2
Sitima̱da Ju̱denu Jnutu
Tadajyo vu̱yaju̱y runda vicha̱da rivasiy Pásco. Tara vichtya rundanuma vicha̱da varintyi. Rivyicha̱da ji̱ta Jesúsmu tuva̱chuvay vatajuu variy jasiy. Mityamusiñi̱day ra̱nsa̱da jarichumu nu̱tyu ja̱mu riicho, ramu̱chadeda rasuyadara roriy variy, jiryatiy rimya̱sa̱da variy jasiy. Varicha̱ra̱ju̱ ridyiyada riva nu̱tyu jiiday, ru̱rayada variy ruuva, nu̱vantiy, nu̱vantiy, nu̱vantiy. Ti̱ta̱ju̱ rimyu̱cha̱da Ju̱denu Jnutumusiy variy. Rijyo̱ta̱da ji̱ta niquejada varirya tara nijya̱nvay niquejadantiy, Ju̱denu Jnutumusiy riñiquejada daryá.
Rivyichanuvi̱jada Judíyuveda variy Jerusarí̱mu, samirya jachityavay daryaju̱ riy. Ruuti̱nu̱yada ti̱ta̱ju̱ tavicha̱divasiy. Rityuva̱chodanumatirya ra̱nsa̱da, richiiyada ji̱ta nijya̱nvay variy rana̱cho̱, rityi̱tta̱da varirya jiryatiy rityuva̱choda daryaju̱ra tavay niquejada nu̱ñi riñiquejadamu. 7-8 Ru̱nteda variy, rityi̱tta̱da varintyirya: “Nu̱tyu riñi̱ riñi̱cha Cadidéya mucadi ja̱nvay jivye ti̱ta̱ju̱, nu̱tyu vu̱ñi tuva̱chunuvi̱ nu̱ñi ti̱musiy si̱tenu vu̱ñiquejadamura. 9-11 Vu̱vyicha ji̱ta jiyu nu̱ñi taji mucadimu vichavay. Vu̱myucadi jtya ji̱ta Pártiya, Médiya, Edá̱, Mesupotámiya, Judéya, Capadósiya, Póntu, Ásiya, Vuryíjiya, Pa̱jídiya, Ejíptu, Díbiya jiryatiy Siréne tuunu vicharara, Créta, Arábiya jarye ti̱ta̱ju̱. Vu̱tyevay jarye jañu̱vye jiyu, Rómamusivye. Vu̱vyicha Judíyuveda ti̱ta̱ju̱, vu̱y ji̱ta si̱tenu Judíyuveda day, jivye ji̱ta vu̱tyevay vichavadye. Ti̱ta̱ju̱numa vu̱tyuva̱chu si̱tenu vu̱ñiquejadamu darya jiryatiy sivaay Ju̱denu samiy jidyetya̱data darya.” 12 Rityi̱tta̱damu yiteda variy: “¿Nu̱tyura vurya̱jachipiya̱, nu̱tyura?” Ruutaja̱doda ji̱ta nu̱ñi riyu: “¿Ta̱raju̱ra rani̱cha jirya? ¿Nu̱tyuraju̱ra rani̱cha day, nu̱tyuraju̱?” 13 Ti̱ni̱ jteda yarupadodamu day: “Niyu̱byimiy dyetya, jiryatiy rirya̱tosirya bínuja̱ vadija̱ daryaju̱, ti̱ta̱ju̱ ripyoyasiy varirya.”
Pyítrubay tu̱choda nijya̱nvavya
14 Saradesubeda ji̱ta Pyítrubay variy, vu̱yaju̱y Jesús nusu̱byimiy sisa̱ju̱, ti̱qui rinchaju̱, saniquejada ji̱ta jaryi variy: “Vaduy, Judíyuveda, jiryatiy Jerusarí̱ ja̱nvay jirye: jirye̱ntya datyara, jirye̱ntya tuva̱chu ramu rañiquejada. 15 Tama̱ niyu̱byimiy nu̱ñi̱cha, tama̱. Niyu̱byimiy dyetya jiryejyu̱ nu̱dye. Tama̱ vasetuunu vichi̱ta rani̱cha didye, tama̱.”
