4
Jesus Ana-walkwalk Gelama Werra A-negarra
(Metiyu 4:1-11; Mark 1:12-13)
Rrapa gun-gata waypa Jesus ana-jekarra Jordan wenga, nipa Mern An-mawunga wugupa nula ay-ganyja ay-bamuna gu-werrapa, gatiya nipa a-rrigirrgarra ngorrngurra gun-jaranga nula minypa 40, rrapa walkwalk an-bachirra nipa ana-nyala a-jurnajuchuwurra a-ni Jesus, jimarna nipa barra werra a-negiya. Gun-gatiya Jesus gala balaja m-bangarna, lika gu-gata wenga gu-wulebiyana, lika nipa a-werrmiyana.
Lika an-gata walkwalk a-garlmuna, a-yinanga a-wena nula Jesus, “Minyja nginyipa Wangarr biy-yika Walkur, gun-guna jandarra yama ny-yengga nula barra nipa gu-ngukurdanyjiya rrapa rakaraka mu-ni ngguluwa?”
Wurra Jesus a-yinanga, “Ngika. Wurra jurra mu-guyinda gu-yurra janguny, ‘An-gugaliya gala a-yinmiya m-balaja mu-guyinda mu-gurda wupa wanngu a-ni. Ngika.’ ” Deuteronomy 8:3; Metiyu 4:4
Ganapiya, lika walkwalk a-ganyja abirri-bamuna Jesus waykin mu-mirk mu-guyinda. Lika gun-gatiya gu-ngardapa a-gurdagurdarrana gun-nardiya rrawa gu-jirra gu-boya aburr-ngorrkorndiya aburr-nirra, ngardapa ngardapa bunggawa burrbi-rrimanga. Rrapa nipa walkwalk a-wena nula Jesus, a-yinagata, “Ngaypa barra ngiy-wu ganyjarr, nginyipa barra wana ny-babalapa nyi-ni gun-nardiya rrawa, rrapa gun-molamola gun-guyinda gu-guniya gu-yika gu-rrawa gun-nginyipa barra gu-ni warrpam. Ngardawa ngaypa ngu-menga rrapa ngaypa ngu-wu ana-nga minyja ngaypa jal ngu-ni nula. Ganapiya, lika minyja nginyipa ny-marrngoypiya apula, gun-guna barra gun-nginyipa gu-ni.” A-yinagata nipa walkwalk a-wena.
Wurra Jesus a-yinagata, “Ngika. Wurra jarra jurra mu-guyinda gu-yurra janguny,
‘Ana-goyburrpa barra nyiburr-marrngoypiya nula an-goyburrpa an-ngardapiya ana-gorrburrwa Wangarr,
rrapa jama nyiburr-ji barra nyiburr-workiya nuluwa nipa wupa an-ngardapa.’ ” Deuteronomy 6:13
Ganapiya, lika walkwalk a-ganyja Jesus gun-gata rrawa Jirúchalam (Jerusalem) rrapa a-barnjinga gata waykin Wangarr gun-nika bala gun-japurra. Lika a-wena nula, “Minyja nginyipa Wangarr biy-yika Walkur, marrka gortkurrcha. 10 Ngardawa jurra mu-guyinda gu-yurra janguny,
‘Wangarr a-wengga barra burrwa aburr-yigipa waykin aburr-guyinda aburr-mujaruk
birripa barra jaga aburr-gana nggula,’
11 rrapa mola minypa
‘Murna aburr-jirra aburr-guyinda bubi-rrima barra aburr-ji
rraka nginyipa gala ny-yinmiya gu-jandarra biy-bu rrepara ny-jirra.’ ”
A-yinagata walkwalk a-wena rrapa minypa Wangarr gun-nika wengga gu-ngukurdanyjinga, jimarna barra Jesus a-gortkurrcha rrapa a-juwa. Psalms 91:11-12
12 Wurra nipa Jesus a-yinagata nula, “Ngika. Wurra janguny gu-yurra, gu-yinaga gu-weya, ‘Nginyipa gala barra ny-jurnajuchuwa an-nginyipa an-ngardapiya nggula Wangarr.’ ” Deuteronomy 6:16
13 Ganapiya, lika gun-gatiya waypa gala barrwa gun-nga rraka nipa walkwalk mu-nguy a-jurnajuchuwa Jesus, lika nipa walkwalk a-bawuna Jesus, lika a-bona nuwurra waypa gu-yinpa barra gun-mola gu-ni barra nula.
Jesus A-garlmuna Jama A-ji
