Baruwa ya kpwandza ya Paulo yomuandikira
TIMOTHI
Tanga mbere
Timothi kala ni Myahudi kpwa nine na Myunani kpwa ise. Huchisoma chitabu cha Mahendo ga Mitume au baruwa zanjina za Paulo undaona kala Timothi wanyendeka na Paulo kuhenda kazi ya kutangaza habari za Jesu (soma Mahendo ga Mitume 16:1–3; 17:14–15, 18:5, 19:22, Arumi 16:21, Akorintho a Kpwandza 16:10, Afilipi 2:19–22). Paulo anamhadza sana kpwenye baruwaze nyinji.
Baruwa hino yaandikpwa ni Paulo wakati kala a phephi na kufwa. Wamuandikira Timothi ili amuphe malagizo kuhusu gara ganagotatiza afuasi hiko Efeso. Piya walonda kumtiya moyo Timothi ili asiremwe kusagala maisha ga kumuhamira Mlungu. Piya wamuandikira ili amanye jinsi ya kutsambula vilongozi a afuasi. Paulo anaamba afuasi ni akale na kuluphiro na tabiya nono, amanye ukpweli na aweze kukanira kunaphozembuka mafundzo ga handzo.
Maelezo muhimu kpwa chifupi
Mwadzo 1:1–2
Maonyo kuhusu mafundzo ga handzo 1:3–20
Mafundzo ga kuhusu kuabudu 2:1–15
Sifwa za vilongozi na asaidizi aho 3:1–16
Malagizo kuhusu mafundzo ga haki 4:1–16
Malagizo kuhusu magungu, vilongozi na atumwa 5:1—6:2
Malagizo kuhusu kumendza pesa na kukuluphira 6:3–21
1
Baruwa hino ila kpwangu mimi Paulo, mtume wa Masihi Jesu ariye na uwezo. Nátsambulwa kpwa lagizo ra Mlungu ariyehuokola, nikale mtume wa Masihi Jesu ariye kuluphiro rehu.
1:2 Mahendo 16:1Nakuandikira uwe Timothi mwanangu mwenye wa chiroho.
Baba Mlungu na Masihi Jesu, Bwana wehu, naakujaliye, akuonere mbazi na ukale na amani.
Paulo anaonya afuasi
kuhusu mafundzo ga handzo
Kama nrivyokulagiza nriphokala naphiya Makedonia, nakuambira usale kuko Efeso ili ukahaze atu anaofundza mafundzo ga handzo. Nakulagiza uaambire ariche kugomba mambo manji ganagoangamiza wakati wa kuphundza adisi nyinji na mlolongo wa madzina ga akare gasigo na mwisho.* 1:4 Mlolongo wa madzina ga atu na adisi zao kala gachihumirwa kuhehera mafundzo gao ga handzo. Mana mambo higo ganareha malumbano ga ovyo, na tagaterya atu kuishi kpwa imani kulengana na mpango wa Mlungu wa kumkuluphira iye. Lengo ra lagizo hiri ni kukala nalonda ufundze atu amendzane mioyo kutsuka, akale na mioyo isiyodzihukumu na kuluphiro ra kpweli. Mana atu anjina aricha kufundza mambo higo, nao analunga malumbano ga chizuzu gasigo mana. Analonda amanyikane ni alimu a kufundza Shariya za Musa, ela nyo enye taamanya anagomba kuhusuni, hata dzagbwe anagafundza na nguvu sana.
Phahi hunamanya kala Shariya za Musa ni nono zichilungbwa na kuhumirwa viratu Mlungu alondavyo. Tsona hukumanya kala Shariya tazirehwa kpwa atu ahendao haki. Ela nkurehwa kpwa atu a kuvundza shariya na atu asiokubali kukala tsini ya mamlaka, atu asiomuogopha Mlungu na achina-dambi osi, atu asio atakatifu na asio na dini, aolagao avyazi aho na ayawao. 10 Piya zarehwa kpwa azindzi, ahendao alume ayawao achetu, na ahendao ayawao atumwa, 1:10 Mana ganjina ni atu agulao na kuguza ayawao akale atumwa. atu a handzo na aapao na mambo ga handzo, au anjina ahendao gogosi ambago ni chinyume cha mafundzo ga kpweli. 11 Higo ni gara ganagokubaliana na habari nono kuhusu Jesu Muokoli iriyo na uwezo wa ajabu, iratu nriyoikirwa mikononi ni Mlungu wa nguma zosi.
Paulo anamshukuru Mlungu
kpwa mbazize
12 Namshukuru Bwana wehu Masihi Jesu, ariyenipha nguvu, achiniona ni muaminifu na achinitsambula nimuhumikire. 13  1:13 Mahendo 8:3; 9:4,5Hata dzagbwe kare námkufuru Jesu, nchimtesa na nchimʼbera. Ela Mlungu wanionera mbazi kpwa sababu kala simkuluphira na kala simanya nihendaro. 14 Phahi náphokera mbazi nyinji za Jesu, Bwana na Muokoli wehu. Achinijaliya maisha ga kukuluphira na mendzwa dza vivyo arivyo ye mwenye.
15 Huno ni msemo wa kpweli, nao atu ni lazima auamini, “Masihi Jesu wakpwedza duniani kuokola achina-dambi,” na kahi yao, mimi Paulo kala ni mwenye dambi kuriko osi. 16 Ela kpwa sababu hiyo, Mlungu wanionera mbazi, mimi ambaye kala nina dambi kuriko osi. Chihivyo Masihi Jesu achinihumira na kunivumirira sana dza mfwano kpwa hara ambao andamkuluphira na kuphaha uzima wa kare na kare. 17 Na Mlungu, ambaye ni mfalume wa kare na kare, asiyefwa na asiyeonekana, na ambaye kana myawe, naatogolwe na kuishimiwa hata kare na kare. Amina.
18 Mwanangu Timothi, lagizo hiri nikupharo ni kulengana na manabii arivyogomba kuhusu uwe hipho kare. Nakupha hiro lagizo ili kpwa kulunga maneno higo, uweze kupigana chilume kondo hino nono ya kumkanira Bwana Jesu. 19 Na kpwa kpwenderera kugbwirira kuluphiroro, kala na nia ya kuhenda manono. Atu anjina taayalunga zamiri za aina hiyo, na kpwa njira iyo aangamiza kuluphiro rao. 20 Mfwano wa atu hinyo ni Himenayo na Isikanda, nami náalavya kpwa Shetani ili adzifundze kusakufuru Mlungu.

1:2 1:2 Mahendo 16:1

*1:4 1:4 Mlolongo wa madzina ga atu na adisi zao kala gachihumirwa kuhehera mafundzo gao ga handzo.

1:10 1:10 Mana ganjina ni atu agulao na kuguza ayawao akale atumwa.

1:13 1:13 Mahendo 8:3; 9:4,5