7
Zozi 'ba man nzalafʋ kpain'n kʋn akʋa nɩn anwʋn sa
(Matie 8.5-13)
Mɔ Zozi yuelɩ ɛjɔlɛ ɛhɩka kʋalaa kan kele menian'n-mɔ, ɔ kɔ hɔ Kapɛɛnawɔmʋn. Anɩn Lɔmʋn nzalafʋ kpain'n kʋn wɔ Kapɛɛnawɔmʋn ɛbɛlɛ. Nzalafʋ kpain sɔ'n, ɔ le yɩ́ akʋa kʋn mɔ yɩ́ nwʋn cian yɩ́ kpa ɔ. Akʋa sɔ'n kɔ fʋkɛ kpa ɔ le de ewue wu. Mɔ nzalafʋ kpain'n tɩlɩ Zozi angan'n, ɔ kɔ sʋan zufʋ mgbain'n mmie-mɔ kɛ bɛ hɔ́ fɛ́lɛ Zozi maan ɔ bála a yɔ maan yɩ́ akʋa nɩn anwʋn sa. Bɛ kɔ hɔ Zozi anwʋn ɛlɔ bɛ kɔ bʋtʋ yɩ́. Bɛ́ nwan: “Sʋanlan sɔ'n dɩɛ, ɔ fata kɛ ɛ bʋa yɩ́. Ɔ sanlɩn kɛ ɔ kulo yɛ́ Zufʋ mân'n. Yɩ́ yɛ̂ ɔ'a si yɛ́ Nyanmɩan sua nɩn ɔ.” Ɛhɩ a, Zozi nʋn bɛ́ bɛ kɔ hɔ.
Mɔ bɛ hɔlɩ dede bɛ ka kaan bɛ ju awulo nɩn anwʋn'n, nzalafʋ kpain'n kɔ sʋan menian kɛ bɛ hɔ́ sé Zozi kɛ: “Kpain, n'ɛ kele wɔ́ nwʋn ɛfɛ. Ɔ sanlɩn kɛ mɩn nzɛ nvata man kɛ ɛ wʋ́lʋ mɩn awulo. Ɛhɩka ati yɛ̂ mɩ́n muonun m'an mma man wɔ́ ja sʋ ɔ, afɩ mɩn nzɛ nvata man. Nan kan ɛjɔlɛ kpɔlɛ kʋnmgba cein, mɩ́n akʋa nɩn anwʋn 'ba sa. Mɩ́n, n ne mɩ́n nyunnun mgbain mɔ bɛ sie mɩ́n ɔ. Mɩ́n kʋsʋ, n ne nzalafʋ mɔ mɩn sie bɛ́ ɔ. Sɛ mɩn kan mɩn kele nunhan kʋn kɛ: ‘Kɔ!’ a, ɔ kɔ. Sɛ mɩn kan mɩn kele nunhan kʋn biekun kɛ: ‘Bala!’ a, ɔ ba. Sɛ mɩn kan mɩn kele mɩ́n akʋa'n kɛ: ‘Yɔ like ɛhɩ’ a, ɔ yɔ.”
Mɔ Zozi tɩlɩ ɛjɔlɛ sɔ'n, ɔ kɔ fʋa nzalafʋ kpain'n. Ɔ kɔ bɩlɩ yɩ́ nyɩn ɔ kɔ han kɔ hele menian'n-mɔ mɔ bɛ si yɩ́ sʋ'n kɛ: “Mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele ɛmɔ: Izalayɛ mân nɩn anun ɛwa muonun, sʋanlan m'ɔ le dedi kɛ sʋanlan ɛhɩ'n, n nwunlin man bie lé.” 10 Bɛ́ mɔ nzalafʋ kpain'n sʋanlɩn bɛ́'n kɔ sa kɔ hɔ awulo. Bɛ 'ju ɛlɔ a, akʋa nɩn anwʋn a sa bɔkɔɔ.
