6
Ni ndajino Jesús ñuu ya Nazaret
Ni ndee Jesús yun, te ni ndajino ya ñuu ya, ka ndeka tnaꞌa ya jin tee ka skuaꞌa jin ya. Te nuu ni jino kiuu ndatatu, te ni jinkondee ya kaxtnoꞌo ya nuu ñayiu veꞌe ii sinagoga. Te kuaꞌa ñayiu ka nini, te ni ka saꞌu kuii ini, te ka ndatnoꞌo tnaꞌi:
―¿Ndenu ni kutuaꞌa suchi yaꞌa tnoꞌo yaꞌa? ¿Te ndenu niꞌi tnoꞌo ndichi ja kaꞌin vi tniuu naꞌnu ja saꞌi jin ndaꞌi yaꞌa? ¿Te a masu suchi yaꞌa kuu carpinteru seyii María, te ñani ka kuu Jacobo vi José vi Judas vi Simón? ¿Te a masu suni yaꞌa ka oo jin kuaꞌi? ―ka kachi.
Te ni ka kunini ndevaꞌa ini ja jaꞌa ya. Su jiñaꞌa Jesús:
―Ndiꞌi ni nuu ka nee yiñuꞌu ñayiu nuu in tee ndakani tnoꞌo ia Dios. Su ñayiu ñuu maa de vi ñayiu ka kuu tnaꞌa de vi ñayiu veꞌe de, chi tu ka nee yiñuꞌu nuu de ―jiñaꞌa ya.
Te tu ni kuu saꞌa ya in tniuu naꞌnu, chi ndee saa ni ñayiu ka kuꞌu ni sonee ya ndaꞌa ya siki, te ni ka nduvaꞌi. Te vi ni saꞌu kuii ini ya ja tu ka kandija ñayiu yun. Te ni jika nuu ya ñuu kueli ka oo yatni yun, ni kaxtnoꞌo ya tnoꞌo ia Dios.
Ni tetniuu Jesús ndi uxi uu tee ka skuaꞌa jin ya ja vi kaxtnoꞌo de tnoꞌo ia Dios
Yun te ni ndakana Jesús ndi uxi uu tee ka skuaꞌa jin ya, te ni jinkondee ya ni tetniuu ya ndi uu ndi uu de ja kiꞌinkuei de. Te ni jiñaꞌa ya jakaꞌnu maa ya, nagua ja vi tau de espíritu tachi ja ka ñuꞌu ña jin ñayiu. Te ni tatnuni ya ja ma vi kindaꞌa saꞌun de nagua kokuu nuu ichi, ni ñunu, ni xtaa, ni ma vi chindee de xuꞌun nuu kanchii de, chi maintnoꞌo yutnu ka tuu de, guaa vi kindaꞌa de. Te na vi kiꞌi de ndijan ndaꞌu ni, te ma vi kindaꞌa de saꞌun ja vi ndasama de, chi maa ni saꞌun ka niꞌnu de. 10 Te suni jiñaꞌa ya nuu de:
―Nuu kiukuei ni in veꞌe, te yun ni vi kondoo ni guaa ndee nuu kiꞌinkuei ni inka ñuu. 11 Te nuu ja in ñuu tu ka jantaꞌu ña ñayiu jin ni, te ni tu ka kuini ja vi konini tnoꞌo ka kaꞌan ni, ndekuei ni yun, te vi kisi ni ñuyaka ka ndaa siꞌin ni ja kokuu in seña ja ka tavi kuechi ja tu ni ka jantaꞌui. Chi kaꞌan ndandaa san ja kiuu sandaa ia Dios kuechi ñayiu ñuyiu, te kuaꞌa ka vi tniuyaꞌu ñayiu ñuu yun saa ñayiu ñuu Sodoma vi Gomorra ―jiñaꞌa ya.
12 Te ni kekuei de kuaꞌankuei de ka kaxtnoꞌo de nuu ñayiu ja na vi ndatnaꞌu ini yika kuechi, te na kiukuei nuu ichi ia Dios. 13 Te ni ka tau de kuaꞌa tachi ka ñuꞌu ña jin ñayiu. Te kuaꞌa ñayiu ka kuꞌu ni ka chiꞌi de texeꞌen, te ni ka nduvaꞌi.
