27
Aburu Pol ajuvan vio Sisiria ka ava Romo
1 Ana ea bogo na, kiniou Luka, kiniou bunu nojo bija Pol ea vio Sisiria, ana neberenio kiniou bunu navan vija naio Romo. Naruei bogo napano tomu na tortoru nalo amial ka bogo na ka mia nuvano, aburular Pol naliko nalo dolu napano aju joomo ea nalakoiano, amidulo jua toro na toru na mira tai jum̃ano. Toro na, naio siano Julias, a naio be navurim̃araboiano na taara na tomu nalo na mira nei napano abiolo ka “Taara na Okastas.” 2 Naruei naio buru kumemi nubano, nubajou koyou ea tei, naruei nalo amileal uako tai na vio Atramitiam ana nubavin eaio. Ana ea bogo na, Arestakas na vio Tesalonaika na tanobuku na Masetonia, naio bunu kumemliko. Ana kumemi numidu uako nene nubano, napano m̃arabo nene ka mia riva sel ea bulu yaniniobi nalo na tanobuku na vio Esia.
3 Ana ea kavijo, kumemi nubinimei nubokar vio nei Saiton, ana ea vio na, Julias mila bo ka Pol toru laka, napano naio mijamo ka bauro ka rial kiano bilbilu nalo, a naio mijamo ka nalo amijai Pol ka vite nalo tai ka kiano m̃arabo. 4 Naruei kumemi numituvan vio nei bereio, nuburo ea tei banbano-o, ana numitup̃e jegi ka bogo na, mila ana bogo napano nubokar uleule na vio Saipras, mia numisel ea taakano tivelinio, tivelinio bano. 5 Naruei nubar korovio burum̃ara tei neibano jo tavio ea tanobuku juo na vio Silisia bija vio Pamvilia, naruei nuburo nubinimei nubokar komeli na Maera, ea tano-buku na vio Laesia. 6 Ana uako nei naio miyon kumemi ea vio na, naruei toro na mira nei Julias naio ba jirag m̃arabo dolu. Ana naio mileal uako tai na vio Aleksadria napano naio jo ban ea buruvenuo napano kumemi numisidom ka nuvan ea na, Italia, ana naio mila kumemi nuban ea uako nene kija.
7 Ana kumemi nubatavio bereio ea tei, mia jegi bova ga, mila ana nuburo melmelumu ga nubano-o nubokar legiano nalo tai, naruei numila vio toru, numiaveve ka jegi jibe na ga ba bokar jelati na vio Nitas, mia jegi juko kumemi batitigio garuei. Naruei nubarip̃ilig, numiakar jelati dolu na vio Salmone ea uleule na vio Krit, ana numisel ea taakano tei melumu. 8 Kumemi numiaveve ga uleule nene, numitum̃a numitakii nubano-o napano jegi jom̃a mue kumemi bova kia ga vo, ana nubano-o nubokar bulu yaniniobi tai napano abio kanio “Bulu Yaniniobi na M̃araiu,” vaataro ka komeli na vio Lasea.
9 Ana kumemi numitua kija vio na telisu, mia nalo amial ka bova laka naruei, bior jegi jom̃a mila jibe na ka kumemi, mia numitua m̃arabo kirisiou ruei, mia m̃arabo tebievi jo keano vo, a vonganei, be bogo na jegi bija burum̃ara niavo ruei. Bogo nonovio ga ajum̃a aberenio bogo kirivova nei jom̃a jikario ea siberio na Jokoluolu Na Viekokoano, mia vonganei, jokoluolu nene barlaka ruei. Naruei Pol naio mijog bova ka vite na, naio ber vatitigio banlo, berinavo 10 “Tom na tomoruo nalo, kiniou nemijog lubar ka ver ravano, mia rivova laka, mia vite nalo nonovio avavakovio ga. Kiniou nemial jibe ka mia uako nei naio mijikia rimadudu ga vija sano vite nalo, a kito bunu, kiado meuliano nalo amijikia avavakovio ea tei.”
11 Mia toro na mira nei naio maka riagago ka Pol, mia naio miagago ka toro napano jilanivu ka uako, bija nana boru na uako nei. Mia naljuo aberinavo “P̃eli ga, mia rivu ga na, mia kito ravan ga, 12 bior kito maka rejikia rotua vio nei rivano-o rivokar napano rotua bogo na bo bereio.” Naruei nalo aberiio, ana nalo telabo amial bo ka kumemi nuvituvan vio nei, aber kumemi nuvuro ga ka nuva nuvokar bulu yaniniobi dolu tai, siano Viniks, ea uleule nei kia ga vo, napano amialio ka aber naio naruei bo ka nuvituaio, rivokar bogo na burum̃ara jegi na niavo nei tubabinio.
