Samƀŭt Pôl Njuăl Ăn Ma Phung Nsing Ta Ƀon
Êphêsô
Nau bôk ăn bu gĭt lor
Nơm nchih samƀŭt dja rnha Pôl, păng nchih samƀŭt dja klăp lah ta năm 61, klăp lah 28 năm jêh Brah Yêsu dâk rêh. Păng nchih samƀŭt dja nôk păng hôm gŭ ta trôm ndrung, nau păng gŭ ndrung nây, yor ma nau mbơh nkoch nau mhe mhan ueh (Êph 3:1; 4:1; 6:20). Bu mân lah păng gŭ ndrung ta ƀon Rôm. Samƀŭt dja mâu ôh dơn nchih ăn ma phung nsing ta ƀon Êphêsô dơm, nchih ăn nđâp ma phung nsing ta ƀon aƀă êng i tâm dăch đah ƀon Êphêsô nây đŏng. Nôk Pôl njuăl samƀŭt Êphêsô dja, păng njuăl ndrel đŏng pe ơ̆ samƀŭt a êng jât 1. samƀŭt Philip, 2. samƀŭt Kôlôh, 3. samƀŭt Philêmôn.
Ma samƀŭt a êng i Pôl nchih dăn uănh ta samƀŭt Rôm ta nau bôk ‘Samƀŭt Pôl’.
Ƀon Êphêsô ta bri Asi, Pôl hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh ta ƀon Êphêsô, klăp lah ta năm 52 tât ma năm 55, gŭ ta ƀon nây klăp lah pe năm (Kar 19:1-20; 20:27-38).
Nau ŭch ntrŏng ta samƀŭt dja
Nau dŭt khlay ta samƀŭt dja geh pe ntil: 1. Dâng lĕ phung nsing geh du phung dơm, mâu hôm ôh geh phung Israel, geh phung i mâu di phung Israel ta năp măt Kôranh Brah, dâng lĕ jêng tâm ban ma săk jăn Brah Krist nơm. 2. Mơm nau gŭ rêh gay ma tâm di tâng nau Kôranh Brah ŭch. 3. Păng nti ma ndơ tâm lơh ăn ma phung nsing ma Brah Krist de dŏng, gay ma dơi tâm rdâng đah Satăng i kôranh mpôl brah djơh.
Mbơh nau khlay ta samƀŭt dja
- Nau ôp ueh lăng (1:1-2)
- Kôranh Brah ăn nau geh jêng ma phung nsing, yor ma ndơ Brah Krist lĕ jan (1:3-3:21)
- Nau rêh mhe ndrel Brah Krist (4:1-6:20)
- Ndơ tâm lơh ăn ma phung nsing ma Brah Krist de dŏng (6:10-20)
- Nau ntĭnh n'glĕ dŭt (6:21-24)
1
Nau ôp ueh lăng
Samƀŭt gâp Pôl nchih, gâp i kôranh oh mon Brah Krist Yêsu tă bơh nau ŭch Kôranh Brah nơm. Gâp dăn ôp nau ueh lăng khân ay may i phung ƀon lan Kôranh Brah ta ƀon Êphêsô* 1:1: Samƀŭt ơm i nchih ma ti aƀă mâu ôh geh: ‘Ta ƀon Êphêsô’., jêng phung gŭ nâp ta nau nsing ma Brah Krist Yêsu. Dăn Kôranh Brah Bơ̆ bân nơm, ndrel ma Kôranh Yêsu Krist ăn nau ueh, nau đăp mpăn ma khân ay may.
Nau geh jêng Kôranh Brah i Păng ăn ma phung nsing
Dăn rnê Kôranh Brah i Bơ̆ Brah Yêsu Krist Kôranh bân. Yor ma bân gŭ ndrel Brah Krist, Kôranh Brah lĕ ăn jêh ma bân ăp ntil ndơ ueh i măt bunuyh mâu blao say i geh nau khlay ta nuih n'hâm bân, nđâp ma ăn bân nau rêh n'ho ro 1:3: Ta nau ngơi Grek lah: ‘Lĕ ăn jêh ma bân nau geh jêng ăp ntil mpeh ma huêng ta ntŭk kalơ trôk’. Bu gĭt lah Pôl ngơi ma ndơ tâm ban ma Kôranh Brah kơih bân jêng kon Păng nơm, nau rklaih, nau yô̆ Kôranh Brah mâu hôm kơp nau tih bân, nau Kôranh Brah ăn Brah Huêng Ueh gŭ ta bân, nau rêh n'ho ro. Uănh đŏng ta 1Kô 12:4-11, 28; Gal 5:22-23..