Ni jiꞌi Juan, tee ni oskuandute
14 Yun te ni jini soꞌo rey Herodes ndiꞌi janaꞌnu saꞌa Jesús, chi nii ñuu ka kaꞌan taka tniuu naꞌnu saꞌa ya, te jiñaꞌa de:
―¡Ni ndateku Juan, tee ni oskuandute neꞌu ndiyi, yun guaa saꞌa de tniuu naꞌnu yaꞌa! ―jiñaꞌa de.
15 Su sava ka ñayiu ka jiñaꞌa:
―Elías kuu de.
Te sava kai ka jiñaꞌa:
―Inka tee ndakani tnoꞌo ia Dios kuu de, axi ndee in tee ni ondakani tnoꞌo ia Dios ndee janaꞌa kuu de ―ka jiñaꞌi.
16 Te nuu ni onini Herodes ja siun ka kaꞌan, te jiñaꞌa de:
―Tee yaꞌa kuu Juan ja ni tatnuni rin ja ni ka kindoso yiki xini de, te vitna te ni ndateku de ―jiñaꞌa de.
17 Chi ama ka ni tatnuni Herodes ja ni ka jasi ña jin Juan vekaa, te ni ka juꞌni ña de jin in cadena, ja jaꞌa Herodías, ñasiꞌi ñani de Felipe. Chi nuu ni ndakuaka tnaꞌa Herodes jin ña, 18 te jiñaꞌa Juan nuu Herodes:
―Masu vatuka kuu nuu Ley ia Dios ja kondeka ni ñasiꞌi ñani ni ―jiñaꞌa de.
19 Te yun guaa ni okaꞌan uꞌu Herodías nuu Juan, te ni ondioo ini ña ja kaꞌni ña jin de, su tu ni kuu ja saꞌa ña. 20 Chi ni oyuꞌu Herodes ja kaꞌni de Juan, chi jini de ja tee ndaa vi tee vii tee vaꞌa kuu Juan, te ni oskaku niꞌnu ña de nuu ndaꞌa Herodías. Te visi jinonuu ini Herodes, su tu jini de nagua saꞌa de, su ndiꞌi de jin anu de ni onini de tnoꞌo ni okaꞌan Juan. 21 Su ni kenta in kiuu ja ni kundee Herodías, nuu ni saꞌa Herodes in viko ja ndajino kuia de, te ni jiñaꞌa de ja ni ka jaxini tee ka netniuu jin de, vi tee ka tatnuni nuu soldado de vi tee ka kuu nijaꞌnu nuu ñuu ja tnii Galilea. 22 Te ni kiuu sesiꞌi Herodías ni jita jaꞌi nuu viko yun. Te junkuaan ini Herodes jin tee ka jaxini jin de ja ni jita jaꞌi yun. Te jiñaꞌa rey Herodes nuu suchi siꞌi yun:
―Kakan nani guaa kuu ja kuini ron, te na taa rin ―jiñaꞌa de.
23 Te ni kee yuꞌu de nui:
―Nani guaa kuu ja kakan ron nuu rin te taa rin, visi ndee sagua ñuu nuu tatnuni rin ―jiñaꞌa de.
24 Te ni kei kuaꞌin, te ni jikan tnoꞌi nanai:
―¿Nagua kuu ja kakan san nuu de?
Te jiñaꞌa ña:
―Kakan yiki xini Juan, tee skuandute, nuu de ―jiñaꞌa ña.
25 Yun te vini ni ndiui nuu oo rey, te jiñaꞌi:
―Kuini san ja vitna ñuꞌu ni, taa ni yiki xini Juan, tee skuandute, na kuꞌun nuu in tijaꞌan ―jiñaꞌi.
