Sulate ete Tamata Ibrani
Lepate Menai
Ite rekwa sire rebe ileki sulate meije mo le ileki eni nane mo. Batuke ite rekwa be maka leki sulate meije, tamata Kristenaru esi elake kai irekwa Alla Eni lepate rebe lekie akmenare, irekwae titinai, po ilere Tuhane Yesuse Eni maka lulu mo (2:3).
Bei akmena sa sulate meije esi kotiele “Sulate ete tamata Ibrani.” Tamata Ibranire, tamata Yahudire neka pise tamata Isaraele neka. Sulate meije lekie ete siasi kai esi rue etiare, sae irekwasi mo. Sepo ite baise sulate meije, ite rekwa be sulate meije natue ete tamata Kristena rebe esi supu teta le esi maka hlakele. Lepa tiae etesi, kusuesi kena bui kai leini esi rana esi taneiaru. Esi supu teta hoko sie leini esi hlaleke mise moneka. Sie leini esi ibada sakesa kai esi ebearu moneka. Leini esi suka leu suike loko esi maka hlaleke akmenare, mahake esi suka hlaleke loko Tuhane Yesuse moneka.
Tujuana telu kena leki sulate meije: suka kena atetukesi, suka kena ono lalesi kuru, kai suka kena ahnausi. Iatetukesi be Yesuse, Alla Eni Nanae rebe Ibeteke Alla Eni lepataru ete ite tamatare. Ikbasa lesi bei malekataru kai nabi Musa. Yesuse, iteki Imame Elake Eni makerike esi kbasare ela lesi Yahudiaru esi imame. Ikerike kena luma maka kotie loko Alla rebe mise titinai kai Ibeteke Alla Eni janji rebe mise titinaije.
Ile rebe ileki sulate meije iakbere laleisu leke esi lulu Tuhane Yesuse rame kai esi supu susate, esi tahane lale neka. Ianehe laleisu kena luake loko Alla le Yesuse ibuka lalane kena tetueNi. Iakbere lalesi leke esi supu rue sakesa kai Alla. “Hleke bei makerike kai rue sakesa kai Allare”, esi natire saisa? Sie leini esi beteke be esi natire be sepo ite mata kai ite sa lolete surga, ite hleke bei iteki makerike mei nusa meije. Leini esi beteke be, ite riluke iteki hidupe ete Alla kai batuke hlalekeNi neka kena supu hlamate kai batuke hlaleke loko ite ruamaki makerike yake.
Ile rebe ileki sulate meije iahnausi leke esi sele bei esi maka hlaleke loko Tuhane Yesuse yake. Kena sulate meije, iahnausi ktili titinai rebai lima. (2:1-4; 3:7-9; 5:11-6:12; 10:26-39; 12:18-29). Iahnausi mimise titinai kena ibeteke Alla Eni hukume saisa ete tamata rebe esi hleke esi maka hlaleke loko Yesuse.
Isi
1. Yesuse Eni kbasare ela lesi bei Alla Eni tamataru esi elaka akmenaru (1:1-10:18)
a. Memenai (1:1-3)
b. Yesuse Eni kbasare ela lesi bei malekataru (1:4-2:18)
c. Yesuse Eni kbasare ela lesi bei nabi Musa (3:1-4:13)
d. Yesuse, Imame Elake rebe ela lesi bei Yahudiaru esi imame elake (4:14-7:28)
e. Yesuse, iteki Imame Elake Eni makerike mise titinai lesi bei Yahudiaru esi imama elakaru esi makerike (8:1-10:18)
2. Ite hleke iteki maka hlaleke yake (10:19-12:29)
3. Lepate mulini (pasale 13)
1
Alla Ilepa kai tamata baue Yesuse
1:1-3
1 Kena akmenare Alla Ilepa rebai boka kai iteki ntuana menaru baue nabiaru. Rebai sesi Ilepa kaise Ilepae aturane, rebai sesi Ilepa loko Italuke, rebai sesi Iono tanda herane kai cara mamakete lekwe. 2 Po pamuli meije rebe lau mo nusare koho nere Ilepa kai ite baue Eni Nanare. Alla Itolae nusare kai pusue taneiaru baue Eni Nanae mere. Kai Alla Iteu peneka be pusue taneiaru Eni Nanae mere Enie. 3 Eni Nanae mere pine Iaseluke be Alla Eni kbasare ela titinai. Eni atate sakesa kai Alla ruaIje neka. Ile lekwe pine Iraka nusare kai pusue yelu mei nusa meije kena Eni lepate rebe esi kbasare ktili titinaije, leke atia yake. Kena Iampune iteki dosaru peneka, pine Irue kena otoi maka kbasa ndete surgare, sapleuke Alla Maka Kbasa elake titinaije Eni makwanale.