(Metiyu 4:12-17; Mark 1:14-15)
14 Rrapa Jesus a-jekarra a-bamuna rrawa Galali (Galilee), nipa burr-guya ganyjarr gu-rrimarra ngardawa Mern An-mawunga nipa nyanma. Rrapa janguny gu-barrjekarra nula gu-bona, rrawa gu-jirra gu-boya aburr-galiyana nula. 15 Rrapa minypa nipa marn․gi burr-negarra a-workiyana janguny gata gu-bala gu-guyinda Ju yerrcha gun-burriya marn․gi aburr-negiya aburr-workiya, gu-gata wenga aburr-bulapalawa abu-ngurrjinga nipa Jesus an-molamola.
Wurra Gama Gorlk Nejarach (Nazareth) Aburr-nirra Ngoyurra Aburr-yerryerrmiyana Nula Jesus
(Metiyu 13:53-58; Mark 6:1-6)
16 Lika gu-gata wenga Jesus a-bena Nejarach (Nazareth), gun-nigipa rrawa gatiya nipa wana a-ni. Lika Jarradi gu-ni, nipa a-bona, gu-birripa gu-bala marn․gi aburr-negiya aburr-workiya nipa a-barrngumurra minypa nipa a-yinagata a-workiyana. Gatiya lika nipa a-garlmuna, a-jinyja, barra minypa mu-jurra mu-guyinda janguny gu-na rrapa a-wengga burrwa a-ji. 17 Lika birripa abu-wuna jurra mun-gata minypa janguny gu-yurra Aycháya (Isaiah) wola gun-guwarr gu-ngurrjinga Wangarr gun-nika. Lika Jesus mu-lapkujamurra jurra mun-gata minypa mu-garlagulurrmiyana mu-yu, lika janguny gu-barripuna mu-gatiya mu-jurra mu-guyinda gu-yinagata,
18 “Mern An-mawunga nipa wugupa apula,
ngardawa Wangarr nguna-menga
aburr-gata aburr-welangga aburr-delipa ngaypa barra ngu-ngurrja burrwa ngu-boy gun-molamola janguny.
Nipa nguna-jerrmarra
janguny barra gu-barrjeka gu-boy,
rrawa gu-jirra gu-boya barra aburr-galiya
minypa Wangarr nipa wanngu burr-nenga a-nirra
mu-ngoyurra ana-werranga burda burr-negarra,
rrapa minypa aburr-gapula nipa burr-jarlapurda a-nirra
barrwa barra gubi-na.
Nipa nguna-jerrmarra
ngaypa barra ng-gunggaja burrwa aburr-gata minypa gun-derta gubu-barripuna.
19 Nipa nguna-jerrmarra ngaypa barra ngu-ngurrja ngu-boy
minypa gun-guniya gugu nipiya Wangarr a-gunggaja barra burrwa aburr-yigipa gu-galiya yerrcha.” Isaiah 61:1-2
20 Gu-gurda ngacha Jesus a-wena burrwa minypa wola gun-guwarr Aycháya gu-ngurrjinga. Lika mu-garlagulurrmurra mun-gata jurra rrapa a-wuna an-mujama an-gata, lika a-rakaja gatiya minypa an-mujanguny an-guyinda a-rakaja a-workiya rrapa a-weya.
Rrapa aburr-gata wurra gama gorlk gu-bala aburr-ni, birripa mu-nguy abi-nana aburr-yu. 21 Lika nipa a-wena burrwa, “Gun-narda janguny ana-goyburrpa nyiburr-galiyana geka ngaypa ngu-wena ana-gorrburrwa, gu-gatiya gugu gu-bena gun-burral.”
22 Jesus a-yinagata a-wena burrwa, lika aburr-marrkapchinga nula rrapa aburr-bama gubu-ganyja gun-gata gun-molamola janguny nipa a-wena burrwa. Wurpa lika gochila aburr-barrjinga rrapa minypa aburr-wengganachichiyana aburr-ni, “Wurra, a-lay, an-guna nipa Jochap an-nika an-walkurpa, ya?”