26 Yun te ni kusuchi ndevaꞌa ini rey, su ja siun ni kee yuꞌu de ja kuñaꞌa de nagua jikain, te ni ka onini tee ka oo jin de nuu mesa yun, te tu nagua ni kendoo ka jin de, chi ni skunkuu de tnoꞌo ni kaꞌan de. 27 Te vi nuu saa ni tetniuu de in soldado, te ni tatnuni de ja jinkiꞌin tee yun yiki xini Juan. 28 Te ni jaꞌan soldado yun ini vekaa, te ni kindoso de yiki xini Juan, te ni sonee de yiki xini yun nuu in tijaꞌan ni ndajino jin de, te ni jiñaꞌa de nuu suchi siꞌi yun, te suchi siꞌi yun ni ndakuñaꞌi nuu nanai. 29 Te nuu ni ka jini tee ni ka oskuaꞌa jin Juan ja siun ni kuu, te ni jaꞌankuei de ni ka ndaneꞌe de yiki kuñu Juan, te ni ka tayuꞌu de.
Ni jiñaꞌa Jesús ja ni ka jaa uꞌun mil teyii
30 Yun te ni ndajinokuei tee ni chitniuu Jesús nuu oo ya, te ni ka ndakani de ndiꞌi ja ni ka saꞌa de vi tnoꞌo ja ni ka kaxtnoꞌo de. 31 Te jiñaꞌa ya:
―Neꞌekuei ni na kiꞌinkueio in nuu tu na ñayiu ka oo, te na vi ndatatuo joo luluu ―jiñaꞌa ya.
Chi kuaꞌa ndevaꞌa ñayiu kuaꞌankuei vi vajikuei nuu ya, te ni tu ka nune nuu ya ja vi kaa ya xtaa jin de. 32 Yun te kuaꞌankuei maa ni Jesús jin tee ka skuaꞌa jin ya nuu in barco in nuu tu na ñayiu ka oo. 33 Su kuaꞌa ñayiu ni ka jini ja kuaꞌankuei ya, te ni ka ndakuni ñai jin Jesús. Te ñama ni ka jika jaꞌa ñayiu yun kuaꞌankuei ja ni ka yaꞌi ndiꞌi ñuu yun, te vi xtnañuꞌu kai ni kentakuei saa maa ya. 34 Te nuu ni nana Jesús nuu barco yun, te ni jini ya kuaꞌa ndevaꞌa ñayiu, te ni kundaꞌu ini ña ya jin ñayiu yun, chi ka kui na kuinio ndikachi ja tu na jitoꞌo ti. Te yun guaa ni jinkondee ya ni kaxtnoꞌo ya kuaꞌa tnoꞌo nuu ñayiu yun. 35 Te nuu ja mañini saꞌun, te ni ka jintnaꞌa ña tee ka skuaꞌa jin ya, te ka jiñaꞌa de:
―Ja ni ñini, te tu na veꞌe ka oo yaꞌa. 36 Ndaxtute ni ñayiu yaꞌa nagua ja na kiꞌinkuei veꞌe ka oo yuku yaꞌa vi ñuu kueli ka oo yatni yaꞌa, te na vi kuain xtaa vi kai, chi tu nagua ka nei ja vi kai ―ka jiñaꞌa de.
37 Su jiñaꞌa ya:
―Vi kuñaꞌa maa ni ja vi kaa ñayiu yaꞌa ―jiñaꞌa ya.
Te ka jiñaꞌa de:
―¿A kiꞌinkuei san te vi kuaan san yaꞌu ja uu ciento kiuu xtaa, te vi kuñaꞌa san ja vi kaa ñayiu yaꞌa? ―ka jiñaꞌa de.
38 Te jiñaꞌa ya:
―¿Nasaa xtaa ka nevaꞌa ni? Kuaꞌankuei ni vi kondiaꞌa ni ―jiñaꞌa ya.
Te nuu ni ka jini de, te ka jiñaꞌa de:
―Uꞌun ni xtaa te uu chiaka, ―ka jiñaꞌa de.