Burum̃ara jegi tai miuvu titig searialo abano
13 Naruei bogo napano amial ka napano jegi biligio, be jegi na saut naio jumolu kija naruei, amialio ana aberenio bo naruei, ana nalo ajidom aber jegi na naruei mia naio riuvu kumemi nuvan ea bulu yaniniobi napano numisidomio ka mia nuvan eaio. Naruei nalo aburu veru binimei mave, ana na nuburo nubano, numisel veve vio uro ga. 14 Mia maka vesiou, ana kumemi numiilo ka burum̃ara jegi uro tai naio jumolu binimei miuvu kumemi. 15 Jeg nei miuvuvu toru jibe na, naruei maka bunu nuvijikia nuvuro ka napano numidu jegi nei, mia nalo abilig ga uako ana ajuvanio, amijamo ka ga jegi nei jom̃a miuvu lilian kumemi nuba tavio ga, naruei jegi nei jom̃a miuvu titig kumemi nubano jibe na. 16 Ana na kumemi nuburo nubano, numitoluku vonio kija ga ea uleule sesa tai, siano Kaoda, mila naruei ea vio na ga kumemi numim̃au bijon ka uauako nene bano-o, ana aburu lario binimei mave. 17 Naruei nalo ajum̃a amerou aber tibe m̃a mia uako nei naio rivuruboṽe na, ana nalo aburu teli na tortoru nalo ajel yetano ka uako, ana na amiorkar kanio ka rivokar vatitigio.
Ana amial ka napano jegi jom̃a miuvu titian kumemi nubano dolu ka ga, ana nalo amerou ka aju aban vaataro kanio baraam̃a nalo na vio Saitis, vaataro ka vio Lipia, naruei nalo aburu bereio m̃aaja. Naruei jegi miuvu titian kumemi nubano numitovulu vio nei, ana na vio melijo, mia kumemi nuburo nunu ga jibe na nubano.
18 Ana ea kavijo, ana jegi jom̃a miuvuvu biloulo kia ga vo, a tei jom̃a buku bilivilig kumemi, naruei nalo ajikar ka abuku bulavulag togogo nalo banvan ea tei. 19 Naruei ea legiano dolu nene bereio, vio bova kia ga vo, ana nalo abano amijubar bulag teli nalo a m̃aaja nalo a vite nalo na jibe na, abuku lo abanvan ea tei bunu. 20 Jibe na kanio legiano telabo bereio, napano mia vio yauo na mave naio kiri bobogio ga jo, maka nuvial m̃arivitano a maka nuvial mirano m̃erenio. Kumemi numial ka napano numitu kokouo ea jegi tai nei napano mia maka bunu ve toro tai sidomii ka river mia numeul.
21 Mia tomu nalo na uako nei maka bunu asinan legiano telabo ruei, nalo amijog bova toru laka, naruei Pol naio binimei mialo, ana ber kalo, berinavo “Tomu nalo, verenio kamiu kuviagago batitig ka kiniou nanua ruei ka bogo napano kito roju kia ga yako Krit, mia burum̃ara jogvaiano a burum̃ara laluviano nei maka rijikia rivokar kito. 22 Ana vonganei, mia kiniou never titai van kamiu bereio, mia kamiu kuvijikia kuvijog rivu eaio. Neberial ban kamiu, ka mia kiado uako nei mia naio rimadudu navo, mia maka kito tai leleio napano mia rivakovio. 23 Kiniou nemijikia vite nei bior ka napano bogiano ga, nemial kiaku Atua napano nojom̃a nobolkouo ka naio, nemial miila kiano nailiano tai binimei maluvo ka kiniou. Nailiano nei binimei jumolu ju vaataro ka kiniou, 24 ana naio berinavo ‘Pol, komerou re. Mia jau monoka kavano-o kovoru Romo, monoka kotumolu kotua mirano Sisa kia ga navo, ana nemijikia never kaso, ka nalo napano ajua uako na kamliko kialo meuliano, Atua jidom rijamo kanio vanso ga ka mia nalo ameul ga, nalo tai rivakovio re.’ 25 Naina naruei, tomu nalo, kamiu kuvijog rivova re bereio, kiniou nebiekar m̃elea Atua ka mia tibe ka ga napano kiano nailiano berialio ban kiniou. 26 Mia vite takurano ga, mia kito monoka rovilig kiado uako riva sel uro ea uleule na telisu tai.”
Nalo abinimei vaataro ea uleule tai
27 Mia jegi nei jom̃a miuvu titig lelan kumemi nubano kia navo, bokar sude juo ruei napano numitum̃a nuburo janea burum̃ara tei na Metetireniano nei. Naruei ka bogiano tai, tomu nalo na uako nei abitilubar ka kumemi numitu nubinimei vaataro ka uleule tai kovio tai. 28 Naruei ajuvarvan teli batove, abuluku bululuoiano na tei bano-o bokario meta duelimo va veri [40], karina, aju kija ga telisu, karina amila bereio, abulukuio aber meta duelimo va rolu [30]. 29 Naruei nalo amerou ka mia nuvuro nuva nuvijivi ea burum̃ara puruveru nalo tai p̃eli na venia, naruei nalo ajuvan veru na teremi veri iorou ea bareno uako, ana na nalo ajum̃a abolkouo ka veru teremi nalo nei monoka avokar kumemi, a ka viorijeni monoka rimei sop̃eli.