* 1:3: Êph 2:6; 1Kô 12:7-11; 1Pê 1:3-5 Bơh ntơm ê hŏ njêng neh ntu nơh, Păng lĕ ơm kơih jêh bân gay ma gŭ ndrel Brah Krist. Păng kơih bân gay ma jêng kloh ueh, mâu geh ôh nau ma nduih ta năp măt Păng. Păng jan kơt nây, yor ma Păng geh nuih n'hâm rŏng ma bân.* 1:4: Êph 3:11; 2Tê 2:13-14; 2Pê 1:10-11 Bơh nôk nây nơh Păng lĕ ơm ŭch bân jêng phung kon Păng nơm yor ma ndơ Brah Yêsu Krist lĕ jan, jêng di kơt nau Păng nơm ŭch, nđâp ma ăn Păng răm maak.* 1:5: Yôh 1:12; Rôm 8:14-15; 1Yô 3:1-3 Păng jan kơt nây gay ma bân rnê nau ueh Păng nơm i dŭt kuŏng ngăn, nau ueh i nây Păng lĕ ăn jêh dơm dam ma bân i gŭ ndrel Kon Păng nơm. Păng rŏng hô ngăn ma Kon Păng nơm. Yor ma mham Brah Krist i Kon Păng nơm nây, Păng lĕ chuai jêh bân bơh nau tê̆ dôih, lĕ yô̆ bân mâu hôm ôh kơp nau tih bân. Nau i nây tă bơh nau ueh Păng dŭt kuŏng ngăn.* 1:7: Êph 2:8; 2Kô 5:18-21 Nau ueh i nây Păng ăn ma bân ŏk rmeh ler ngăn, Păng ăn bân nau mân gĭt blao, ndrel ma ăn bân gĭt vât ăp ntil ndơ. Păng lĕ ăn bân gĭt năl nau ŭch Păng i a lor nơh bunuyh mâu ôh gĭt, aƀaơ dja Păng lĕ nhhơ ma bân ndơ i Păng ŭch jan ta Brah Krist.* 1:9-11: Gal 4:4; 1Pê 1:20-21 10 Nau i nây Păng ăn geh ngăn tât di nar Păng lĕ ŭch 1:10: Mâu lah ‘Ta rnôk n'glĕ dŭt tay’., ta nar i nây Păng mra rgum dâng lĕ ndơ ta kalơ trôk, ndrel ma dâng lĕ ndơ ta neh ntu ăn gŭ gum ta nâm Brah Krist jêng du huê kôranh dơm.* 1:10: Rôm 8:19-22
11 Hên i phung Israel i nsing ma Brah Krist§ 1:11: ‘Hên i phung Israel i nsing ma Brah Krist’, mâu lah ‘Bân’. lĕ Kôranh Brah de kơih jêh gay ma sŏ dơn ndơ Păng lĕ ton ma hên kăl e nơh, yor ma hên gŭ ndrel Brah Krist. Păng lĕ ơm kơih hên kơt nây jêng tâng nau mân Păng nơm ŭch. Dâng lĕ ndơ Păng ŭch ăn geh, jêng geh ngăn tâng nuih n'hâm Păng nơm ŭch. 12 Ndri hên lĕ geh nau rnơm ta Brah Krist lor bu. Păng jan kơt nây gay ma hên gŭ rêh rnê nau chrêk lơp Păng nơm. 13 Aƀaơ dja khân ay may i mâu di phung Israel lĕ Kôranh Brah de ăn Brah Huêng Ueh i kloh ueh gŭ ndrel khân ay may đŏng, yor ma khân ay may gŭ ndrel Brah Krist. Nau i nây Păng nơm lĕ ton, jêh ri nau i nây tâm ban ma tê̆ pla krêp ta khân ay may. Păng ăn Brah Huêng Ueh, jêh khân ay may nsing ma Brah Krist ta nôk khân ay may tăng nau ngơi ngăn, tăng nau mhe mhan ueh. Jêh ri khân ay may geh nau rklaih yor ma nau mhe mhan ueh i nây.* 1:13-14: Êph 4:30; 2Kô 1:22; 5:5; Gal 3:2 14 Păng ăn Brah Huêng Ueh i kloh ueh nây nchăm nuih n'hâm bân, ăn bân gĭt ngăn, Păng mra ăn bân dâng lĕ ndơ i Păng lĕ ton jêh, ăn bân gĭt ngăn Păng lĕ chuai bân gay ma jêng phung ƀon lan Păng nơm. Păng jan kơt nây gay ma bân rnê nau chrêk lơp Păng nơm.