Yesuse Eni kbasare ela lesi bei malekate
1:4-14
4 Alla Eni Nanae mere Isupu kbasa elake titinai, lesi bei malekate, kai Alla Iono Eni nane mere esupu holmate titinai, lesi bei Iono malekate eni nane.
5 Alla Ibeteke loko malekate mo po Ibeteke loko Eni Nanare be,
“Ale Auku Anae.
Bei petu meije Aure Amamu.”*Isi. 2:7
Kai Ibeteke lekwe be,
“Au meije AmaI, kai Auku Anae kenaI.”†2Sam. 7:14
6 Kai kena Alla Iulake Eni Nanae menare Ilomei nusa meije‡Tapsirane makete ebeteke be luake suike lomei nusa meije., Iombe,
“Auku malekata,
suke pusumi tatu loko Auku Anae meije.ӤIsi. 97:7
7 Kai kena malekataru, Alla Ibeteke be,
“Au ulake malekataru esi tapa Au
saka balate ehbuere
kai saka auwe klitine.”*Isi. 104:4 Natire be sepo Alla Iulake malekataru, esi luluI nunu saka balate ehbuere. Kai esi hukume tamata lulu esi dosaru saka auwe klitine.
8 Po Alla Ibeteke loko Eni Nanae mere be,
“Ale Alla, Apleta saka Kamale rame eti pela.
Apleta kena nkenale kai Alemake mo.
9 Asuka rebe nkenale titinai,
kai lalemu tiake rebe tiare.
Bei mere hoko Amu Alla Ibitike Ale
kai Iono Asupu holmate bei tamata,
kai lalesi ndina
le Alere elesi bei Amu ebearu.ӠIsi. 45:7-8
10 Alla Ibeteke loko Eni Nanare lekwe be,
“Ale Tuhane, kena menaije Atolae nusare,
kai Ale ruaMu tolae lanite.
11 Pusue meru namake atialu kai umalabai
saka pakiane,
po Ale, Ara me rame.
12 Nusare kai pusue rebe mei nusare
namake Alouke saka lapune
rebe malabai peneka,
kai Aselie kena makete.
Po Ale, Aleli kwale mo,
kai Amu nasite pusu moneka.”‡Isi. 102:26-28
13 Alla Ibeteke loko malekate mo po Ibeteke loko Eni Nanare be,
“Arue sapleuke Auku makwanale,
eti Au ono Amu musuaru
esi tatu lokoMu.ӤIsi. 110:1
14 Ele mere hoko esi tinaije malekataru saisa? Malekataru Alla Eni roa rebe esi layani Allare, kai esi supu ulake bei Alla kena tapa tamata rebe esi supu hlamate.
*1:5 Isi. 2:7
†1:5 2Sam. 7:14
‡1:6 Tapsirane makete ebeteke be luake suike lomei nusa meije.
§1:6 Isi. 97:7
*1:7 Isi. 104:4 Natire be sepo Alla Iulake malekataru, esi luluI nunu saka balate ehbuere. Kai esi hukume tamata lulu esi dosaru saka auwe klitine.
†1:9 Isi. 45:7-8
‡1:12 Isi. 102:26-28
§1:13 Isi. 110:1