16 Su̱teda ji̱ta Pyítrubay varintyi: “Nu̱tyu jiryeñi tuva̱chuma̱ra jiryatiy saniquenu̱yada ta̱riy Ju̱denuju̱ tu̱chu̱barya, ravichanu̱yada si̱tya Jovénu. 17-21 Su̱teda ji̱ta Jovénubay ta̱riy variy:
Tamitya rundamu, su̱tay Ju̱denu, ra̱numa rumiñi̱ ri̱ntu ti̱ta̱ju̱ nijya̱mi̱va, rirya̱tidye nique jiryedyedyeñu vaduy variy rajyu̱, jiryedyetuveda jarye. Vadero̱vay ra̱jnu̱rya va̱cha variy, rimyityumiy ji̱ta ra̱ma̱ryi̱sa jime̱yantiy. Ramyuchechivyedava ra̱rumiñi̱ Ri̱ntu variryundamu, ramyuchechityuvedava jarye, rirya̱tidye nique variy rajyu̱. Ra̱dityanu ti̱ttasara variryi, jiryatiy jarichumura, mityamusiy ju̱dejada jarye mucadincha: nuda, jiiday jarye, nuvachijyuu jarye. Jiñi̱ ra̱ti̱tuy nupocudiju̱ variy, jarimyuni̱ jarye ra̱ti̱tuy nudaju̱, ja̱mu runda jti̱jadajisiy, jiryatiy Ju̱denu jchana̱yada runda ra̱cha. Ni̱tiy va̱ta darya jantyutya̱da siva Ju̱denu day, varityi sa̱natuy si̱tyamuyu, sa̱jantyutya variñi̱.
22 Jirye̱ntya tuva̱chura jirya niquejada, vaduy, Irayénuveda. Jesús ji̱ta, Nasaryé ja̱mi̱, savichanu̱tyi jiryequebyimu. Sani datyanunu̱tyi Ju̱denu jirye: Su̱nityi Jesús ri̱tedamu. Sadityanunu̱tyi mityamusiy ju̱dejadatara, ti̱ttasara, mityamusiy datyadoda jarye jiryatiy sivaayada jiryequebyimu Jesús jomututara. Jiryeñi datyi̱saviñu̱darya. 23 Ni̱ni̱ Jesús, ni̱tiy ma̱cho̱siy batyi̱si̱ju̱ Ju̱denu jtedamuju̱, jiryeñi̱day ju̱rityiñi̱, jiryeñi jvatyanityi variy crusitya̱sa jamirya vichavañi̱. 24 Su̱mu̱ryatiy ji̱ta Ju̱denu sadiiyadamusiyu, jiryatimyu̱ ne ravuunuru̱yada diiyada jasiñi̱, sami̱sanimya̱ ti̱ta̱ju̱ varintyidyeñi̱. 25-28 Davyíbe ji̱ta jtañu̱yada ta̱riy sanijyu̱:
Radyichara siva Ri̱ndenu ratyuunu, tapi savicha rayntyityudamyuju̱ daryaju̱ day, ne ti̱ siquityatadedasa̱ra̱ varirye. Ramutiy rí̱chana̱y rajechiy, radyechiy jarye nique ri̱chana̱yadamu. Rabebyi jarye ra̱jiituchara, ne ra̱jachipiya̱sara ranijyu̱ nu̱ndye, tapi ne ya̱tochiñi̱ rabeyanu radyiijyomu, dantyamu̱y ne ya̱ponusarani̱ jivya̱tasi̱, jiryatiy jijeryeti̱ samirya jachityi̱ dañi̱. Jiñi datyadoda si̱tenu jnu̱yada ray, nu̱tyuramusiy ra̱vichasara samirya, ya̱mu̱chanichara jichana̱yadata ray ra̱numatiy ju̱ti̱ jityuunu.
Darya su̱tañu̱yada Davyíbe ta̱riy. 29 Diye vaduy, ratyeryi̱veda, ratyu̱chu vijyo̱mujache jiryiva, ratyu̱chu sanijyu̱ ta̱riy vu̱myunatyi̱ Davyíbe: sadiiyadanumatiy, ru̱muchoda variñi̱. Vuryi̱nu̱y diye sa̱ra̱ju̱ra sabapyo. 30 Ni̱ni̱ datyanu̱yada si̱tenu saniquejada Ju̱denura:
Jidyedyeñu tenu ra̱jachara yibivaju̱ curacaju̱.
31 Jiryatiy savichanu̱yada Davyíbe Ju̱denuju̱ tu̱chu̱ntiy, sadatyama̱ variy saniquejada Ju̱denu ranijyu̱ Crístu mi̱sa̱subeda diibyimusidye, jiryatimyu̱ ne satocheda jidyiijyomuni̱ jibeyanu, dantyamu̱y ne ra̱puuchara sababyi varintyi. 32 Ni̱ni̱ Jesús sami̱sanichiy Ju̱denu diibyimusiy, nu̱y ji̱ta datya samirya, nu̱tyu̱chunumaya̱ variy ranchintyi. 33 Vu̱jye̱ Ju̱denu jasuminichiy yintyityudamyuju̱ni̱ Jesús, sasa̱chiy variy Yintuni̱, jiryatiy su̱tatyi darya siva. Jesús ji̱ta rubesiñi̱ Yintu nu̱dyivantidye, jiryatiy jiryi̱nu̱yasiy, jiryetyuva̱chosiy diyedentirya. 34-35 Tama̱ ni̱ Davyíbe rañi jasubeda jarichumuju̱, tama̱. Ni̱day jtedantiy:
Su̱tay Nutyityu̱ siva Rayntyityu̱: Ya̱ma̱sanuvi̱ rayntyityudamyuju̱, jasicha̱ra̱ju̱tiy ra̱vuunutaniryi jimyityasimyi.