Zozi 'ba hɩn kunlannvʋɛ balasua kʋn awa
11 Ɛhɩ anzin, Zozi kɔ hɔ Galile mân nɩn anun kulo kʋn asʋ. Kulo sɔ'n, bɛ fɛlɛ yɩ́ Naɩn. Mɔ ɔ 'kɔ'n, yɩ́ menian'n-mɔ nʋn meninsʋnman sili yɩ́ sʋ. 12 Bɛ hɔlɩ dede mɔ bɛ ka kaan bɛ ju kulo nɩn anʋan nɩn anwʋn ɛbɛlɛ'n, bɛ 'nɩan an, anɩn bɛ nʋn fuin kʋn lɛ sɩn kɔ asielɩɛ sʋ. Sʋanlan'n mɔ bɛ lɛ kɔ a sie yɩ́'n, ɔ tɩ belenzua bangɔlɔ yɛ̂ yɩ́ nin tɩ kunlannvʋɛ. Kulo nɩn asʋ menian dɔʋn kpa nʋn kunlannvʋɛ balasua'n wɔ ɛbɛlɛ. 13 Mɔ Zozi nwunlin balasua'n, yɩ́ nwʋn kɔ yɛ yɩ́ koun nán ɔ a se yɩ́ kɛ: “N'ɛ sun kʋ́n!”
14 Zozi kɔ kpunnge alaka'n, ɔ kɔ fa yɩ́ sa kɔ han yɩ́. Bɛ́ mɔ bɛ lile alaka nɩn anun'n kɔ jinlan, Zozi nwan: “Kpafɛlɛ, mɩɩn kan mɩn kele wɔ́, fi ewue nun tínnge!” 15 Sʋanlan'n mɔ ɔ'a wu'n kɔ jasʋ kɔ tanlan asɩ ɔ lɛ jʋjɔ. Zozi kɔ fa yɩ́ kɔ man yɩ́ nin.
16 Esulo kɔ han bɛ́ kʋalaa, bɛ kɔ yɩ Nyanmɩan ayɛ. Bɛ́ nwan: “Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ kpili kpa kʋn a fite yɛ́ afian ɛwa!” Ɛsɛ bɛ́ nwan: “Nyanmɩan a a yɛ́ ɛkpala.” 17 Like sɔ'n mɔ Zozi yɔlɩ'n, Zude mân'n lɩka kʋalaatin, ɔ nʋn mân mân mɔ bɛ mantan yɩ́'n, bɛ́ kʋalaa bɛ tɩlɩ.
Bɛ́ mɔ Zʋan Batisi sʋanlɩn bɛ́'n.
(Matie 11.2-19)
18 Ninnge kʋalaa mɔ Zozi yɔlɩ'n, Zʋan Batisi menian'n-mɔ hɔlɩ bɔlɩ nun amannɩɛ bɛ helelɩ yɩ́. Zʋan kɔ fɛlɛ yɩ́ menian'n-mɔ anun nnyuan 19 ɔ kɔ sʋan bɛ́ yɛ́ Mɩn anwʋn ɛlɔ kɛ bɛ hɔ́ bísa yɩ́ kɛ: “Sʋanlan'n mɔ yɛ sɩ kɛ ɔ lɛ ba'n y'ɔ le wɔ́ anaan sʋanlan sɔ'n tɛ wɔ sian?”
20 Mɔ bɛ juli Zozi anwʋn ɛbɛlɛ'n, bɛ́ nwan: “Zʋan Batisi a sʋan yɛ́ kɛ yɛ bála a bisa wɔ́ kɛ sɛ sʋanlan'n mɔ yɛ sɩ kɛ ɔ lɛ ba'n y'ɔ le wɔ́ a, sɛ kʋsʋ sʋanlan sɔ'n tɛ wɔ sian an, anɩn ɛ hán héle yɛ́.”