Nau Pôl mbơh sơm ăn ma phung nsing ta ƀon Êphêsô
15 Yor ma dâng lĕ ndơ i nây, gâp lah ueh ma Kôranh Brah ngăn. Ntơm bơh gâp lĕ tăng jêh nau bu nkoch nau nsing khân ay may ta Kôranh Yêsu, ndrel ma tăng nau khân ay may rŏng ma dâng lĕ phung ƀon lan Kôranh Brah, 16 ndri dâng gâp mâu rlu ôh lah ueh Kôranh Brah, yor ma khân ay may nây. Ăp tơ̆ gâp mbơh sơm, gâp mbơh sơm ma khân ay may đŏng. 17 Gâp dăn Kôranh Brah i Bơ̆ Brah Yêsu Krist Kôranh bân nơm, Păng i Bơ̆ i geh nau chrêk lơp. Gâp dăn Păng ăn Brah Huêng Ueh ăn khân ay may geh nau mân gĭt blao, ndrel ma ăn Brah Huêng Ueh nhhơ Păng nơm ma khân ay may, gay ma khân ay may gĭt năl Păng lơ ma hô ngăn.* 1:17: Kôl 1:9-10 18 Gâp dăn Kôranh Brah kơl khân ay may, ăn khân ay may gĭt vât n'hêl ta nuih n'hâm nau mân dâng lĕ ndơ Kôranh Brah ŭch ăn ma khân ay may. Ndơ i nây khân ay may hôm rnơm ma sŏ dơn, yorlah Păng lĕ kuăl khân ay may jêng phung ƀon lan Păng nơm, ndơ i nây tâm ban ma ndơ ndrây, geh nau khlay hô ngăn, geh nau chrêk lơp đŏng.* 1:18: Hêb 9:15 19 Gâp dăn kơt nây, gay ma khân ay may gĭt vât n'hêl nau dơi Kôranh Brah i dŭt kuŏng i mâu ôh geh ndơ ma ntât. Kôranh Brah kơl bân i nsing ma Brah Krist ma nau dơi i nây. Nau dơi i nây* 1:19-20: Rôm 8:34; Kôl 3:1-2; 1Pê 3:22 20 ăn Brah Krist dâk rêh tay nơh, ndrel ma ăn Păng gŭ mpeh bơh ma Kôranh Brah ta ntŭk Kôranh Brah nơm ta kalơ trôk. 21 Nau dơi i nây ăn Brah Krist jêng kôranh dŭt kuŏng dŭt prêh rlau ma dâng lĕ kôranh i geh nau dơi i geh nau dăng i geh nau mât uănh ăp ntil* 1:21: ‘Kôranh i geh nau dơi i geh nau dăng i geh nau mât uănh ăp ntil’, bu mân lah ngơi ma tông păr, geh bunuyh aƀă gĭt lah ngơi ma brah aƀă êng đŏng.. Mâu geh ôh du huê kuŏng prêh rlau Păng ta rnôk aƀaơ dja, n'ho ma rnôk jât năp tay jêng rnôk i n'ho ro đŏng.* 1:21-22: Mat 28:18; Phi 2:9-11 22 Kôranh Brah lĕ ăn dâng lĕ ndơ gŭ ta nâm nau mât uănh 1:22: Mâu lah ‘Ta nâm jŏng’. Brah Krist nơm, nđâp ma ăn Păng jêng kôranh ma dâng lĕ bunuyh i nsing ma Păng. Păng tâm ban ma bôk,* 1:22-23: Êph 4:15-16 23 phung i nsing tâm ban ma săk jăn Păng. Păng ăn nau rêh nđâp ma mât uănh dâng lĕ phung nsing. Păng ăn nau rêh nđâp ma mât uănh dâng lĕ ndơ i geh njêng 1:23: Mâu lah ‘Phung nsing tâm ban ma ăn Păng jêng lĕ râng, kơt Păng ăn dâng lĕ ndơ i geh njêng ăn lĕ râng’..