23 Nipa a-wena burrwa, “Ngaypa marn․gi ana-gorrburrwa burraya ana-goyburrpa nyiburr-yinda barra nyiburr-wengga apula minypa wolawola aburr-weya aburr-workiya, aburr-yinaga, ‘Nginyipa bin-dimanga ny-yorkiya rrapa wanngu burr-nenga ny-yorkiya, wurra yama wanngu nyi-negiya nginyipa?’ Rrapa nyiburr-yinda barra apula, ‘Gun-gata minypa nginyipa jama ny-jirra gata Gapárniyam, yinda jama ji ay-ngunyuna gun-nginyipa rrawa.’ ” 24 Nipa a-yinagata, “Gun-guna ngu-weya ana-gorrburrwa gun-burral: Wolawola an-mujaruk ngunyuna an-guyinda gu-ngurrjinga a-boya a-workiya Wangarr gun-nika janguny, nipa wurra gama gorlk aburr-galiyarra nula aburr-workiya, wurra ngika minypa gu-yigipa gu-rrawa. Mark 6:4; Jon 4:44
25 “Minyja bubu-borrwa: gun-gapa mu-ngoyurra Yiláyja (Elijah) a-ninya, jin-gata jin-jaranga miliyak jin-guyinda jinyu-ni gun-gata rrawa Yichrayal (Israel). Wurra gun-gata minypa yorr gala gu-bunggiyarna gu-workiyarna, rarranyjarr gu-ji abirri-jirrapa gun-ngardapa rrapa barrwa goma gu-jirra, rrapa minypa balaja mun-guyinda mu-wulebiyana gun-gatiya rrawa gu-jirra gu-boya, 1 Kings 17:1 26 wurra gala jin-nga jin-gata miliyak jin-guyinda nipa Wangarr a-jerrmangarna achila an-gata Yiláyja barra nipa a-gunggaja achila, wurra gun-nyagara. Wurra gu-werranga gu-rrawa jin-miliyak, ngaja, ngarla, nipa Wangarr a-jerrmarra achila an-gata Yiláyja, minypa jin-gata rrawa jinyu-ni Jerapach (Zarephath), wana gu-bapala gu-rrawa gun-gata Jaydan (Sidon). 1 Kings 17:8-16 27 Rrapa nuwurra waypa jurdach an-nerranga an-gata Wangarr an-nika an-mujaruk a-ninya, an-gata Yiláycha (Elisha), gu-galiya yerrcha Yichrayal aburr-nirra aburr-gata aburr-jaranga aburr-jeja aburr-ngolkujarra, minypa gun-guburlububurluja gubi-rrimarra. Wurra Wangarr gala wanngu burr-nengarna birripa, wurra an-jeja an-guyinda an-ngardapa wupa nipa wanngu a-negarra, an-gata an-nelangga Neyaman (Naaman), nipa gata an-guyinda Jiriya (Syria).” Jesus a-yinagata a-wena burrwa. 2 Kings 5:1-14
28 Lika aburr-gata gu-bala aburr-ninya, birripa gugu aburr-bachirramiyana nula Jesus. Ngardawa birripa aburr-ngurrnga aburr-galiyana, minypa nipa burr-ngurrjinga birripa aburr-yinagatiya, gala marr aburr-balcharrarna. 29 Lika birripa aburr-garlmuna, abi-rrimarrapa abu-ganyja yarlanga gun-gata mu-mirk mu-guyinda gu-jirra rrawa, jimarn jarra gu-gata wenga abi-yerrnyjingarna, a-bunggiyarna a-yurtchingarna mu-mirk m-bukula. 30 Wurra Jesus burr-ngorrkorndanga ay-bamuna, burr-bawuna a-bona.
An-gugaliya Walkwalk A-rrimarra
(Mark 1:21-28)
31 Lika Jesus a-bona gun-nerranga rrawa gatiya wana gu-bapala gu-rrawa Galali, gun-gata Gapárniyam (Capernaum) gun-nelangga. Lika Jarradi gu-ni, nipa marn․gi burr-negarra a-ni janguny, 32 rrapa birripa gochila aburr-barrjinga nula nipa a-yinmiyana a-wena burrwa a-ni, ngardawa gun-nigipa janguny burr-ganyjarr gu-rrimarra. Metiyu 7:28-29
33 Rrapa gata wupa gu-bala Ju yerrcha gun-burriya marn․gi aburr-negiya aburr-workiya, an-ngardapa an-gugaliya an-gata nipa walkwalk a-rrimarra. Nipa burr-guya a-gonyjinga, 34 “Awa! Ny-jurda nginyipa Jesus, ny-jurdiya Nejarach nyi-guyinda! Wurra an-nga nula nyina-bona arrburrwa ngayburrpa? Wurra nyirr-bu barra, ya? Ngaypa marn․gi nggula nginyipa. Nginyipa Wangarr biy-yika, ngarla! Janguny nginyipa n-dimanga gun-nigipiya Wangarr gun-nika!”
