UGUBULO WA YOHANA
ULONGOZI
Chitabu cha ugubulo wa Yohana nicho cho udumo mo ludongo lwe vitabu vye dilagano hya. Naho nicho chendaga cho udumo mo kuwandikwa. Chawandikagwa ni muwoni Yohana Ugubulo 1:1. Naho nuyo awandike Mbuli Yedi saviya iwandikwe ni Yohana na baluwa ntatu 1Yohana na 2Yohana na 3Yohana. Muwoni Yohana amanyikaga saviya aungigwe ni Yesu. Yohana awandikaga ichitabu chino umo endaga kwechisiwa chikwitangwa Patimo uko kwendaga sumkilo kwa chausa cha kulonga Mbuli Zedi za Yesu Kulisito. Ugubulo 1:9.
Ugubulo wa Yohana wo kuwandika chitabu cha ugubulo wa Yohana ni kuwajela moyo awo nawasome chani watoge kutenda wakanuni mwa Yesu Kulisito na kuwenka msuhi, kwaviya kuya vituhu kwa Yesu kwihajihi. 1:3 na 22:7. Chitabu chino chawandikagwa kwa chausa cha wantu wakulisito wose naho kwa mabunga ya wazumizi yesimile mfungate, ukasoma 2-3. Yohana alagisa mawandiko yakwe kugamaba ni uwoni ugubulo 1:9. Yohana ajeseza vilagiso vya miliganyo akalonga yadya awone. Chitabu chino chaligana na hantu hasiku mwe dilagano dya kale, vitendese Zakaliya 6:1-8. Mabunga mfungate na nkomano mfungate yaliganisa na nkomano ziya Chohile ajeseze kuitowa isi ya Misili. Ukasoma mwe chitabu cha kulaila 7-9. Chitabu cha Ugubulo chasimwila chipindi cha udumo kugamba Yesu natenda mhuda, na wadya wose wamzumile nawekale naye mazuwa yose. Hake chitabu chino chikulagise na kukwinka msuhi kugamba Yesu asunguza kwiza.
Vimndani
Yohana akonga kwa kwetambalisa kugamba ni yuhi na ivyo awone visimo vya uwoni uno 1:1-20.
Yohana ayenka mabunga yamzumile Kulisito mfungate ulosi kulaila kwa Yesu na kuwigala ulo na ulo kwa mabunga ayo. 1:1-3:22.
Akajika alongela yadya mahula mfungate 4:1-8:5 na yadya magunda mfungate 8:1-11:19.
Akajika aho Yohana alongela nkondo ya mwana chilume na zoka dina mitwi mfungate 12:1-14:20
Akajika awandika mbuli ya nkomano mfungate za maya15:1-16:18.
Atongela kwa kulonga ivyo Chohile akuwahuda wankondo wakwe kwembingu 17:1-20:15.
Udumo akomeleza kwa kulonga mwe mbuli za ulanga mhya nazitendeke mo udumo wa yose 21:1-22:21.
1
Uno ni ugubulo wa mbuli zigubulwe ni Yesu Kulisito. Kulisito enkagwa ugubulo uno kulaila kwa Chohile chani awalagise wandima wakwe mbuli ziya zikungwa zisunguze kulaila. Kulisito kamsigila mndima ywakwe ywa kwembingu akamgambile Yohana mndima ywakwe amanye mbuli izo. Uyo Yohana kaukula ukuzi wa mbuli zose awone kugamba zaligana na ulosi wa Chohile na ukuzi wa Yesu Kulisito. Kajimbikwa mntu akusoma ichitabu chino chine milosi ye chiwoni, na wajimbikwa awo wakwiva na kutoza yawandikwe mndani, kwaviya chipindi chihajihi.
Ndamsa kwa mabunga mfungate ya wamzumile Chohile
Miye Yohana nayawandikila mabunga mfungate ya wamzumile Kulisito mwe isi ya Asiya.