*1:1 1:1: Samƀŭt ơm i nchih ma ti aƀă mâu ôh geh: ‘Ta ƀon Êphêsô’.

1:3 1:3: Ta nau ngơi Grek lah: ‘Lĕ ăn jêh ma bân nau geh jêng ăp ntil mpeh ma huêng ta ntŭk kalơ trôk’. Bu gĭt lah Pôl ngơi ma ndơ tâm ban ma Kôranh Brah kơih bân jêng kon Păng nơm, nau rklaih, nau yô̆ Kôranh Brah mâu hôm kơp nau tih bân, nau Kôranh Brah ăn Brah Huêng Ueh gŭ ta bân, nau rêh n'ho ro. Uănh đŏng ta 1Kô 12:4-11, 28; Gal 5:22-23.

*1:3 1:3: Êph 2:6; 1Kô 12:7-11; 1Pê 1:3-5

*1:4 1:4: Êph 3:11; 2Tê 2:13-14; 2Pê 1:10-11

*1:5 1:5: Yôh 1:12; Rôm 8:14-15; 1Yô 3:1-3

*1:7 1:7: Êph 2:8; 2Kô 5:18-21

*1:9 1:9-11: Gal 4:4; 1Pê 1:20-21

1:10 1:10: Mâu lah ‘Ta rnôk n'glĕ dŭt tay’.

*1:10 1:10: Rôm 8:19-22

§1:11 1:11: ‘Hên i phung Israel i nsing ma Brah Krist’, mâu lah ‘Bân’.

*1:13 1:13-14: Êph 4:30; 2Kô 1:22; 5:5; Gal 3:2

*1:17 1:17: Kôl 1:9-10

*1:18 1:18: Hêb 9:15

*1:19 1:19-20: Rôm 8:34; Kôl 3:1-2; 1Pê 3:22

*1:21 1:21: ‘Kôranh i geh nau dơi i geh nau dăng i geh nau mât uănh ăp ntil’, bu mân lah ngơi ma tông păr, geh bunuyh aƀă gĭt lah ngơi ma brah aƀă êng đŏng.

*1:21 1:21-22: Mat 28:18; Phi 2:9-11

1:22 1:22: Mâu lah ‘Ta nâm jŏng’.

*1:22 1:22-23: Êph 4:15-16

1:23 1:23: Mâu lah ‘Phung nsing tâm ban ma ăn Păng jêng lĕ râng, kơt Păng ăn dâng lĕ ndơ i geh njêng ăn lĕ râng’.