35 Wurra Jesus a-jobujobuna an-gata walkwalk, “Ngarmbuwa! Nyina-bengga! Bawa an-garda!” Lika gatiya gojilapa wurra gama gorlk aburr-jinyja, nipa walkwalk ana-nyala a-bembarrembarra an-gugaliya a-bungguna, lika nipa ana-bena, a-bawuna, lika an-gugaliya a-molamiyana.
36 Rrapa aburr-gata wurra gama gorlk gochila aburr-barrjinga. Aburr-wengganachichiyana aburr-ni, “Gun-guna gun-nga janguny, a-lay? Wurra burr-ganyjarr rrapa burr-barlmarrk an-guna a-weya a-boya, walkwalk an-guyinda a-beya a-yurra, ngaja, ngarla!” 37 Lika janguny gu-barrjekarra nula gu-bona, gun-gata rrawa gu-jirra gu-boya aburr-galiyana nula minypa gun-nigipa ganyjarr.
Jesus Wanngu Burr-negarra Aburr-jaranga Gu-galiya Yerrcha
(Metiyu 8:14-17; Mark 1:29-34)
38 Gatiya Jesus ana-bena yarlanga gu-gata gu-bala Ju yerrcha gun-burriya marn․gi aburr-negiya aburr-workiya, lika nipa a-bona Jayman (Simon) gun-nika rrawa. Lika gata a-bena minypa Jayman jin-nika jaburpa niya jiny-yorrpuna jiny-yu gatiya, minypa nipa burr-guya jin-donga jiny-ji. Lika birripa aburr-wena nula Jesus barra nipa jin-dima. 39 Lika nipa a-bamuna, a-jinyja gata nipa jiny-yunyapa, lika gu-jobujobuna gun-gata gu-derda, lika gu-bona achila. Lika warrika nipa jiny-jarlmunapa burr-wuna jiny-bona balaja.
40 Ganapiya, lika yi-rrana gu-ni, lika wurra gama gorlk burrbu-ganyja gurda nula Jesus aburr-birripa aburr-borrmunga birripa gubi-rrimarra gun-jaranga gu-derda gun-guyinda. Lika nipa bin-dimarra, birripa aburr-molamiyana rrapa gala ana-nga a-ngukiyarna. 41 Rrapa an-jaranga walkwalk ana-bena ana-yu, burr-bawuna aburr-gata wurra gama gorlk, nipa walkwalk an-guyinda a-gonyjinga a-ji, a-yinagata, “Ny-jurda nginyipa Wangarr biy-yika Walkur!” Wurra Jesus a-jobujobuna; nipa gala jal a-nirrarna walkwalk ana-nyala a-ngurrja, ngardawa gipa nipa walkwalk marn․gi nula nipa gochila an-gurra Wangarr arr-wuna Christ.
Jesus Gu-ngurrjinga A-bona Gun-molamola Janguny
(Mark 1:35-39)
42 Nuwurra waypa guna-gepana guna-bona, Jesus gu-bawuna gun-gata rrawa rrapa a-bona gu-werrapa. Wurra gu-galiya yerrcha aburr-garlmuna, aburr-bona, aburr-wechawecha nula, lika abu-barripuna. Lika aburr-ngiwija nula nipa gala barra burr-bawa rrapa gun-nerranga rrawa a-boy. 43 Wurra nipa a-wena burrwa, “Ngika. Wurra gun-nardiya rrawa gu-jirra gu-boya ngaypa barra gun-molamola janguny ngu-ngurrja burrwa ngu-boy, Wangarr gun-nika rum. Ngardawa gun-gata nula nipa nguna-jerrmarra.” 44 Ganapiya, lika a-bona, rrawa gu-jirra gu-boya nipa a-barrngumurra gu-bala Ju yerrcha gun-burriya marn․gi aburr-negiya aburr-workiya, rrapa a-wena burrwa a-bona Wangarr gun-nika janguny.

4:4 Deuteronomy 8:3; Metiyu 4:4

4:8 Deuteronomy 6:13

4:11 Psalms 91:11-12

4:12 Deuteronomy 6:16

4:19 Isaiah 61:1-2

4:24 Mark 6:4; Jon 4:44

4:25 1 Kings 17:1

4:26 1 Kings 17:8-16

4:27 2 Kings 5:1-14

4:32 Metiyu 7:28-29