21 Tɛmʋn sɔ'n, bɛ́ mɔ ewue lɛ kun bɛ́'n, Zozi kɔ man bɛ́ nwʋn kɔ sa. Ɔ kɔ fʋan wawɛ ɛtɛ'n-mɔ mɔ bɛ wɔ menian'n-mɔ anun'n, ɛsɛ ɔ kɔ tike tike anyɩnsinlinwafʋɛ dɔʋn anyɩn'n. 22 M'ɔ yɔlɩ sɔ'n, Zozi kɔ han kɔ hele bɛ́ mɔ Zʋan sʋanlɩn bɛ́'n kɛ: “Ɛmɔ hɔ́ hán mɔ ɛmɔ a tɩ'n, ɔ nʋn mɔ ɛmɔ a nwun yɩ́'n bɛ héle Zʋan. Ɛmɔ a nwun kɛ anyɩnsinlinwafʋɛ'n-mɔ anyɩn'n-mɔ a tike tike, bɛ́ mɔ bɛ tia bɛ tɔ sʋ'n-mɔ aja'n-mɔ a tɩnngɛ tɩnngɛ, kokobefʋɛ'n-mɔ anwʋn a tɩ, anzʋtiliwafʋɛ'n-mɔ tɩ ɛjɔlɛ, bɛ́ mɔ b'a wu'n-mɔ a tinnge tinnge, ehianfʋɛ'n-mɔ lɛ tɩ Ɛjɔlɛkpa'n. 23 Nyila hán sʋanlan mɔ ɔ mminlin man yɩ́ dedi'n m'ɔ le yɩ́ wɔ mɩ́n nun'n.”
24 Mɔ bɛ́ mɔ Zʋan sʋanlɩn bɛ́'n salɩ hɔlɩ'n, Zozi kɔ han Zʋan ɛjɔlɛ ɔ kɔ hele menian'n-mɔ. Yɩ́ nwan: “Nzu like dɩɛ yɛ̂ ɛmɔ hɔlɩ nɩanlɩn yɩ́ ɛwâ nɩn anun ɛlɔ ɔ? Ndɛɛ mɔ anwʋnman lɛ fita anaan? 25 Nan nzu like dɩɛ yɛ̂ ɛmɔ hɔlɩ nɩanlɩn ɔ? Ɛmɔ hɔlɩ nɩanlɩn sʋanlan m'ɔ wula taladɩɛ kanlanman anaan? Bɛ́ mɔ bɛ wula esikafʋɛ ndaladɩɛ mɔ bɛ tɩ lɩka kanlanman'n, menian sɔ'n-mɔ gua mmelemgbin'n-mɔ awulo. 26 Anɩn nzu like dɩɛ fɔ́ʋ́n yɛ̂ ɛmɔ hɔlɩ nɩanlɩn ɔ? Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ anaan? Yuo, mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ ɔ tala Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ bɔbɔ. 27 Ɔ sanlɩn kɛ Zʋan yɛ̂ Ɛhɛlɛ Ɛjɔlɛ'n kan yɩ́ ɛjɔlɛ kɛ:
Nyanmɩan nwan: Mɩɩn sʋan mɩ́n bɔfʋɛ'n
mɩn man ɔ di mʋa wɔ́ nyunnun ɔ sesie wɔ́ atɩn'n.
28 Zozi kɔ han kɔ tʋ sʋ kɛ: “Mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele ɛmɔ kɛ bɛ wʋlɩ man sʋanlan fɩ́ɩ́ kʋ́n m'ɔ tɩ kpili tala Zʋan ɔ. Nan kʋsʋ sʋanlan bɔbɔ m'ɔ tɩ kaan sʋa Nyanmɩan Belemgbin Mân nɩn anun'n, ɔ tala Zʋan kpili.”
29 Bagua'n, yɩ́ lɩlɩ bɛ́ mɔ bɛ dide ajule'n, bɛ tielɩ Zʋan anʋan ɛjɔlɛ'n bɛ man ɔ sɔnɩnlɩn bɛ́. Afɩ bɛ nwunlin kɛ Nyanmɩan atɩn dɩɛ'n tɩ fɔ́ʋ́n. 30 Nan *Falisifʋɛ'n-mɔ nʋn *mala nɩn asʋ mgbain'n-mɔ dɩɛ, like mɔ Nyanmɩan kulo kɛ ɔ yɔ man bɛ́'n, b'a ndie man. Ɛhɩ ati b'a man Zʋan a nzɔnɩn man bɛ́.
