Yesuse Eni Maka Ulakaru esi Makerike
Lepate Menai
Buku “Yesuse Eni Maka Ulakaru Esi Makerike” meije Lukase ileki sibae buku Sou Misete rebe ilekire. Buku meije ebeteke Alla Eni Rore Ikbasae Yesuse Eni maka ulakaru kai tamata maketa rebe esi hlaleke lokoIje kena esi lepae Sou Misete menai bei kota Yerusaleme eti pusue nusare eliare (1:8). Pusue nusa meru me pusue otoi Yudea kai Samaria eti otoi Asia, otoi Makedonia, kota Korintuse kai eti kota Roma. Kai ebeteke Yesuse Eni maka ulakaru esi keu lepae Alla Eni lepate kena Yesuse ete tamata Yahudi me kota Yerusaleme po sie bokala esi suka lene lokosi mo hoko esi lepae lepata meru ete tamata Yahudia more lekwe me otoi maketaru roma pusue nusa.
Kena Yesuse Eni maka ulakaru esi rue sa, imame elake kai tamata Yahudiaru esi elakaru esi me. Kai bei elaka meru, boka esi ono maka teu pakala ete Israele. Sie meru esi tutuke Pauluse le lulu Musa eni pletaru iono sala po mere tinai mo. Tinaije esi tutukeni le ibeteke be ite tamatare ktili kena lulu Musa eni pletaru mimise mo hoko suke ite pusuma hlaleke loko Yesuse kena Maka Hlamate leke Ihlamate ite kai Inete iteki dosaru moneka.
Yele rebe pentine kena buku meije, Alla Eni Rore Iluake kena Ikbasae tamata rebe esi hlaleke loko Yesuse me kota Yerusaleme kena petu Pentakostare. Pusue yelu rebe uono kena petu mere etiluke be Alla Eni Rore Ipletae tamata rebe hlaleke Yesuse rame kai Iono esi ktili rame.
Isi
1. Alla Iaknekae Yesuse Eni maka ulakaru kena esi keu lepae Sou Misete (1:1-26)
2. Yesuse Eni maka ulakaru esi lepae Sou Misete me kota Yerusaleme (2:1-8:3)
3. Yesuse Eni maka ulakaru esi lepae Sou Misete me otoi Samaria kai Yudea (8:4-9:31)
4. Petruse ilepae Sou Misete ete tamata Yahudi more (9:32-12:25)
5. Pauluse kai eni ebearu esi keu lepae Sou Misete memenaije (13:1-14:28)
6. Yesuse Eni maka luluaru kai penatuaru esi lupuke lomai me kota Yerusaleme. Esi natue sulate ete tamata Yahudi mo rebe esi hlaleke loko Yesuse (15:1-35)
7. Pauluse kai eni ebearu esi keu lepae Sou Misete kena rebai luare (15:36-18:22)
8. Pauluse kai eni ebearu esi keu lepae Sou Misete kena rebai telure (18:23-21:26)
9. Tamata Yahudiaru esi kusue Pauluse kena bui me kota Yerusaleme kai me kota Kaisareare (21:27-26:32)
10. Solaluaru esi keri Pauluse lolete kota Romare (27:1-28:31)
1
Menai
1:1-5
1 Auku ebe Topiluse, kena buku rebe au leki akmenare, au alenake pusue rebe Yesuse Ionoule kai Iatetukelu, bei kena Iluake menai roma petu kena Ibiti lolete surgare, ete ale peneka. 2 Kena Ibiti lolete surga mosare, Ipletae Eni maka ulakaru kena Ro Misete Eni kbasare. 3 Kena Isupu susate roma mata peneka, IaselukeNi ete Eni maka ulakaru susuike be Ikwana suike tinai. Le petua butu ata, IaselukeNi susuike kai Ibeteke Alla Ipletae ite tamatare etesi. 4 Kena petu sae me, Ikane sakesa kaisi, Ibeteke kenasi be, “Imi keu bei kota Yerusaleme yake, po imi namake saisa rebe Alla Italukele rebe imi lene bei Aure. 5 Yohanese ibaptisemi kena kwele, po takwali moneka Ro Misete Ikbasae imi.”
