7
Ri Jesús y ri je rach'alal
Cuando xebanataj yan ronojel re', ri Jesús xbe pa tak tenemit ri jec'o pa Galilea. Man xrojo' ta chic xutzijoj rutzij ri Dios pa Judea, roma ri achi'a' ri can c'o-wi quik'ij chiquicojol ri israelitas niquicanola' anchique niqui'en chi niquicamisaj. Ri k'ij ri', xa can noka yan ri quinimak'ej ri israelitas chi niquinataj ri tiempo ri xquik'axaj ri cati't-quimama' chupa ri tz'iran rech-ulef. Y chi niquinataj ri', reje' yec'ue' chupa cocoj tak jay ri ye'an che ruk'a' tak che'.* Lv 23:34; Dt 16:13 Y ri je rach'alal ri Jesús xqui'ij che raja': Taya' can juba' ri Galilea chi jabe pa Judea, chi quiri' ri winak ri can yetzekleben awichi ri jec'o chila', tiquitzu' ri milagros ri ye'aben. Roma jun ri nrojo' nuk'alajij-ri' chiquiwech ri winak, man utz ta nrewaj-ri'. Can nic'atzin chi nuc'ut-ri' chi can c'o-wi ri nitiquier nu'on, xecha' ri rach'alal che.
Más que ri Jesús can cach'alal-wi, reje' can man niquinimaj ta. Y ri Jesús xu'ij chique ri rach'alal: Rix xabachique (xama'anchique) k'ij utz jixapon chupa ri nimak'ej. Pero ren manak modo yinapon yan. Rix man itzel ta jixtz'et coma ri winak ri man quiniman ta ri Dios. Pero ren can itzel-wi yitz'et, roma ren can nink'alajij ri itzel tak no'j (na'oj) ri yequi'en. Rix c'o modo jixbe; ren c'a man jani quibe-e chupa ri nimak'ej ri'. Ri hora chi nink'alajij-wi', c'a man jani toka, xcha' ri Jesús chique.
Y cuando ri Jesús ru'in chic ronojel ri' chique ri rach'alal, raja' xc'ue' can chiri' pa Galilea.
Ri winak chiri' pa Jerusalem man junan ta niqui'ij chirij ri Jesús
10 Y cuando je-benak chic ri rach'alal chupa ri nimak'ej ri', c'ajari' xbe raja'. Anche'l xa pa alak'al xbe, roma man xtz'etetaj ta e. 11 Y chupa ri nimak'ej ri', ri achi'a' ri can c'o-wi quik'ij chiquicojol ri israelitas, ri itzel niquitzu' ri Jesús, yexule-yejote' niquicanoj y niquic'utuj: ¿Man itz'eton ta ri jun achi ri'? yecha'.
12 Y chiquicojol ri winak chupa ri nimak'ej ri', q'uiy anchique niqui'ij chirij ri Jesús. Jec'o ye'in chi ri Jesús jun utzilaj achi. Jec'o ye'in chi ri Jesús man utz ta, roma yeru'on engañar ri winak.
13 Pero man jun chique ri winak ri ye'in quiri' nrojo' nuk'alajij-ri', roma niquixi'j-qui' chiquiwech ri achi'a' ri can c'o-wi quik'ij chiquicojol ri israelitas.
14 Y cuando xnic'ajer yan ri nimak'ej ri', ri Jesús xapon pa rocho ri Dios. Raja' can nuc'ut ri rutzij ri Dios chiquiwech ri winak ri quimolon-qui' chiri'. 15 Ri achi'a' ri can c'o-wi quik'ij chiquicojol ri israelitas niqui'ij chirij ri Jesús: ¿Anchique roma ri achi re' can q'uiy reta'n chirij ri rutzij ri Dios y xa man jun mej (bey) xkatzu' chi c'o ta anchi' xberutemaj-wi-pe? yecha'.
16 Pero ri Jesús xu'ij: Ri ninc'ut ren, ja ri tzij ri bin-pe chue roma ri takayon-pe wichi. Re' can man wichi ta ren. 17 Y ri winak ri can niquirayij niqui'en ri nrojo' ri Dios, can xtiquina'ej xa ri ninc'ut ren can riq'uin ri Dios petenak-wi o xa nuyon nutz'ucun-ka. 18 Jun winak ri ruyon raja' nuk'alajij-ri', can nrojo' chi can niyo'x ruk'ij coma ri winak. Pero ren ninjo' chi rix can niya' ruk'ij ri Dios ri takayon-pe wichi. Y romari' nik'alajin chi ren can ja ri ketzij nin-en y man jun mej (bey) nin-en ri man utz ta.
19 Rix can nicanoj anchique niben chi yinicamisaj. Xa can man niben ta ri anchique nu'ij ru-ley ri Moisés, y ri ley re' xa can pa ik'a' c'o-wi, xcha' ri Jesús.