39 Yun te ni tatnuni ya ni ka kaꞌan ja ni ka jinkoo kuenta grupo ñayiu nuu yuku kuii yun. 40 Te ni ka jinkoo siin in ciento in ciento ñayiu jin uu xiko uxi, uu xiko uxi. 41 Yun te ni tnii ya ndi uꞌun xtaa jin nduu chiaka yun, te ni ndakondiaꞌa ya ichi andivi, te ni jikantaꞌu ya nuu ia Dios, te ni jaꞌnde ya xtaa yun, te ni jiñaꞌa ya nuu tee ka skuaꞌa jin ya, te ni ka skaka de nuu ñayiu kuaꞌa yun. Te suni ni jaꞌnde ya nduu chiaka yun nuu ndiꞌi ñayiu. 42 Te ndiꞌi ñayiu ni ka jaa vi ndee ni ka ndutu chii. 43 Te ni ka ndaxtutu de yuꞌu xtaa jin chiaka ja ni ndoo, te ni ndachitu uxi uu chika. 44 Te tee ni ka jaa yun, chi uꞌun mil de ka kuu.
Jika Jesús siki ndute mar
45 Yun te jiñaꞌa Jesús ja kakuei tee ka skuaꞌa jin ya nuu barco, te vi kokakoxnoꞌo de nuu ya kokiꞌinkuei de ndee inka jioo yun, ñuu Betsaida, nini ndaxtute ya ñayiu kuaꞌa yun. 46 Te nuu ni ndaxtute ya ñayiu yun, te ni kaa ya in nuu tinduu, ni ndakuatu ya. 47 Nuu ni kuaa, te ja kuaꞌan barco yun ndee sagua nuu ndute mar, te maintnoꞌo ni ka ya oo nuu ñuꞌu yichi. 48 Te ni jini ya ja tnundoꞌo ndevaꞌa ka skaka de barco yun, chi suaꞌa manana nuu yiꞌi tachi. Te nuu ja makundikin ja matuu, te jika jaꞌa Jesús nuu ndute mar, kuaꞌan ya nuu ka oo de, te vi ja oo ya ja yaꞌa jioo ya kiꞌin ya. 49 Te ni ka jini de ja jika jaꞌa ya nuu ndute mar, te ni ka ndakani ini de ja anu kuu, te ni ka kana jaa de. 50 Chi ndiꞌi de ni ka jini, te ni ka yuꞌu de. Su yun te ni kaꞌan ya jin de, te jiñaꞌa ya:
―Vi koo anu ni, ma vi yuꞌu ni, chi maa san kuu ―jiñaꞌa ya.
51 Te ni kaa ya nuu barco nuu ka ñuꞌu de yun, te ni jinkuiin tachi, te vi ni ka saꞌu kuii ini de. 52 Chi ni tu ka jinkuiꞌnu ini de jakaꞌnu ni saꞌa ya jin xtaa yun, chi ka saꞌa ndee ni de ini anu de.
Ni ndasaꞌa Jesús ñayiu ka kuꞌu ñuu Genesaret
53 Te nuu ni ka yaꞌa ya ndute yun, te ni jinokuei ya ñuu ja tnii Genesaret. Te ni ka juꞌni de barco yuꞌu ndute yun. 54 Te nuu ni nanakuei ya nuu barco yun, te vini ni ka ndakuni ña ñayiu jin ya. 55 Te ñama kuaꞌankuei ndiꞌi ñayiu ñuu kueli ka oo yatni yun, ni ka jinkondei ka jinsiaꞌi ñayiu ka kuꞌu ka yoxnei nuu jito, ndee ni nuu ka niꞌi tnoꞌi ja oo ya. 56 Te ndee ni nuu ni kuu ja kiuu ya a ñuu kueli a ñuu naꞌnu axi nuu ñuꞌu nuu ka jitu ñayiu, te ka jakin tui ñayiu ka kuꞌu nuu ichi, te ka jikantaꞌui nuu Jesús ja na kuandetu ya ja vi keꞌi visi ja joo yuꞌu saꞌun ya. Te ndiꞌi ñayiu ni ka keꞌe saꞌun ya ni ka nduvaꞌa.