30 Ana tomu nalo na uako aberiio, aberenio mia ala sibilili kumemi dolu nalo, ka mia ala vonio ka adu uauako nei ga avuro avauro eaio. Naruei nalo amila sibilili kumemi, aberinavo “Oi, mia kumemi nuvidu von veru temi nei rivan yako beamu vo, ka nuvila vonio ka rivurukar kiado buruako.” Naruei nalo ajuvarvan uauako batove ea tei.
31 Ana Pol bitilubario, ana ber ka tomu na mira nalo, berinavo “Ver kamiu kuvisidom ka kamiu kumeul, nalo na monoka kuverburelo ka atu vija kito ea uako ga.” 32 Naruei na mira nalo nei amijogio, ajumolu vaarakurano ga abano aje kokorov teli nalo na uauako nei, ana naio mialalo den uako bano.
33 Naruei vaataro ka viorijeni mermeravo, ana Pol jidom asen titai, ana ber kalo berinavo “Ei, binimei bokar banei, be sude juo naruei napano kito rojua bogo na bova nei, maka rosinan batitigio rivu. 34 Ana bo ka banei, kito rosinan vatitigio kija rivu bereio, kanio niabedo nalo amijikia amei sikili bereio, tibe na ana mia kito romijikia romeul. Tibe ka napano neberenio ruei, mia maka lele kiri vijudo tai rijikia rivakovio, mia kito roviniu rovu ga.”
35 Naruei iorou ka napano naio berii vite nei bisi, naio ba midu joko tai, naruei bolkouo ea miralo, ber siva ban Atua biorio, karina burekokorovio jom̃a jenio. 36 Ana bogo napano nalo dolu amialio ka napano Pol jom̃a jinan jibe na, nalo bunu amonea ka be riano, mia nalo avu ga, naruei nalo bunu ajaaro ka asinan bereio, ana ajinan. 37 Mia kumemi nonovio napano numitua uako nei, kumemi nubokar toromomou juo duelimo va aluo ba ari [276]. 38 Mia bogo napano abiniu ajinan bisi, amialio bo ka ala uako rimelala lie vo, naruei nalo abar bulag m̃arauiti nalo napano jibe ka sememi sinaniano, abukuvukulo banvano ea tei.
Uako ba ijel tavio ga, ana amijeljelio ga abauro
39 Naruei telikiti napano viomijeni kario, ana kumemi numial vio uro jo vaataro ga ruei, mia maka nuvijikia vio be nei. Ana amial bulu yaniniobi tai jo, a be bayono novo uro, ana na nalo aberiio, aberinavo mia ala vonio ka ala kenememi uako rivuro rivauro ea vio nene. 40 Naruei nalo aje bulag teli nalo na veru teremi nalo, ajuvanlo ajubo ea tei, a nalo amijubar bulag teli nalo napano amior kakario ka vuu na uako, ana aburu m̃aaja sesa na buruako, ka mia jegi riuvu kumemi nuva nuvia yono.
41 Kumemi numitu nuburo bano-o, naruei numiilo ka uako ba miakar belia ga burum̃ara yonovoro tai napano tei buru bijiilo ju vio takurano yetano. Buruako na uako miakar bayono nene, naruei naio birakar jo jikili batitigio jo, maka bunu rijikia rikulkulu leleio. Naruei burum̃ara niatuva nalo ajumormolu abinimei amidon boṽe baren uako garuei.
42 Mia na mira nalo ajum̃a aberii ruei, ka vere vite tai tibe nei mia auebinvinlo ga, nalakoiano nalo napano m̃a aju kuku kalo, ver makanio p̃eli mia nalo tai ala vonio ka aviako avatove ea tei, ajelio ava uro, mia avuro kilkil. 43 Mia kialo toro na toru naio berburelo ka nalo ala re, bior napano naio jidom ka Pol naio monoka rimeul ga. Mia naio ber ka kumemi nubiniu, berinavo “Mo, kito napano romijikia romijeliou, kito rotukamu, ratabulu ea tei ana reia vonio ka rovoru uro. 44 Ana kito napano maka rejikia reia, mia kito ravar m̃abulu, p̃eli na venia napano romijikia relealio ea uako nei ka romijikia romonmonea mave eaio, ana kito iorou rava uro.” Naruei ea m̃arabo nei ga, kumemi nonovio nubano-o nuboruvoru uro ea vio nei, napano kumemi nonovio numeul bo ga, maka kumemi tai rivakovio.