20 Y ri winak xqui'ij: La' jat ch'u'j. ¿Ancu'x (Anchique) nrojo' nicamisan awichi? xecha' che.
21 Pero ri Jesús xu'ij chique: Rix can xsatz ino'j (xsach ic'u'x) cuando xitzu' chi ren pa jun k'ij chi uxlanen xinc'achojrisaj ri jun achi. 22 Pero chupa ru-ley ri Moisés nu'ij chi ti'an ri circuncisión che ri ala'.* Gn 17:10; Lv 12:3 Ri circuncisión man ja' ta ri Moisés ri xtz'ucu-pe, xa ja ri ojer kati't-kamama' ri xetz'ucu-pe. Y romari' rix cami, cuando nitzakon wakxaki' k'ij chi talex jun ne'y ala', más que pa jun k'ij chi uxlanen, can niben-wi ri circuncisión che. 23 Rix nijo' niben ri nu'ij ri ley ri ruyo'n can ri Moisés, y romari' más que pa jun k'ij chi uxlanen rix can niben-wi ri circuncisión. ¿Y anchique roma xpe iwoyowal chue ren roma xinc'achojrisaj jun achi chupa jun k'ij chi uxlanen?* Jn 5:9 24 Man ti'ij que man utz ta ri xin-en, xe roma quiri' ninojij rix. Rix can titzu' utz ri xin-en, c'ajari' ti'ij xa utz o man utz ta, chi quiri' man jixsatz (jixsach) ta, xcha' ri Jesús.
Ri Jesús nu'ij anchi' petenak-wi
25 Y jec'o chique ri winak aj-chiri' pa tenemit Jerusalem ri niqui'ij: ¿Man ja' ta como re' ri Jesús ri nicanox chi nicamises? 26 Xa man rewan ta ri'. ¡Titzu'! Ja' nich'o'n chiquiwech la winak y man jun anchique ni'ix che. ¿O xa xquinimaj yan ri achi'a' ri can c'o-wi quik'ij chikacojol chi can ja-wi raja' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios? 27 Pero can k'alaj chi xa man ja' ta raja', roma xa can keta'n anchi' tipe-wi. Y cuando xtoka ri ketzij Cristo, man jun xtina'en anchi' xtipe-wi, yecha' ri winak aj-Jerusalem.
28 Y ri Jesús nich'o'n chiquiwech ri winak ri chiri' pa rocho ri Dios. Y cuando xuc'oxaj ri niqui'ij, riq'uin ruchuk'a' xch'o'n y xu'ij: Rix can iweta'n-wi nuech y iweta'n chuka' anchi' quipe-wi. Pero ri takayon-pe wichi man iweta'n ta rech, y raja' can ketzij. Man nuyon ta ren xin-en chi xipe chech-ulef. 29 Ren can weta'n-wi rech ri man iweta'n ta rech rix, roma can riq'uin raja' jin-petenak-wi; y can ja' chuka' raja' ri takayon-pe wichi, xcha' raja'.
30 Y jec'o ri c'o ta xquijo' xquitz'om ri Jesús, pero man xquitz'om ta roma ri ru-hora man jani tapon. 31 Je q'uiy chique ri winak ri xquinimaj ri Jesús chupa ri k'ij ri'. Ri winak ri' niqui'ij chi ja raja' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios, roma ri milagros man jun chic nibano. Xa can xe-wi ri Cristo ri nitiquier nu'on quiere', xecha' reje'.
Ri Jesús nu'ij chi nitzolaj-e riq'uin ri takayon-pe richi
32 Y ri achi'a' fariseos xquic'oxaj chi quiri' ri yequi'ij ri winak chirij ri Jesús. Romari' ri achi'a' fariseos ri' y ri nimalaj tak sacerdotes, xequitak-e achi'a' ri yechajin ri rocho ri Dios chi niquitz'om-pe. 33 C'ajari' ri Jesús xu'ij: C'a c'o na juba' tiempo ri yic'ue' iwiq'uin. C'ajari' xquitzolaj riq'uin ri Jun ri takayon-pe wichi. 34 Rix xquinicanoj, y man xquiniwil ta chic; roma ri lugar anchi' xquibec'ue-wi ren, man xquixtiquier ta xquixapon chinucanoxic, xcha' ri Jesús.
35 Y ri achi'a' ri can c'o-wi quik'ij chiquicojol ri israelitas, niqui'ij chiquiwech: ¿Anchi' como xtibe-wi ri Jesús? Roma nu'ij chi chiri' man xtakawil ta. ¿Nibe como pa ch'aka chic rech-ulef chi nerutzijoj ri rutzij chique ri ch'aka chic israelitas y chique ri man je israelitas ta? 36 Can man keta'n ta anchi' xtibe-wi, roma man keta'n ta anchique ntel-wi chi tzij ri xu'ij: Xquinicanoj y man xquiniwil ta. Ri lugar ri anchi' xquibec'ue-wi ren, rix man xquixtiquier ta xquixapon, yecha'.
