A Raukea e Paulus i Here Lakea ne Huriki a
Kolosi
A Nita Vakalohoka
E Paulus a apostolo i herea ra raukea iea. Muga ne ia i luhoi torea e Kristo, i kavurike ia na hini ia a Iuda. Pali i uka ma ia a Iuda kunana, ia na tara ni gale a Pariseo, ra ri lohoka na vinara, ri ramai lobo a rabu na lotu na Iuda. E Paulus i lohoka maea, a Iuda tara i luhoi torea e Kristo i uka ma ge ramai lobo a rabu na lotu ne ria.
A Vure i kado purua e Paulus ge tovo a nitane Kristo ne huriki a Iuda, e huriki i uka ma ria a Iuda. E Paulus a Iuda, ni poda o Tarsus, a tanga i matakaria e Rom. I made na tanga iea na pida ranga muri na hini i luhoi torea e Kristo (Gal 1:21). Ra i maea, i lohoka vona a rabu na lotu ne huriki a Rom, a Grik.
Ra raukea iea i here palupu turana raukea i here lakea ne huriki a tara ne Kristo o Epesus, o Pilipai. I mata manga na parava iea tara, e Paulus i herea ra raukea i lakea ne Pilemon, i made o Kolosi. E Paulus i here ra raukea nga na pida i ravulu tolu muri ne Isu i mate, i mahuri mule.
A tanga e Kolosi i tabuli na gagana naru e Likus iea o Asia kiroko. Ra robo iea mona ni gale e Teki. A tanga e Laodisia e Hirapolis ru pesi na tabeke na nirolona haro ne Kolosi, tabukoi na tanga e Epesus. A tanga e Epesus i tabukoi na gagana dari. Bara viri i pea e Kolosi ge laho lakea o Epesus, bara i laho na kilomita i 160.
E huriki a Perga a tahotanga na tanga e Kolosi. Pali e huriki a Iuda turana e huriki a Grik ri valai ri made turane ria. A tara ne Kristo o Kolosi, e huriki a Perga, a Grik, turane huriki a Iuda.
E Paulus i herea a raukea iea na tahuna i made na bavi o Rom, a vuhuna i luhoi torea e Kristo (Apostolo 28:16-31). Na tahuna e Paulus i made na bavi, e Epapras a matakari na tara ne Kristo o Kolosi i valai i gosia, i vakalongoa vona e huriki a bakovi ranga o Kolosi ri tovo a ngava taminga. Lakea e Paulus i here lakea ne ria, i taki ria ri gi nugutatea a ngava muholi ne Isu Kristo. E Paulus i taki ria nahea ri gi longo mai a maka mari ni vara taminga.
1
E Paulus a Apostolo ne Isu Kristo
Iau e Paulus. A Vure i vulaki iau ge iau a apostolo ne Isu Kristo. Maria e Timoti miri herea a raukea iea. A here lakene mua e huriki a tara na Vure o Kolosi. A Vure i ru herehere mua, mu madoko turane Kristo. A Vure, e tamane hita, ge rata a naro kamumu ne mua, ge habi a nivalemu ne mua.
* Epe 1:15-16Maria e Timoti miri vasileki vakaroro ne mua, miri kavurikea a Vure, e Tamane Bakovi Dagi ne hita, e Isu Kristo, a vuhuna miri longo mua mu luhoi hatekea e Isu Kristo, mu ngaru e huriki a tara na Vure. * Epe 1:13; 1Pe 1:4Mu rata mavonga, a vuhuna mu pasimata na tahuna e Isu ge bole mua, mu gu made turana vakaroro na hunu. Mu vakatubu ni pasimata mavonga na tahuna mu longo a ngava muholi, a Velenga Kamumu. Ra Velenga Kamumu ne Isu Kristo ni tovo e huriki vona na tanga lobo na malala, lakea i rata ranga e huriki ri pulo a vilone ria. I manga kunana a naro i bele ne mua na tahuna mu longo muga a Velenga Kamumu, mu matakilalea a rabu muholi na nidodo na Vure. * Kol 4:12; Pmn 23E Epapras a viri i tovo mua vona a Velenga Kamumu. Miri ngaru hatekea a bakovi iea. Ia tara a vora ne Kristo, i tuhori maria. I rata kamumu a leho lobo e Kristo i habi vona. I vakalongo maria vona mu longototoa a Hanuna Vure, mu ngaru e huriki lobo.
E Paulus i Vasileki
* Epe 1:16-17Na tahuna miri longo a nuverei ne mua, miri vasileki vakaroro ne mua. Miri nana vakaroro a Vure ge rata mua, mu gu gao na maki na Vure, ge habi a lohokanga ne mua, mu gu lohoka na ningaru vona. 10 Miri vasileki mavonga, a vuhuna miri ngaru mu gu laho na naro e Bakovi Dagi i ngaru mu gu laho vona, ge vivi ne mua, a leho kamumu ne mua ge tahoka a kanena, mu gu lohoka kamumu tabu na Vure. 11  * Epe 1:19; 3:16A Vure ge vakatora hateka mua na nitora dagi lobo vona, lakea i uka ma mu gu tuha malulu, mu gu hatenono, 12  * Epe 1:11,18mu gu vivi ni kavurikea e Tamane hita, ra i rata mua mu kara ni bole a tabeke na maka maki i kisi puru pali meli na hunu, ne huriki a bakovi a ngatavine vona. 13  * Luk 22:53; Epe 2:2A Vure i korimule hita na nitora ne Satan, i bole hita lakea na harikianga ne Tuna a hatena. 14  * Epe 1:7Ia a viri i korimule hita, i puga vuroki a naro hale ne hita.
