uneinei nem at mule pe esia na pele nge tu ke polpolo mana. Pe pele neu letena te sachalue ke lemlem, pe ure mur nga letena te talue ke tema ke nek toto. 45  2Pi 2:20Ol pe ana ure la mule pe la mene ke uneinei iri rahtele nai ke iri ul teat ke la tetu nga pele neu. Pe uneinei nemur nenge iri rahtele nai neu, te poreke toto nga uneinei elle nenge mene iri at. Pe non neu, tu ngana nga tele ngana urana pol, pe nei ol, tu ngana poreke toto ol. Ke hehei pe hana poreke ngana mur nga etue nei, tetu ngaria lape pomalam mana.”
Iesus Tana Pe Titina Mur
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46 Iok, Iesus hele lala nge hehei pe hana kura, pe tana pe titina mur teat ke te mes nge hot. Iri te teke te hele luluch nge Iesus. 47 Ol pe mele hele lange Iesus ke teke, “Tam pe titim mur kou te mes nge hot, pe te teke te hele luluch nge iong.”
48 Pe Iesus hele, “Iau mai hetak itei pe titik mur itei hel?” 49 Ol pe Iesus henonoua nena hana mur pe hele, “Hetak pe titik mur koi nemur. 50  Rom 8:29Temek tu nga lut nga tapa, pe mele hel nenge te poia ume ke nanasia Temek lemene ngana, ke lohot nga ich nei, iau titik mur pe liliuk mur pe hatak mur ia iri.”

12:1: Deu 23:25

12:2: Exo 20:10

12:3: 1Sa 21:1-6

12:4: Lev 24:5-9

12:5: Num 28:9-10

12:6: Mat 12:41-42

12:7: Hos 6:6; Mat 9:13

12:10: Luk 14:3

12:11: Luk 14:5

12:14: Ioa 5:16

12:16: Mat 8:4; Mak 3:12

12:18: Isa 42:1-4; Mat 3:17

12:24: Mat 9:34; 10:25

12:28: Ume 10:38; 1Io 3:8

12:30: Mak 9:40; Luk 9:50

12:31: Hip 6:4-6

12:33: Mat 7:16-20

12:34: Mat 3:7; 15:18; Luk 3:7; 6:45

12:38: Mat 16:1; Luk 11:16; Ioa 6:30

12:39: Mat 16:4; Mak 8:12

12:40: Jon 1:17

12:41: Jon 3:5

12:42: 1Ki 10:1-10

12:45: 2Pi 2:20

12:50: Rom 8:29