Tuhane Yesuse Ibiti lolete surga
1:6-11
6 Kena Yesuse Eni maka ulakaru esi lupuke lomai suike kaiNe, esi tneuI be, “Tuhane, kena meije Atie ami tamata Israele bei tamata Roma esi kbasare kai bitike sae bei ami kena iono kamale ete ami lupe akmenare o?” 7 Yesuse Iralakesi be, “Petu kena bitike ile sae bei imi kena ono kamale, imi rekwa mosare, mula mo le AmaKu pine Ikbasa kena teue. 8 Po kena Ro Misete Iluake kai kbasae imi peneka, hoko imi supu kbasa beiNi. Hoko imi alenake Au ete tamata mei kota Yerusaleme, pusue otoi Yudea, otoi Samaria kai roma pusue nusa.” 9 Kena Ilepae mere pelare, Ibiti lolete surga. Eni maka ulakaru esi limese lulu Ibiti loletere, eleki moputire esou lutikeNi hoko esi seluI moneka. 10 Kena erisi limese loko Yesuse lolete lanite sa, sie luaya esi kele me leisu, esi alike lapu putile. 11 Eleki sie luaya meru esi beteke lokosi be, “Tamata Galilea, le mula pine imi kele limese lolete lanite? Yesuse rebe imi seluI biti lolete surga bei imire, namake Iluake suike lupe imi seluI biti lolete surgare neka.”
Yesuse Eni maka ulakaru esi kotie loko Alla rame me kota Yerusaleme
1:12-14
12 Eleki Yesuse Eni maka ulakaru esi leu bei me ulate Saitune lope kota Yerusaleme. Ulate mere tehaike kota Yerusaleme, esi lauke kasuke kilo esa. 13 Eleki kena esi luake mpe kota Yerusaleme, esi sa lolete lumare esi sokati ndete tetu rebe esi rue kenare. Sie meru:
Petruse,
Yohanese,
Yakobuse,
Andrease,
Pilipuse,
Tomase,
Bartolomeuse,
Matiuse,
Alpeuse eni nanae Yakobuse,
Simone bei golongane Selote; golongane mere esi suka tamata makete esi kbasaesi mo,
Yakobuse eni nanae Yudase.
14 Kai lalesi esa kena kotie loko Alla rame sakesa kai binaya sie telua pise ata, kai Maria Yesuse Inai, kai Yesuse kwaliNisi.
Matiase isupu bitike kena seli Yudase
1:15-26
15 Kena petu sae me kasuke sie utune esa butu lua esi lupuke lomai. Eleki Petruse ikele mpe tla kai ibeteke lokosi be,
16-20 “Kwali betaya. Imi lene loko au mina. Yudase mere ile sae bei ami, kai isupu tiluke kena alenake Sou Misete sakesa kai amire neka, po itiluke lalane ete tamata rebe esi suka bunu Yesuse. (Yudase isabe tapele otoi kena kepene rebe tamata maka bunu Yesuse esi riluke eteije peneka. Eleki ikoli atakobue kena otoi mere hoko tibuine parae eleki tainu siri pusulu mei muli. Hoko pusue tamata kota Yerusaleme esi rekwa Yudase imata kena tapele rebe isabele mere. Eleki esi ono otoi mere esi nane Hakale-Dama, lulu esi soure. Esi natire Tape Lalakwe Nsolite.) Kena akmenare, Dauta ileki kena Yudase me buku Isike Tuhane be:
‘Sebeie eni lumare malene,
kai sebeie tamata sae irue kena mo.
Kai eni makerike sebeie tamata makete ikerikele neka.’*Isi. 69:26, 109:8
Alla Eni lepate rebe Ro Misete Iono Dauta ibetekele, meije suke eono tinai hoko meije eono peneka.
21 Hoko tapa tamata esa ete ami kena iseli Yudase. Ile mere suke bei tamata rebe esi lulu ami kena Tuhane Yesuse Eri sakesa kai ami sare, 22 menai bei Yohanese isuku Tuhane Yesuse eti roma Ibiti lolete lanite leke isakesa kai ami kena alenake be iselu Yesuse ikwana suike bei matale.” 23 Hoko esi tiluke sie luaya. Sie luaya meru: Yusupe kai Matiase. Yusupe mere rebe esi koteine Barsabase, eni nane saere Yustuse. 24 Eleki pususi kotie loko Alla be, “Tuhane, Ale pine rekwa pusue ami tamata lalema, hoko Atiluke ile sae bei sie luaya meiju, 25 leke ialenake Sou Misete sakesa kai ami seli Yudase rebe itetu bei eni makerike Yesuse Eni maka ulake kai imata peneka kai irue kena otoi susate titinai lau bei Alla eti pela.” 26 Eleki esi poie undi ete luasi leke esi rekwa be sire pine isupu bitike eleki Matiase isupue. Hoko Matiase pine itapa Yesuse Eni maka ulaka butu esa lesini esa meru.