A Naro ne Kristo
15  * Ion 1:18; 2Ko 4:4A Vure, i uka tara viri ge masia. Pali e Tuna i manga kunana a Vure, i vakasiri hita na Vure. E Tuna a Tabua i dagi hateka na maki lobo ni ratarike, 16 a vuhuna na limane Kristo kunana, a Vure i ratarike a maki lobo. I ratarike a maka maki na malala, a maka maki na hunu. I ratarike a maka maki si matai, a maka maki i uka ma si matai. I ratarike e huriki a hanitu, e huriki a agelo ri tahoka a nitora dagi turana maka maki ranga ri tahoka a nitora, ri matakari koea na malala. A Vure i rata na limane Kristo a maki lobo ge ne vone Kristo. 17  * Ion 1:1; 8:58Na tahuna a maka maki i uka ma ni ratarike ma, e Isu Kristo i made muga pali. Na nitora vona, a maki lobo i tabuli kamumu. 18  * Apo 26:23; Epe 1:22-23; Kap 1:5E Kristo i muga ne huriki a tara na Vure. Ia a vuhuna maki lobo, ia a viri i muga i pesi rike mule na matenga, ge muga na maki lobo, 19  * Kol 2:9a vuhuna a Vure i ngaru a rabuna lobo ge tabuli vona. 20  * Epe 1:10; 2:16Na nimatene Kristo na kai tavalavala, a Vure i rata a maki lobo koea na malala, meli na hunu, ri made kamumu tabu turana na nivalemu.
21  * Rom 5:10; Epe 2:12Muga mu marava basi na Vure. Na niluhoi ne mua, mua a pile na Vure. A vilone mua i hale. 22  * Rom 5:10; Epe 5:27Na nimatena, e Kristo i rata mua ngane mu made turana Vure na nivalemu. I rata mavonga a vuhuna i ngaru mu gu valai tabukoi na Vure, mu gu made malamala na matana, i uka ma ge pelekado mua. 23 A maka ngava nga i muholi na tahuna mu nugutata, mu pesi tora na niluhoi ne mua, ma ge turari mua a maki tara bara mu vorotaparaki a maki si pasimata ni matai na Velenga Kamumu. Iau e Paulus a vora ni vakalongo a Velenga Kamumu iea, ra mu longoa pali, ni vakalongo lae ne huriki lobo na malala.
E Paulus i Tuhori e Huriki a Kolosi
24 Ngane a vivi, a vuhuna a bole a ni­madihi ga kori mua, ga tuhori mua e huriki a tara na Vure, mua a kakaine Kristo. A nimadihi a bole na kakaigu na rane Kristo, i uka ma ge lobo mala­viriri. Bara i tabana. 25  * Epe 3:2,7-8A Vure i vulaki iau, ge iau a vora ni vakalongo a Velenga Kamumu ne mua, mu gu lohoka kamumu vona. 26  * Rom 16:25-26; Epe 3:5,9Muga, a ngava iea i kapiloho ne huriki e tubune hita, pali ngane ni pukatala ne huriki a tara na Vure, ni vaka­lohoka ria vona. 27 Na ningaru vona kunana, a Vure i puka talea a niluhoi kapiloho vona ne ria. I ngaru ri gi lohoka vona a niluhoi kapiloho. Ra niluhoi kapiloho vona i kamumu hateka, i habi a nipara dagi ne huriki i uka ma ria a Iuda. A niluhoi kapiloho i maea: a Vure i ngaru e Kristo ge made pololilo ne mua e huriki i uka ma mua a Iuda. Ngane mu malamala bara mu pasimata vona a Vure ge bole dili mua na hunu.
28 Miri vakalongo mua vona a Velenga Kamumu ne Isu Kristo. Miri tovo e huriki na lohokanga lobo, miri taki ria ri gi muri mai a nitana Vure, a vuhuna miri ngaru e huriki lobo ri gi malamala, ri gi lakea na Vure. Na tahuna ri gi bele na Vure, miri ngaru ria ri gi bele manga e Kristo. 29  * Epe 3:7,20; Pili 4:13Iau a leho hateka i valai i harena mona. Ra nitora na Vure i tabuli nau, a habi loboa na leho iea.

*1:3: Epe 1:15-16

*1:5: Epe 1:13; 1Pe 1:4

*1:7: Kol 4:12; Pmn 23

*1:9: Epe 1:16-17

*1:11: Epe 1:19; 3:16

*1:12: Epe 1:11,18

*1:13: Luk 22:53; Epe 2:2

*1:14: Epe 1:7

*1:15: Ion 1:18; 2Ko 4:4

*1:17: Ion 1:1; 8:58

*1:18: Apo 26:23; Epe 1:22-23; Kap 1:5

*1:19: Kol 2:9

*1:20: Epe 1:10; 2:16

*1:21: Rom 5:10; Epe 2:12

*1:22: Rom 5:10; Epe 5:27

*1:25: Epe 3:2,7-8

*1:26: Rom 16:25-26; Epe 3:5,9

*1:29: Epe 3:7,20; Pili 4:13