36 Darya su̱teda Davyíbe ta̱riy. Jirya̱ntya datya diye ti̱ta̱ju̱ra, tapi ti̱ta̱ju̱ Irayénuveda tevatya jirye: Jiñu Jesús jiryatiy jiryebetyi crusitya̱sani̱, Vu̱jye̱ Ju̱denu ji̱ta bayada Nutyityu̱ju̱ni̱, vuryeyada rá̱ñuju̱ jarye, jiryatiy vuryi̱tay Crístuni̱.”
37 Rityuva̱chodanumatiy nijya̱mi̱juu, varicha̱ra̱ju̱ rajachipiya̱jada rijechiy taji variy. Jadchiy ji̱ta ru̱teda siva Pyítrubay, tavay nusu̱byimivya jarye: “¿Diye nu̱tyura vurye̱cha, taryi̱veda, nu̱tyura?” 38 Su̱teda ji̱ta Pyítrubay variy ruuva: “Jirya̱numa paru̱y riva taji jachipiya̱jada day, jirya̱numa jtyanutaniy nu̱ñi ti̱quimusidyeyu, Jesucrístu jtyamu, sa̱tidye ramityaniy Ju̱denu variy jiryivara jijyuuchuveda, sa̱sa̱y Yintu variy jirye. 39 Tapi su̱tedama̱ Ju̱denu jiryejyu̱ darya, jiryedyedyeñuju̱ jarye, ti̱ta̱ju̱ ripya vichavajyu̱ jaryentiy, dañuma ti̱ sa̱natuchara yimuju̱ Nutyityu̱, Vuryi̱ndenu.”
40 Rajuura niquejadamusiy satu̱chunu̱yada Pyítrubay, sadatyanunu̱yada variryi: “Jirya̱ramitya ruumusiy jamirya jvaadyivyeyu.”
41 Riñi̱ ji̱ta jiryatiy rityuva̱choda ramu saniquejada, riityu̱yada variy. Variryundamu rirya̱sa̱yada sisa̱ datyavay variy, mumuri̱ vara̱nca tuudicheju̱. 42 Ti̱ta̱ju̱ rundamu ru̱niñu̱yada jityuva̱chodana̱cho̱, jiryatiy ridyetyanunu̱yada Jesús nusu̱vye variy, rivyichanu̱yada jasiy ruusa̱ variy, ripyatatiñu̱yadara pa̱, rityu̱chunu̱yada sisa̱ Ju̱denu varintyi.
Nu̱tyura rivyicha̱da Jesús siityari̱vavyedabay munatya, nu̱tyura
43 Ru̱nteda ji̱ta nijya̱nvay variy jiryatiy Jesús nusu̱vye jvaañu̱yadara ti̱ttasara daryaju̱, mityamusiy ju̱dejada jarye risa̱ju̱. 44 Jiryatiy ti̱ta̱ju̱ rityuva̱chunu̱yada day, riñi̱day vichanu̱yada ji̱tyojomu varidye. Ti̱ta̱ju̱musiy riberya varidyerya. 45 Ritye̱ryu̱tyanu̱yadara jimyucadi variy, riberya jarye, riche̱ñu̱yada variy jityevavyara ramurichirya, ritiy jantyuyadavadye. 46 Ti̱ta̱ju̱ rundamu ne richu̱tyaryi̱nu̱yada jiya̱da Ju̱denu nijyu̱ jachipiya̱jomu. Ripyatanu̱yada varirya pa̱ jiryorimyu, riimyiñu̱yada jichana̱yadamu varirya, samirya rijechipiya̱nu̱yada jijechitya varintyi. 47 Rityu̱chudoda ji̱ta nu̱ñi riyu: “Vu̱jye̱ ji̱ta samirya vichara.” Ridyiñu̱yada ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvay variy samirya ruuva. Nutyityu̱ Jesús jasa̱chutityiyada ti̱ta̱ju̱ rundamu varidyeryi, jiryatiy saramityanityityiyada ruuvara jijyuuchuveda variy.