31 Zozi kɔ tʋ sʋ kɛ: “Nwan bɔbɔ yɛ̂ n vá ajulisʋ menian ɛhɩ-mɔ n zusu bɛ́ ɔ? Nwan yɛ̂ bɛ soman yɩ́ ɔ? 32 Bɛ soman mmatʋnman nganngan mɔ bɛ gugua gua nɩn asʋ, mɔ bɛ lɛ tɛtɩan bɛ se bɛ́ manngʋn'n-mɔ kɛ:
‘Y'a bɔ abile dede ɛmɔ a nzi man!
Y'a tʋ alʋabɔ ejue dede ɛmɔ a nzun man!’
33 Ɔ sanlɩn kɛ Zʋan Batisi walɩ, ɔ nni man alɩɛ, ɛsɛ ɔ nnʋn man nzan, nan kʋsʋ ɛmɔ nwan: ‘Wawɛ ɛtɛ yɛ̂ ɔ wɔ yɩ́ nun ɔ!’ 34 Mân Baa'n kʋsʋ a a, ɔ di alɩɛ, ɔ nʋn nzan, ɛsɛ ɛmɔ nwan: ‘Bɛ nɩ́an sʋanlan ɛhɩ, yɩ́ dɩɛ, ɔ njʋnlɩn ɛjɔlɛ fɩ́ɩ́ kɛ alɩɛ nʋn nzan ɛjɔlɛ ala yɛ̂ ɔ jʋnlɩn ɔ. Yɩ́ manngʋn y'ɔ le bɛ́ mɔ bɛ dide ajule'n ɔ nʋn ɛtɛfʋɛ'n-mɔ!’ 35 Nan kʋsʋ bɛ́ kʋalaa mɔ bɛ de Nyanmɩan bɛ di'n, bɛ kele kɛ Nyanmɩan tɩ bɛngɛlɛfʋɛ sakpa.”
Falisifʋɛ Simʋn 'ba fɛlɛ Zozi alɩɛ
36 *Falisifʋɛ kʋn fɛlɛlɩ Zozi kɛ ɔ bála a li like yɩ́ awulo. Mɛlɛ mɔ bɛ lɩla mgba nɩn asʋ tɔbɩlɩ nɩn anwʋn'n, 37 kulo sɔ nɩn asʋ balasua kʋn kɔ wʋlʋ ɛbɛlɛ. Balasua sɔ'n si tutu. M'ɔ tɩlɩ kɛ Zozi wɔ Falisifʋɛ nɩn awulo ɛbɛlɛ ɔ lɛ didi'n, ɔ kɔ fa anatɩlɩ bondoman tɛkɛɛ kʋn mɔ yɩ́ gua yɔ sɩ'n kɔ a. 38 Balasua'n kɔ jinlan Zozi aja ngʋa. Ɔ kɔ sun ɔ kɔ fa yɩ́ nyɩn ɛmʋɩn'n ɔ kɔ lɔlʋa Zozi aja nɩn anwʋn. Ɔ kɔ fa yɩ́ ti enyuan'n ɔ kɔ cici ɔ kɔ fa Zozi aja'n ɔ kɔ bɔ yɩ́ hue sʋ, ɛsɛ ɔ kɔ fa anatɩlɩ'n ɔ kɔ bɔ yɩ́ ja nɩn anwʋn.
39 Mɔ Falisifʋɛ'n m'ɔ fɛlɛlɩ Zozi alɩɛ'n nwunlin yɩ́ sɔ'n, ɔ kɔ han yɩ́ ti anun kɛ: “Sɛ sʋanlan ɛhɩ tɩ Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ sakpa a, ahan ɔ 'nwun kɛ balasua'n mɔ ɔ'a han yɩ́'n tɩ ɛtɛfʋɛ. Ɔ sanlɩn kɛ ɔ si tutu.”
40 Mɔ anɩn Falisifʋɛ'n lɛ kan ɛhɩ yɩ́ ti anun'n, Zozi kɔ kuku yɩ́ nʋan sʋ ɔ kɔ han kɔ hele yɩ́ kɛ: “Simʋn, man n gán ɛjɔlɛ kʋn n géle wɔ́.”