Ri Ya' richi c'aslen
37 Chupa ri ruq'uisbel y nimalaj k'ij chi ri jun nimak'ej ri',* Lv 23:36 ri Jesús xpa'e' y riq'uin ruchuk'a' xu'ij: Xa c'o jun ri nichake'j ruchi' ri ránima, tipe wiq'uin ren, chi nich'uch'u-e ránima riq'uin ri Ya' ri xtinya-e ren che. 38 Ri can xtipe wiq'uin ren chi yirunimaj, can xtic'ue' ri Ya' richi c'aslen pa ránima, y ri Ya' ri' can anche'l nu'on ri ya' anchi' nalex-wi,* Ez 47:1; Zac 14:8 quiri' xtu'on pa ruc'aslen. Quiri' ri nu'ij chupa ri rutzij ri Dios ri tz'iban can, xcha' ri Jesús.
39 Ri Ya' ri xunataj ri Jesús, ja ri Espíritu Santo; roma can jari' ri xtiyo'x chique ri winak ri yeniman richi ri Jesús. Y ri k'ij ri' c'a man jani tika-pe ri Espíritu Santo, roma c'a man jani chuka' titzolaj-e ri Jesús chicaj anchi' c'o-wi ruk'ij.
Jec'o xe'in chi ri Jesús jari' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios y jec'o xe'in que man ja' ta raja'
40 Y jec'o chique ri winak, cuando xquic'oxaj ri tzij ri xeru'ij ri Jesús, xqui'ij: Can ketzij-wi chi ri Jesús jare' ri Jun ri nuk'alajij rutzij ri Dios ri q'uiy yan tiempo yoben-pe.
41 Y jec'o chuka' niqui'ij: Ja ri Jesús jari' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios.
Pero ch'aka chic niqui'ij: Ri Cristo man pa Galilea ta nipe-wi. 42 Roma ri rutzij ri Dios ri tz'iban can, nu'ij chi ri Cristo ru-familia can ri rey David. Y chiri' pa Belén ri tenemit anchi' xalex-wi ri David, chiri' nipe-wi ri Cristo,* Mi 5:2 yecha'.
43 Can man junan ta niquinojij chirij ri Cristo; roma jun-wi nu'ij jun, y jun-wi chic nu'ij jun. 44 Y jec'o ch'aka chic chique ri winak, can xquijo' xquitz'om ta e ri Jesús, pero xa man xqui'en ta quiri'.
Can k'alaj chi jec'o ri xka chiquiwech ri xu'ij ri Jesús y jec'o ri xa man xka ta chiquiwech
45 Cuando ri achi'a' ri yechajin ri rocho ri Dios, ri je-takon-e coma ri nimalaj tak sacerdotes y coma ri achi'a' fariseos, xetzolaj-pe; x-ix chique: ¿Anchique roma man xitz'om ta pe ri Jesús? xe'uche'x.
46 Pero ri achi'a' xqui'ij: Roj man xkatz'om ta pe, roma ri tzij ri yeru'ij man jun chic achi ni'in. Can utz-wi ri yeru'ij, xecha' reje'.
47 C'ajari' ri achi'a' fariseos xqui'ij chique ri achi'a' chajinel: ¿Rix chuka' xix-an engañar? 48 Man jun chique ri autoridades ni man jun chique ri fariseos quiniman ri nu'ij ri Jesús. ¿O ni'ij rix chi c'o? 49 Xa ja ri winak ri man quieta'n ta ru-ley ri Moisés, xa jari' ri niquinimaj ri Jesús. Can xtika-wi ri castigo pa quiwi' ri winak re'.
50 Pero ri Nicodemo, jun chique ri achi'a' fariseos, ri xapon chak'a' riq'uin ri Jesús,* Jn 3:1-2 xu'ij chique ri ch'aka chic achi'a': 51 ¿Utz como chech ri ka-ley chi ni'ix chi jun achi c'o rumac, y xa man jun etamayon, ni man jun ac'axayon xa ketzij chi c'o mac rubanon o manak?
52 Y reje' xqui'ij che ri Nicodemo: Ret ni man jat aj-Galilea ta, chi quiri' nato' ri Jesús. Tanic'oj utz ri rutzij ri Dios ri tz'iban can. Chiri' can k'alaj-wi chi pa Galilea man nipe ta jun achi ri nik'alajin ri ni'ix che roma ri Dios, xecha'.
Ri ixok aj-mac
53 Ri achi'a' ri quimolon-qui', xquiquiraj-e-qui' y xebe chi tak cocho,

*7:2 Lv 23:34; Dt 16:13

*7:22 Gn 17:10; Lv 12:3

*7:23 Jn 5:9

*7:37 Lv 23:36

*7:38 Ez 47:1; Zac 14:8

*7:42 Mi 5:2

*7:50 Jn 3:1-2