Wedi na utondowazi kwa mabunga mfungate vikulaila kwa Chohile vitende nanyuwe, kwa uyo eyaho na endaga aho, na akunga eze, kulaila kwa myuye mfungate ikulongozi kwe chigoda chakwe cho uzumbe, na kulaila kwa Yesu Kulisito, uyo ni mukuzi mchindedi, mwelekwa ywa nkongo ywa wabanike naho mta udahi wa maseuta mwe isi. Uyo kachivuguila mwe vifungo vya masa yetu mwe sakame yakwe.
Achunga na mwe file yakwe kachitenda chilekeilwe masa yetu, naho kachitenda walavyantambiko wa useuta chani chimsankanile Chohile Tati yakwe, kwakwe Yesu Kulisito utende ukulu wa Chohile na nguvu unauyo mazuwa yose! Taile.
Kaula, eza mwa maingu! Chila yumwenga namwone, hamwenga na wadya wamtungile, na kabila zose mwe isi nawalomboleze kwa chausa chakwe. Heye! Taile.
“Miye ni ywa nkongo naho ywa udumo wa vintu vyose,” alonga Zumbe Chohile Mkulu mta udahi wose na eyaho na endaga na naeze.
Uwoni wa Yohana ukumlanga Kulisito
Miye ni Yohana mlukolo mnyenyu, kwa kulungana na Yesu Kulisito nehanga hamwenga na nyuwe mwezinkuto na useuta na ujijimizi jejeje. Miye nasidulwa mwe chisiwa chikwitangwa Patimo hatenda mfungwa, kwaviya nahalonga mbuli za Chohile, na ukuzi wa Yesu. 10 Mwe Zuwa dya Zumbe, nasigwilwa ni muye wa Chohile, niyo neva izwi kulu, saviya dya gunda hanyuma hangu. 11 Dyagamba, “Wandika mwe chitabu vintu vino ukuwona, uchigale kwemabunga ya wamzumile Chohile mwe mizi ino mfungate, Efeso na Similina na Peligamo na Tiyatila na Salidi na Filadefiya na Laodikiya.”
12 Niyo nahituka nikaule uyo akulonga na miye, niyo nawona viya vya kwikiya taa mfungate vidamanywe kwa zahabu, 13 mgati mwe viya vya kwikiya taa niyo nawona yumwenga akwinga mntu, avikile nkazu ibwile mwe viga vyakwe, na kwenyinya msipi wa zahabu mwe chifuwa chakwe. 14 Fili zakwe nazing'ala chwee na meso yakwe yaka enga myali ya moto, 15 viga vyakwe enga shaba ichiliswe wadaha ugambe chisuntigwe mwe mvuo, nedizwi dyakwe dyenga chivumilo cha mazi yakwitika. 16 Mo mkono wakwe wa kulume nendile ana ntondo mfungate na mo mlomo wakwe mlaila bamba dinoligwe ntendele zose mbili, uso wakwe naung'alisa saviya zuwa dikwakisa. 17 Nize nimwone, niyo nagwa mwe viga vyakwe saviya mntu abanike. Niyo anijelekeila umkono wakwe wa kulume niyo anigamba, “Usekogoha! Miye ni ywa nkongo na ywa udumo. 18 Miye ni uyo emjima! Nasibanika mna kaula haluse ni mjima mazuwa yose. Nina makomwelo ya file na kuzimu. 19 Haluse, wandika mbuli ukuwona, mbuli za vino haluse na mbuli nazilaile nyumani. 20 Chinyele cha ntondo mfungate waziwonaga mo mkono wangu wa kulume na viya vya kwikiya taa mfungate vye zahabu ni ino, ziya izintondo mfungate ni wandima wa kwembingu wa yadya mabunga mfugate ya wamzumile Kulisito na viya iviya vya kwikiya izita ni yadya mabunga mfungate ya wamzumile Kulisito.