Simʋn nwan: “Kpain, kan.”
41 Zozi nwan: “Anɩn menian nnyuan tua sʋanlan kʋn kalɛ. Nunhan kʋn tua jɛtɛ fufue mma ɛya nnun, yɛ̂ kʋn'n kʋsʋ tua jɛtɛ fufue mma abulanun. 42 Kɛmɔ bɛ́ menian nnyuan'n nun bie fɩ́ɩ́ ngʋala man yɩ́ kalɛ'n tua'n, sʋanlan'n m'ɔ bɔlɩ bɛ bʋsɩa'n kɔ fa kɔ hye bɛ́. Menian nnyuan sɔ'n, nunhan benin yɛ̂ ɛ de di kɛ ɔ 'kulo bian'n bʋ sʋ ɔ?”
43 Simʋn kɔ bua yɩ́ kɛ: “Mɩn de mɩn di kɛ nunhan mɔ yɩ́ kalɛ dɩɛ'n tɩ kpili nɩn ɔ.”
Zozi nwan: “Mɔ a han'n tɩ ananhɔlɛ.”
44 M'ɔ hanlɩn sɔ'n, ɔ kɔ fa balasua'n kɔ hele Simʋn, yɩ́ nwan: “Simʋn, a nwun balasua ɛhɩ? Kɛ m malɩ wɔ́ awulo ɛwa'n, a mman man mɩ́n nzue m'an nwunnzin man mɩ́n ja nɩn anwʋn. Nan balasua ɛhɩ dɩɛ, ɔ le yɩ́ nyɩn ɛmʋɩn'n ɔ'a nwunnzin mɩ́n ja nɩn anwʋn, ɔ'a fa yɩ́ ti enyuan'n ɔ'a cici. 45 N juli ɛwa'n, a ndɔ man mɩ́n nun. Nan yɩ́ dɩɛ, kɛ n wʋlʋlɩ ɛwa nɩn angʋnmɩn yɛ̂ ɔ falɩ mɩ́n ja'n-mɔ bɔlɩ yɩ́ hue sʋ ɔ. 46 A ngua man ngo m'ɔ ban fanlan mɩ́n ti nɩn asʋ. Nan yɩ́ dɩɛ, anatɩlɩ kpa yɛ̂ ɔ'a fa ɔ'a gugua mɩ́n ja nɩn anwʋn ɔ. 47 Yɩ́ sɔ ati, mɩɩn kan mɩn kele wɔ́ kɛ balasua ɛhɩ, ehulo kpili'n mɔ ɔ'a hulo mɩ́n'n dunman nun, yɩ́ ɛtɛ'n kʋalaatin, yɩ́ ɛtɛ bobolobe'n kʋalaa m'ɔ sʋ'n, b'a fa yɩ́ kʋalaa b'a hye yɩ́. Nan sʋanlan mɔ yɩ́ ɛtɛ nɩn a nzʋn man mɔ bɛ kɔ fa bɛ kɔ hye yɩ́'n, ehulo'n m'ɔ le yɩ́'n tɩ kaan sʋa.”
48 Ɛhɩ a, Zozi kɔ han kɔ hele balasua'n kɛ: “B'a fa wɔ́ ɛtɛ'n-mɔ b'a hye wɔ́.”
49 Mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, bɛ́ mɔ bɛ́ nʋn yɩ́ gua tɔbɩlɩ nɩn anwʋn'n kɔ han yɩ́ bɛ́ ti anun kɛ: “Sʋanlan ɛhɩ muonun ɔ tɩ yɩ́ dɩɛ sɛ dede m'ɔ fa sʋanlan ɛtɛ ce yɩ́ ɔ?”
50 Mɔ bɛ 'kan sɔ bɛ́ ti anun'n, Zozi kɔ han kɔ hele balasua'n kɛ: “Wɔ́ dedi nɩn a le wɔ́ ngʋan, kɔ alʋacɩcɩɛ nun.”